Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







venres, 30 de abril de 2021

Dígocho a ti


Vía Praza Pública chegoume a nova de que no Colexio Sagrado Corazón dos Praceres (Marín) están a realizar uns vídeos inspirados no Dígocho eu! da TVG. Levan un par deles nos que recollen unha chea de léxico meteorolóxico. Como están moi ben editados, déixovolos por aquí.
 

 

 

 

xoves, 29 de abril de 2021

Anotacións sobre o informe da RAG da avaliación da incompetencia en galego

O informe "Avaliación da competencia bilingüe nos idiomas galego e castelán do alumnado de 4º da ESO" publicado pola Real Academia Galega pon en evidencia, entre outras cousas, que o ensino privado exclúe o galego. Isto é, no ensino privado non se aprende galego. De aí a súa teima de que non sexa obrigatorio na selectividade.
No gráfico vemos que o ensino privado, cun 95% de ensino en castelán, e o concertado, cun 81%, están expulsando o galego de facto do sistema educativo. Verifícase a ecuación:
ensino privado + decreto de plurilingüismo = exclusión do galego

Declaracións dos responsables políticos

O conselleiro de educación, Román Rodríguez xa o dixo no parlamento

o ensino está cumprindo a súa función

Concordo, se a súa función é a de non ensinar a lingua galega.

No Nós Diario obtiveron declaracións do secretario xeral de política lingüística:

"é un problema da sociedade en conxunto", e que a escola só é un reflexo da sociedade na que se enmarca.

Está claro que a escola non forma parte da sociedade. Que o decreto do plurilingüismo prohíba o ensino en galego en moitas materias e expulsara o galego de boa parte do ensino infantil, é por acción reflexa, non? Sigamos

O  secretario  xeral  non  considera  axeitado  situar  a  presión  sobre a situación do galego no ensino e pon o foco do problema nas actividades cotiás como facer deporte ou ir á compra, onde o uso do galego diminúe.

Seica o problema está fóra da escola. Fixo algo o seu departamento (ou a Xunta) para solucionar ese problema? Ou aínda o agravou reducindo o galego na escola para formar incompetentes nesta lingua? Sigamos.

Di Valentín García con respecto ao estudo da RAG indica que "non nos consta que isto sexa así", e mantén que o uso do galego aumenta ao superar os 15 anos, idade arredor da cal remata o ensino obrigatorio.

O suliñado é meu. Se é certo que o uso do galego aumenta cando remata o ensino obrigatorio, o que cae baixo as gadoupas do decreto 79/2010, non habería que imputarlle a ese decreto o decrecemento asociado? En segundo, lugar, o decreto que tanto defende, na súa disposición adicional quinta, establece que se avaliarán anualmente os resultados derivados da súa aplicación. Non o fixeron nin a primeira vez. Agora que o fai a RAG, a resposta é "non nos consta". Pechar os ollos á realidade porque mostra o monstruo que creáchedes e que estades mantendo.

Apunta  García  que  non  é  necesario facer modificacións de calado, "cremos que coas ferramentas que temos non debería haber máis problemas de competencia", 

Entón, hai ou non hai problemas de competencia? Establécese que coa súa política lingüística, sen contrate ningún, non hai problemas. Isto volve a ser outra vez, negar a realidade evidenciada no informe da RAG.

e explica estes datos porque "o castelán tiña sempre un  peso  específico",  e  é  esta  consideración de lingua "útil" o que para o secretario xeral explica unha maior "motivación" a aprender e usar o castelán

Un momento! Entón eses datos da RAG son certos! Teñen explicación material na realidade social. Entón haberá que tomar medidas.... Ah! non porque teóricamente (!)  non debería haber problemas de competencia.

E por que o galego non ten ese "peso específico"?  Quizais sexa unha eiva intrínseca á nosa lingua. Uo será por leis como o decreto 79/2010 que llo reducen?

E por que non se considera lingua "útil" o galego? A ver se outra vez o funesto decreto vai ter algo que ver no asunto. Será pola política lingüística que leva a cabo a Xunta? Se o fai ben, e eu non o poño en dúbida, seguro que si. 

mércores, 28 de abril de 2021

Que foi da lingua en 40 anos de Estatuto?


Van alá 40 anos do Estatuto. Como valorar a situación da lingua galega despois destas catro décadas?
Nesta conversa organizada pola Voz de Galica participan Mª Pilar García Negro, Henrique Monteagudo e Malores Villanueva.

 

martes, 27 de abril de 2021

Plurilingüismos


 por Gonzalo Constenla en Nós Diario:

Non era preciso que nolo viñeran dicer os de fóra, xa nós o levábamos pregoando por activa e por pasiva. Porén, para contentamento, ou, nos máis dos casos, desgusto de quen non confía en si proprio, mais outro ano o Consello de Europa emitiu un relatorio que dá conta do retroceso do galego, que ten ocorrido no ensino desde a promulgación do mal chamado Decreto do plurilingüismo. Unha normativa que visaba o progresivo desaparecimento do idioma proprio do país no ámbito educativo, como as estatísticas confirman ano após ano, a pesar do tal decreto definir como meta a plena competencia bilingüe galego/español do alumnado. Fracaso das súas proprias mentiras. Non. Plurilingüismo non é iso, maltrato da lingua nacional con base na imposición das vellas tácticas do imperialismo lingüístico. Apor unha lingua para extinguir outra, máxime cando esoutra é a xenuína dun territorio.

 

Palabras que veñen e van


 por Mª Pilar García Negro en Nós Diario:

Son das que pensan que as aulas de lingua galega gañarían moito se o seu obxectivo principal fose a adquisición e mellora do uso dela mesma, na procura de asociacións que vaian para alén da materia e dunha gramática mal entendida. O galego que falamos e escrebemos é, tantas veces, pobre de solemnidade. Seco como unha folla de bacallau, influído semántica e lexicalmente polo español, sen o recordo de millenta usos fraseolóxicos e enfáticos que a nosa lingua posúe. Se a isto sumamos a tendencia a ‘apopularar’ falsamente a fala, mantendo nela o que a corrompeu historicamente, o resultado é penoso: non só combatemos a doenza, senón que a alimentamos. Demagoxia, non democracia.

 

luns, 26 de abril de 2021

O #DígochoEu do CEIP As Nogais


Visto o éxito do programa da TVG, #DígochoEu, era visto que nalgún momento nalgún centro de ensino aproveitarían para remedalo. Meu dito, meu feito, os alumnos de 4º, 5º e 6º de primaria do CEIP As Nogais  montaron este programa que vai ser a envexa de Esther Estévez e compañía.

 

venres, 23 de abril de 2021

Cara a cara cos libros. A importancia da tradución

Velaquí un exemplo do que podería aprender a Secretaría Xeral de Política Lingüística. Hoxe é o Día do Libro. No IES Chano Piñeiro (Forcarei) o Equipo de Normalización en colaboración coa Biblioteca do centro e o Club de Lectura poñen o foco na importancia de dispoñermos de traducións na nosa lingua. Escolleron 32 clásicos da literatura universal e puxéronlle cara aos seus autores co fin de difundir a idea de que os clásicos clásicos están vivos e animar á súa lectura en galego. Recollo as palabras da presentación deste proxecto no blogue do ENDL do centro:

Sen ningunha dúbida, en galego estamos no mundo e a través da nosa lingua podemos acceder ás grandes obras da literatura universal. 

Para enxergar todo o traballo que hai detrás, un par de exemplos das moitas entradas que cargaron nos seus perfís de facebook e de twitter, aínda que isto non foi todo, pois tamén tiveron un concurso, unha exposición de carteis,...

xoves, 22 de abril de 2021

Outras voces para Xela



A Vicepresidencia da Deputación de Lugo presenta unha colección de audiovisuais baixo o título Outras voces para as letras de Xela. Trátase dunha serie documental arredor de Xela Arias na que participan escritores como Olga Novo, Marica Campo, Helena Villar, Raga Lobelle, Carmen Blanco, Xesús Rábade, Lois Pérez ou Claudio Rodríguez Fer. Tamén poderemos ver as achegas de familiaresres como Darío Gil, o seu fillo ou Lois Arias, irmán de Xela 


mércores, 21 de abril de 2021

Xela Arias. A palabra esgazada

 'Xela Arias. A palabra esgazada' é unha serie documental da Real Academia Galega sobre a poeta, tradutora, editora e profesora á que a institución lle dedica o Día das Letras Galegas 2021 composta por 6 capítulo breves que percorren distintos aspectos da vida e da obra da autora.

martes, 20 de abril de 2021

A lingua galega, Peter Pan?


por Pilar García Negro, en Nós Diario:

A política lingüística española ten un amplo historial hexemonista, con moi pouca orixinalidade a respeito do modelo lingüicida francés.

luns, 19 de abril de 2021

Pasagalego 2021


Como parte das actividades da V edición de 21 Días co galego, o alumnado de 3º da ESO do Forgar de Santa Margarida (A Coruña) propónenos o reto de resolver este Pasagalego. 

 

sábado, 17 de abril de 2021

Herdeiros de Nebrija


por María Obelleiro en Nós Diario:


Un recente informe do Consello de Europa vén de evidenciar a continua perda de galegofalantes entre as franxas máis novas da sociedade, até o punto de que só 23,9% das e dos menores de 15 anos son capaces de expresarse na lingua propia da Galiza. A situación tórnase máis preocupante nos grandes núcleos urbanos, onde se concentra o groso da poboación de menos idade, con cifras residuais de persoas que falan galego. Eis os efectos do Decreto de Plurilingüismo, aprobado por Feixoo tras chegar á presidencia da Goberno galego. Unha normativa, Martxelo e Vicent, que, ao contrario do que acontece en Euskal Herria e Catalunya, exclúe o galego de determinadas materias escolares como as matemáticas, a física, as ciencias e a tecnoloxía.

 

A calada por resposta

 


por Marta Dacosta en Nós Diario:

Neste mes de abril, o Comité de Expertos da Carta Europea das Linguas publicou tres informes en que analiza as situacións das linguas do Reino Unido, a República eslovaca e o Estado español. Neste mesmo xornal puidemos ler esta semana un resumo das conclusións e tamén a valoración dalgúns docentes sobre a situación da lingua entre os máis novos. A Mesa faise eco do informe e reclama da Xunta e do Estado diálogo e acatamento das recomendacións do Comité. A CIG-Ensino demanda a derrogación do Decreto en vigor, norma legal que sustenta as limitacións ao uso da lingua que o Comité insta a eliminar: “Recomendación para unha acción inmediata: a. Eliminar as limitacións do ensino en galego en todos os niveis educativos”. A Xunta cala, tanto que, se non houbese esoutras informacións que cito, podería pensarse que o tal informe non existe, que ninguén fixo recomendación ningunha. Coma quen que o galego vai ben.

  

venres, 16 de abril de 2021

Telexornal Xela Arias


Outro ano máis chéganos o Telexornal das Letras desde o CPI dos Dices (Rois). Desta vez as novas céntranse en Xela Arias. Entrevistan a Manuel Bragado, Chus Nogueira, Ana Romaní, Fran Alonso, Celia Torres, Iria Taibo, Yolanda Castaño e Laura Romero.
Excelente traballo no se se enxerga que a alumna Sara Barreiro será unha excelente presentadora da TVG

 

domingo, 11 de abril de 2021

Na Estrada, en galego... a pesar de todo


Andrea Mosteiro, a protagonista deste vídeo, foi alumna miña. Por fortuna para ela, xa escapou das gadoupas ameazadoras das aulas de matemáticas e agora, desde a súa admiración por Rosalía de Castro, tece proxectos como a páxina de facebook Na Estada en galego. Trátase dunha iniciativa con perspectiva normalizadora desde a que dar acompañamento aos comercios da vila que apostan polo galego. 
Andrea puido abrir este espazo porque o SNL do concello da Estrada ficou reducido ao ámbito culturalista. O seu labor fundaméntase nunha restra de premios a distintos tipos de actividades artísticas ou literarias. Esta é a razón de que quen se ocupara de outorgar premios á normalización  ao comercio fose o IES nº 1. Agora foi Andrea quen herdou este espazo. Resulta moi significativo que unha rapaza de 17 anos sexa quen de arrombar nas súas costas o traballo que nunca tivo por seu o SNL do concello. Debémoslle dar grazas por esta oportunidade a Valentín García, o actual secretario xeral da cousa da lingua, que segundo se dá a entender neste mesmo audiovisual, foi e segue a ser o alfa e o omega da dinamización na Estrada. 
Aproveitando a circunstancia, Nós Televisión tamén entrevistou a Anxos Sobriño, presidenta da CTNL 

sábado, 10 de abril de 2021

Intempériome

Intempériome é o primeiro sinxelo do EP "Hasme oír", que sairá á rúa a comezos de abril como homenaxe a Xela Arias, que lle fan as da Banda da loba.

venres, 9 de abril de 2021

Xosé Ramón Barreiro (1936-2021). In memoriam


 por Xosé María Lema, nas Voces de ProLingua:


O pasado 17 de marzo de 2021 finaba na súa casa de Coruña o historiador Xosé Ramón Barreiro Fernández, que tamén foi Presidente da Real Academia Galega (RAG) de 2001 a 2009. 

luns, 5 de abril de 2021

Sobre "A muda lingüística na xuventude"(2020)

 por Miguel Rodríguez Carnota no Terra e Tempo:

Hai poucas semanas a Real Academia Galega publicou nos seus Cadernos de Lingua un informe chamado A muda lingüística na xuventude: momentos e factores que non pode pasar inadvertido. A súa autora é Lidia Gómez Martínez e o seu obxectivo é analizar cando, como e por que as mozas e mozos mudan de lingua ao longo da súa vida.