Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







domingo, 31 de decembro de 2017

2018: o ano de Forcarei


Publish at Calameo

Xa sei que esta entrada, dalgunha maneira, é repetición doutra que publicamos hai un par de meses. Daquela dábase conta do bautizo das aulas do IES Chano Piñeiro (Forcarei) cos nomes das parroquias dese concello. Cada aula tería unha placa coa identificación da parroquia nun mapa, tres fotos da mesma, a relación de lugares, e a explicación da orixe e significado do topónimo. Deste xeito o instituto enorgullecíase do territorio próximo. Agora este orgullo trasládase dun espazo, os corredores e aulas do IES Chano Piñeiro, a todo o ano 2018 mediante a publicación dun calendario coa mesma cartelería explicada anteriormente. O seu título: 2018 Nomes de Terra de Montes (Forcarei).  
Moi boa iniciativa, e moi boa idea. Parabéns ao ENDL do Chano Piñeiro.

xoves, 28 de decembro de 2017

Defensa da ILP para a garantía dos dereitos lingüísticos no ámbito socioeconómico


Velaquí a intervención de Marcos Maceira, o presidente da Mesa pola Normalización Lingüística, en defensa da toma en consideración da iniciativa lexislativa popular (ILP) para garantir os dereitos lingüísticos no ámbito socioeconómico. A iniciativa contou co apoio de 28.000 persoas, asociacións empresariais, sindicais, persoal da teleatención, culturais...e cos votos a favor de BNG, PSdeG e En Marea.
Desafortunadamente o PP votou en contra impedindo, con maioría absoluta na cámara, a súa toma en consideración. Con este proceder o PP demostrou, unha vez máis,  o seu radicalismo supremacista en materia lingüística.
Debemos ter moi presente que se trataba dunha proposta lexislativa para a garantía de dereitos no mundo económico, e fíxose nun momento no que o goberno da Xunta di defender un Plan de dinamización da ingua galega precisamente nese mundo para o período 2016-20. Se alguén aínda non o tiña claro, aquí quedou certificada a defunción de toda presunta iniciativa normalizadora no tecido económico por parte do goberno presidido por Feijóo. Farían ben os responsables en materia lingüística (Valentín García e Román Rodríguez) se demitiran, pero isto só sucedería se tiveran dignidade e amor pola nosa lingua.

mércores, 27 de decembro de 2017

Galicia xoga na casa


Xa trouxéremos por aquí, hai prácticamente un ano, un anuncio da participación das seleccións galegas de balonmán. Outravolta están por estes lugares.
Vía Praza Pública

In tempore sueborum discrimina o galego

Comunicado de ProLingua denunciando a discriminación do galego na exposición In tempore sueborum organizada pola Deputación de Ourense e a Xunta de Galicia

ProLingua denuncia que se edite un catálogo só en castelán de 308 páxinas a cor e con fotos e que unha secundarizada "versión en galego" apenas teña 120 páxinas sen fotos nin cores. ProLingua reclama que a Deputación de Ourense e a Xunta de Galicia fagan da lingua galega a base fundamental da súa acción cotiá e non sigan a secundarizar e a reducir os usos do único idioma propio de Galicia.

luns, 25 de decembro de 2017

Ikea, galego e sentido común

por Marcos Maceira no Sermos Galiza:

A opción de consulta na páxina web de Ikea en todas as linguas cooficiais do Estado agás o galego na información xeral da web, atención á clientela online ou telefónica, provocou, máis unha vez, un grande movemento a través da redes sociais, reclamándolle á compañía sueca que poña a nosa lingua ao mesmo nível que calquera outra, e en consecuencia que dea a posibilidade de escolla de galego como opción.

venres, 22 de decembro de 2017

Queremos galego xa!



Encantador o vídeo que argallaron na EEI Barrionovo (Arteixo) na que os rapaciños xunto aos seus pais e nais reclaman galego para o vindeiro 2018.
Non hai dous pais iguais, nin dous nenos, nin dúas nais. Ningún baila coma o outro, pero todos xuntos participan nun vídeo encantador no que reivindican da mellor maneira a lingua de noso. Mil parabéns.



xoves, 21 de decembro de 2017

O noso idioma e a infancia

por Xosé Lois García, no Sermos Galiza:

Fai poucos días que fun mercar un xoguete para ofrecerlle a unha crianza amiga e flipei ao comprobar que todos aqueles xoguetes que tiñan voz e falaban, o facían en castelán e inglés. Mesmo a dependenta da tenda ficou sorprendida cando lle demandei algún exemplar que falase en galego. A señora manifestoume que non fabricaban xoguetes con voz en galego, e que era eu o primeiro en pedilo no noso idioma. O tema alarmoume, en dúas direccións: dous idiomas intrusos a ser difundidos nun territorio que goza dun idioma propio no que nos identificamos a maioría dos galegos -pese ás sufridas deficiencias e atrancos que se lle impoñen-. Trátase dunha imposición en todo regra comezando polos fabricantes, talvez estes non teñan toda a culpa, e si aquelas institucións que teñen a obriga de fomentar e regulamentar o ensino en galego e o xoguete sonoro no noso idioma. Isto non deixa de ser un elemento fundamental, tanto pedagóxico como didáctico que debe responder ás relacións familiares como ás do ensino: instalando as nenas e nenos galegos da nosa comunidade na nosa fala orixinal. Neste caso, a nena en cuestión e a súa familia son falantes en galego, e non puiden cumprimentala cun agasallo das características desexadas.

mércores, 20 de decembro de 2017

O Apalpador anuncia a súa visita a Vigo



Vía Xabier  P. Igrexas

Galego, lingua por defecto

Non sei como din con este artigo. Xa ten o seu tempo, pero é moi recomendable. Do sempre, asisado Suso Acevedo, en Ideas.gal

Empezarei por unha triste anécdota:
Hai xa uns cantos anos, tiven que acudir como testemuña ó xulgado de Mondoñedo por un preito entre veciños. A xuíza preguntoume en castelán e eu respondinlle en galego con toda naturalidade. Non notei nin o máis mínimo reparo. Cando me deron a miña declaración para asinar vin que todo estaba en castelán. Por arte de maxia e dunha funcionaria que tecleara, a nosa lingua desaparecera da acta do acto. Díxenlle, con cordialidade pero con firmeza, que non asinaba porque aquelas palabras, reproducidas en estilo directo, non eran as miñas.

martes, 19 de decembro de 2017

Un novo xeito de facer Galicia



Gústame De Vacas, gústame Nova Galega de Danza, de aí que tamén me guste o spot de Vegalsa Eroski. Unha aposta orixinal, innovadora e que se enorgullece, promociona e visibiliza proxectos culturais da terra. Tamén me gusta desta cadea que teña a rotulación en moitos dos seu comercios en galego e que tamén sexa a súa lingua base no seu perfil de facebook
Mágoa (por que sempre ten que haber unha?) que o portal desta cadea de supermercados exclúa o galego, mágoa que a política de rotulación non se estenda a todos os comercios nin a todas as súas publicacións.

Velaquí a carta de presentación desta campaña:
Todos os que formamos a gran familia de Vegalsa-Eroski queremos desexarvos un bo nadal. Gústannos estas festas, e este ano ímolas a celebrar con De Vacas, Nova Galega de Danza e, por suposto, con todos vós.
En Vegalsa-Eroski apostamos pola cultura, por unha creatividade que propoña e cultive novas formas de ser, de facer e de entender Galicia e o mundo.
Únete á festa! #déixatelevar Vegalsa Eroski, un novo xeito de facer Galicia
A ver se fora certo. Espero que apostedes por iso.

luns, 18 de decembro de 2017

Non é o mesmo: "De igual a igual"



O pasado 25N celebrouse o Día contra a violencia machista. Tamén se fixo nos centros de ensino (aplausos para todos os que programaron algunha actividade de concienciación nesta data) pero, e agora vén a crítica, sei de non poucos casos nos que o galego estivo ausente. Elaboraron carteis, realizaron vídeos, ensaiaron cancións, programaron conferencias... pero en castelán. Noutras palabras, aproveitouse o Día contra a violencia machista para aplicar a violencia lingüicida.
Xa teño comentado nalgunha outra ocasión que se pode establecer un paralelismo entre a situación da muller e o da lingua galega. Nos dous casos hai discriminación e nos dous casos podemos escoitar discursos compensatorios dos supremacistas establecendo idealizacións (da muller/do galego) mentres que, a un tempo, xustifican actitudes marxinadoras.
O vídeo desta entrada representa a boa forma de facer as cousas. Foi o pasado 25N, no meu centro, o IES Antó Losada (A Estrada). A idea partiu de Ruth, a titora de 2º ESO B, quen elaborou a letra para a música de Guadi Galego. O Coro do centro e todo o alumnado que quixo sumarse, xuntouse no vestíbulo e cantou así de ben esta marabilla. Non canso de oíla.

domingo, 17 de decembro de 2017

A xeración Nós

por Víctor F. Freixanes, La Voz de Galicia:
O 30 de outubro de 1920 saía en Ourense o primeiro número da revista Nós, publicación periódica de pensamento e cultura, monolingüe en galego, que nacía por iniciativa de Vicente Risco (o seu director literario) co apoio entre outros de Castelao (director artístico), Lousada Dieguez, Arturo Noguerol, López Cuevillas, Otero Pedrayo, os máis deles ourensáns, e que certamente marcou unha época, mesmo épocas posteriores, pola significación dos seus colaboradores, novos e vellos, clásicos e contemporáneos, de Galicia e de fóra de Galicia, nun feliz esforzo integrador pola universalización do noso discurso, pola proxección da nosa cultura e pola apertura a outras voces, outras liñas de creación, correntes culturais, disciplinas complementarias que decididamente apostaban pola modermidade.

venres, 15 de decembro de 2017

Eu coa miña clientela tamén falo galego



Vídeo institucional dos Premios Manuel Beiras ao uso do galego na empresa, convocado polo Concello de Santiago
Bótase moi en falta que a Xunta nunca realizara unha campaña con este aire. Ata este punto chega a exclusión do galego e xa estamos ás portas de que se cumpran os 40 anos desta institución. Son 40 anos virándolle as costas á normalización (agás algunhas honrosas luces do goberno bipartito).

xoves, 14 de decembro de 2017

Vídeo-entrevista a Miro Villar




O escritor Miro Villar, autor do blogue As crebas, foi entrevistado por Noelia Casas, Silvia Criado e Nazaret Fernández alumnas da Facultade de Filoloxía da Universidade da Coruña.
Cal é o verdadeiro estado da lingua galega na actualidade? Que podemos esperar do futuro do noso idioma? Que se pode facer desde as aulas para frear a perda de falantes? E desde as institucións? Como pode implicarse a mocidade na defensa da lingua? Todas estas cuestións, xunto coa valoración do papel da RAG na normalización ou da súa propia obra literaria, foron tratadas por Miro Villar nesta máis que interesante entrevista que debeu ser feita no medio dos peores momentos dun temporal ben forte.
Puxen o vídeo ao comenzo da resposta sobre o papel das institucións en relación co que debería ser o seu papel fundamental, o da  recuperación de falantes porque dá unha resposta clara, unha resposta que hoxe non se pode escoitar nos medios controlados e contaminados pola maquinaria institucional.
Para rematar, unha frase dun optimista: "Moita xente pequena, de lugares pequenos, facendo cousas pequenas, pode cambiar o mundo"

martes, 12 de decembro de 2017

A voltas co galego


Se hai uns días podiamos ler un excelente artigo que, coa desculpa da proximidade da data límite de recepción de candidaturas, se facía un repaso polos premiados co Manuel Beiras, nesta ocasión chéganos unha campaña da SXPL en colaboración co Foro Enrique Peinador, impulsan o consumo de produtos etiquetados en galego nas vindeiras datas festivas. 
Mágoa que os responsables da campaña non fixeran unha divulgación que faga da campaña un éxito. O Foro Enrique Peinador colgaba no seu muro de facebook o vídeo co lema En galego, sen voltas!, porén os que non anden polo monopolio virtual de Mark Zuckerberg non se enterarán dainiciativa. O caso da SXPL é unha nova mostra do desleixo da Administración xa que se limitaron a soltar unha nota de prensa na que nin se amosa o vídeo nin nada, e aí acabouse o conto.  Non merecía este proxecto un espazo continuado na publicidade da TVG?
De que serve, entón, unha campaña oculta coma esta? O seu único obxectivo é o de intentar tapar que a política lingüística de promoción do galego é completamente nula. A SXPL xa ten a desculpa perfecta para xustificar o seu apoio á galeguización no sector empresarial, velaquí como colabora nunha campaña invisible. A quen vai concienciar, se ninguén ve a campaña? No colmo do cinismo, a SXPL reivindícase neste xogo do escondite como valedora dun Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega, aprobado por unanimidade no parlamento no ano 2004, do que é o seu máximo enimigo. Tanto é así que nin tan siquera pode ocultalo na nota de prensa de autobombo:
Os obxectivos desta iniciativa, emanado [sic] do Plan xeral de dinamización [sic!] da lingua galega [non existe tal Plan, si que hai un Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega, aprobado por todo o parlamento no 2004 e desbotado polos gobernos de Feijóo] son [1] crear consciencia de que o uso do galego favorece os resultados e obxectivos empresariais e as relación laborais, comerciais e bancarias; [2] estender o uso da lingua galega no ámbito económico, tanto na oferta coma na demanda de produtos e servizos, e mais [e 3]utilizar o idioma para impulsar unha imaxe de marca diferencial propia de Galicia e os seus produtos vinculada á calidade e á innovación e que lles transmita confianza ás persoas consumidoras e ao empresariado.
Pode que resulte algo repetitivo, pero tamén será aleccionador recordar os tres obxectivos específicos do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega:
[1] Crear conciencia de que o uso do galego pode favorecer as relacións laborais, comerciais e bancarias.
[2] Estender o uso da lingua galega nas relacións laborais, comerciais e empresariais.
[e 3!!!] Fomentar nas persoas consumidoras o hábito de usaren e reclamaren a atención comercial en galego.
Parece ser que desde a Administración, despois de renegaren na práctica dos dous primeiros, abxuran tan radicalmente do terceiro que ata o substitúen por outro que non aparece por ningures no verdadeiro Plan Xeral de Normalización.

Velaquí que comprobamos, unha vez máis, como a plantilla da Xunta só traballa co único obxectivo de perpetuarse no poder. Pouco, máis ben nada lle importa que o uso do galego sofrise un retroceso descomunal no último decenio, retroceso que foi propiciado por unha política lingüística radical contra todas e cada unha das posibilidades que poidera haber de abrirlle camiño ao galego en cada un dos ámbitos do arco social. 

venres, 8 de decembro de 2017

Día da Ciencia en Galego 2017 e as iniciativas intoxicadoras da Xunta

Un ano máis a Xunta volveu a intoxicar a celebración do Día da Ciencia en Galego. Non é certo que esta celebración teña nada que ver coa celebración do día 10 promovida pola UNESCO, isto non é máis que unha mentira que vén reiterando a Secretaría Xeral de Política Lingüística desde o ano 2011. Para intentar aumentar a confusión, desde a Consellería de Cultura, instaurouse outra celebración, a do mes da ciencia en galego nas bibliotecas. Pregúntome con que libros se pretende levar a cabo esta presunta iniciativa xa que vivimos as horas máis baixas en canto á publicacións científicas en galego. A responsabilidade única de que isto sexa así cae sobre os mesmos que fan estas convocatorias intoxicadoras.
O Día da Ciencia en Galego, o 4 de novembro, instaurouse co obxectivo ben clariño de denunciar as prohibicións para impartir aulas en galego especialmente nas materias científicas (matemáticas, física e química e tecnoloxía) que impón o funesto decreto 79/2010, mal chamado do plurilingüismo.
Ben barata lle sae á SXPL toda esta manipulación xa que o único que programou para o mes da ciencia en galego foi unha charla no CPI Domingo Fontán de Portas.


Xeral



Centros de ensino


Vídeos

martes, 5 de decembro de 2017

A Carta Xeométrica da EEI Barrionovo de Arteixo



O alumnado da EEI Barrionovo, da Pastoriza (Arteixo) cóntanos quen foi Domingo Fontán e como elaborou a chamada Carta Xeométrica, o primeiro mapa elaborado cun método matemático en Galicia, e un dos primeiros de Europa.
Parabéns aos rapaciños, e ao seu profesorado, que tivo que traballar non pouco para montar o vídeo.

luns, 4 de decembro de 2017

Entrevista a Elías Portela do IES Breamo



Entevista a Elías Portela / Knörr, poeta galego e islandés, realizada por alumnas de 2º de ESO do IES Breamo (Pontedeume) en novembro de 2017, durante unha estadía Erasmus+ en Reykjavík.

venres, 1 de decembro de 2017

A canción do apalpador



O alumnado de 4º e 2º ESO do IES de Arzúa interpreta unha versión da cantiga tradicional sobre o mito galego do Apalpador para presentar no instituto alemán da vila de Grochshein dentro do programa Erasmus