Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







sábado, 31 de agosto de 2013

Introdução à língua galega



Simpático vídeo que se anuncia como "introdução à língua galega para brasileiras e brasileiros. Aprendam a cumprimentar e a pedir uma dúzia de ovos na língua galega. Peguem lápis e papel porque aprender um novo idioma é sempre uma tarefa difícil"

xoves, 29 de agosto de 2013

Flatland





Escrito en 1884 por Edwin Abbott Abbott, Flatland, Unha Aventura en moitas dimensións, é unha novela satírica pero tamén é coñecida por facer uso das propiedades matemáticas das figuras en diversas dimensións. O protagonista, un cadrado no mundo bidimensional. Comenza describíndonos a sociedade e as leis que rexen o seu mundo. Despois de soñar cun mundo unidimensional é transportado a outro tridimensional onde se cuestiona a existencia de catro, cinco, ou máis dimensións.
Recollo aquí a serie de 8 vídeos traducida ao porltugués:

Episodio 1
Episodio 2
Episodio 3
Episodio 4
Episodio 5
Episodio 6
Episodio 7
Episodio 8

mércores, 28 de agosto de 2013

Lingua e mocidade




Entrevistas ao alumnado e ao profesorado sobre a situación da lingua galega e o Equipo de Normalización do IES Rodeira (Cangas). Destácase sobre todo a importancia e a dificultade de atopar espazos de uso para o galego.
Non é a primeira vez que recollemos aquí un vídeo do IES Rodeira , lembremos o cariño de Carmiña, a profesora de matemáticas canaria e o seu cariño ao galego.

martes, 27 de agosto de 2013

Si un sol alumne ho demana



Un polémico auto do Tribunal Superior de Justícia de Catalunya indicaba que se debería impartir a clase en castelán se só un alumno o requería. Con esta decisión volvía a cuestionarse o modelo lingüistico escolar de Cataluña ao tempo que a sociedade mostraba a súa indignación polo novo ataque á súa lingua.
O punto central da cuestión non está en que un alumno teña dereito a recibir clase en castelán, dereito que xa tiña garantido, senón, que o seu desexo deba impoñerse ao resto dos compañeiros que, polo que se ve nin teñen ningún dereito. Velaí outra vez o racismo lingüístico, onde unha lingua, o español, está impoñéndosenos ás outras do estado. Sobra comentar que a situación no ensino da lingua galega é incomparablemente peor á do catalán. Entre outras cousas porque na TVG non emiten documentais coma este, programado pola TV3.

sábado, 24 de agosto de 2013

Xotramu: xogos tradicionais



Xotramu (Xogos Tradicionais de Muimenta) leva tempo xa no labor de recuperar os xogos tradicionais galegos. Neste vídeo temos algúns aspectos da V edición da Festa de Xogos Tradicionais. Nel explícanse as regras dalgúns deses xogos.
Xotramu ten recompilados máis de 40 xogos tradicionais. Dalgúns deles temos incluso a descripción en vídeo como é o caso da porca, dos bólos ao canteiro, a malha, o zurriagazo, ou outros

Se trouxen ata aquí as actividades de recuperación dos xogos tradicionais realizadas por Xotramu é máis que nada porque se trata tamén da recuperación da nosa identidade e de algo fundamental e que os de Muimenta nos poden ensinar a todos: a transmisión do saber cultural ás novas xeneracións.
A perda dos xogos tradicionais é paralela a outra perda maior e que a contén. É a perda da nosa identidade e dos nosos valores culturais. En Galicia temos completamente abandonado o coidado de nós mesmos, o amor propio. Este desleixo é tanto como a morte en vida.

xoves, 22 de agosto de 2013

A palabra do día


Either scripts and active content are not permitted to run or Adobe Flash Player version 10.0.0 or greater is not installed.

Get Adobe Flash Player


Nesta aplicación aparece unha nova palabra ou construción en inglés cada día xunto coa súa pronuncia e un exemplo de uso xunto coa súa tradución ao portugués.
Unha forma de que os galegos poidamos achegarnos ao inglés. Non se se a isto na Consellería de Educación lle chamarían plurilingüismo.

luns, 19 de agosto de 2013

Orella pendella. Chuchurruchú vs. touporroutou

Orella pendella é o portal da literatura popular infantil de Galicia mantido por Carlos Yus. O seu obxectivo é que este noso patrimonio siga sendo unha ferramenta educativa e de lecer para os/as galegos/as do século XXI. A razón de ser deste proxecto é que debido ós cambios producidos nas formas de vida e nas actividades de lecer dos rapaces e rapazas, corremos o perigo de perder esta riqueza definitivamente.
Orella pendella pon o foco onde nun punto fundamental pero moi pouco coidado na normalización lingüística e nada traballado desde a administración: a transmisión interxeneracional. A contribución da Xunta neste aspecto consistiu nun decreto que deixou prácticamente a cero o ensino infantil en galego na maior parte das escolas.


Como o que eu atopei na Orella pendella foron pequenas e agradables sorpresas, véxome na obriga de recomendar un pausado paseo por este portal. Por poñer un par de exemplo, eu un bater con este recitado que tiña esquecido, e que me contaban cando era cativo en Ribeira. Na variante que eu coñecía, no canto dun diálogo cunha terceira persoa no chuchurruchú ¿a onde vai a vella?, lembro outro no que o diálogo era coa propia vella e con outro retrouso: touporroutou, a onde vas vella?

Tamén teño esta variante de recitado para aloumiñar, desta volta da Estrada, para xogar coas criaturas:
Este queixo, queixolán
esta boca pide pan,
este ollo "pispirete",
este, irmau deste,
este "naris", "narisete",
Arríncohe! cabalete
Explicación:
Mentres di o recitado, o adulto acaricia as partes do corpo nomeadas facendo círculos co dedo indicador. No último verso fai coma quen que lle arrinca o naríz

sábado, 17 de agosto de 2013

SurfGZ




Unha canle para Noticias galegas de surf, longboard, bodyboard e paddle surf, iso é SurfGZ
Trátase dun portal moi completo, no que se poden seguir as novas desta curiosa modalidade deportiva de moitas formas distintas. Por poñer un exemplo ten a posibilidade de buscar as novidades en formato blogue.
Chama a atención a gran cantidade de entidades de empresas amigas que axudan a esta actividade.
Unha actividade promocionada polos surferos galegos é a chamada á ecoloxía con iniciativas tales como limpeza de praias ou o apoio á iniciativa para declarar o Monte Pindo como Parque Natural
A un que vive completamente alonxado deste mundo alégralle especialmente que a xente do surf galego viva a súa a afición na nosa lingua.

xoves, 15 de agosto de 2013

Arte & Matemática



Documental dirigido por Sérgio Zeigler, realizado pola TV Cultura e TV Escola.
Neste blogue podemos acceder a unha breve descrición dos 13 programas desta serie, acompañados todos dunha ligazón desde a que podemos descargar o vídeo, aínda que non é dificil atopalos en diversas canles de You Tube.
Neste primeiro capitulo da serie explícanse os principais conceptos a desenvolver. A idea subxacente é que as matemáticas son unha forma de expresión inherente á especie humana.

luns, 12 de agosto de 2013

Minuto da física: E=mc² está Incompleta



Como estamos vivindo baixo esta bafarada apestosa e insoportable chamada decreto para o plurilingüismo, que prohibe impartir aulas de ciencias en galego, resulta que é imposible acceder a materiais para o ensino non universitario en galego (o universitario sempre estivo protexido contra o galego e non precisa destes muros). Para dar algo de aire cómpre que tomemos como nosos os recursos que nos achega a lusofonía.
Supoño que de moitos é coñecido a canle MinutePhisics, e que podemos ver eses vídeos con subtítulos en moitas linguas. Nalgún caso acharemos algún vídeo, como o que explica por que a noite é escura, coa posibilidade de seguilo subtitulado en galego (apareceranos por defecto esta opción se temos o YouTube configurado en galego). Máis probable é dar cos subtítulos en portugués, ou incluso teremos a posibilidade, que de certo se irá ampliando cada vez máis, de acceder a vídeos como o que se presenta aquí, da canle MinutoDaFísica, que podemos seguir completamente en portugués.
Xa lle vou collendo eu o punto ao plurilingüismo ese.

P.S.: se escollín este vídeo precisamente foi pola fermosísima maneira en que se fai uso do teorema de Pitágoras para explicar un tema científico. Xa o dicía Galileo: "a naturaleza é un libro que está escrito en linguaxe matemática"

sábado, 10 de agosto de 2013

GZmusica



Velaquí a súa presentación:
Somos unha nova web dedicada á música galega e pretendemos achegarvos información sobre todo o que acontece arredor das músicas do país. Atrás da páxina estamos vari@s apaixonad@s da nosa música, pero queremos ser cen mil!!! Se queres, ti tamén podes ser GZmúsica.
Un portal web, música, vídeos, infomación sobre concertos, eventos, artigos, canle de radio, festivais, críticas de discos, un cartafol cheo de música galega para descargar de balde,..é o webzine sobre a música galega, é GZmúsica

Tamén no facebook e en Twitter ou na súa propia canle de YouTube

xoves, 8 de agosto de 2013

Calcule mais: Noção intuitiva de limites



Vadeir Vioti, estudante de enxeñería, despois de coñecer o material da Khan Academy, pensou en que podía aproveitar esta idea para facer realidade o seu soño: ensinar matemáticas a persoas sen posibilidades económicas. Elaborou así 600 vídeo aulas que hoxe son seguidas diariamente por máis de 4.000 persoas.
O portal de acceso é Calcule mais. Temos aquí unha enorme colección de materiais para o ensino mediante material audiovisual e que pode ser aproveitado desde Galicia por seren creados en portugués. Outra vez batemos de frente cunha posibilidade de aprendizaxe que o funesto decreto 79/2010 rexeitaría por tratarse de aprendermos matemáticas nunha lingua distinta do castelán.

luns, 5 de agosto de 2013

O exemplo chega de lonxe



Desde o 1987 véñen celbrándose cursos de lingua e literatura galega para estranxeiros na USC.
Estes cursos constitúen un privilexiado espazo no que estudantes de todo o mundo se afanan por aprender a lingua de Galiza e o conxunto da nosa cultura. Os vídeos que se presentan aquí foron gravados por tres compañeiros dun instituto coa intención de elaborar unha ferramenta audiovisual que constribuíse á normalización do noso idioma e á eliminación dos prexuízos lingüísticos entre aqueles alumnos e alumnas que aínda non fixeron do galego a súa lingua de uso habitual.
Os autores dos documental declaran que "probablemente non exista un método máis eficaz para o desbotamento deses prexuízos que aínda atenazan a boa parte do estudantado galego, cá contemplación dun vídeo na que, por exemplo, unha húngara exprese as razóns que a moveron a estudar galego e que o faga cun coñecemento do noso idioma realmente envexable."
Coñeceremos a Katalin Gyulai (Hungría), Federigon Ghegin (Italia), Aurora Cosin (Valencia), Pavel Usov (Rusia), e a  Eugenia Regina Romero (México)



Neste segundo vídeo, Manuel González, que no momento da gravación do vídeo era o director dos cursos que a USC impartía a estranxeiros, explica a trascendencia destes cursos. Tamén podemos escoitar unha moza galego-falante que non é precisamente de Burela .



No terceiro vídeo: Eugenia Regina Romero, Katalin Gyulai e Aurora Casín





Aurora Cosín, Elvyne Goulmant, Federico Ghegin falan das súas cidades. Katalin Gyulai, Federigo Ghegin, Aurora Cosin  falan de literatura galega. Finalmente podemos escoitar as preocupacións destes estudantes polo esfarelamento das identidades colectivas de lugares como Normandía


A polaca Paulina Ceremuszynska cántanos en galego,.. e a despedida.
Dende hai varios anos a Universidade de Santiago de Compostela vén organizando os Cursos de galego para estranxeiros. Estes cursos constitúen un privilexiado espazo no que estudantes de todo o mundo se afanan por aprender a lingua de Galiza e o conxunto da nosa cultura.
Hai xa algún tempo tres compañeiros de instituto gravamos unha reportaxe sobre estes cursos. Dado que os que realizamos o vídeo traballamos no ensino, a nosa intención era elaborar unha ferramenta audiovisual que constribuíse á normalización do noso idioma e á eliminación dos prexuízos lingüísticos entre aqueles alumnos e alumnas que aínda non fixeron do galego a súa lingua de uso habitual. Probablemente non exista un método máis eficaz para o desbotamento deses prexuízos que aínda atenazan a boa parte do estudantado galego, cá contemplación dun vídeo na que, por exemplo, unha húngara exprese as razóns que a moveron a estudar galego e que o faga cun coñecemento do noso idioma realmente envexable. Ogallá vos guste e moitas grazas aos amigos estranxeiros, pero xa fillos de Galiza, que participaron no documental.

sábado, 3 de agosto de 2013

Táboas

Aínda que a min iso do deporte me colla moi lonxe, hai xa tempo que teño o deber de me referir a un medio centrado no deporte galego e, o que é máis importante, redactado en galego. Trátase de Táboas, dixital que invito a que sigan os atolondrados por iso do xogo.
As intencións do Equipo Táboas son merecentes de gabanza:

“once homes de pantalón curto que son a espada do barrio, a cidade ou a nación”. Dende Táboas queremos ser eses reporteiros de guerra que traian as noticias dos heroes do deporte galego, tanto do propio fútbol como do baloncesto ou o hóckey. Sexan galegos ou estranxeiros, xoguen no noso país ou nas antípodas; en Táboas, todos os deportes e os seus protagonistas atopan o equilibrio

Pódense seguir desde a súas actualizadísimas contas de facebook ou Twitter

xoves, 1 de agosto de 2013

por Mercedes Queixas Zas, no Sermos Galiza:


De entre todas as puntuais citas que cada ano convocan ao sector sociocultural vertebrado ao redor da industria que xera e promove o libro e a lectura hai unha que ten unha identidade ben definida: a entrega do Premio Biblos-Pazos de Galicia.

A soma das medidas dos ângulos em um triângulo é 180°. Ciencias en portugués.



Noutra entrada anterior xa falamos do material da Khan Academy traducido ao portugués por Portugal Telecom e que está a ser divulgado pola Sociedade Portuguesa de Matemática.
Daquela, nese portal dispoñíamos de 70 vídeos traducidos ao portugués.
Agora fun dar con outro portal que debe ter aproximadamente uns 300 vídeos da Khan Academy tamén traducidos ao portugués por medio da Fundação Lemann. Ademais hai outros poucos centos de vídeos de bioloxía, física e química. Todo un mundo de utilidades para ese mundo arrasado polo decreto para o plurilingüismo que é o ensino das materias de ciencias en galego.

Escollín para esta entrada a demostración de que a suma dos ángulos dun triángulo é de 180º, un teorema que é equivalente ao V postulado de Euclides. A aventura deste teorema no transcurso da historia levaríanos a facer un repaso da xeometría desde a antigüidade ata o desenvolvemento da teoría da relatividade no século XX. Hai un libro, marabilloso, que trata xustamente esta idea: Historias de espacio, de Jaremy Gray, editado por Mondadori (1992).