Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







mércores, 31 de agosto de 2011

Dicionario de pronuncia

Ven de presentarse un dicionario de pronuncia impulsado polo ILG e dispoñible na rede. 
A pronuncia e as transcricións deste dicionario pretenden representar o galego estándar nun rexistro formal, cun ritmo algo máis lento ca o da fala normal.
Eu invítovos a que fagades unha proba que propoñía a profesora Pilar García Negro. Pensade na palabra 'conexo', e despois, facendo uso deste dicionario, comproba como soa. 

martes, 30 de agosto de 2011

As linguas tamén son para o verán. Algunhas reflexións sociolingüísticas.

por Xosé Ramón Freixeiro Mato, en Terra e Tempo:


O verán é unha época adecuada para os encontros familiares e amicais, que propician longas conversas en restaurantes, cafetarías ou casas particulares, ás veces con participación de persoas pouco habituais ou mesmo estrañas ao noso círculo normal de relación. Tamén na época estival de feiras acostumamos viaxar a outros lugares diferentes ao da nosa morada diaria, entrarmos en museos, visitarmos monumentos ou asistirmos a espectáculos de diversa índole. Inclusive facemos lecturas diferentes das habituais e escoitamos ou ollamos medios de comunicación audiovisual que durante o resto do ano nos pasan desapercibidos. Todo este conxunto de actividades estivais permítenos observar variados comportamentos lingüísticos ou mesmo asistir ou participar de conversas e debates en que a propia lingua se converte en tema de animada controversia, feito bastante frecuente na Galiza en xeral e nomeadamente cando algún dos parceiros é galegofalante consciente e/ou profesional que ten algunha relación coa materia. Nada estraño resulta, pois, que cando se vai aproximando o final do verán moitos e moitas de nós poidamos reunir unha serie da anécdotas arredor da cuestión lingüística e tirarmos delas algunhas reflexións como as que eu quero partillar neste momento con quen tiver a amabilidade de ler estas liñas.

Gustaría de comezar por un tema importante e preocupante para quen acredita na necesidade de termos medios de comunicación en lingua galega e centrados informativamente na Galiza. Neste sentido o presente verán tróuxonos un encadeamento de noticias tremendamente alarmantes, cal o encerramento sucesivo dos escasos medios que utilizaban en exclusiva a lingua propia do país ou que lle daban unha presenza non meramente simbólica. Comezamos con A Nosa Terra, logo veu Galicia Hoxe, finalmenteXornal de Galicia, que se uniron á desaparición doutros medios anteriores como Vieiros ou A Peneira, até chegarmos ao ermo case absoluto actual que nos fai recuar máis dun século. Face a esta lamentábel situación, produciuse un vento de esperanza coa aparición do proxecto 'Sermos Galiza', que convoca a sociedade máis concienciada na procura dos apoios precisos para o pór en funcionamento. En ámbitos galeguistas e nacionalistas a cuestión foi tema de conversa en churrascadas ou sardiñadas, alén dos faladoiros de terraza ou en paseos praieiros. O que se puido escoitar ao respecto vai desde a adhesión entusiasta, con declaración de intencións colaboradoras ou mesmo con feitos consumados de compra de accións, até diferentes graos de desconfianza, prevención ou mesmo indiferenza. Unhas persoas falaban de control político dunha parte -parece non importar o apoio ao proxecto dos máximos dirixentes de practicamente todas as correntes e sensibilidades do nacionalismo político e cultural-, outras apuñan reparos lingüísticos -con opinións enfrontadas e contraditorias entre si sobre aspectos da norma e do modelo de lingua a seguir-, algunhas mostraban escepticismo perante a viabilidade do proxecto e por tanto optaban pola inhibición persoal, mais outras aducían que xa colaboraran en anteriores proxectos que finalmente fracasaron ou que xa tiñan ben cuberta a súa cota de contribución á causa etc. Argumentos para todos os gustos e escusas variadas. Iso si, todas as persoas achaban que o momento era grave e que se debía reaxir. Bon, pois sendo isto así, cómpre confiarmos en que no conxunto do país haxa moitas persoas que, por riba das lóxicas dúbidas e reservas, aposten de forma xenerosa e comprometida por colaboraren tamén economicamente nun proxecto vital para a lingua galega e para a nación. Talvez non fiquen moitas máis oportunidades... Son horas, pois, de nos unirmos e de nos comprometermos nunha empresa que debe ser de todos e de todas. Logo non valerán as lamentacións nin as escusas.

Na desaparición dos medios de comunicación en galego ten moita culpa o Goberno actual do Partido Popular, que está a axir como un ente lingüicida e etnocida. Lembremos só neste sentido todo o percurso seguido pola Consellaría de Educación para a desgaleguización do ensino ou as declaracións agosteñas da nova concelleira de Cultura da Coruña, deste mesmo partido, dicindo que as actividades culturais na cidade foran demasiado galegas e que as festas se deben realizar nunha lingua que se entenda. Do meu punto de vista, a política lingüística seguida por este goberno deslexitima toda a súa acción e descualifica de modo xeral os membros que o compoñen. Na realidade, calquera persoa minimamente respectuosa con este país debería sentir vergoña de facer parte dunha estrutura administrativa que se marcou como obxectivo eliminar os sinais de identidade galegos e exterminar a lingua propia. Isto é o que penso sinceramente. Mais logo veñen as condutas particulares, que presentan moitas variantes e matices diversos. Non coñezo de nada a actual conselleira de Economía e Facenda, Marta Fernández Currás, mais coñezo o que parece ser o segundo cargo da Consellaría, que foi xerente da Universidade da Coruña e que, polo que sei e ollei, mantivo neste posto unha actitude favorábel ao galego. Ambos fan parte da estrutura do goberno e son, por tanto, corresponsábeis da política lingüística da Xunta segundo o meu parecer. Porén, o evento estival que eu quero referir agora é unha entrevista con esta conselleira emitida na TVG nos finais do mes de xuño (27/06/2011), que me suscitou algunha reflexión de carácter sociolingüístico. A señora Fernández Currás, supoño que militante do PP, mantivo durante a longa conversa televisiva un nivel de corrección lingüística altísimo, inaudito na xeneralidade da clase política -coas debidas excepcións­-, demostrando un grande coidado e respecto pola lingua, mesmo no aspecto lexical, co uso da terminoloxía galega acaída en cada caso e sen a mesturar cos habituais castelanismos. Reflexionando sobre isto, un acha que ese debería ser o comportamento lingüístico de calquera responsábel público, mais tamén constata que case nunca é así infelizmente, inclusive naquelas persoas que teñen un claro compromiso coa defensa do idioma. O uso correcto e coidado deste, que loxicamente supón un esforzo persoal, dignifica o galego e dignifica tamén a persoa que o fala, como máis unha forma de autoestima e respecto por si propia e polo país. Eis outra forma de compromiso. O triste do caso é que o que debería ser norma se converta en excepción.

A mudarmos só parcialmente de tema, o período estival ínzase na Galiza de festas por toda a parte, tanto aldeas, vilas ou cidades, e nelas nunca faltan as populares verbenas amenizadas por unha orquestra. Aquelas persoas que xa imos indo vellas lembramos moito ben o engado que estas tiñan tanto para a xente nova como para a xente maior. E tamén lembramos que a única lingua que se ouvía desde o palco era o español, embora todo o público concorrente, incluídas as crianzas, falase en galego. A situación hoxe mudou bastante do punto de vista lingüístico, tanto para ben como para mal. Felizmente, moitas das orquestras utilizan a lingua galega para se dirixiren ao público; infelizmente, unha parte deste -nomeadamente as crianzas- xa fai uso habitual do castelán. No entanto, benvido sexa o emprego da nosa lingua por parte das orquestras como máis unha forma, e non de menor importancia, de normalización lingüística. O que é de lamentar, enlazando co dito anteriormente, é o modelo de lingua utilizado nalgún caso, pois o uso dun galego chocalleiro e acastrapado que pretende reproducir de forma exaxerada e descontextualizada a fala espontánea máis descoidada en pouco pode contribuír para a dignificación e normalización da lingua. En troca, o emprego dun modelo de galego auténtico e coidado, que non por iso deixe de ser ben popular, dignifícao e ennobréceo, contribuíndo para o seu prestixio social. Este verán deume a oportunidade de observar os dous casos e de comprobar con satisfacción que o último correspondía a unha das grandes orquestras do país. Mención á parte merece o magnífico labor dos grupos de música tradicional, como por exemplo a Orquestra Tombalobos da Coruña, entre tantos outros, que, alén de preservaren o noso patrimonio artístico, defenden, divulgan e dignifican militantemente a nosa lingua.

Ao mesmo tempo, no período de feiras son frecuentes as xuntanzas de familiares e amigos arredor dunha mesa, ben con motivo dunhas festas patronais ou ben para conmemorar algún evento concreto. Nelas o tema lingüístico prende con relativa frecuencia e dá pé para ouvirmos opinións ou observarmos comportamentos certamente sorprendentes, ben como para tirarmos reflexións de interese sociolingüístico. Nun deses encontros tiven ocasión de coñecer unha parella formada por unha muller galega e un home estranxeiro; curiosamente, el falaba con naturalidade nun galego máis ou menos correcto que declarou ter aprendido na convivencia con seus sogros na aldea, en canto a súa compañeira e filla destes se expresaba unicamente en español. Por outra parte, tamén puiden ouvir como unha avoa nada e criada na aldea protestaba, falando en galego, porque á súa neta lle daban algunhas aulas nesta lingua e porque nela tamén lle mandaban á casa algunhas comunicacións escritas, que dicía non entender ben; e a seguir pasou a contar que cando ela era nena e ía á escola da súa aldea un día o mestre lle mandou ir á tenda "por un kilo de cebollas y una caja de cerillas"; como non entendía o que isto significaba, foi angustiada todo o camiño repetindo esas palabras en español para as non esquecer e, cando llas soltou de forma dubitativa e atrapallada ao tendeiro, este seica lle respondeu: "Ah, ti o que queres é un quilo de cebolas e unha caixa de mistos". Pois esta avoa agora non quere que a súa neta aprenda galego. Como dixera Einstein, é máis difícil romper un preconcepto do que un átomo.

Tamén non pode faltar na época de verán a visita a algún museo ou exposición, embora sexa, como neste caso, a un modesto local da Costa da Morte. Algo sorprendido o visitante -­non moito, a verdade- de que o folleto explicativo estivese primeiro en español, logo noutros idiomas europeos e, por último, en galego, comentou o feito co compañeiro do lado de forma totalmente discreta. Mais, transcorrido un pouco tempo, unha señora que estaba xunto a eles e que os ouvira, increpounos dicindo "Que veñan eses do galego" e recriminándolles que, por riba de que non cobraban entrada, aínda tiñan más que dicir e que se estaba primeiro en español era porque así tiña de ser por respecto e deferencia coas persoas de fóra. Após a recriminación aínda soltou un "Uff!! Que a gusto me quedé!". Cómpre acrecentar que tanto a localización física ­como a temática corresponden a un contorno plenamente tradicional e galegofalante, sendo desta condición tamén a maioría das persoas alí concorrentes. E o local está sostido con fondos públicos.

Por último, entre os temas estivais, nomeadamente cando nos adentramos no mes de agosto, sempre conseguen facerse un oco as fichaxes futbolísticas. Este ano a equipa do Deportivo da Coruña vén de contratar un xogador portugués e hai só uns días foi entrevistado nun programa radiofónico dunha emisora local desa cidade. Levaba pouco tempo entre nós e a primeira pregunta que lle fai o xornalista -en castelán, naturalmente- é: "¿Como va ese español?" O xogador contestou en portugués que mal, pois aínda non tivera tempo de o aprender, e que se ía defendendo porque algunha xente lle falaba en galego, que entendía moito mellor. Entón o sagaz entrevistador díxolle que se prefería tamén el lle facía as preguntas en galego, ao cal respondeu afirmativamente e así se desenvolveu o resto da entrevista, embora o galego do xornalista fose realmente deficiente por acastrapado. Unha reflexión que se pode tirar deste caso é que o galego nos permite comunicarnos con persoas de fala portuguesa, de modo que renunciarmos a el significa empobrecermos a nosa capacidade de comunicación internacional; outra é que utilizarmos o español cun portugués que nos visita significa negarmos, no fondo, a nosa condición singular de galegos e galegas; unha terceira incide en que canto máis auténtico e de calidade sexa o noso galego, máis útil será e máis futuro vai ter. Aínda poderiamos acrecentar máis outra: a un xornalista que exerce na Galiza debería presupórselle (e esixírselle) un bo nivel de galego, incluídos neste coñecementos sobre a súa variante proxectada internacionalmente.

En fin, cousas do verán e cousas da lingua. Porque no verán tamén precisamos das linguas. Para falarmos delas mais tamén para as usarmos. A nosa a primeira, naturalmente.

Escollo o galego

Reflexionando sobre o libro de Carlos Callón, 'Como defenderes os teus dereitos lingüísticos', o sempre acertado Manuel Bragado, achéganos esta reflexión:

Nacín no Pirulí. O meu berce estivo entre a Falperra e o Paseo de Afonso. Meu pai era fillo dun emigrante de Malva, un pobiño de Zamora, e miña nai dun ebanista do Couto. Na casa nosa non tivemos aldea ningunha da que botar man. Son, pois, un deses vigueses de Vigo, educados na casa e na escola en castelán durante o tardofranquismo. E son, tamén, un deses vigueses que fala sempre galego, unha lingua na que decidín instalar a miña vida dende aquel mes de agosto de 1975. Foi aquela unha decisión adolescente que, como outros moitos membros da miña xeración de neofalantes vigueses, mantiven con fidelidade e firmeza, a pesar de que non é doado nin cómodo facelo nunha cidade na que agroman hoxe faíscas de intolerancia galegófoba.
Sei que algunhas persoas pensan que o meu patrón lingüístico –falo en galego con todas as persoas– é froito das miñas profesións de editor e mestre ou das miñas conviccións galeguistas. Dúas das condicións, xunto coa procedencia aldeana, que para algúns explican as razóns de que non empreguemos por defecto o castelán, en Vigo a lingua considerada de uso preferente. Un reducionismo falso e inútil para explicar o estatus actual do galego e os prexuízos tecidos arredor do seu emprego nunha cidade de acollida, de orixe aldeana e mariñeira, tradicionalmente agarimeira coa cultura e lingua de noso.
No entanto, os galegofalantes enfrontámonos decote a situacións pouco agaradables nos espazos públicos vigueses. Pedimos un “café con leite morno, por favor” e se nos solicita a confirmación como “café con leche templado”, recibindo un eco semellante ao dos estranxeiros que solicitan “warm coffee with milk”. Outro tanto pode acontecer no restaurante cando pedimos robaliza e se nos responde que “hoy no le tenemos lubina”, unha mostra da pobre competencia lingüística como a moi escasa empatía do servizo destes establecementos coa súa clientela. Outrosí acontece nalgúns taxis onde teño comprobado que só con indicar o destino en galego pode ser considerado polo condutor como unha falta de cortesía ou de respecto polo seu traballo. Molestias semellantes prodúcense se cando acudimos a unha consulta médica ambulatoria pretendemos ser atendidos oralmente en galego polo persoal sanitario. Por non falar xa das escasas posibilidades de resolver en galego un asunto nun dos xulgados vigueses, a pesar do dereito que nos asiste, ou de formalizar un trámite nunha das notarías da cidade, onde se solicitamos que un testamento ou unha hipoteca se formalicen en galego, é moi frecuente que se nos ofreza nun prazo de tempo moi superior ao previsto para a súa redacción en castelán.
En todos os ámbitos citados, o castelán é sempre considerada como a lingua por defecto, a lingua escollida, no mellor dos casos, para iniciar o intercambio comunicativo, relegando o galego a un segundo plano, o da lingua subsidiaria, propia dunha minoría en inevitable decadencia. Unha situación que os galegofalantes enfrontamos con paciencia, ironía e cordialidade infinitas, que como sinala Carlos Callón no seu último libro, “Como defenderes os teus dereitos lingüísticos” (Xerais 2011), son as mellores ferramentas para desmontar os prexuízos e as falsidades tecidas arredor do noso idioma. Moi lonxe de desistir na nosa difícil angueira de vivirmos en galego, o presidente da Mesa pola Normalización Lingüística aconsella conxugar tres verbos para que o galego sexa un idioma vivo de verdade, con aspiracións lexítimas de normalidade: “usar, escoller e solicitar”, aos que eu engadiría os de “ler, escribir e sorrir”.
Non dubidemos en solicitar o servizo en galego alí onde non nolo ofrezan: “por favor, podería ser en galego [a factura, o contrato…]”. Escollamos en galego os servizos onde xa teñamos esta posibilidade: no móbil, no Facebook, no Tuenti ou no caixeiro automático. E, sobre todo, usemos o galego con amabilidade en todos os eidos da vida social, sen o deber de dobregarnos a abandonalo polo feito de que o noso interlocutor utilice o castelán. Ademais, podemos escribir en galego en todas as nosas comunicacións, dende anotacións nas redes sociais, correos electrónicos ou cartas aos xornais; como podemos escoller en galego unha oferta de lectura cada vez máis ampla e de maior calidade. Os milleiros de galegofalantes urbanos, conscientes de que unha lingua é un mercado, tamén podemos escoller o galego como outro criterio de consumo responsable, apostando por aqueles produtos etiquetados en galego, aqueles establecementos que tamén atenden en galego ou por aquelas empresas que o utilicen na súa publicidade.
Quen pode dubidar que as políticas públicas de promoción e uso do galego, sobre todo no eido educativo, son decisivas para o seu futuro? Mais tamén, quen pode facelo da importancia do compromiso de cada un de nós, da lealtade que manteñamos co seu emprego? Eu leo e escribo en galego; uso, solicito e escollo o galego.

domingo, 28 de agosto de 2011

Entrevistas a Rosario Álvarez na TVG

Entrevista a Rosario Álvarez, directora do ILG, no programa Bos Días o 16/06/2011:
null

Entrevista a Rosario Álvarez no programa Bos Días o 28/07/2011:
null

venres, 26 de agosto de 2011

Doris, a última falante de Wichita

A última falante de wichita, unha lingua norteamericana é esta muller, Doris. A aniquilación da súa lingua foi un proceso de destrución consciente dos homes brancos.

mércores, 24 de agosto de 2011

'Como defenderes os teus dereitos lingüísticos'. O galego amable e firme.

Carlos Callón di deste seu libro que quere ser, ante todo, un manual práctico. Un libro para aplicar, máis que un libro para ler. Para reforzar esta tese bastaría con apuntar que o libro remata con 6 anexos nos que se inclúen tanto modelos de instancias para solicitar a devolución de escritos que non estean en galego como de trámite de galeguización de nomes ou apelidos.
Pero o libro é moito máis. É tamén toda unha guía ética, unha guía dalguén que,  con moito sentidiño, moita educación e amabilidade indica como actuar con firmeza diante de múltiples situación desagradables por mor da discriminación dos cidadáns polo feito de usaren a lingua propia. Recomendaríalle o libro a aqueles que predican a 'amabilidade lingüística' como sinónimo de subordinación e abandono do galego.
Aínda hai máis. Ao ser posible un libro coma este estásenos a infomar da moi secundarizada situación do galego. Nin no ensino, nin na sanidade, nin no ámbito comercial, da xustiza, dos medios,... todos os espazos sociais están abafantemene ocupados polo castelán. Tal e como dixo o propio Carlos Callón, 'en castellano no hai problema', no entanto para o galego hai unha chea deles e o libro vai sendo unha guía de como manterse firme, sempre en galego, ou sempre defendéndoo.
Só botei en falta que non se tocara o tema da lingua no ámbito relixioso nin no do negocio da morte. Pensemos por exemplo que os cemiterios espallados por toda Galicia son un monumento á ocultación e, en definitiva, á devaluación da nosa propia identidade. Pode haber maior desprezo que gravarlle a un familiar unha lápida en castelán se o difunto, na súa vida,  fixo uso prácticamente exclusivo do galego?

sábado, 20 de agosto de 2011

Benfalado 313: Susana Seivane

Se os mini-programas Ben falado! son unha fonte de recursos impresionante. A min gústame especialmente este capítulo e invito a quen pase por aquí que o vexa, sobre todo o relatorio final de Ferrro Ruibal.
Cando Susana Seivane sobe cunha gaita a un escenario do estranxeiro sabe que ten detrás non só o seu traballo e unha familia, ten detrás unha cultura, un pobo, unha terra, unha lingua. Por iso ela di que non só se sente orgullosa da lingua galega, séntese agradecida, porque a lingua é o que nos constrúe.

xoves, 18 de agosto de 2011

Ramón Chao

Sete ao caldeiro e unha de polbo

por Xosé María Lema, acertadísimo, coma sempre; contestando a un zunante (un tal F. Fernández Buján)  no Xornal:


Vaia sorte a de algúns! Nun artigo titulado Demasiado gallegas, publicado o pasado día 12 nas páxinas de opinión dun xornal galego, un colaborador contaba que estando el nunha casa de comidas tomando unha cervexa “y unas apetitosas raciones” cadrou que na mesa contigua había dous matrimonios que falaban en inglés. Cando lle comunicaron en castelán ao camareiro as racións que desexaban tomar, este desaprensivo, para amolar, vai e repítelles en galego o nome das racións para confirmalas, e, para máis inri, aínda proclama –supoño que berrando a viva voz- "unha de polbo", cando os británicos seica pediran "una de pulpo". Mecachis! Canto sinto non ter estado co articulista tomando esas cañas; mesmo convidaba eu, pois mira ti que non levo anos buscando esa xoia de camareiro, xa que a min na maior parte dos bares, cafeterías e restaurantes pásame xustamente ao contrario: cando pido “un (café) con leite”, tradúcenmo simultaneamente a “con leche” para confirmar, non vaia ser que o queira con gasosa ou con cloruro sódico; e cando pido “un (viño) ribeiro” vólvenme preguntar “¿un rivero?”, non sei se o din con –v- ou con –b- (de certo que aínda non dei localizado esa denominación de orixe Rivero, tan coñecida en Galicia e tan descoñecida no resto de España, onde só se sabe da do Ribeiro). Hai que ver: cando incluso os máis galeguistas dos galeguistas seguen tendo reparos en pedir unha ración de polbo, polas consabidas connotacións da palabra homófona, que non homógrafa, en castelán (polvo), o articulista atopa un douto e espelido camareiro que lla espeta con toda naturalidade a uns ingleses e en público. É de supoñer que fose despedido ipso facto polo seu xefe; non se pode admitir un camareiro tan lido e culto, córcholis.
Ben aclara o articulista os motivos de contarnos tan “insignificante anécdota”: por unha parte lavarlle a cara a esa eminencia que parece ser a nova concelleira de Cultura da Coruña (que seica debera criticar as festas do anterior goberno municipal non por seren "demasiado gallegas", senón por teren "demasiadas cosas gallegas": veleno puro, seguro), e pola outra tentar convencernos de que “el turista foráneo no se siente cómodo por dificultades idiomáticas” e igual escapa correndo a fume de carozo. Dificultades idiomáticas ocasionadas, ¡como non!, polo galego, ese idioma estraño case tan arrevesado coma o suahili que os estudantes estranxeiros dominan en menos de quince días, entre outras cousas porque como mínimo no cincuenta por cento das palabras coincide co castelán. E falando de foráneos, non sei se o articulista aplicaría a súa mesma receita da comodidade idiomática ás queixas de non poucos alumnos do último curso de galego para estranxeiros da USC, defraudados porque en certos comercios adoitaban responderlles en castelán as preguntas que eles lles facían en galego.
En fin, que estamos unha vez máis ante a consabida táctica xa ensaiada hai meses por outros galegófobos cando se trataba de ridiculizar as clases de matemáticas en galego: lembro un colaborador dun xornal compostelán que contaba que alguén lle dixera que nun instituto de alá do norte de Lugo (canto máis lonxe mellor) un profesor de matemáticas dicía “sete ao caldeiro” en vez de “sete ao cubo”. Obviamente, nunca se deu identificado nin ese instituto nin ese profesor, pero iso non importaba, pois os inimigos do galego apenas teñen outro argumento que a repetición obsesiva das súas propias mentiras, coma aquela da suposta imposición. Agardo impaciente que se nos dea a coñecer o nome do camareiro de léxico tan impecablemente normativo, pois sería eu o primeiro asinante en solicitar para el unha cadeira de honra na Real Academia Galega.

mércores, 17 de agosto de 2011

Dignidade versus ignorancia

por Isidro Novo, no Galicia Hoxe do 4/08/2011:

Calquera que teña unha idade lembrará que houbo un tempo onde a nosa lingua, aínda sendo maioritaria, case estaba limitada ao rus, que diría Cunqueiro, á xente das nosas aldeas, que foron quen a preservaron e a fixeron chegar ata hoxe malia os embates que houbo de sufrir dende hai polo menos cinco séculos. Mais sendo incuestionábel este punto, cómpre dicir tamén que o seu esforzo non era recoñecido. Dada a clase humilde dos que a mantiñan, os habitantes dos núcleos urbanos, que a ignoraban en grande porcentaxe, , desprezábana e marcaban diferenza expresándose no idioma bendicido polos reis de Castela e Aragón. Os que falaban galego eran para estes pailáns e ignorantes, polo mero feito de falalo, malia que fosen eles os que ignoraban o significado de boa parte das súas palabras.
Na época actual, logo de constatado que a nosa lingua nai conta con todos os rexistros e de que habería grandes posibilidades para facela extensiva a toda a poboación, a resistencia a aceptala persiste e o inimigo segue a ser a ignorancia. Certamente houbo cambios sociais importantes, como o despoboamento do rural e unha invasión cada vez máis masiva e insistente de comunicación en lingua castelá. E podería engadirse ademais, que os esforzos a prol por parte dos gobernos que tivo a Xunta foron sempre raquíticos e ata que os que agora gobernan disimulan pouco que o seu esforzo vai no sentido oposto. Mais, a verdade sexa dita, ningún goberno podería erradicar – como non puido antes - o noso idioma sen a aquiescencia da poboación. E o certo é que o galego a día de hoxe deixou de ser maioritario e mesmo camiña cara ao declive. Da xente que quere xustificar o seu afastamento, están aqueles que din que o galego non é unha lingua útil, algo que, ademais de discutíbel, non é argumento suficiente, pois moito menos útil é ver televisión e non por iso esa mesma xente renega dela.
Hai outra xente, simple ou simplificada, do noso ámbito urbano que cando te escoita falar no idioma de aquí deseguida che pregunta se es nacionalista, algo que a min sempre me provoca a gargallada porque, segundo esa conclusión de alta idiocia, todo o que crese en Deus tería que ir a misa e todo o que andase en bicicleta tería que ser ecoloxista. Mísero clixé.

Se hai un inimigo do noso idioma, ese segue a ser a ignorancia, pero desta eiva que todos padecemos en maior ou menor medida, existen dúas clases: a curábel e a incurábel, a primeira é aquela que padece quen polo menos sabe que non sabe e quere saber, e a segunda, a do que non sabendo que non sabe, veta calquera posibilidade de conseguilo. Loitar contra esta é como predicar no deserto. E por iso, cando me toca a carón un renegado, adoito comportarme da seguinte maneira: contéstolle en galego e fágolle inmediata tradución. Nun mellor castelán que o deles. A reacción é sempre a mesma; dinme que non é necesaria a dupla, pero eu insisto. E algúns ata acaban tratando de falarme en galego.
De todos os xeitos, a día de hoxe, confeso que hai xente que prefiro que non o fale porque, á parte de facelo mal, na súa boca soa a oportunista e a hipócrita. Ata o punto de que incluso propoñería un slogan que dixese: Galego? Se non quere, non o fale; podemos amañarnos sen vostede. Créanme os que o aman, a mellor marca para o galego é a dignidade e, se me apuran un pouco, ata cunha miga de soberbia.

martes, 16 de agosto de 2011

Encomana el català

Campaña da Direcció General de Política Lingüística de Cataluña: na panadería, no café do amigo Joan, con quen coñeces e con quen non, sempre a primeira palabra en catalán. Un vídeo alegre e esencialmente coa mesma mensaxe que o que puxemos aquí hai ben pouco sobe a submisión lingüística.

luns, 15 de agosto de 2011

A concelleira da Coruña e a normalidade galega

por Xosé Lois García, tamén a voltas coa zunia coruñesa, no Galicia Hoxe:

Lamentábeis e desafortunadas as palabras da concelleira de Cultura do concello da Coruña, en declaracións aos medios informativos sobre temas tan delicados como é a presencia de Galiza en actos culturais e de programar actos con acentos foráneos. Non sei se Ana Fernández patinou de inxenua, de insegura en seu novo oficio, ou mesmo obedecendo ordenes do seu partido en introducir elementos cargados de españolismo. Coido que o mais críbel é a obediencia debida ao consignado pola dereita que representa o seu partido.

Mais o PP recolle a testemuña da confrontación que Paco Vázquez sustentou durante moitos anos en conflictos que debían ser estériles e que el magnificou e agravou. Sabemos que Paco Vázquez non foi imparcial nin apoiou a seu partido nas últimas eleccións municipais, senón apoiando ao candidato do PP, Carlos Negreira que resultou gañador. Por moitos intereses en xogo e prioritariamente por coincidir coa política asimilista e antigalega que o PP ven desenvolvendo en todos eses ámbitos, actuando con eses tentáculos como polbo devorador estrangulando iniciativas orientadas a normalizar un estado de cousas alteradas e manipuladas por esa política castradora do PP.

Ben sabido é como na Coruña as gastan os correlixionarios de Paco Vázquez e seus amiguetes do PP, tan activos en introducir estereotipos españoleiros, como son as touradas e outros símiles que dan creto a ese interese de desarticular e pór atrancos a toda iniciativa que ten un parámetro propio no contexto da nosa idiosincrasia. Pode que nesta dirección apunten as palabras de Ana Fernández e o grave do tema e cando cuestiona que o idioma galego non se entende ou que non chega a todos. Un argumento suicida para o idioma propio de Galiza. Se a concelleira deu a entender isto estamos ante un problema de fondo moi grave, nese desorde producido pola non normalización do que toca ao lingüístico e a outros temarios a normalizar, aos que rexeita a Xunta de Galicia.

Programar cultura para todos”, como di o alcalde Negreira, significa dosificar o castelán por enriba do galego que é o idioma que entenden todos, segundo el. Mais a proporción está desnaturalizada porque o galego é o idioma natural de Galiza e o mesmo acontece coas expresións culturais autóctonas. A ninguén se lle ocorre pensar que, porque haxa unha minoría de turistas estranxeiros ou visitantes na Ópera de Viena teñan que falar o idioma que entende esa minoría e non o alemán. Mais os domesticadores de Galiza, neste momento, apostan por esa vía tan xenerosa cos que nos visitan ou cos que entenden galego. Velaquí o gazapo da confusión que potencian os que apostan polo Estado único e lingua única, encubrindo e negando ás expresións lingüísticas e seu uso que se practica nas diversas nacionalidades ibéricas.

En mi casa se habló gallego de toda la vida”, manifestou Ana Fernández. Constato esta verdade, sobre todo no que respecta a seu pai, Faustino Fernández, o Vilaseco de Chantada, un home que fixo fortuna grazas a seu enorme esforzo xa desde adolescente. Fillo dun carpinteiro emigrante en Cuba, onde el naceu. De casa pobre do lugar de Vilaseco, el teceu esforzo para saír puxante na súa vida de empresario, partindo de cero. O Vilaseco foi un home que nunca esqueceu as súas orixes e sempre falou o galego coas súas xentes e coa súa familia. En Chantada mercou a casa do Marqués de Astorga, un edificio do século XVI que se converteu na Casa da Cultura e facendo doazón do mesmo ao municipio. Deu diñeiro para crear e sustentar a banda de música municipal de Chantada. E, curiosamente, cando en Chantada se creou un comité do PCE ofreceulles un local gratuíto nun dos edificios da súa propiedade, onde os comunistas pernotaron uns cinco anos. Tamén me consta que nunha viaxe a Cuba e vendo que a Praza de Galiza da Habana estaba en mal estado deixou bastante diñeiro para decentala e organizala.

Claro está que a actuación de Faustino Fernández en favor de certos temas galegos non se reflexa na actuación da súa filla. De tódolos xeitos quero pensar que a novísima concelleira actúa desa maneira, tal vez obedecendo consignas de partido. De tódolos xeitos non deixa de ser un comezo conflictivo, nunha cidade sempre receosa, por parte das capas poderosas, a falar galego. O bardo, Eduardo Pondal, clarificou puntualmente este tema, nun dos seus poemas: “Miniñas da Cruña,/ de amabre despexo,/ de falas graciosas/ e pasos lixeiros,/ deixa de Castela/ os duros acentos:/ falade miniñas,/ falade galego”.

Gallegómetro

por Xosé Manuel Pereiro no Faro de Vigo:

Estase convertendo en tradición que as responsables de cultura do Concello da Coruña se estreen no cargo cunha metedura de zoca (lean "pata", se lles parece demasiado rural, ou "declaración polémica", se o consideran demasiado coloquial). A anterior, María Xosé Bravo, dixera que a Orquesta Sinfónica era un gasto excesivo, e a actual, Ana Fernández, que as anteriores programacións culturais eran "demasiado gallegas". A primeira era unha verdade politicamente moi incorrecta. A orquestra coruñesa é demasiado boa e ambiciosa para que a poida manter un concello, como en xeral todos os proxectos de música culta en España, sen que iso signifique que haxa que suprimilos en aras da rendibilidade económica. A segunda é unha mentira redonda, por moi socialmente aceptada que sexa. O que tradicionalmente foron as programacións festivas coruñesas é demasiado cañís. E a xestión cultural de Bravo, á quen evidentemente vai dirixida a crítica, foi unha illa de osíxeno no océano de caspa que nos inundou décadas.
Como non é a primeira vez que o digo, non teño máis preocupación en repetilo que a de estafar aos lectores volvéndolles vender o mesmo xénero: os espectáculos públicos na Coruña sempre estiveron pensados –ou saíronlles así, non hai que presupoñer mala intención– para contentar a veraneantes dos anos 60. No que se refire á musica pop (de popular), desde que mudou o século chéganme os dedos dunha man para contar os concertos salientables que organizara o concello. Sen embargo, os de Santiago ou en Vigo, supoño que con parecidos orzamentos, teñen traído a unha chea de bos representantes desa outra música que non levaba teu pai nas radiocasetes do coche. Á Coruña non foron. Nin irán, supoño, porque eses músicos contraveñen o criterio da nova responsable de cultura: non a entende todo o mundo porque cantan en inglés. A ver se dentro de 20 ou 30 anos, coa educación plurilingüe…
Como galerista de prestixio, Ana Fernández supoño que está de acordo en que a boa programación consiste máis en incrementar a oferta que en satisfacer a demanda, ou senón montaría exposicións de cerámicas de Lladró. E a programación cultural pública debería consistir en traer de fóra as mellores manifestacións artísticas posibles e en canalizar aquelas que paguen a pena que se fan aquí. Durante moitos anos, a política que se seguiu na Coruña foi esmagar calquera manifestación cultural autóctona. O pregón deste ano deuno Sergio Dalma, recén chegado das festas de Duarría (Castro de Rei). Manuel Rivas, que literariamente é á Coruña de hoxe o que foi a Pardo Bazán á de hai cen anos, non o deu nunca. Demasiado gallego, quizais. O mérito de María Xosé Bravo, que lle recoñecen mesmo os que non tiñan demasiadas esperanzas no seu labor, foi o de acoller ás propostas que xurdían da base, dos creadores, e non aforrar traballo nin esforzo en darlles saída. Nada novo, por outra parte: a única manifestación cultural do verao coruñés que se coñece máis alá de Betanzos, Viñetas desde o Atlántico, naceu así (e iso que o seu creador, Miguelanxo Prado, tamén é bastante gallego).
Parecería chocante que un representante político se atreva a dicir que algo é demasiado gallego, cando, por moi torpe que sexa, nunca diría que algo é demasiado coruñés. Pero xa sabemos a que se refería Fernández. No seu ambiente, social ou político, gallegos son as vellas criadas, os vergonzantes parentes da aldea, os obreiros que veñen facer chapuzas a casa e os do Bloque. Non precisa gallegómetro ningún para medir o nivel dunha manifestación cultural.

domingo, 14 de agosto de 2011

A concelleira “demasiado gallega”

por Miguel Pardo, dándolle outra volta ao tremendo caso da concelleira coruñesa,  no Xornal:


Seguro que a concelleira de Cultura da Coruña, Ana Fernández, nunca pensou ocupar tanto espazo nos medios de comunicación. E iso que ben o avisou na mesma entrevista que a lanzou ao estrellato. “Lo que peor llevo de mi nuevo cargo son los titulares de los periódicos”. Dito e feito. Abondoulle cunha ampla conversa para aparecer neses sitios que tanto detesta. E iso que as súas mellores frases houbo que rebuscalas entre as letras.
Por desgraza, a xa famosa cita non tiña a intención de ocupar titulares, chamar a atención ou acadar a popularidade que non tiña. É o que pensa. “Hasta ahora se estuvieron programando cosas demasiado gallegas”, dixo Ana Fernández para referirse aos actos culturais e festeiros do anterior goberno local. A continuación, converteuse en trending topic (tema del momento, para seguir a recomendación da concelleira e escribilo nun idioma “que entiendas”) e en foco de polémicas nas que incluso a xornalista Julia Otero lle tirou das orellas.
Pero seica se entendeu mal o sentido de tal afirmación. Galicia Bilingüe, ese colectivo que foi recibido no Concello só un día antes que os peregrinos católicos, descubriunos o significado real. “Se refería a demasiados contenidos nacionalistas”, aclararon. E aí vimos a luz.
Porque supoñemos que Ana Fernández non considera “demasiado gallegos” a Isabel Pantoja, Sergio Dalma, Maldita Nerea, Pitingo, Raphael... Só por citar algúns dos últimos concertos estrela da súa cidade. Hai que ter de todo e ela deixouno ben claro na mesma entrevista: “Hay mucha gente a la que le gusta la Feria Taurina, que la sigue y que tiene derecho a verla”. E incluso avanzou a súa aposta para o futuro cultural da Coruña, que non son outros que “los espectáculos de danza contemporánea, de un flamenco fussion muy original”.
“Fusión y mestizaje” son os seus obxectivos nunha Coruña farta de tantas gallegadas. Farta de tantos alcaldes namorados da súa lingua, de tantos topónimos e rúas honrando a esencia galeguista da urbe, de tantos carteis en galego nos abondosos centros comerciais ou de tantos coñecidos empresarios enchendo dese idioma minoritario as súas campañas publicitarias. Xa está ben.
Ana Fernández xa advertiu que na súa casa “se habló gallego siempre”, aínda que ela non o fale nunca, e que pensa en “contar con Galicia”, malia que non o pareza. Porque o galego está ben para a intimidade, como Aznar, pero sen pasarse. Está ben cantar a Rianxeira de vez en cando, comer unha boa mariscada, beber licor café, bailar unha muiñeira ou incluso dicir algunha “gallegada desas” para sorprender os teus amigos foráneos. Pero sen abusar.
E é que o autoodio si que é unha cousa “demasiado gallega”. Igual que esa permanente tradición enxebre de aproveitar a desgraza do veciño para cebarse con el e presumir dos teus ferrados. Como os que meten no saco de todos os coruñeses as palabras insultantes dunha concelleira. Os mesmos que intentan ver nun único lugar unha eiva global de Galicia. País!

venres, 12 de agosto de 2011

A submisión lingüística

Vía ProLingua

Levan o galego cara ao cadaleito?

por Antonio Campos, ex-deputado socialista, no Xornal:


Isabel, raíña de Castela simboliza no século XV a nosa decadencia política, social e cultural no marco dun proceso de castelanización e desnaturalización do pobo galego, no que tras esmagar aos restos da nobreza galega, substitúese o idioma polo castelán tanto en actos civís como eclesiásticos. Zurita o relata como “a castración e doma do pobo galego” e a súa aniquilación cultural e idiomática. Actuacións nas que se contempla coacción, estimulación de complexos, e suplantación da nobreza e burguesía autóctonas por outras de orixe foránea que moldeará o país á súa imaxe alzando unha brutal barreira entre o autóctono e o foráneo á vez que masacra o idioma relegándoo a categoría dialectal impropia das clases cultas ou podentes.
Será esta, a famosa imposición do galego? Esa na que abondan faladoiros vencellados a dereita máis extrema e que son a Gloria do bilingüismo. A administración autonómica, -non sería exacto  dicir administración galega-, a mantenta dilúe con actos e comportamentos a nosa identidade, obtendo logros significativos como presenciar desde a indiferenza a desaparición do galego na prensa escrita. Mesmo anímanse polo éxito, e o próximo paso sexa castelanizar a TVG.
A perda dun xornal en papel en galego é dramática. Por ser un ben escaso. Pero sobre todo, polo capital humano. O seu primeiro activo. Profesionais que este país non pode estragar. E cuxo futuro ponse en risco, aínda que sexa temporalmente. A prensa escrita está en crise en calquera idioma, e dende a lóxica do mercado e correcto que peche un xornal, se non ten lectores ou subscritores abondo. O que sería tamén de aplicación, salvo estrañas razóns, nas publicacións tanto no estado como no país galego, con perdas millonarias. Lóxica que tamén chía no caso de xornais en castelán que aparentan moi robustos, e que apenas subsistirían de non ser apuntalados con incribles axudas nada inocentes. A sensación e que as regras non son homólogas.
É case imposible que moitos dos xornais escritos en castelán se manteñan á boia exclusivamente coas súas vendas ou subscricións. Nos escritos en galego, nun país que fala e entende o idioma pero ten severas dificultades en léelo froito do lastre dunha sistemática alfabetización en castelán, a situación sería aínda máis complexa. En cada caso reviste moita importancia na conta de resultados os ingresos por subvencións públicas, publicidade institucional ou algunhas outras actuacións de carácter graciable. As subvencións requiren moito rigor e cautela. Mais no caso do galego, en Galiza e por un goberno galego, terían razón de ser en orde a protexer o idioma como patrimonio común.
Os gobernos conservadores, case todos nestes trinta anos, foron pouco sensibles cos medios en galego. Pode non ser alleo a isto, a independencia do poder destes e a belixerancia coa defensa de Galiza entendida como espazo diferenciado con idioma propio. Tales gobernos agasallaron con escaso pudor os medios en castelán, que entendían máis próximos ou poderían serlles máis útiles. Fóra das súas consideracións quedaban as referidas a amparar un idioma que non pelexaba no mercado con ferramentas equitativas. Nos escasos anos de goberno diferente, aínda habendo sensibilidade distinta, pouco se alterou tal comportamento. Feijóo, co galo da crise e a necesidade de recortar gastos, deixa na intemperie absoluta aos medios en galego. Pero non así aqueles cos que se sente comprometido, sobre os que seguen manando suculentas axudas con sospeitosa prodigalidade. Feijóo ten a dubidosa honra de asistir ao laminado da prensa escrita en galego durante o seu mandato. En troques certo foro estará en “a Gloria” ollando o pago dos servizos prestados nas eleccións autonómicas. Ou se cadra, aínda esperan máis. Son tempos que anticipaba Castelao en Cousas da Vida. “Eu nunca sentín a necesidade de saber galego”... “E que esa necesidade non se sinte no bandullo”… Pois será por iso.

xoves, 11 de agosto de 2011

Claudio Rodríguez Fer: 'Seremos universais se non renunciamos a ser galegos'

Anaco da entrevista ao escritor Claudio Rodríguez Fer no Xornal, (premer para a entrevista completa):


Se falamos de Galicia, hai un discurso de poder belixerante coa lingua e a cultura do país. Estes días escoitamos, na boca da concelleira de Cultura da Coruña, unha frase que, quizais, resume un discurso de poder moi claro: hai actividades culturais "demasiado galegos". O espírito libertario pódenos valer para superar este discurso?
Evidentemente hai que superar estes discurso porque é unha forma de autoodio racista. Non podemos opoñer o galego ao universal. O universal é universal porque inclúe o galego. O galego non nega o universal, porque forma parte del. Iso foi unha gran tradición do galeguismo, que foi esencialmente universalista. Penso que o mellor do galeguismo foi o universalismo, porque o Partido Galeguista vía en Galicia unha célula de universalidade. Opoñer unha cousa e outra é mostra de ignorancia. Seremos universais se non renunciamos a ser galegos. Do mesmo xeito que seremos galegos se non renunciamos a ser universais. Neste volume que veño de presentar na Coruña hai todo un libro, Os paraísos eróticos, que está escrito fóra de Galicia. Vivín en Nova York e en Bretaña e viaxei por outros lugares con estancias de traballo. A maioría dos contos dese libro están escritos neses lugares, pero todos están escritos en galego. Aínda que eu estea fóra de Galicia, no mundo, estou nese mundo como galego. Non podo evitalo

A Bandeira. Acto de reivindicación do topónimo

Nun acto celebrado no lugar do Murallón o día 16 do pasado mes de xullo, na Bandeira (Silleda), Galiza Nova de Trasdeza restituiu o "A" do mural floral reivindicando o cumprimento da Lei de Normalización Lingüística, un dos principais alicerces do sistema político co que nos dotamos os galegos.

mércores, 10 de agosto de 2011

Iria Aboi: 'Non vexo por ningures que a lingua galega se afiance entre a mocidade'

Cristina Díaz Pardo entrevista a Iria Aboi, secretaria xeral de Galiza Nova, para o Xornal:


Iria Aboi, a secretaria xeral de Galiza Nova, a formación xuvenil do BNG, non está para nada de acordo cun recente estudo da Xunta no que asegura que a lingua galega “afianza” o seu uso entre os máis mozos. Aboi cre que fai falla destinar cartos públicos para á normalización e, sobre todo, tratar de corrixir os prexuízos contra a lingua propia. “Prexuízos que volven agromar e que son os mesmos de hai quince anos”, engade. Aboi informa ademais de que o próximo 6 de setembro Galiza Nova terá un novo acto de conciliación nos xulgados logo dunha segunda denuncia por parte de Galicia Bilingüe por ,supostamente, atentar contra a honra de Gloria Lago nuns panfletos da organización xuvenil nacionalista.

O recente informe Xuventude Galega 2010 afirma que un 38% da mocidade galega usa a lingua propia mentres que un 60% emprega o castelán. Que conclusión tira destes datos?
Creo que os datos amosan ás claras que non se está a frear para nada o proceso de desgaleguización que se está a dar entre a xente nova. Non só é que non se free, senón que non se poñen medidas correctoras para evitar que esta sexa a realidade. Temos que ter en conta que dende que o PP chegou á Xunta caracterizouse por poñer en marcha unha serie de retrocesos en todos os avances que se tiñan dado, así como coutar o achegamento do galego ás franxas máis mozas de idade.

Non obstante, a Xunta interpreta que a lingua galega afianza o seu uso, xa que se incrementou a porcentaxe en seis puntos dende o estudo do 2007.
A interpretación que fai a Xunta de Galiza deste informe é moi sorprendente. Non vexo por ningures que a lingua galega se afiance entre a mocidade. O que estamos a notar, por contra, é que non se está incrementado o número de galegofalantes. A xente que fala castelán de forma habitual non pasa agora a falar galego nin moito menos. Non vexo que exista o afianzamento do que fala o PP. Creo que hai moitas causas para que iso se produza e creo tamén que o PP é o responsable directo de que a día de hoxe non teñamos unha mellor saúde na nosa lingua polos ataques que lanza a propia Administración.

Tradicionalmente a universidade galega era un marco no que moita xente comezaba a usar habitualmente o galego. Cre que segue a ser así?
Historicamente a universidade sempre foi un bo espazo para que persoas que non se desenvolvían de xeito habitual en galego comezasen a facelo. Na universidade moita xente empezou a usar o galego, a empregalo a diario e, sobre todo, a perder moitos dos prexuízos que aínda hoxe en día teñen os mozos e mozas con respecto á nosa lingua. A situación que vemos agora é que están a agromar e a manterse moitos prexuízos lingüísticos que xa había hai dez ou quince anos. Seguen estando aí perfectamente instalados e pasando de xeración en xeración. Neste contexto, e en relación coa universidade, hai algo que clama poderosamente ás alertas: ningunha das universidades galegas acada o 20% de clases no noso idioma. Que o galego desapareza das aulas o único que deriva é en que os estudantes non teñan dominio nin uso habitual del e que, por tanto, tampouco o empreguen na súa vida futura e no seu traballo. Se ti non adquires competencias lingüísticas naquilo no que te estás a formar, máis difícil será que o galego chegue aos ámbitos profesionais. A liberdade de cátedra non pode ser un impedimento para que o galego deixe de ser unha lingua minoritaria nas tres universidades galegas, tendo especial relevancia a de Santiago, a que ten mellor porcentaxe de galego pero que non chega nin ao 20%.

Falou de prexuízos. É certo que entre a mocidade galega aínda seguen a existir tópicos con respecto ao uso do galego que non se esvaecen. Que debe facer a Administración galega con este tema?
O informe deita luz sobre o feito de que en Galiza seguen operando os mesmos prexuízos lingüísticos de sempre. Segue a pensarse que o galego non é moderno, que é propio do mundo rural e de xente con pouca preparación, que non serve para a vida laboral... Con todo, cremos que houbo un período de tempo, estando o bipartito no poder e a través da especial implicación do BNG, en que se puido dar a volta a esa situación. Tratouse de que a sociedade galega, e especialmente os máis novos e as máis novas, fora a auténtica protagonista da nosa lingua e iso se conseguiu con moitas das iniciativas que se puxeron en marcha. Non obstante, este Goberno non fai que manifestar as súas obsesións contra a lingua galega, por exemplo eliminando o decreto do galego do bipartito. Recordo agora o que pasou con Xuventudegalicia.net. Galiza Nova tivo que saír a denunciar situacións esperpénticas en relación coa non utilización da lingua galega por parte das pantallas, dos contidos e dos monitores que había neste encontro. Isto non é máis que un paso atrás nun encontro que nos anos anteriores se asociaba perfectamente o galego coas novas tecnoloxías. Non é asumible que a día de hoxe tamén esteamos retrocedendo na galeguización dos campamentos de verán na Xunta, como tampouco é asumible que dende Política Lingüística se coutaran todas as axudas para asociacións e organizacións xuvenís. Non vemos todo o que está pasando cos medios escritos e dixitais? Cada vez hai máis limitación para poder acceder a unha información en galego. Estamos nunha situación na que o propio Goberno do Xunta é o principal inimigo da lingua galega.

Galiza Nova sempre denuncia que faltan cartos para a normalización. Non obstante, nestes tempos, os gobernos recorren sempre á crise e ao desemprego para xustificar os recortes ou a falla de inversión.
Dende Galiza Nova entendemos que ese é un discurso moi perverso. En tempos de crise, por suposto que a principal preocupación dos mozos é ter traballo, aínda máis vendo as taxas de desemprego en xente moza, que chegan ao 40% en Galiza entre menores de 30 anos. A pesares disto, o que non se pode facer dende a Xunta de Galiza é ser tan cínico como para dicir que esa é a súa prioridade cando non están a facer nada. As administracións públicas deben de racionalizarse e coordinarse nestes tempos pero o que non se pode permitir é que o galego sexa o irmán pobre nas políticas públicas. A normalización da nosa cultura e dos noso elementos singulares como pobo deben ser unha prioridade para o noso pobo. Ninguén vai vir de fóra para promover o noso. Cremos que fan falla máis inversión en normalización e menos noutras cousas moi prescindíbeis. Falo por exemplo das subvencións a medios de comunicación que non utilizan a lingua galega pero que reciben millóns de euros por, supostamente, promocionar o idioma. Eses cartos poderíanse utilizar para promocionar a lingua entre a mocidade.

Que é o que ten previsto facer Galiza Nova ante esta situación?
Imos comezar o noso curso político/escolar cunha concentración polo dereito a vivir e a aprender en galego. Isto coincidindo en que temos unha segunda denuncia de Galicia Bilingüe. O día 6 de setembro estamos novamente citados a un acto de conciliación coa súa presidenta na que nos volven a pedir 30.000 euros por querer galego. Xa temos un proceso en curso e agora teremos outro. Isto non é máis que o mundo ao revés, ver como os que defendemos o galego somos levados ante a Xustiza. Pero ben, xa poden contratar avogados se pensan que con iso nos van calar. Nin a Galiza Nova nin a todos os que queremos galego nos van frear. Pero ben, o próximo día 6 acudiremos ao acto de conciliación e logo, en función de como se desenvolva ese encontro, estamos pensando en organizar outras accións mobilizadoras dos estudantes. Todo este proceso ten a súa orixe precisamente do centro de ensino no que imparte clases Gloria Lago, polo tanto querémoslle amosar que os estudantes queremos galego

A Mesa censura as declaracións da concelleira de cultura da Coruña

Nota de prensa da Mesa ante as declaracións de Ana Fernández, concelleira de cultura d´A Coruña polo PP quen aseguraba que os eventos culturais da cidade eran "demasiado gallegos" e que a cultura "debe estar en un idioma que entiendas":

A Mesa pola Normalización Lingüística censura as declaracións da concelleira de Cultura da Coruña, Ana Fernández, quen na entrevista concedida a un medio criticaba o “excesivamente galega” que ao seu xuízo foi a programación cultural deseñada pola súa antecesora no cargo, a nacionalista María Xosé Bravo.
Na entrevista publicada en pasados días, a concelleira de Cultura afirmaba sen reparo que para conseguir unha maior asistencia de público aos eventos culturais estes debían estar “nun idioma que a xente entenda”, xustamente logo de criticar que durante a anterior lexislatura se fixeron en materia de cultura na cidade “cousas demasiado galegas (sic)”.
A Mesa insta a Ana Fernández a “rectificar” de inmediato unhas declaracións “absolutamente improcedentes” que, na opinión da asociación, son indicativas dunha visión “absolutamente inxusta, prexuiciosa e acomplexada” do que representa e simboliza unha cultura galega que é “plural, enriquecedora e creativa, caracterizada pola diversidade da súa oferta e públicos e mesmo pola súa importantísima proxección internacional”. “A cultura galega non limita; son actitudes como as de Ana Fernández as que parten dunha visión máis que limitada”, engade a que por número de persoas asociadas é a maior entidade cultural de Galiza.
A Mesa considera, ademais, “unha rotunda falsidade” que a programación festiva ou cultural impulsada desde o Concello da Coruña nos últimos anos estivese caracterizada por unha “sobredimensión” de oferta cultural autóctona ou mesmo por unha “exclusión” de iniciativas ou proxectos provenientes doutros lugares. Moi ao contrario, a entidade cidadá considera que a programación festiva promovida polo Concello da Coruña a través da súa Concellaría de Festas “non variou notoriamente” un modelo caracterizado, en opinión da asociación, “por unha oferta esencialmente foránea, máis pensada para un público que visita a cidade durante o verán que para o goce e lecer da propia veciñanza” e por unha estrutura “máis ben pouco receptiva” a acoller na programación festiva “iniciativas ou proxectos artísticos ou musicais surxidos na propia cidade á marxe das canles comerciais” e “notoriamente reacia” a calquera proposta cuxo vehículo normal de expresión fose o galego.
A Mesa recórdalle ao goberno presidido por Carlos Negreira que, pola contra, o Concello da Coruña si considerou durante moitos anos “a cuestión da orixe ou da lingua empregada se esta era o galego” para “excluír” da súa oferta festiva e cultural moitas iniciativas e proxectos surxidos, por exemplo, desde o movemento asociativo cultural de base, que “endexamais tivo canles para participar no deseño das festas ou da oferta cultural”. A entidade cidadá pídelle ao goberno local do Partido Popular “que venza a tentación de viaxar ao pasado”.

martes, 9 de agosto de 2011

Finisterre contra Fisterra

No centro de Fisterra colocouse un panel baixo o programa da Xunta do Xacobeo 2010 escrito en catro linguas: galego, inglés, español e francés. Normalmente nestes casos enténdese que o que aparece escrito é aproximadamente o mesmo en cada un dos idiomas, mais éste non é o caso nesta ocasión. Aínda que non saibamos nada de francés podemos comprobar como se aproveitou o texto redactado nesta lingua para promocionar o que é tanto un disparate toponímico, como un debate ficticio encol do topónimo do concello da Costa da Morte.
O máis triste do caso é que outra vez é unha Xunta, que abre tanto a boca para facer propaganda da súa presunta defensa do galego, para usar os múltiples mecanismos que ten na súa man para atacar transversal e sistemáticamente tanto a nosa lingua como o orgullo que dela debéramos ter. Como sempre: boas palabras e malas accións.