Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







sábado, 30 de marzo de 2013

Sen imposicións!

por Valentina Formoso, nas Voces do Prolingua:

Viven nunha urbanización preto dunha cidade. Teñen unha pequena que está a piques de cumprir 3 anos. Está rematando marzo e nuns días cómpre botar os papeis para escolarizar a Xiana, que non se chama Julia, nin Jen(n)ifer, nin Martina. Xiana. O colexio de educación infantil e primaria (CEIP) ao que lle “toca” ir participou hai uns anos nun proxecto de innovación educativa da Consellería de Educación que escolarizaba en lingua galega, en zonas urbanas, nenos e nenas cuxos pais desexaban que os seus fillos e fillas recibisen o primeiro ensino en lingua galega, para que puidesen aprendela ao lado dun castelán que dominan perfectamente só por contacto ambiental. Eran as chamadas “liñas de galego” nacidas ao abeiro dunha proposta do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega (aprobado por unanimidade no Parlamento, cómpre volver recordar).

Diversidade lingüística e linguas ameazadas en Europa.

por Marta Dacosta no Sermos Galiza

O pasado 20 de marzo, véspera do Día Internacional da Poesía, participei nun Grupo de Traballo sobre linguas ameazadas e diversidade lingüística na sede do Parlamento europeo, como representante da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, AELG. Fomos convidados a participar neste grupo de traballo por Ana Miranda, deputada do BNG no Parlamento europeo, integrante da Alianza Libre Europea (ALE)-Os Verdes, formación organizadora do Grupo de traballo.

venres, 29 de marzo de 2013

Proba en galego

Proba en galego é unha campaña da Concellaría de Normalización Lingüística do Concello de Pontevedra para promover o uso do galego no ámbito do comercio e da pequena empresa.
Este luns 26/03/2013 celebrouse a sinatura pública de trinta comercios locais do seu compromiso coa lingua. Trátase dun compromiso en tres fases no que participarán locales tales como a Libraría Paz ou Ernesto Filgueira, onde comprei o meu paraugas ao que, non haberá que explicar por que, lle din moito uso.

xoves, 28 de marzo de 2013

A lingua, nai do año

por Robert Neal Baxter, en Terra e Tempo:


Detrás da denominación augada e descafeinada de "día internacional da lingua materna" agóchase unha loita en defensa da lingua dun pobo fronte á tentativa por parte do Estado de impor unha lingua allea
Recentemente tiven a oportunidade de ler un proveitoso artigo de Cibrán Arxibai relativo ao Día Internacional da Lingua Materna, onde se denuncia como “Ano tras ano, a Xunta vén deturpando o significado que a UNESCO lle outorgou desde a súa institución”, por medio da publicación dunha declaración que destaca pola súa hipocrisía. Con algo máis dun mes de atraso, quero aproveitar este espazo para retomar o fío desta efeméride internacional que se celebra o 21 de febreiro, pois as reflexións que me suscitou transcenden ese día.

Gústanme as matemáticas en galego

O pasado venres 22 no meu centro participamos na campaña Gústame o galego.
Pilláronme polo corredor algúns alumnos, e non puiden resistirme.
Sóbranme as palabras.

mércores, 27 de marzo de 2013

De blogues.9

Nas últimas semanas atopei anotacións pola arañeira en abundancia. Velaquí algunhas que quero partillar. Polo que poida pasar.

Ah! Pero tú entiendes el ghallegho?, 20/02/2013, no blogue Con ghe de Ghalisia
“Se estou aquí é por ela”, 02/03/2013, por Agustín Fernández Paz no seu blogue
Unha chea de prexuízos (e moito máis) por dez reás, 05/03/2013, por Iván Méndez no blogue Éche o que hai...
o peor do mundo son os imbéciles, 07/03/2013 por X. M. Eyré na ferradura en tránsito
de como falar de rosas fozando no esterco, 09/03/2013, por Xabier Cordal en Monte Alto
Barreiatzen 13: Olga Patiño Abeixón, 21/03/2013, Garaigoikoa
Cada concello polo que vale, 26/06/2013, por Carlos Neira Cortizas en Calidonia Hibernia

martes, 26 de marzo de 2013

Sobre encrucilhadas, normas ortográficas e independência

por Teresa Moure , en Praza Pública:

Ás vezes as pessoas, como Édipo, aparecem situadas, sem saberem por que, numa encruzilhada. A encruzilhada é o território do dilema. Pode aparentar um lugar sugestivo, onde deleitar-se no prazer de exercer uma escolha livre, mas é também o sítio onde desprender-se de algo que durante um tempo o Édipo arrastou consigo, que o constituiu. O momento histórico que estamos a viver, tão convulso, tão crítico, coloca-nos perante várias encruzilhadas: não daremos derrubado um mundo contaminante, agressivo, competitivo, gerador de abismais diferenças de classe e dum infortúnio infinito sem a ousadia de escolhermos as vias idóneas, por complexas que puderem ser. Agora quero referir-me à encruzilhada ortográfica; não é a única, insisto, mas tampouco é menor. Tenho de falar mirando para um e para outro prato da balança e sou consciente de que ninguém que já se aventurar por um dos dous caminhos possíveis vai-se sentir contente. Em qualquer caso, o Édipo arranca-se os olhos, expõe a sua dor à vista: confessa.

A xeración muda

por Susana Méndez, no Sermos Galiza:

Houbo, ao meu modo de ver, dous factores fundamentais que influíron no xeito en que se transmitían a nosa cultura e a nosa lingua. Son factores non exclusivamente galegos, de mediados do século XX, e se nos paramos a pensalo teñen moito a ver cos inicios da “globalización”.

luns, 25 de marzo de 2013

A ISO

Outro caso máis de disparate producido polo uso sen revisar dun tradutor automático.
Nesta nova de El Progreso relátase a preocupación das familias pola eliminación das etapas da Educación Secundaria Obrigatoria (ESO) e Bacharelato no IES Daviña Rei (non era que a Consellería de Educación respectaría a decisións dos pais en materia educativa?).
O tradutor xenerou un hiperenxebrismo dunha sigla.

sábado, 23 de marzo de 2013

Manifesto Galego no Día Internacional do Teatro

por Cesáreo Sánchez Iglesias, no Sermos Galiza:


Sempre pensei, e así o digo nalgún poema: só somos como nos soñamos cando amamos. Mais engadiría a isto que só da mao do teatro somos capaces de nos soñar nos outros, ao nos reflectir nas súas personaxes. Eu agradézovos hoxe a todos e todas os que me facedes soñar cando no idioma de noso acrisolades o sentir e o pensar, pois o teatro pulsa as fibras máis sensíbeis, tamén do noso propio corpo, no seu pensar emocionado. No teatro a linguaxe do corpo é pensamento. No teatro somos o soñador e o soñado .

Galicia Style: "o galego é guai"



Flashmob realizado polos Equipos de Normalización  dos CEIPs Virxe Pena da Sela do Irixo, Nosa Sra de Xuvencos de Boborás e Eulogio Gómez Franqueira de San Amaro na xornada de convivencia dos ENDLs da comarca do Carballiño en defensa e fomento do emprego do galego.
Poñerse diante de todas estas criaturas a ensinarlle uns pasos de baile e a letra da canción é toda unha lección de bo facer... e valentía. Parabéns por un traballo tan divertido e tan ben feito!

venres, 22 de marzo de 2013

Normalidade lingüística

por Mercedes Queixas Zas nas Voces de Prolingua:


Nos últimos días non deixamos de ler titulares e escoitar voces -isto último mesmo nos podería pór a pensar sobre a propia cordura!- que predican -debe ser por causa da influencia do discurso televisivo destes novos tempos papais- a consecución dun clima de normalidade lingüística na sociedade galega.

Documental Roberto Vidal Bolaño



Se hai uns días colgabamos por aquí o Telexornal Vidal Bolaño elaborado no CPI dos Dices (Rois), hoxe facemos referencia a esta outra achega dese mesmo centro. Trátase dun documental sobre a obra do dramaturgo no que participan Miguel de Lira, Xabier Ron, Xosé Manuel Fernández Castro, Laura Ponte, Eduardo Alonso, Xulio Lago, Avelino González, Ernesto Chao, Rodrigo Roel, Roi Vidal Ponte, Belén Quintáns e Paco Macías.
Vía Caderno da lingua

xoves, 21 de marzo de 2013

Toponimia de Marín



Vai unha de toponimia nestes tempos en que . Os nenos do CEIP de Sequelo contan moi ben cal é a onomástica da xeografía do seu concello. Parabéns polo traballo!
Lembremos que desde este centro xa nos cehgara outro excepcional vídeo: Longa noite de pedra

Cadaquén que fale por si

por Xabier P. Docampo na Praza Pública:


Hai unhas semanas asinei o Chamamento polo galego que redactaron e propuxeron un grupo de persoas preocupadas pola continua agresión á nosa lingua por parte daqueles que máis deberían traballar e teimar na súa defensa o na promoción do seu uso. Todo o seu contido era para min, e segue a ser, merecente do meu apoio. Tratábase de parar unha marca máis da afronta glotocida do actual goberno de Galicia. Certo é que xa se falaba de que a RAG tamén había recorrer a sentenza que sobre do seu recurso diante do TSXG ditara ese mesmo tribunal, mais ninguén pode ter por semellantes unha e outra actuación. No caso da Xunta trátase dun recurso para facer rever dereitos e apoios á normalización da lingua propia de Galicia e no da RAG, xusto do contrario: de defender eses dereitos. Quero por tanto aplaudir a proposta deste chamamento e fago pública a miña fachenda por me ver acompañado na listaxe de sinaturas por tantas persoas ás que moito respecto.

mércores, 20 de marzo de 2013

Rosalía e nós

por Francisco Rodríguez no Sermos Galiza:


Vimos de pasar unhas semanas nas que o nome de Rosalía resoou con máis frecuencia e intensidade do que é habitual. Algunhas autoridades gobernativas e institucións oficiais, alén de persoas particulares, con maior ou menor incidencia pública e con algún ou ningún coñecemento de causa, de boa ou mala intención, apuntáronse a un ritual de retórica loadora, normalmente dentro dos límites do permitido. En moitos casos, dou a impresión de estaren aparentando reverenciar, sen moito entusiasmo e menos convicción unha figura considerada, para dicilo con palabras escoitadas recentemente, “Nai de todos”. Alguén que se converteu nunha especie de comodín que libera ou anula de todas as contradicións e inconsecuencias que vivimos verbo do propio país. Porén, a realidade é teimuda e vennos replicar que é anormal e inconsecuente, fóra de hábito e costume, negado polos feitos, pola experiencia, este súpeto amor rosaliano de algúns.

Telexornal Roberto Vidal Bolaño



E no ENDL do CPI Os Dices de Rois volveron a facelo. Se o ano pasado poidemos gozar co seu telexornal Paz Andrade, este ano repiten o exitoso formato e mediante un formato dinámico, achegado á forma de edición das novas na televisión.
Desta volta o protagonista non podía ser outro que Roberto Vidal Bolaño. Se queredes saber algo del, basta con seguir con atención este informativo. Parabéns aos realizadores. Un gran traballo. A RAG debería ir pensando en facerlles un contrato fixo.
Vía Milho Verde

martes, 19 de marzo de 2013

Os Equipos de Normalización pídenlle á Xunta que faga outra política lingüística

A Coordinadora Galega de ENDL (CGENDL)explícanos moi claramente neste comunicado que se reproduce máis abaixo que a Xunta pretende esquivar as sentenzas do TSXG sobre o decreto do plurilingüismo co obxectivo de seguir a aplicalo en contra dos mandatos emanados da LNL e do consenso social.
A Xunta escolleu o camiño da xudicialización do uso da lingua no ensino para acurralar no menor espazo posible uso dunha lingua que decote é tratada como un problema desde os órganos de goberno. Espállanse prexuízos no canto de avanzar chanzos nun proceso de normalización que ficou completamente abandonado pola Consellería de Educación; iso cando non é directamente atacado. Por iso, desde a CGENDL faise un chamamento á responsabilidade para que o goberno deixe de traballar á contra e comence a aplicar unha nova política lingüística, unha que parta do apoio á lingua máis desfavorecida, á nosa lingua.
A nova en Praza Pública

luns, 18 de marzo de 2013

Consolidar o retroceso: a oferta de consenso lingüístico da Xunta

por Xosé Henrique Costas nas Voces de Prolingua:

Despois das seis sentenzas do TSXG contra o Decreto de Plurilingüismo ou da Discordia, polas que se anulaban os dous artigos nucleares deste texto (o das consultas vinculantes aos pais e o da liberdade do alumnado para usar unha lingua diferente da lingua da materia), a Xunta de Galicia preparou un recurso de casación para presentar no Tribunal Supremo.Con este recurso a execución da sentenza do TSXG, a anulación da columna vertebral do Decreto, quedaba en suspenso e a Xunta podería seguir celebrando consultas e o alumnado podería usar a lingua que lle pete, co que dificilmente se poderá acadar o obxectivo da competencia semellante nos dous idiomas ao remate da escolarización obrigatoria.

Auto-avalía as túas destrezas lingüísticas

Velaquí un pequeno xogo que pode axudarnos a avaliar as nosas destrezas lingüísticas en moitas linguas faladas en europa. Só hai que responder unha serie de pregungas e ao final ofrécenos o noso nivel de competencia nas catro destrezas básicas dunha lingua:listening, speaking, reading, writing.
Esta aplicación estrutúrase a través de preguntas e respostas adaptadas ao noso perfil. Está pensado para avaliarmonos nas linguas que coñecemos segundo os seis niveis de referencia definidos dentro do Marco europeo común de referencia para as linguas (MECR): A1, A2, B1, B2, C1 e C2, que desde o 2001 é amplamente empregada nos sistemas de ensinanza de linguas.
Proba e verás.
Tirado do European Language Portfolio

domingo, 17 de marzo de 2013

Flexibilidade

por Carlos Negro no Sermos Galiza:


Vén de nacer, da boca do Presidente da Xunta de Galicia, un innovador concepto de sociolingüística aplicado ao ensino: o do bilingüismo flexible, que supoño debemos entender como un chanzo superior na escala evolutiva que se iniciou co bilingüismo harmónico, proseguiu co bilingüismo cordial e chegou ata os nosos días co plurilingüismo de academia británica.

venres, 15 de marzo de 2013

Entrevista a Henrique Monteagudo na TVG



Marga Pazos entrevistou a Henrique Monteagudo no programa Bos Días ao día seguinte do pleno da RAG no que se confirmou a demisión de Ferrín.
Velaquí algunhas frases que resumen o fundamental das respostas de Henrique Monteagudo:
"Hai que ser comprensivo con Ferrín porque está un pouco alterado"
"A marcha de Ferrín non é boa para a Academia."
"O plenario foi tenso pero nun bo ambiente".
"As explicacións sobre as contratacións xa se deran en plenos anteriores."
"Ferrín debería continuar ata finalizar o seu mandato"
[sobre o decreto de plurilingüismo] "O galego non pode ter un límite do 33%,  ten que ter maior presenza para que se cumpra o mandato normalizador"

mércores, 13 de marzo de 2013

Coa esperanza nos dentes

por Manuel Rivas en La Voz de Galicia:

Benquerido Xesús, prezado profesor:Permíteme este trato, o de mestre, non porque fora alumno teu, como moitos tiveron a sorte de ser, senón porque me considero un permanente aprendiz ás ceibas que en moitos dos teus libros atopou saberes, luces e tamén un compromiso rexo pola redención de Galicia e coa primeira das patrias: a xustiza.

1000 nomes galegos

Hai uns días aparecía na plataforma Scribd este documento editado no 1991 e recuperado por Abel3
Este enorme traballo de onomástica foi feito por X. Henrique Costas, quen, por suposto, quedou moi contento con este achádego. Ademais informou que o documento recuperado tiña un caderniño con follas en sepia que non aparecía incluído. Finalmente conseguiu un e aquí, por fin,  aparece engadido ao material de Abel3 (as tres últimas follas).

Pouco despois da publicación deste manual aparecería unha obra máis completa,  o Diccionario dos Nomes Galegos de Ferro Ruibal en Ir Indo.


martes, 12 de marzo de 2013

Nota de prensa da RAG sobre o recurso de casación contra a sentenza do TSXG

Deixo aquí a nota de prensa difundida pola RAG na que informa do recurso de casación presentado contra a sentenza do TSXG esixindo a anulación total do decreto do Plurilingüismo.
Nela acúsase á Xunta de aprobar un decreto sobre o sistema educativo en Galicia que se afasta do mandato
normalizador e de non exercer a súa función de dirixir e impulsar a recuperación efectiva do  principal  elemento do patrimonio cultural colectivo dos galegos e das galegas.
Finalmente faise un chamamento ao diálogo e á recuperación do consenso en materia lingüística  que foi destrozado polo goberno de Feijóo.
Vía Prolingua
Máis información en Praza Pública


luns, 11 de marzo de 2013

Rosalía de Castro, os negros, Marta Rivera de la Cruz e Lennon

por Francisco Castro en Praza Pública:

O disparate de traer a Marta Rivera de la Cruz para a celebración da homenaxe a Rosalía de Castro no Día Internacional da Muller Traballadora é de tal magnitude, e algo tan obvio que non se tiña que ter feito (non lin nin unha soa liña en ningún xornal loubando a idea), que non vou nin a pararme medio segundo e dicir o que xa expresei dende o primeiro momento dende os meus perfís nas redes sociais. Deste asunto paso.

Unha democracia "feudal"

polo levantador de minas, Alfredo Ferreiro, en Praza Pública:

Hai algún tempo pensaba en escribir de que modo vivimos nunha democracia «feudal». Pensaba falar de como os novos señores, donos do grande capital, encirran os políticos para que loiten entre eles e a vitoria determine quen vai muxir os recursos comúns no seu beneficio. Os políticos non son todos así, ben é certo, mais a maioría son simples recadadores de votos para unha determinada facción do poder, unha sorte de monteiros dos grandes señores que exhiben o chamariz da democracia para cazar o voto do pobo cada catro anos. Continuaba a reflexión cos bos tempos que nesta conxuntura ultra-dereitista está a vivir outro estamento medieval: a Igrexa. De como fica libre de pagar impostos polos seus negocios, e de como sobrevive chuchando como parasito de institucións sostidas polo Estado laico, como os hospitais e as escolas.

E son así e non cambian

por David Otero no Sermos Galiza:

E SON ASÍ E NON CAMBIAN O destes nosos “gobernantes” en Galicia non ten estremas no tocante ás súas formas de entendernos. Neste momento, referido á nosa Lingua, a galega, fan que fan, van non indo ou indo, entran a medias e saen un algo a que se lles vexa, pero o claro é que defenden os horizontes faesmente e niso non dan o brazo a torcer aínda que digan que nos botan unha man ( a onde e para que…?) e anuncian consensos ( de que e para que…?).Penso que algún aviso teñen de que deben conterse e de que alguén, listo e intuitivo, xa lle viu as orellas ao lobo e avisa de que se ande con coidado. Seica o Partido Popular de Galicia pide intensificar as relacións coas asociacións e demáis colectivos, para dinamizaren ( normalizar?) a cultura ( galega?).

A xustiza de Feijóo

O pasado 6 de marzo Feijóo clausuraba en Compostela o I encontro Dintel co sector público "Tecnoloxías e servizos públicos na administración galega do século XXI"O presidente aproveitou a ocasión para falar do Plan Senda 2014 para a modernización da Xustiza, no que o Goberno galego leva investido, desde o ano 2010, 13,7 millóns de euros en dotación de carácter informático e avanzou que nos vindeiros días vai asinarse un novo convenio co Goberno central que suporá un investimento doutros 5 millóns de euros neste ámbito. Bastaría con que se adicase un 0,1% desa cantidade a procurar que o programa Minerva, de xestión dos procedementos xudiciais, poidese usarse en galego. Dase o caso de que este programa foi implantado precisamente no ano 2010, momento desde o que o galego está excluído por falta de vontade política xa que vistas as cifras de gasto non se pode argumentar de modo algún que carecemos da versión en galego do Minerva por razóns económicas.
Van alá tres anos perdidos para o galego na administración de xustiza e non hai razóns para pensar que isto cambie nun futuro próximo. Basta con escoitar a Feijóo facendo a súa intervención en castelán en pleno centro de Santiago nun congreso sobre as novas tecnoloxías na Xunta. Foi para isto para o que os galegos escolleron a Feijóo para dirixir o seu goberno? Podemos seguir permitindo que o presidente use o seu cargo para desprezar a lingua e a cultura que mesmo por mandato institucional ten o deber de facer bandeira dela.
Algo anda mal na sociedade galega cando se permite sen maior escándalo que se gasten 20 millóns de euros en tecnoloxía informática para a xustiza mentres que pola contra nin tan siquera un deses euros vai estar destinado a que esa mesma tecnoloxía poida ser usada na nosa lingua.

domingo, 10 de marzo de 2013

Saúda e benvida para Forked Tongues*

por Mercedes Queixas Zas, no Sermos Galiza:


É o galego a miña lingua de comunicación habitual e a lingua literaria de escrita poética que hoxe nos convoca e acolle neste marco cultural que vén confirmar que as barreiras lingüísticas per se non existen.

Novo rumo na Academia Galega

por Xoán Antón Pérez Lema no Sermos Galiza:

Méndez Ferrín é o noso primeiro valor literario e un exemplo de patriota. Soubo tecer complicidades institucionais fóra do ámbito do galeguismo sen abdicar da súa firme defensa da nosa lingua, como amosou co recurso xudicial contra do Decreto do plurilingüismo que acadou a sentenza favorábel do TSXG.

Pelegrinaxe lírica polos lugares rosalianos



No ano 2010 conmemorábanse os 125 anos do traslado dos restos mortais de Rosalía de Castro a Bonaval. Cando o 15 de xullo do 2010 fixen bulto nun fermoso acto na honra de Rosalía de Castro, o cortexo cívico convocado pola AELG en lembranza do traslado dos restos mortais de Rosalía de Castro a Bonaval,  non tiña noticia de que no xullo do 1951 houbera unha convocatoria semellante encabezada por Ramón Cabanillas, Otero Pedrayo, Paz Andrade, Gómez Román, Martínez Risco, Manuel Casás, Ramón Piñeiro, García Sabell, Fernández del Riego e moitos outros. Estoume a referir á pelegrinaxe lírica polos lugares rosalianos que rematou cunhas xornadas celebradas os días 24 e 25 de xullo en Santiago coa presenza de Gala, a filla de Rosalía e Murguía.
A pelegrinaxe lírica do 1951 foi o xérmolo dunha película con guión de Celso Emilio Ferreiro, un documento excepcional que foi  recuperado no ano 2000, e segundo informa Manuel Bragado, engadíronse "como limiar as testemuñas de grande valor dos xa falecidos Borobó, Paco del Riego, Pura Vázquez, así como de Antía Cal, a dona de Antón Beiras o argalleiro da película"
Velaquí a xoia:

venres, 8 de marzo de 2013

Marta Rivera: a raposa no galiñeiro

por Tati Mancebo na Praza Pública:


Que o inventor do sistema de coordenadas cartesiano teña sido a mesma persoa que afirmou que a alma se sitúa na glándula pineal, resulta chocante. Descartes estivo tan atinado nun aspecto como para influír poderosamente no desenvolvemento do cálculo moderno, como desatinado noutro. "Somos así de limitados" díxome Antonio Escohotado nunha ocasión.
É fácil solidarizarse coa situación das linguas mapuches desde Galiza porque América fica lonxe, non se esixe argumentación a unha obviedade e, sobre todo, non xera confronto cunha parte do contorno social máis próximo, porque a súa defensa non redunda nunha perda de privilexios; simplemente hai algunhas persoas que denuncian a situación destas linguas minorizadas e unha maioría indiferente.

Rosalía non a admitiría na súa casa

Comunicado de Prolingua en relación ao convite da Xunta de Galicia á escritora galegófoba Marta Rivera de la Cruz para a homenaxe a Rosalía:

Como xa era sabido –e agora confirmado coa publicación da biografía de Murguía por X. R. Barreiro (Galaxia, 2012)–, Rosalía de Castro escribiu en 1863 os seus Cantares Gallegos para promover a recuperación da lingua galega, non por ansia de gloria persoal, senón «para cantar as belezas da nosa terra naquel dialecto suave e mimoso que queren facer bárbaro os que non saben que aventaxa ás demais linguas en dozura e fermosura», como ela mesma escribía no prólogo desta obra.

Piar versus Pilar. 2



Eu son Pilar
Eu tamén son Pilar
Todas somos Pilar
As nosas avoas e as nosas nais
fixeron posible a Galicia de hoxe
e agora nós construiremos o presente e o futuro
Dende sempre as mulleres fomos, somos e sermos 
 un piar fundamental de Galicia
Porque sen mulleres non hai Galicia

Non se mataron moito na Secretaría Xeral da Igualdade pois repiten o mesmo spot que o do ano pasado . E insisten no seu desprezo á lingua, por iso eu repito entrada tamén este ano:
Como todo o que fan na Xunta, está pensado en castelán. Desta vez aínda tivemos sorte porque o traduciron ao galego. Pero claro, quedoulle feito un churro.
Eis unha consecuencia máis da desastrosa política lingüística que alicerza o goberno que sufrimos.

Corrixo só unha cousa: este ano pegaron unha reviravolta máis pois ao non acharen ningunha escritora galega tiveron que botar man dunha que odia o galego.

O galego, materia troncal

por Manuel Bragado en Galicia Confidencial:

Por moito que lamentemos o inicio dos trámites por parte da Xunta de Galicia para recorrer diante do Tribunal Supremo a sentenza do TSXG sobre o decreto de plurilingüismo, non podemos esquecer o risco que supón que no anteproxecto da LOMCE a lingua e literatura galega non sexa considerada como materia troncal no currículum da ESO e do Bacharelato.Na última versión da chamada «Lei Wert», presentada a ditame do Consello de Estado, as linguas cooficiais na Educación Secundaria quedan incluídas dentro do bloque de «asignaturas de libre configuración autonómica», perdendo a súa condición de materia troncal, que pola contra conservan a lingua castelá e a primeira lingua estranxeira.

xoves, 7 de marzo de 2013

Unha lección e unha carta

por Manuel Bragado en Sermos Galiza:

O 5 de marzo de 1958 xublilouse Ramón Otero Pedrayo como catedrático de Xeografía da Universidade de Santiago. Aquel día impartiu a súa derradeira lección na facultade de Filosofía e Letras, que foi tamén a súa primeira clase en galego, tras o alzamento militar. Xesús Alonso Montero, daquela un catedrático mozo da Escola Normal que seguiu en pé a sesión, conta que tras os saúdos protocolarios Pedrayo anunciou: “Hoxe vou falar na lingua de Pondal e Rosalía”. A intervención do cabezaleiro foi seguida polo alumnado e profesorado que ateigaron o Paraninfo nun silencio emocionante roto só ao seu remate por unha longa ovación. Os participantes sabían que estaban participando nunha xornada histórica na que o galego volvía á tribuna académica tras vinte e dous anos ausente.

A lingua de preferencia da Consellería de Educación

A CIG-ensino denunciaba estes días que o servizo de correo electrónico da Consellería de Educación modificárase de tal xeito que agora o idioma de acceso por defecto era o español.
A Consellería podería argumentar técnicamente que isto non é así, e tería razón. Houbo unha modificación no servizo @edu.xunta.es usado polo persoal de educación e así o anunciou a Consellería nunha nota informativa na que explica que a partir de agora será posible visualizar as contas de correo, adermais de en galego, en castelán e en inglés (americano). Eu non teño coñecemento de que ningún sindicato lle pedira á Consellería esta innovación, e resulta algo estraño que en tempos de profunda crise económica adique os seus fondos a multiplicar as linguas de acceso dunha conta de correo para un profesorado que non debería ter problema ningún para seguilo usando en galego. Pola contra, ese mesmo profesorado ten que acudir ao seu posto de traballo enfermo e co obvio perigo de espallar infeccións nas escolas, impartindo clase en aulas cada vez máis diversas e ateigadas de alumnos, cos recursos reducidos...

A lingua de preferencia
A confusión que tivo a CIG-ensino é ben comprensible pois a práctica totalidade dos usuarios non saben, nin teñen por qué, en que consiste a lingua de preferencia e que nos explicaría o modo en que accedemos ao servizo de correo @edu.xunta.es. Este servizo sería un exemplo dos webs que discriminan segundo estea configurada a lingua de preferencia do noso navegador. Se ésta é o castelán, e vén así por defecto en todos os ordenadores que mercamos, veremos agora que o noso acceso ao correo da Xunta aparece tamén en castelán.
A lingua de preferencia é a lingua preferida polo usuario para acceder aos contidos e aplicacións. Parece ser que nos ordenadores con sistema operativo Linux ou Mac pódese fixar unha lingua de preferencia. Nos que usan Windows cada navegador pode ter unha lingua de preferencia. Para establecer como lingua de preferencia dos nosos navegadores o mellor é ir a esta dirección: Navega en galego que che indica cal é a lingua de preferencia do navegador e explica como facer para cambialo ao galego.
O autor dese blogue, Navega en galego, é Xosé Manuel Sardiña, quen vén de participar nas V Xeiras dos Comités de Vigo cunha conferencia  cargada de información sobre o uso do galego nas TIC. Segundo os datos do seu propio blogue a lingua de preferencia dos que acceden a el distribúese entre un 25% para o galego e un 65% para o español. Non teremos que convencer a ninguén que esta escolla de datos está nesgada e que estas porcentaxes indican unha realidade na que a navegación pola arañeira en galego é prácticamente residual.

A Consellería de Educación non pode ser allea a todo isto polo que é dobremente sospeitoso o esforzo e o gasto que realiza decote para españolizar todos os seus portais e servizos. Outro exemplo témolo co Xade, o programa de xestión dos centros de ensino que ten a súa interface en galego. A Consellería gastou e gasta os seus fondos un programa paralelo dentro do proxecto Abalar co mesmos fins. Todos os días os datos dos Xade vérquense a ese programa paralelo, que ten como única innovación poder dispoñer del en español.
Expostos os datos vemos que co seu erro a CIG-ensino acerta máis que a Consellería co seu nefasto proceder. E por se alguén aínda o dubidaba, agora confirmamos que o idioma de preferencia da Consellería de Educación non é o galego.

P.S.: A CGENDL transmitiulle unha queixa á SXPL sobre esta cuestión.

mércores, 6 de marzo de 2013

Da falsa harmonía á imposición certa

por Xosé Antón Laxe Martiñán, nas Voces de Prolingua:


A ninguén se lle escapa que a Era Fraga resultou desastrosa para o idioma, e non tanto polo que se fixo como polo que se deixou de facer. Tamén porque estreada unha Lei de Normalización Lingüística inédita aqueles anos foron clave para a socialización do proceso normalizador. Hai moita literatura sobre o tema, é innecesario repetilo.

Sentido da medida

por Suso de Toro en Praza Pública:


Cando comecei a publicar, van alá uns anos, fíxeno coa conciencia de que a cultura galega sobrevivía nun limbo administrado por institucións e que a tarefa era achegar as creacións a sociedade a través dunha industria cultural ( Supoño que esas ideas son hoxe máis aceptadas, porén daquela comprobei o que xa intuía, que eran a peor carta de presentación dun autor). Así e todo nestas décadas pasadas as cousas foron cambiando e hoxe a cultura galega son dúcias de actores e actrices, de artistas e técnicos do audiovisual, pintores e ilustradores, escritores de libro ou para a cena teatral, pensadores, editores e, desde logo, xeracións de científicos. A cultura galega ten hoxe unha dimensión como nunca, abolutamente nunca, tivo antes desde a Idade Media.

martes, 5 de marzo de 2013

Ollos de aula. 5

Con puntualidade matemática chega aos andeis da arañeira o nº5 da revista para as familias elaborada por unha CGENDL que non para de traernos ideas e textos que poden aclararnos moitas ideas.
Non é a única novidade que nos chega desde a CGENDL pois tamén hai novidades na revista de sociolingüística A letra miúda cun interesante traballo dos profesores da UPV/EHU Féliz Etxeberría e Juan Etxeberria, "Competencia lingüística e lingua da escola con alumnado nativo e inmigrante"
Destaco un parágrafo de Ollos de Aula:
En contra do que moitos poderían pensar, no noso contexto,e dada a maioritaria presenza do castelán nos medios de co-municación e nas actividades de consumo e de ocio, debemospreocuparnos, sobre todo, de que as nosas fillas e fillos adquiran a necesaria competencia lingüística en galego. É unha responsabilidade nosa como pais e nais axudarlles a que adquiranesa competencia, pero tamén é unha responsabilidade nosaesixirlle a Administración, aos centros de ensino (e ao seu profesorado) que os rapaces e rapazas rematen a etapa do ensino obrigatorio sabendo expresarse correctamente na lingua propiade Galicia.

Pero ten tamén outras cousas, todas cargadas de moito sentidiño:

luns, 4 de marzo de 2013

A RAG e a teoría dos cueiros

por Daniel Landesa en Praza Pública, cunha particular visión do conflito xurdido arredor da demisión de Ferrín:

Hai uns poucos meses fun pai. Si, xa sei que non me canso de anuncialo publicamente sempre que teño ocasión, pero é que se trata dunha aventura tan enriquecedora e divertida e que ocupa o cento por cento do meu tempo que non podo evitar que a miña filla pase a formar parte do meu discurso ideolóxico. Se ben antes deste evento tan importante para a nación era afeccionado as teorías da conspiración, agora teño a teima de explicar todo o que acontece neste país con símiles e/ou analoxías relacionadas coas cousas lindas e marabillosas dos coidados cotiáns que require unha crianciña.

Séchu Sende: "Detecto que hai actitudes positivas cara ao galego cando comezan a coñecer a historia da lingua"


Séchu Sende vén de publicar Viagem ao Curdistán para apanhar estrelas, un libro no que se mestura poesía, ilustracións e as vivencias reais do escritor nunha viaxe realizada en 2010 ao Curdistán para presentar a tradución do libro Made in Galiza ao curdo e mais o turco. Agora, esa experiencia plásmase neste libro cuxas vendas servirán para o financiamento de diversas actividades de intercambio cultural entre o proxecto educativo da Semente, en Compostela, e unha escola da cidade Amed, no Curdistán.
Como definiría o Curdistán despois da súa visita e escribir este libro?É un deses países que non está no mapa, coma outros moitos. Cando chegas a un destes países é moi difícil, se vas como turista, conseguir visualizalo. Moitas veces viaxamos cunha ollada moi pouco preparada para localizar as identidades. Eu tiven a sorte de que cheguei con intermediarios, con xente curda e que comprendía o galego. Así puiden coñecer as persoas daquel lugar. E grazas a elas, fun coñecendo o territorio e en moi poucos días, porque en realidade estiven só quince días. A esa experiencia e esa sorte de contar con estas persoas, unido ao que xa lera durante moitos anos ao respecto do Curdistán, puiden aproveitar moito mellor a viaxe do que pensaba. Coñecín a moita xente, de todas as idades e, aínda que foi unha experiencia relativamente limitada, pois para min foi unha gran descuberta. Eu ía alá coa mesma pregunta que vos estades a facer vós: Que podemos atopar os galegos e as galegas que van con curiosidade? E o que descubrín foi unha situación semellante á nosa.

O declive do akelé por Théodosie



Segundo o Etnologue en Gabón, aínda que só teñen como lingua oficial o francés, fálanse 41 linguas distintas. Algunha delas, como o Fang é a lingua de máis de medio millón de gaboneses porén hai outras prácticamente desaparecidas como a lingua mahongwe. O akelé leva este mesmo camiño e non é unha sesuda lingüista quen explica o proceso, senón Théodosie.
O akelé é un idioma bantú falado por pescadores e agricultores na rexión rios Ogooué y Ngounié e na zona dos los lagos que rodean Lambarene

domingo, 3 de marzo de 2013

Pola língua que nos une, pola política, que nom

por Joám Lopes Facal na Praza Pública


O 27 de janeiro de 2013 tinha lugar em Compostela a terceira manifestaçom nacional “em defesa da língua que nos une”como proclamava com eloquência o lema da convocatória. Manifestaçom nacional, efectivamente, por participaçom, por concorrência plural e polo respeito manifestado a todo o espectro de posiçons persoais ou colectivas em prol do signo lingüístico que nos singulariza como povo e como sujeito político. Sem língua seríamos apenas umha província espanhola marginal e insignificante. As imagens da demonstraçom de civismo reivindicativo conservadas som, mais umha vez, memoráveis.

Ferrín morreu, viva Ferrín

por Xurxo Borrazás, na Praza Pública:

Son escritor galego e desde esa condición digo que a miña relación coa Real Academia Galega en máis de dúas décadas foi a mesma que co club de hípica da Coruña, que nin sequera sei se existe. Tampouco sei, pero sospeito, que non son o único autor ou autora que milagrosamente conseguiu sobrevivir á marxe da academia. Quero dicir que as declaracións, comentarios e réplicas con pompa e drama que estes días se están a verter en medios e foros son na súa literalidade unha comedia irrelevante. Se me paro a observalos é porque dentro do ir-relevante viaxa sempre de polisón o relevante. Desa observación son froito as seguintes consideracións soltas:

De blogues.8

O que fun recollendo dos blogues polos  neste último mes foi do máis interesante. Gocei moito lendo orixinais aportacións de moita xente. Vai aquí a colleita. Poderá comprobarse que hai moita cousa boa pola arañeira:

Se pides unha macela, miraranche por dúas veces mal, 26/10/2012, por Xurxo Martínez González no Marmurio das ondas
Patafísica galaica (I) O idioma, 08/02/2013, por Xabier Cordal no Monte Alto
Contra os manifestos de abaixoasinantes, 14/02/2012  por Iván Méndez en Éche o que hai…
Onte 524: «Chamamento polo galego» ,14/02/2013 por Manuel Bragado en Brétemas
Seis lembranzas e unha narración, 15/02/2013 por Agustín Fernández Paz no seu blogue
Defender o uso da lingua galega é de «papistas», segundo Manuel Baltar Blanco, 19/02/2013, por Miro Villar no blogue As Crebas
A nenez, 21/02/2012  na revista Bico da Ría do ENDL do IES Félix Muriel de Rianxo
A paisaxe da miña memoria, 23/02/2013, por Heladio Anxo no blogue Caladiños
todo é gate, gate por todos os sitios, 25/02/2013, por Luz no blogue o demo me leve
Tempos de facer que se fai, 25/02/2013, por Suso no blogue El toupo que fuza
Os ninhos da língua em Nova Zelándia, 31/03/2008, por Séchu Sende en Made in Galiza

venres, 1 de marzo de 2013

Un idioma entra na casa: un discurso para pais castelán-falantes



Un discurso para pais castelán-falantes por Paula Kasares, onde invita aos pais a acompañar aos nenos na aprendizaxe dunha lingua que non usa, ou como neste caso (o euskera), que non domina. Este discurso sería moito máis fácil de establecelo en Galicia, pero para iso compriría unha actitude completamente diferente por parte da Xunta. A un tempo podemos comprobar o radicalismo do noso goberno
A tese central do que nos di Paula Kasares é que os pais poden transmitir unha lingua que non usan, incluso máis, poden transmitir unha lingua que non coñecen:
No mundo hai máis de 6000 linguas e 200 estados. Polo menos 30 linguas por estado. O raro é unha sociedade cunha soa lingua.
Os vosos fillos van ter o castelán, que é a lingua socialmente forte, como lingua materna. Teñen o castelán asegurado. Non hai que ter ese medo porque é infundado.
Escola e fogar non poden ser mundos lingüísticos separados. O euskera non se pode reducir só ao ámbito escolar. Para iso as actitudes e os valores e actitudes que poden transmitir os pais son fundamentais. No caso do que se fala no vídeo, o euskera, os pais son descoñecedores da lingua, pero iso non impedirá que xoguen un papel fundamental e activo na aprendizaxe da nova lingua para os seus fillos.
Paula Kasares explica aos pais que os nenos na escola traballan un 15% do uso da lingua. A lingua apréndese tanto dentro como fóra da escola.
Os nenos introducen unha nova lingua na casa. Para eles non haberá nada máis estimulante que ensinarlla aos seus pais. Velaquí unha conferencia moi clara e coherente que, entre outras cousas, demostra que a política lingüística da Xunta vai directamente contra a integración e a suma

Vía Marlou