Irmandade

As Irmandades da Fala from Portal das Palabras on Vimeo.

Irmandade foi a palabra do ano 2016. Este foi o resultado da votación popular promovida polo Portal das palabras. Ben escollida!
No propio Portal das palabras difúndese este vídeo no que se explica moi claramente en que consistiron esas Irmandades das que durante este ano celebramos o seu centenario

O galego na educación infantil: medidas excepcionais para unha situación de emerxencia

por Xosé-Henrique Costas González, Membro da Cerna de ProLingua, unha nova voz de ProLingua:

Saíu á luz estes días un novo número da Revista Galega do Ensino que edita Nova Escola Galega (NEG). Este número de agora vai dedicado á lingua galega na Educación Infantil.

'O mapa da física' de Ciención de Breogán

Recollo este vídeo con subtítulos en galego de Dominic Walliman grazas ao labor de Ciención de Breogán. Aproveito para invitar a quen pase por aquí, que tamén o faga por alí, polo labor desinteresado que fan de divulgación científica e normalización lingüística, todo nun. Grazas polo traballo realizado!

'As linguas do mundo' do IES Otero Pedrayo

Usando a app touchcast, no ENDL do IES Otero Pedrayo (A Coruña), realizaron este audiovisual interactivo sobre as linguas do mundo.
A rapazada do Otero Pedrayo fálanos do nushu, unha lingua do sur da China que tiña a peculiaridade de que só a falaban as mulleres; do caló, unha variante do romaní falada principalmente na península ibérica, en acusada recesión. Tamén fan referencia ás linguas yupik faladas en Alasca e Sibeira ou o cabardiano, unha lingua chea de consonantes e escasa de vogais. Con este percorrido confímase unha enorme variedade de linguas, un mundo de formar de entender o mundo, faise unha distinción ben clara entre países e linguas e preséntanse casos de linguas mortas ou moribundas e algunhas das causas deste estado de cousas. Todo isto axudado dunha ferramenta innovadora, unha pasada.
Vía Gasta a lingua

Adondar a lingua

"Adondar a lingua" é un videopoema que fala do amor pola lingua e das raíces emocionais que a ela nos unen. Do papel da familia como transmisora de apego pola nosa cultura e tradicións. Recibiu o 2º premio compartido de videocreación, Xuventude Crea 2016.
Vía Trafegando Ronseis

Ñuqanchik

Segundo o ethnologue  o quechua é unha colección de 25 linguas que conta con 7,734,620 falantes. O pasado mes de xullo entrou en vigor a lei N° 29735, que regula o uso, preservación, desenvolvemento, recuperación, fomento e difusión das linguas orixinarias do Perú.
Desde o pasado 12/12/16 a TV Perú comenzou a emitir o seu primeiro programa en quechua, Ñuqanchik. Emítese de luns a venres. É un pequeno paso na normalización do quechua. Como todos os procesos de dignificación da lingua, ten que facer fronte a unha discriminación moi enraizada na poboación peruana. Polo de agora, o programa emítese a unha hora que explica moitas cousas, as 5:30 da mañán.

A horta de Balbina

Velaquí un adianto do novo traballo de María Fumaça, no seu traballo Aire

Por que non en galego? Unha reflexión sobre os nosos usos lingüísticos

Na canle de You Tube do IES Ribeira do Louro (O Porriño)  presentan este audiovisual como "fenomenal conferencia" de Manuel Núñez Singala, director do Servizo de Normalización Lingüística da USC. Nada máis que engadir sobrea valoración.
Contra o seu final propóñense dous experimentos sociolóxicos. Aínda que se entende o suficientemente ben o seu contido, reproduzo de seguido un par de vídeos que fan refencia a eses contidos. Un deles trata sobre o experimento Asch sobre a conformidade co que se percibe como maioría social. O individuo concorda cunha percepción evidentemente errada pero que é subscrita pola xenerilade do grupo.

No seguinte experimento, realizado nunha sala de espera, o individuo actúa de forma completamente irracional, imitando o proceder do grupo. Estes dous vídeos son unha invitación á actuación responsable e reflexiva desde o punto de vista do uso da lingua.

Denuncia do decreto do plurilingüismo no parlamento europeo

A deputada de AGE Lidia Senra, denunciou este pasado luns no parlamento europeo as prohibicións impostas polo funesto decreto do plurilingüismo que prohibe que se impartan en galego materias científicas. Reclamou o cumprimento da Carta Europea da Linguas Rexionais ou Minoritarias e reivindicou o compromiso cos dereitos lingüísticos para o galego.

Cabaliños do demo

Por medio dunha nova entrada no apartado de ligazóns do Portal das Palabras souben da existencia dun blogue adicado ás libeliñas ou cabaliños do demo de Galicia.

A cidade

Vídeo de Luz Beloso que acompaña a Magín Blanco e Uxía Senlle nunha canción dunha poesía de Manuel María.

Peixiños do mar

A Mesa publica un libriño, Os peixes e outra fauna mariña, con 30 ilustracións de Tokio e pensado para cativos de 0 a 6 anos. Trátase dunha publicación para aprender, identificar e provocar interese polo mundo dos peixes, crustáceos, moluscos e outra fauna mariña nas nenas e nenos. Pra presentaren a edición divulgaron este clip musical.
Hai hoxe xusto unha semana fun á peixería. Non me daba decidido, quería algo para a prancha.
- Leva un besugo, ou senón unha lubina. Son da ría. Cortámochos en filetes.
- A robalisa non, que é moi ghrande, mellor levo o ollomol.
Vou ter que lles levar o libriño.

Adeus ao ano, non ao autor

por Marica Campo, en Terra e Tempo:

Finaliza en apenas un mes o ano dedicado ao benquerido Manuel María. Acontece a miúdo que, o escritor ou escritora obxecto da homenaxe decidida pola Academia, fica despois desa especie de exhumación soterrado para sempre. Non vai ser este o caso. Primeiro porque, aínda que se afondase máis na obra do autor, en ningún momento houbo que exhumalo xa que estaba vivo na memoria do pobo galego máis consciente do propio ser. E segundo –segundamente, diría el- porque ese afondar no seu legado literario e biográfico, fixo medrar, se couber, a súa persoa e a súa escrita.

Petición para unhas probas do bacharelato en bretón

As Diwan son unha rede de escolas laicas e gratuítas que xurdiron ante o centralismo do estado francés que practica unha política supremacista que outorga únicamente ventaxas e dereitos ao francés fronte as outras linguas faladas no estado. As Diwan practican a inmersión en bretón e sempre tiveron dificultades ante un estado chauvinista. Abriron as súas portas no 1977 e 20 anos despois os estudantes destas escolas presentáronse por primeira vez á proba de bacharelato. Pasaron outros 20 anos e os alumnos queren facer o exame en lingua bretoa. Con este fin abriron unha petición na plataforma Change.org na que se preguntan como é posible que se lles impoña unha serie de exames en francés cando eles pensan en bretón, falan en bretón, e foron escolarizados en bretón.

En Movistar non me deixan falar en galego!

por Adela Figueroa, Praza Pública:

Acabo de ter unha conversa com unha señorita da compañia de Movistar. Reclamaban o pagamento dunha factura. Tentei razoar com ela acerca de que eu necesitaba saber os conceptos da mesma. Expliquei que, varias veces, via telefónica eu reclamara e que me prometeran que así sería. Como a señorita falaba e falaba sen me querer escoitar, eu pedín:

As sete estacións

Larrakia calendar

O Gulumirrgin é unha lingua prácticamente extinta. Segundo o ethnologue só tiña 26 falantes no 2006. O seu territorio, no norte de Australia, na veciñanza de Darwin. No ano 1972 un numeroso grupo de indíxenas presentou ante a raíña de Inglaterra un documento baixo o título Gwalwa Daraniki! (A Nosa Terra!) e forma parte dunha dura loita dos aborixes para recuperar os seus territorios.
O calendario Larrakia é unha bonita aplicación na que podemos navegar polas sete estacións desta cultura que se transmitían xeneración a xeneración. O calendario é moito máis que unha sucesión temporal, contén lendas e ensinanzas. Ten un total de sete estacións e cada unha delas está asociada ás plantas e animais que se podían recolectar e cazar en cada momento. Por exemplo os larrakia tiñan completamente prohibida a caza das tartarugas verdes de mar na época reprodutiva.
A aplicación dá acceso a outros calendarios, xa non dixitais. En todos eles móstrase a íntima relación entre a lingua e a terra. Cando se perde unha, tamén se perde a outra.

Audiobiografía de D. Olimpio

O pasado martes 29/11/16, tal e como informabamos ese mesmo día, a Asociación Cultural Vagalumes organizou un certame de teatro en homenaxe ao mestre Olimpio Arca Caldas. A xornada puido celebrarse grazas ao traballo realizado desde os centros da Estrada. A pesar de que non tiveron moito tempo para preparar os traballos que presentaron ese día o resultado foi magnífico. Isto significa que hai moito profesorado con técnicas, coñecemento e unha enorme capacidade de traballo. Un traballo que, por certo, non é recoñecido  desde a administración educativa. É tempo que non se remunera en forma algunha polo que deberiamos, polo menos, ter algunha canle de recoñecemento ao profesorado por parte dos pais dos rapaces que participan en actividades coma esta.
Non hai gravación das obras que se representaron, polo que non se poden compartir dixitalmente. Porén si que o podemos facer cunha das achegas. Olimpio Arca foi profesor e director do CEIP de Figueroa (A Estrada), e este agasallo que se presentou o pasado martes e que compartirmos aquí, traballado polos nenos de 6 anos dese colexio, é unha perla que mostra ata onde pode chegar o ronsel dun bo mestre.

O meu “Poema á muller galega”

por Marta Dacosta, en Terra e Tempo:

Sei que foi cando comecei afondar no pensamento creativo de Pilar Pallarés que cheguei ao libro A experiencia de ler do irlandés C.S. Lewis, un autor que talvez non é ben coñecido, mais que se dicimos que foi contemporáneo e amigo de Tolkien e autor de obras que as e os máis novos coñecen ben como As crónicas de Narnia ou O príncipe Caspian, comezamos situar. Estes días volvín a esa experiencia de ler mentres redactaba o relatorio sobre Manuel María para o Simposio que a RAG lle está a dedicar.

A lingua das tumbas

por Xosé Antón Jardón, no Praza Pública:

"As campás da catedral iniciaron o toque da agonía, o laio funeral por unha alma a punto de render contas” (Ilustrisima, Carlos Casares).

Da arañeira 002

Teranyina

• Xuntanza de Prolingua, 02/11/16, por Suso Acevedo en El toupo que fuza
• ¿Canto falta para a normalización?, 03/11/16,por Laura Rubio, en Literatura Galega XX
• A normalización da Literatura Galega, 03/11/16, por Aida Barros en Lingua e Literatura I
• A Literatura Galega, unha literatura non normalizada, 03/11/16, por Alba Vicente en Lingua e Literatura I
• Pasou o VII Día da Ciencia en Galego…,05/11/16 por Marlou
• Tres noticias e un discurso, 06/10/16, por Fidel Vidal en Café Barbantia
• A normalización da literatura galega, 08/11/16, no Bico da Ría
• O galego, “another language” en Galiza, 08/11/16, por OscarIglesR no Bico da Ría
• A situación lingüística española, 09/11/16, por Paula Cambeses no Bico da Ría do IES Félix Muriel (Rianxo)
• AdmirAcción, 09/11/16, por Elena Vázquez Cendón en El Correo Gallego
• Documentais sobre mulleres galegas, 12/11/16, MaOs
• É a kiteratura galega unha literatura normalizada? 13/11/16, por Victoria Pereira en Lingua e Literatura I
• É a literatura galega unha literatura normalizada?, 13/11/16, por María García en Lingua e Literatura I
• É a literatura galega unha literatura unha literatura normalizada?, 13/11/16, por Bernal Muíños en Lingua e Literatura I
• A Literatura galega, unha literatura non normalizada, 13/11/16, por Paula Cambeses en Lingua e Literatura I
• É a Literatura Galega unha literatura normalizada?, 13/11/16, por Alicia Fernández Insua en Lingua e Literatura I
• A CIG-Ensino vén de presentar recurso perante a Consellaría de Educación para que, como mínimo, garanta o mesmo número de horas de docencia en galego que en español, 15/11/16, CIG-Ensino
• Dúas paixóns unidas: maxia e encrucillados, 15/11/16, por Calos L. Medrano en Xogos de Lingua
• Evolución dos 10 nomes máis populares en Galicia entre 2000 e 2015, no ILG
• Conciencia en galego, 16/11/16, por Manuel Arca Castro en Derrubando isoglosas
• Quedam poucos como Narf, 16/11/16, por Alfredo Ferreiro, O levantador de minas

O mestre Don Olimpio

por David Otero, en Tabeirós Montes:

Esencialmente e fundamentalmente foi mestre. Toda a súa actividade, facer e creación, estivo presidida pola sustantividade da educación. Non foi un simple funcionario do ensino. Viviu a educación como xeito de abrir camiños, de alumar vidas e horizontes, e establecendo na liberdade a pluralidade de referentes para conductas e actitudes que consolidan o sentir liberdade. Sempre mantivo a idea de levar consigo, a carón e nunca en fronte, a persoas, a nenas e nenos, a mozas e mozos, e non simplemente alumnado. Por iso el mesmo nesa tarefa común compartida, ensinando, aprendeu dúas veces. As mellores competencias.

Sicixia

por Francisco Rodríguez, en Terra e Tempo:

É grato ter boas novas. Noticias que falen da nosa capacidade como pobo. Dá satisfacción saber de obras e actividades que expresan autoestima, confianza no país, esforzo e vontade de valernos por nós mesmos en todos os ámbitos. Nunha palabra, constatar que existimos como pobo que desexa seguir sendo, acadando un nivel de conciencia e responsabilidade que desenvolva todas as nosas capacidades, en todos os aspectos.