Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







domingo, 28 de febreiro de 2021

O mapa de Fontán, rostro e alma da vella Galicia


Chamándose este blogue como se chama, non podía deixar de compartir este vídeo de Nós TV. Poderemos escoitar a Alberto Varela, profesor da Escola de Enxeñería de Camiños, a Elena Vázquez Cendón, decana da Facultade de Matemáticas da USC, a Valentín García, Secretario Xeral de Política Lingüística, encantado de prohibir o ensino das matemáticas en galego, a Suso de Toro, escritor, a Ricardo Martínez, alcalde de Portas, a Suso do Dazaseis, a Luis Villaverde, director do CPI Domingo Fontan (Portas), e a Pablo Couceiro, da libraría Couceiro.

 

venres, 26 de febreiro de 2021

Mais ti vas indo

 Un ano máis, o Concello da Estrada publica un vídeo lembrando a Rosalía de Castro. Desta volta  a gravación está protagonizada por unha selección de persoas pertencentes ao ámbito da mediciña e das emerxencias sanitarias.

mércores, 24 de febreiro de 2021

Rosalía e o mar

 No IES Chano Piñeiro (Forcarei) fixeron uns vídeos ben vistosos para anunciar unha sesión en streaming adicada ao tópico "Rosalía e o mar"

   

Presentan con estas palabaras a síua iniciativa:
 
A natureza foi moi importante na obra de Rosalía de Castro; toda a natureza de Galicia, o mar e a montaña, as veigas e os prados, as fontes e os regatos pequenos, os montes e os ríos, a vexetación e a fauna... Neste momento en que vivimos, limitados nos movementos, lembrámonos especialmente do mar, porque está lonxe de nós, non podemos achegarnos a el e sentir a súa fermosura e a súa forza. Na obra de Rosalía o mar foi moi importante e aparece en moitas ocasións, con distintos significados e diferentes simboloxías. Segundo deixou escrito o seu marido, Manuel Murguía, “o mar foi, na natureza, o seu amor predilecto”.


martes, 23 de febreiro de 2021

Día de Rosalía de Castro 2021


Un ano máis e a Consellaría de Educación segue sen recoñecer oficialmente o Día de Rosalía de Castro. Pola contra é un dos días máis celebrados nos centros de ensino. 

A AELG volve a invitar a toda a cidadanía a celebrar o vindeiro 24 de febreiro reiterando a súa proposición inicial (ano 2010) de que a  agasallemos cun libro en galego e cunha flor ás amizades e persoas queridas, alén doutras accións que contan con grande aceptación e impulso por parte da sociedade.

Este ano Ana R. Figueiredo foi a escritora que elaborou o manifesto da AELG e que reproducimos de seguido:


Miña Santiña, miña santasa, miña cariña de calabasa: hei de emprestarvos os meus pendentes, hei de emprestarvos o meu collar. Todo iso che hei de dar, santa, se me deixas bailar, todo iso. As fotos do instagram, os vídeos en directo, o streaming das voces, os reels e o youtube. Todo iso, santiña, che empresto se me deixas bailar, se me deixas tirar o pano, abrir a boca, bicar, apertar, atopar, ir á festa, danzarlle ao punto... miña santasa coa cariña linda de calabasa, déixame ser que este mundo hoxe moito ten daquel Santiago do 53 co cólera nas rúas baleiras e as necesidades daquela volven nas almas, santa, volven e precisamos do teu falar.

luns, 22 de febreiro de 2021

Brincadeiras da lingua: "Caricias no colo"


 
Baixo o título de “Caricias no colo”, Migallas Teatro ofrecénos unha mostra dos ditos tenros cos que os adultos acompañan caricias e xogos dirixidos aos máis pequerrechos e pequerrechas. Todos eles están xa recollido en Orella pendella
Este é o primeiro víde dun total de dez do programa “Brincadeiras da lingua” que tencomo obxectivo dar a coñecer a enorme riqueza e variedade de ditos e recitados infantís que existen na lingua galega e que acompañan dende hai séculos as brincadeiras da cativada e dos membros maiores da familia cos máis pequenos e pequenas. Cada capítulo está dedicado a un tipo de ditos consonte a súa función: caricias no colo; para xogar coas mans; para abanear e cabalgar; para durmir e espertar; recitados dialogados; para acompañar xogos; para facer bromas; oracións de risas; disparates e trabalinguas. 
Parabéns pola iniciativa.

sábado, 20 de febreiro de 2021

Cheghín e flipín



A primeira persoa do pretérito perfecto dos verbos da primeira conxugación remata en -ÍN, segundo a fala do Grove. Con moito desenfado explícase no vídeo recollido da páxina de facebook Entroido do Grove, dependente da Concellería de Cultura dese concello.

 

venres, 19 de febreiro de 2021

Garantamos a pluralidade lingüística


A Mesa pola Normalización Lingüística, Euskalgintzaren KONTSEILUA, CIEMEN, Iniciativa Pol asturianu, NOGARA, Plataforma per la Llengua, Òmnium, Escola Valenciana e Acció Cultural del País Valencià, difunden nas linguas propias oficiais (galego, catalán e éuscaro) e as que aspiran a este recoñecemento (asturleonés e aragonés) o contido da proposta que presentaron en febreiro de 2020 no Congreso de Madrid e que será debatida nunhas semanas.
As reivindicacións de todas estas entidades recóllense no manifesto Pluralidade lingüística: liberdade igualdade e democracia.

Trinta e tres anos despois


 por José Manuel Lage Tuñas, en Nós Diario:

Trinta e tres anos despois da entrada en vigor da Lei do uso do galego como lingua oficial das entidades locais, no Concello da Coruña vimos de aprobar a ordenanza para o uso da lingua galega poñendo así fin a unha anomalía histórica. Somos a derradeira das grandes cidades galegas en dar este paso, Vigo e Santiago aprobaron as súas ordenanzas en 1988, Ferrol no 97, Ourense no 98, Pontevedra no 2004 e Lugo no 2012. 

luns, 15 de febreiro de 2021

Matemaxia no IES de Chapela


No IES de Chapela programaron o pasado mes de novembro unha completa serie de actividades para denunciar a exclusión do galego nas materias científicas (ver funesto decreto 79/2010) e para dar a coñecer algunhas das actividades de ensino-aprendizaxe na nosa lingua.  De entre todas elas  recollo aquí as realizadas no ámbito das matemáticas como un exemplo visible do que facemos os profesores da materia, neste caso en 1º da ESO. Neste curso hai que abordar o uso e tratamento das expresións alxébricas, é un paso enorme fronte ao uso exclusivo dos números. Un recurso típico consiste en presentar o xogo de adiviñar un número despois de realizar diversas operacións. O "truco" do xogo desvélase co coñecemento dos primeiros principios de manipulación das expresións alxébricas. Isto é o que podemos ver nestes vídeos. Isto e a enorme dificultade que teñen os nenos en expresarse cun mínimo de fluidez en galego.



Unha nova versión da mesma estratexia. Agora escolle a que prefiras.
 

venres, 12 de febreiro de 2021

A eterna invisibilidade do galego, agora en 'streaming'


por Silvia Caeiro, en Praza Pública:

A estrea de ‘3 Caminos’ en Amazon Prime Video o pasado 22 de xaneiro abriu un melón que leva tempo madurando. Que dita serie recibira un financiamento de 1,5 millóns de euros por parte da Xunta de Galicia e que non se ofreza o galego como opción de visualización nin sequera entre os subtítulos foi motivo de gran crítica. 

xoves, 11 de febreiro de 2021

Declaración conxunta da Real Academia Galega, a Euskaltzaindia – Real Academia da Lingua Vasca e o Institut d’Estudis Catalans

Declaración conxunta da Real Academia Galega, a Euskaltzaindia – Real Academia da Lingua Vasca e o Institut d’Estudis Catalans

Coa intención de contribuír a aclarar o debate público acerca da presenza das linguas no sistema educativo, a Euskaltzaindia, o Institut d’Estudis Catalans e a Real Academia Galega, como institucións con responsabilidades oficialmente recoñecidas na defensa e promoción dos idiomas que cada unha delas representa, acordan facer pública a seguinte declaración:

 

mércores, 10 de febreiro de 2021

Nós tamén falamos galego

por Clara Rial Otero en Nós Diario:

No medio desta pandemia, que cada día nos some nunha espiral que semella non rematar nunca, faise necesario o tratamento doutras temáticas que nos afectan directamente, sobre todo dende a nosa condición como galegos e galegas. O pasado venres emitíase no programa La Sexta columna unha reportaxe sobre as distintas linguas que conviven en España e a súa situación actual. Unha iniciativa que sería axeitada se representase a realidade plena que vive o noso idioma na Galiza e non se deixase levar polo sensacionalismo.

mércores, 3 de febreiro de 2021

A integración lingüística: un exemplo de mala praxe da política lingüística

No pasado mes de novembro celebráronse as XXII Encontros para a Normalización Lingüística organizados polo Consello da Cultura Galega. Nesta ocasión estiveron adicados á "Integración lingüística como ferramenta de cohesión social". Despois dun par de xornadas virtuais cargadas de achegas e propostas, obtivéronse unhas conclusións finais que certifican que se está a desenvolver unha mala praxe na política lingüística tamén no tratamento do acollemento lingüístico. Calquera que teña un par de ollos ou un mínimo de contacto con estes aspectos sábeo. 
Como experiencia propia podo comentar varios casos de alumnos lusófonos ( un 21% do total) que como método de integración teñen a exención da materia de lingua galega, e só desa materia. No ensino regrado non hai ningún plan para a atención de alumnado estranxeiro. A solución é sempre a acción esmagadadora do poder do castelán e o seu corolario da aprendizaxe de prexuízos lingüísticos.
Do documento de conclusións vou extraer algúns parágrafos:
 
A realidade amosa que en Galicia non se están aplicando as políticas necesarias para que a poboación inmigrante poida adquirir competencias lingüísticas en galego.

 As carencias na planificación son evidentes no ámbito educativo, onde a Administración establece un marco lexislativo que só proporciona unhas directrices xenéricas [e sen planificación]

Ese traballo de planificación debe concretarse nunha oferta maior e máis diversificada de actuacións formativas, superando o escenario actual, basicamente limitado a uns cursos CELGA que, tal e como están formulados, non serven para garantir o acollemento, a integración e a cohesión social destas poboacións. 

Ademais desa planificación “vertical”, cómpre tamén fomentar outra “horizontal”, que promova a colaboración e a coordinación entre diferentes administracións, entre departamentos da mesma Administración, e entre administracións e entidades públicas e privadas (ONG, asociacións de inmigrantes, profesionais, deportivas, culturais...). Dentro do sistema educativo, ese labor debería vertebrarse arredor do CAFI
 
A formación non se debe limitar a transmitir habilidades comunicativas, senón que ten que traballar tamén sobre os prexuízos lingüísticos presentes tanto na poboación estranxeira coma na poboación galega.
 
O que coñecemos como CELGA é un sistema de avaliación, e non un sistema de formación en lingua galega para adultos. É o sistema de formación en lingua galega para adultos o que presenta numerosas eivas á hora de garantir o acollemento, a integración e a cohesión social.


Na Consellería de Educación e na Política Social  e na de Turismo (á que pertence a cousa da política lingüística), seguen mirando para outro lado. Esta é a sociedade que queremos?

O galego prói

 por Vitorino Pérez Prieto, en Nós Diario:

U ma comercial chama ao teléfono à nossa casa: “Le llamamos de una empresa energética totalmente gallega para…”. A minha mulher contesta de seguida: “Uma empresa galega que me fala espanhol?”. A que chama no nome da empresa “gallega” responde-lhe: “Es que no todos los gallegos hablan gallego ni tienen por qué hacerlo”. E a minha dona responde-lhe de novo: “Pero todos tenhen a obriga de conhecê-lo e, no seu caso, de fala-lo”. A reação imediata da pessoa que chamou foi desligar o teléfono. Uma cousa insólita tratando-se dum comercial que faz uma chamada; como é sabido, “o cliente sempre tem ração”. Ante tão insólita reação, nosso comentário também foi imediata: O galego prói.