Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







domingo, 29 de decembro de 2013

As deformacións acentuais dalgúns apelidos galegos (II)

por Xosé Henrique Costas, nas Voces de Prolingua:


Estes días fálase en medios literarios galegos da saída dun excelente poemario titulado A raíz da fenda. Xa no título do libro aparece o nome da súa autora como Berta “Dávila” e así figura citado en todos os medios que dan noticia do poemario. Neste caso interpretouse (supoño que desde algúns rexistradores civís), por prurito castelanista e castelanizante, que o apelido galego Davila (Da Vila), que levan 3600 persoas galegas por toda Galicia pero fundamentalmente concentradas en Vigo, A Pobra do Caramiñal e O Porriño, era un suposto castelán D’Ávila (De Ávila), e así, nunhas poucas ocasións voluntariamente e noutras moitas involutariamente, algúns Davila foron mesetarizados á forza en Dávila. E non me veñan dicindo que existen os dous, que hai Davila e tamén De Ávila, porque se existise un apelido castelán De Ávila o lóxico sería esperar que nas provincias de arredor de Ávila (Valladolid, Salamanca, Segovia…) este apelido estivese ben representado, pero non, para nada, apenas chegan en conxunto a un centenar de rexistros en toda Castela. Ou é que os “De Ávila” viñeron todiños para Galicia? Non, os actuais Dávila non son de Ávila, son galegos Davila con acento deformado por castelanización. Por iso non lles custaría nada ás persoas apelidadas erradamente Dávila tiraren este til estraño no Rexistro Civil e corrixiren a quen lles pronuncia mal o apelido. Por exemplo, a deputada do BNG Olalla Fernández Davila, a quen sistematicamente lle pronuncian (e lle escriben) Dávila no Congreso dos Deputados e nos medios de comunicación de Madrid, ben faría en enviar unha carta á mesa da cámara e aos medios madrileños reclamando que deixen de ser ignorantes, que respecten e que aprendan a ler.

martes, 24 de decembro de 2013

Get in line lipdub




Hai uns poucos días recibía este regalo do departamento de música do IES As Barxas. É unha fermosa peza musical de Ron Sexsmith transformada nun orixinal lipdub. Paréceme un bo momento para compartilo neste blogue.

domingo, 22 de decembro de 2013

Radio Colmeiro





Se non estivera presente cando despois dun recreo gravando saíran só con 10 segundos de emisión...se non os vise entrar unha en outra vez na aula na que editan os podcasts pensaría que este programa se montaría nun par de horas. Pero son moitos os pasos a dar. Compría buscar e traballar cun programa de edición, traballar usando una mesa de sonido, montar toda a aparataxe tecnolóxica, crear un guión, buscar material, música,...e poñerse a practicar.
O mellor de todo é que che paren polos corredores do instituto e che digan ilusionados que xa teñen montados 10 minutos, ou que procure estar atento porque vai comenzar a emisión, ou que che comenten con alegría: e desde hoxe temos tamén o twitter da Radio Colmeiro!
Este é o seu primeiro programa, e faráseme moi longa a espera dos seguintes.
Denise Varela , Antía Buján e Irene Míguez son as presentadoras. Isidro Gil e Alberto Fariña son os técnicos de sonido. Todo un luxo ter estes alumnos.


A situación do galego na Administración de xustiza (III)

por Xosé Antón Laxe Martiñán, na terceira e última entrega (ver a e a ) para as Voces de Prolingua:

Conclusións: idioma ou asumir a outredadeComo resumo do que se dixo ata aquí, a Administración de xustiza, como institución de exercicio do Poder, allea á cooficialidade, apoutou, mesmo a partir de 1981, no uso do castelán case exclusivamente nas súas actuacións e relacións co Pobo galego. É dicir, exerceuse un uso imperativo do castelán sobre o galego. A día de hoxe, tras trinta anos de Autonomía e teórica defensa do idioma propio de Galicia, a súa exclusión é un feito dramaticamente ancorado na normalidade. Esta situación evidencia o impensable: na Casa do Dereito concúlcanse principios fundamentais que alicerzan a nosa sociedade como fonte de dereitos e obrigas.

sábado, 21 de decembro de 2013

Os políticos e o galego




Hai quen se escandaliza porque os políticos non falan ben en inglés,
pero non pasa o mesmo co galego.

Entrando con esta cuestión os rapaces do IES Aquis Celenis son pillados polos membros do ENDL e responden de forma moi fresca, sen adubíos. Estas son as características principais da serie E ti que opinas?, por iso gusto moito delas. Parabéns.
Tirado de Aquisfala

venres, 20 de decembro de 2013

ÒcTele




Hoxe, 20 de decembro, ás 20:00, comenzará a emitir unha nova canle de televisión en liña. Trátase de ÒcTele, a primeira canle de televisión con toda a súa programación, de catro horas diarias,  en occitano. Non será a única televisón destas características pois pretende seguir a estela doutra canle, Brezhoweb,  lanzada polo mesmo promotor,  e que realiza a súa emisión en bretón, outra das linguas minorizadas de Francia.
Se os defensores da cultura provenzal ou da bretoa tiveron que poñer en marcha esta televisión fóra das canles habituais é porque o centralismo estatal rouba dereitos e espazos as culturas alleadas do poder. Dase o caso de que os occitanos contribúen co seu traballo e impostos a un estado que actúa como a lepra. Esta música non nos é estraña, así que temos que tomar boa lección destes exemplos.

A TVG
Un espectador habitual da TVG pode comprobar como esta televisión vai por un carreiro nada recomendable. Os seus programas están inzados de intervencións en castelán e modelo medio de lingua que se emite está entrefebrado de castelanismos, promovéndose deste xeito unha deriva cara un dialecto híbrido, paso previo á asimilación. Outro aspecto fundamental e que fixa moitos prexuízos na cidadanía é a emisión da práctica totalidade dos anuncios en castelán. Así o habitual é que asociemos a actividade comercial e empresarial ao español.
Na cerna do sentido da existencia da TVG está a súa función normalizadora e identitaria. Necesitamos unha TVG galeguista e non un farrapo ao servizo de intereses foráneos pois canles baixo os principios do centralismo hainas a mancheas. Cómpre un pouco de sentidiño, e será fundamental unha televisión de noso para írmolo recuperando. Digo eu.

A situación do galego na Administración de xustiza (II)

segunda parte deste artigo de Xosé Antón Laxe Martiñán, nas Voces de Prolingua


Lexislación
A regulamentación do réxime lingüístico no ámbito xudicial establécese no artigo 231 da Lei Orgánica do Poder Xudicial, cuxa redacción constitúe de facto unha clara minoración do principio de igualdade das dúas lingua cooficiais en Galicia e outorga unha evidente preferencia ao castelán respecto ao galego. Segundo este artigo, o galego é de uso simplemente potestativo polo funcionariado, mentres ninguén alegue indefensión. A indefensión é, por suposto, un defecto inalegable respecto do castelán.

Un forte acento galego

por Carme Adán no Sermos Galiza:

Hoxe quixera voar até un pequeno camiño que hai no lugar dos Muíños na parroquia de Vilanova en Lalín. Alí, subindo de Entre os regos cara o Castrelo, deixando a man dereita os Portalamas. Si os Portalamas. Onde se planta o cebolo e as leitugas. Onde viven as ras e as pitas-cegas. Onde os saltóns son grandes e gordos. Pois alí, xustamente a beira dos Portalamas camiña unha nena coa súa nai. Debe ter sete ou oito anos porque o seu irmán aínda é pequecho. De fronte ven unha señora vestida de negro cun pano na cabeza. Saúda a nai da nosa nena. Nai de brazos fortes e corazón duro que a emigración obrigou desde moi nova a traballar sen descanso limpando casa alleas.

A hora da estrela

por Isabel Rei, no Sermos Galiza:


Tudo no mundo começou com um sim. Uma molécula
disse sim a outra molécula e nasceu a vida.
A hora da estrela, Clarice Lispector (1977)

Quando em 1925 Cecília Payne demonstrou que as estrelas eram compostas principalmente de hidrogénio e que podiam ser classificadas segundo a sua temperatura absoluta, o coletivo de astrónomos deixou de pensar que a composição do Sol era semelhante à da Terra. Os cientistas aceitaram a proposta de Cecília, que mudou o sistema de classificação de estrelas, o único utilizado na atualidade.

xoves, 19 de decembro de 2013

A situación do galego na Administración de xustiza (I)

por Xosé Antón Laxe Martiñán, nas Voces de Prolingua:

Ninguén ignora que a Administración de xustiza foi sempre e segue a ser un dos ámbitos da nosa sociedade menos permeables e permisivos ao uso da lingua galega. Nos últimos anos a situación empeorou, sobre todo a causa da eliminación das escasas ferramentas coas que se contaba e que permitían, con moitas dificultades, facer parte do traballo en galego. Así ocorreu cos modelos neste idioma

mércores, 18 de decembro de 2013

Proxecto de toponimia de Silleda


Toponimia. Unha introdución con exemplos from As Ferreiras Silleda

Esta excelente presentación é a introdución que o profesor do meu centro, Xoán Carlos Porral usou para introducir ao alumnado algúns aspectos importantes da toponimia. Invito a facer un repaso pola presentación na que se ofrece o caso dun topónimo de Chantada: A Fonte dos Meniños como exemplo do valor dun topónimo como garante identitario e referente patrimonial, neste caso por medio dunha lenda.
A explicación ofrecida mediante esta presentación é un paso máis nun proxecto iniciado por Xoán Carlos hai dous anos, cando recompilaron e explicaron os nomes de todas as parroquias e aldeas do concello de Silleda. Agora o que se pretende é comenzar a recoller a chamada microtoponimia e para iso conta coa colaboración da profesora Celia Lamela. Xa se puxeron en contacto con varias asociacións culturais do concello para colaborar no proxecto.  Ademais a arquitectura fundamental desta iniciativa está realizada pois cóntase con esta ficha de recollida de topónimos xunto cunha explicación de como utilizala. A isto hai que engadir varios outro documento no que se pode consultar a ficha cuberta con varios casos.
Todo un luxo para o ENDL do instituto.

Exame sobre o forte acento galego

por Xoán Costa no Sermos Galiza:


Non é novo o tema do acento á hora de intentar aclarar un feito delitivo.

Máis ben é reincidencia.

martes, 17 de decembro de 2013

Agasallo.eu et al

Atoparás propostas organizadas en nove categorías: Libros, Música, Audiovisual, Xogos, Tecnoloxía, Téxtil, Experiencias, Alimentación e Outros. Aínda así, non se trata dunha tenda on-line, xa que non podes mercar directamente os produtos desde esta plataforma.
Agasallo.eu é un portal de deseño moi atractivo e moi ben organizado. Nel recóllense e difúndense posibles regalos. Tamén é un espazo virtual desde o que acceder aos vendedores.
A (excelente) idea xurdiu do brain-storming da Coordinadora de Traballadores de Normalización da Lingua ( CTNL )e está sendo xestionada por Abertal. Para a súa posta en marcha contou coa colaboración económica da Secretaría Xeral de Política Lingüística SXPL, que por unha vez, acerta... ou algo así. Pregúntome por que o organismo da Xunta que axuda á posta en marcha desta plataforma non é a Dirección Xeral de Comercio. Sospeito que as razóns son as mesmas que levaron ao goberno a excluir da Lei de Comercio Interior toda referencia á normalización nese ámbito.
A propia CTNL informábanos hai unhas poucas semanas de que os presupostos para a normalización volveran a reducirse este ano ata niveis escandalosos: hoxe dedícaselle á promoción da lingua menos da terceira parte do que se lle asignaba no ano 1993. Tendo en conta que os presupostos para a promoción da lingua son os máis baixos en décadas xurde indefectiblemente unha cuestión non menor: se a SXPL decide apoiar a posta en marcha desta plataforma, a que outro proxecto lle está retirando dotación orzamentaria?

Outras iniciativas
Xunto a esta gorentosa inicitiva non quero deixar de facer referncia a outras tres aportacións que nos poden axudar a informarnos sobre produtos dentro da órbita da sustentabilidade do galego.
Unha delas é o Catálogo de Nadal de Abertos ao Galego, outra é o listado de suxerencias que elaboraron os ENDL do Morrazo e que se recollen no web da CGENDL. A última referencia consiste nunha curiosísisma escolma de libros da literatura galega que recomenda o portal Disquecool. Pois se un dispón de algo de tempo, a mellor forma de empregalo seguramente é practicar o mergullo na boa lectura.


luns, 16 de decembro de 2013

Karaoke Díaz Castro



Outra iniciativa máis do IES Poeta Díaz Castro (Guitiriz): o alumnado do centro interpreta os poemas de Díaz Castro musicados pola profesora Sandra Tenreiro.
Vía Redescubrindo ao poeta Díaz Castro

De Pontevedra a Laponia con Sarmiento

por Mercedes Queixas Zas, no Sermos Galiza:


Non sei falar, senón como penso. Non sei escribir, senón como falo
Frei Martín Sarmiento

domingo, 15 de decembro de 2013

CEIP Frián de Teis: A lingua sabe a pan





Este vídeo, acompañado do seu correspondente traballo, non é máis que unha pequena parte do gorentoso proxecto que desenvolveron no CEP Frián de Teis.
O punto de partida do proxecto é a frase de Cunqueiro: "Unha lingua é boa cando sabe a pan, cando sabe a pan fresco."
Ao longo de todo o curso realizaron actividades de exposición oral e escrita nas que participou todo o alumnado do centro realizando un traballo de investigación en cada un dos cursos. Os temas tratados son:

  •  A historia dunha semente (educación infantil), 
  • Tipos de pan (1º de primaria), Os fornos (2º), 
  • As labouras dos cereais (3º),
  • Os ríos (4º), 
  • Os hórreos (5º) 
  • Os muíños (6º)
Vía Prolingua

sábado, 14 de decembro de 2013

Como medir tamaños e distancias da Terra, a Lúa e o Sol



Con motivo da cuarta edición do Día da Ciencia en Galego, a Coordinadora Galega de ENDL organizou esta videoconferencia con Jorge Mira Perez. Doutor en Física e Catedrático da Área de Electromagnetismo do Departamento de Física Aplicada da Universidade de Santiago de Compostela. A videoconferencia tivo lugar o 12 de novembro de 2013 e nela participaron máis de 5500 alumnos e alumnas de 89 centros educativos de toda Galicia. A Unidade Multimedia e TIC da USC fixo posíbel este multitudinario encontro a través da rede.
Máis información:

U-la Real Academia Galega?

por Xosé Henrique González Costas no Sermos Galiza:

O 20 de abril de 2013 houbo eleccións na RAG despois da demisión do anterior presidente, Xosé Luís Méndez Ferrín. Nas eleccións, por unha diferenza mínima de votos, Xesús Alonso Montero foi elixido novo presidente da Academia. Ata esa data, a RAG do anterior presidente, a maiores do seu habitual e esperable labor de estudo e divulgación das nosas letras, sobranceara por dous feitos moi positivos:

A lingua na sanidade

por Pablo Vaamonde en Praza:

“As linguas son a primeira e máis importante das manifestacións culturais, e o seu exterminio é un atentado contra o patrimonio cultural da Humanidade. (..) Cada ano que pasa perdemos varias ducias de linguas. Este ritmo vertixinoso ten sido comparado á devastación ecolóxica: o ser humano é o principal axente da perda da diversidade biolóxica e cultural. Iso significa que as culturas e as linguas, como as especies en perigo de extinción, non morren: son asasinadas”.(Teresa Moure. Outro idioma é posible. Galaxia, 2005).

venres, 13 de decembro de 2013

Síndrome Rosalía



"Clementina é a primeira muller do mundo que sofre o Síndrome Rosalía", sobre esta base constrúese a curtametraxe gañadora da categoría "autora menor de 30 anos" no Certame Curtas para Rosalía 2011, organizado pola Asociación Socio-Pedagóxica Galega.
Un falso documental feito sen medios, cun ton solemnemente paródico, pero coa intención de reivindicala vixencia da obra de Rosalía de Castro no 125 aniversário do seu falecemento. Protagonizado por Clementina Formariz e dirixido e montado por Fátima Peón Torres.

Vía Botóns , onde se nos informa de que aínda estamos a tempo de enviar os nosos vídeos ao IV Certame "Curtas para Rosalía" organizado pola AS-PG

xoves, 12 de decembro de 2013

'Fronteiras', un documental, dous documentais, tres documentais.



Non é a primeira vez que recollo este documental realizado no 2007 por Rubén Pardiñas, Fronteiras. Se repito é por varias razóns. Unha, que veño de ver recollido un apunte sobre el no blogue Trafegando Ronseis. Outra, que ao fío desta achega fun remexer no caixón desta Carta Xeométrica onde hai xa 42 meses falaba deste mesmo marabilloso documental e resulta que o vídeo desaparecera por completo. Cousas da ultrarápida obsolescencia tecnolóxica.
Hai outro, tamén marabilloso, documental realizado no 2006 titulado Fronteiras que trata dos problemas territoriais e identitarios da zona asturiana.
Para continuar co tema, hai ben bouco deixei por aquí A terceira póla, outro traballo de Rubén Pardiñas. Neste caso datado no 2008 e como indica no subtítulo, un recanto da fala galega en Extremadura.










Linguas de prestixio?

por María Canosa en La Voz de Galicia:

Volvo insistir nisto da lingua. Ultimamente non facemos máis que levar labazadas, e das gordas. Despois de saber que as bolsas de doutoramento deberan ser traducidas ao castelán (ou inglés), agora o CSIC tamén ten problemas coa nosa lingua. É o que pasa ao andar fozando na terra, que saen todos os furados á luz.

mércores, 11 de decembro de 2013

Cova alumada



Proxecto NIMBOS proclama que o seu obxectivo é configurar unha serie de filmes inspirados nos poemas do libro Nimbos (1961) de Xosé María Díaz Castro, autor homenaxeado no Día das Letras Galegas 2014. Velaquí a curtametraxe coa que Xurxo Chirro transforma en imaxes o seguinte poema:

Cova alumada

Cruel, cruel, cruel
realidade! Ai láio
sobro escombro dun sono
que non se erguerá máis!

Praló do mundo, un sol
sin noite nin hestória
busca a ruína esquencida
i énchea toda de grória.

Nimbos, Xosé María Díaz Castro.

Vía Proxecto NIMBOS

martes, 10 de decembro de 2013

IES Pazombies



Esta curiosa e simpática curtametraxe é unha parodia sobre a situación actual que vive a lingua galega nos centros de ensino da Galiza. Trátase dunha novidosa aproximación á realidade sociolingüística no ensino e que foi realizada integramente por alumnos de bacharelato e a ESO.
Habería moito que rascar sobre a clase de matemáticas que aparece na curta... pero polo menos dábase en galego e será fundamental para o desenlace final. Non darei máis pistas.
Recollido do equiPAZO, o blogue do ENDL do IES Pazo da Mercé-As Neves

A lingua das matemáticas

por Xosé Luís Méndez Ferrín no Faro de Vigo:


"La España de charanga y pandereta/devota de Frascuelo y de María?." Estes versos de Machado envelleceron algo. Xa a pandereta e as castañolas se retiraron do espectáculo flamenco, aínda que hai moita fina España que vibra cos seus toureiros e sente pola Virxe do Rocío (ou polas Dolorosas de Semana Santa) un respecto impoñente.

luns, 9 de decembro de 2013

Unha lingua para xogar e outra para desprezar



Moi oportuno este alegre vídeo elaborado pola Direcció General de Política Lingüística catalana, xusto cando chega a época das compras do nadal. Desde os xogos de lápis e papel aos que nos chegan pola vía das últimas tecnoloxías, pasando polos clásicos xogos de mesa, o protagonista do vídeo, o 'Ç' lévanos de paseo por unha xornada de aventuras e diversión. E que é o que temos desde a nosa Secretaría Xeral de Política Lingüística? A resposta é Nada na Rede: un refrito do feito en edicións anteriores, pero nada, absolutamente nada novo.
O vídeo ademáis forma parte da celebración do 'Centenari de les Normes Ortogràfiques', un conxunto de 24 normas aprobadas hai 100 anos polo l’Institut d’Estudis Catalans. Este mesmo ano cúmpríronse 10 da promulgación da actual normativa galega. E nin a RAG nin o goberno galego tiveron a ben celebrar ningún tipo de acto para dignificar a norma que une a todos os galegos na escrita. Isto demostra ata que punto as institucións desprezan aquilo que é a súa propia razón de ser.

domingo, 8 de decembro de 2013

sábado, 7 de decembro de 2013

De blogues. 15

Carta a unha mestra, 04/11/2012, por Agustín Fernández Paz, no seu blogue
A crista da bublea, 22/12/2012, por Helena Villlar Janeiro no seu blogue Tirar do fío
Onte 779: Retoques na LOMCE, 01/11/2013, por Manuel Bragado en Brétemas
A nena e as linguas, 04/11/2013, por Helena Villar Janeiro, que anda a Tirar do fío
Onte 795: Pavillón de Baiona, 18/11/2013, por Manuel Bragado en Brétemas
Fina académica, 26/11/2013, por Manuel Bragado en Brétemas
Queremos igualdade de oportunidades, 30/11/13, por Carlos Callón no seu blogue
Contestemos as agresións: usemos o galego, 03/12/2013, por Carlos Callón no seu blogue.
Deben rectificar de verdade, 04/12/1013, por Carlos Callón no seu blogue

venres, 6 de decembro de 2013

Ollos de aula.11

Tiña que ser así. O número de decembro da revista para as familias da CGNEDL está centrado na LOMCE. Valentina Formoso di que desa lei "fomenta os prexuízos cara ás linguas diferentes do castelán e ábrelle a porta a analfabetismo en galego"
Unha reflexión máis: sen Shin Chan, cara a onde imos?

xoves, 5 de decembro de 2013

Comunicado da RAG ante o rexeitamento de certificados en galego

A Real Academia Galega fai público o seguinte comunicado., oportuno e necesario.

¿O galego é unha lingua?

por Pilar García Negro, en La Voz de Galicia:

Apergunta non é retórica. ¿Que vén sendo a lingua galega para o Ministerio de «Economía y Competitividad» cando decide rexeitar solicitudes de universitarias-os galegos para dispoñeren dunha bolsa predoutoral, por esas solicitudes cometeren o grave pecado de incluíren certificados de estudos en galego? ¿Un refugallo? ¿Un resto antropolóxico en vías de extinción?

mércores, 4 de decembro de 2013

As ecuacións trigonométricas e a normalización lingüística.

Andamos estes días a darlle voltas ás ecuacións trigonométricas. Teño que admitilo, nun principio poden resultar algo traumáticas para o alumnado xa que supoñen un salto cualitativo respecto doutro tipo de ecuacións que se resolven na secundaria. Non hai un método de resolución sistemático como no caso dos sistemas de ecuacións lineares ou no das ecuacións de segundo grao. Así que non é de estrañar que os alumnos se queixen, ou incluso que boten pestes,  vai no soldo.
Un dos que máis veces arremeteu contra min foi Alberto Fariña,  o autor deste vídeo que deixei colgado hai uns días nunha das entradas deste mesmo blogue. Non hai momento que  Fariña non aproveite para recordarme a 'horripilante' ecuación que traballamos na aula a pasada semana: cos(2x) = sen (3x). Que se é imposible, que se vai baixarlles a media, que non hai quen lle meta o dente a este tipo de inventos, que total!, non lles serve para nada... Así, aos poucos, intentan queimarme un pouco para ver se conseguen algunha ventaxa.
Hai dous días Alberto chegou á clase cun artefacto que, segundo me comentou, era unha calculadora gráfica. "Resolve ecuacións que te cagas! e dache todos os pasos! Podo usala no exame?" Nun principio díxenlle que non, pero non tardou máis de 10 segundos en convencerme. "Se es quen de usala, mereces facelo tamén no exame", acabei aceptando. Como era de esperar, no canto de atender á clase, pasou toda a hora fedellando na calculadora. "Resólveme as (ecuacións) alxébricas pero non as trigonométricas" comentoume finalmente algo desilusionado, "teño que seguir remexendo a ver se dou en como as fai".
Esa mesma noite, quizais ante a imposibilidade de facerlle fronte a outra ecuación trigonométrica, Alberto Fariña decidiu deixar as fórmulas de lado. Despois dun momento de reflexión, e asumindo que tiña unha ansia no peito que tiña que botar fóra, tomou a determinación de crear esta petición en change.org da que recollo un fragmento:
O galego como todas as linguas e moi fraxil, unicamente vive na boca dos seus falantes, o galego depende de cada un de nos, dos galegos. Eu amo a miña a fala, e non podo imaxinar unha Galicia sin o galego; eu, non sería eu se non medrara co galego, e non soportaría ser un intregante da xeración coa que desapareceu o galego. Os nosos avós, encontraronlle un sitio ao galego na sua maleta cando sabían que ían botar anos no exilio, e con el loitarón sen entender abrindose paso nunha vida dura e combativa; se eles que viaxaron con el onde ninguen fora antes, quen somos nos para deixar de falalo?
Corrín a asinala porque nese momento decateime de que será un excelente profesor de matemáticas.

martes, 3 de decembro de 2013

Mínimo común múltiplo



Aínda que a curta é do 2008 eu descubrina onte mediante este chío. O director Rubén Roca, declaraba cando se presentou que "aposta con este filme por unha historia de amor contada en clave de suspense". Nárrase a historia de Andrea (Marta Larralde), unha moza de 30 anos que vive instalada nunha rutina laboral e sentimental que se esnaquizará no momento máis insospeitado.A cuestión é por que insiro este vídeo nun blogue sobre a normalización lingüística. Para responder á pregunta hai que ver a curta onde aparece una profesora de matemáticas impartindo clase de matemáticas en galego. Isto era normal cando se realizou esta curta. Agora ningún director recollería no seu filme un personaxe coma este. Os responsables desta forma de negacionismo séntanse hoxe nas cadeiras da Xunta.

As deformacións acentuais dalgúns apelidos galegos (I)

por Xosé Henrique Costas nas Voces de Prolingua:

Hai un par de semanas xogou (e perdeu) o Celta outro partido en Balaídos, esta vez fronte ao Rayo Vallecano. No equipo madrileño sobrancearon dous galegos: o chairego de Rábade Roberto Trashorras e o vigués Iago Falque. Porén, os locutores que retransmitían o encontro teimaban en pronunciar o nome do vigués como Falqué; despois reparei tamén en que no dorsal da camisola do xogador aparecía o seu nome escrito con acento agudo: “I. FALQUÉ”.

luns, 2 de decembro de 2013

O galego, dobremente negado

É fundamental que os organismos oficiais nos trasladen as súas mensaxes en galego. Como isto é o que se espera das administracións, cando a lingua na que se comunican cos cidadáns é o español, non tardamos en entender que todo o que ao seu arredor se nos traslada en galego non é máis que unha forma burda de hipocrisía. Así tomamos nota de que a verdadeira lingua dese organismo non é a nosa, e que se queremos ir polo rego do poder, temos que cambiar de lingua.
Nesta foto temos un exemplo do que é habitual no noso paso polas rúas e, máis en xeral, polo cotián deste país. O Ministerio por ser español renega e prohibe o galego. As súas mensaxes, os seus carteis nunca nos chegan na nosa lingua. O estado español nunca aceptou a galega como lingua baixo ningún parámetro de oficialidade. Basta poñer como exemplo o caso dos estudantes aos que lle foi denegada a beca por presentar algún papel en galego.
E a Deputación? Teríamos que pensar que estes organismos que actúan única e exclusivamente dentro do territorio galego, deberían respectar aos seus cidadáns e á súa historia. Volvemos a ver no sinal que a Deputación non fixo valer a súa territorialidade para que o anuncio se nos dirixira en galego. Porén somos nós, os cidadáns galegos os que cos nosos impostos sostemos ministerios e deputacións. Eses cartos que saíron dos nosos petos en galego, veñen de volta devaluados e baixo a alfándega do español.


domingo, 1 de decembro de 2013

Os García Barros

por Francisco Castro, no Sermos Galiza:

O pasado sábado 16 de novembro participei con moitos outros escritores nun acto na Cidade da Cultura que quixo conmemorar os 25 anos de existencia do Premio de Novela " Manuel García Barros " que, dende 1989 organiza o Concello da Estrada e que dende o 2000 edita Galaxia. Tiven a fortuna de gañalo no 2007 coa miña obra "As palabras da néboa" e para min foi un momento importante o do pasado sábado, abeirados tantos autores a un premio sen o que é imposible entender a literatura galega contemporánea.

venres, 29 de novembro de 2013

Falemos Galego



E por fin o terceiro vídeo do alumnado de TIC do meu centro. A súa autora foi Irene Míguez e parece que se inspirou na coñecida campaña publicitaria "Vivamos como galegos"... ou non?

xoves, 28 de novembro de 2013

Gústanme os nomes en galego



Radio Fusión, a emisora das radios municipais galegas, quixo colaborar coa campaña Gústame o galego e fíxoo emitindo un spot sobre os nomes galegos.

A LOMCE resta aínda máis galego



Se o funesto decreto para o plurilingüismo está sendo un desastre educativo e un factor moi importante para a redución do uso e do prestixio do galego, a LOMCE afondará nese mesmo pozo, reducindo e acurralando aínda máis ao galego nas escolas. Algo que xa teño comentado e que agora a CGENDL explica moi ben neste oportuno tríptico.

mércores, 27 de novembro de 2013

LOMCE... Fóra da Escola



Xurxo Souto, Bolboreta e Anton Papaqueixos fan unha repichoca contra a wertgoñenta LOMCE.

martes, 26 de novembro de 2013

Fausto Galdo e o galego



O noso idioma está enfermo. Dase o paradoxo de que a mocidade ten un coñecemento da gramática moi superior ás anteriores xeracions, pero a súa vida diaria desenvólvena en castelán. Isto xa non sucede só nas cidades; nas vilas e no medio rural son cada vez máis os xóves que coñecen a lingua mais non a usan.

Goodbye rivers, Goodbye Springs



Un colexio de Irlanda do Norte recolleu a tradución de Rosalía é Mundial e fixo este fermoso recitado de Adiós ríos, adiós fontes, en inglés.
Visto no facebook de X. Henrique Costas

luns, 25 de novembro de 2013

#mundiala



O vindeiro 3 de decembro é o Día Internacional do Euskera. O Goberno Vasco puxo en marcha unha campaña desde un novo portal www.mundiala.net animando á cidadanía a enviar un chío co hastag #mundiala co obxectivo de que o euskera ocupe espazos non formais.
No seguinte spot dous xaponeses podemos ver a dous xaponeses que xa hai tres décadas aprenderon a falar en euskera. O anuncio forma parte da campaña #mundiala.
E nós aquí a velas vir. Cun goberno que só chega a producir mentiras querendo colgarse medallas que non lle corresponden no proceso da tradución do Twitter ao galego.



domingo, 24 de novembro de 2013

As traducións e a (in)visibilidade da literatura galega

por Xosé María Lema, nas Voces de Prolingua:

Cando en agosto de 2011 visitei, nunha viaxe organizada polo Seminario de Estudos da Costa da Morte, The Arthurian Centre preto de Camelford (Cornualles, Reino Unido), onde o principal atractivo é a lápida da suposta tumba do rei Artur dos antigos britanos, levei unha pequena alegría cando observei que entre os libros á venda no seu centro de interpretación se atopaba un do noso Álvaro Cunqueiro traducido ó inglés: Merlin and family. A alegría viuse logo toldada ó ver que se indicaba nos créditos que o libro fora traducido do Spanish (sic) Merlin e familia e outras historias.

Fraguas do Eume

Así é como aparece este folleto editado polo Faro de Vigo, segundo denuncia Prolingua.
E non só *Fraguas do Eume, senón tamén, nunha redacción en castelán, xúntanse outras perlas como "lingua de buey", "pé azul" ou "carballos y castaños".
Coleccionable prescindible.

sábado, 23 de novembro de 2013

Érguete e fala



Vídeo realizado por Denise Varela, do meu IES. Trátase dun traballo que realizou para a materia T.I.C. e no que colaboraron moitos compañeiros do seu grupo de 1º de bacharelato.
Vía Trafegando Ronseis

venres, 22 de novembro de 2013

Fala galego



Alberto Fariña, alumno do IES Pintor Colmeiro (Silleda, realizou este vídeo de promoción do uso da lingua galega como parte dun proxecto da materia TIC.
Vía Trafegando Ronseis

Memorias das Memorias dun neno labrego


Teño unha debilidade especial por Cándido Pazó pois penso que sabe transmitir os sentimentos mellor que ningún outro monologuista. Por iso, ao ver no blogue Millo Verde este vídeo, non resistín a tentación de compartilo tamén aquí.
De todas formas o vídeo non é máis que unha aproximación; para disfrutar realmente do teatro, cópre sentarse nas butacas dun.

xoves, 21 de novembro de 2013

Mulleres e lingua


Falan cinco mulleres da Agra do Orzán, e falan moi ben. A dobre discriminación: por ser galegofalante, e ademais, muller.

A falacía da modernía lingüística: léxico especializado español no galego

por Xosé Manuel Sánchez Rei, en Terra e Tempo:


As modernas Sociolingüística e Socioloxía da Linguaxe teñen verificado que se dúas linguas conviviren no mesmo territorio en situación de desigualdade vai favorecerse unha utilización diglósica para os dous códigos: haberá, probabalmente, unha ben valorizada socialmente que será capaz de provocar continuas erosións na gramática e nas interaccións sociais daquela peor considerada; e esta existirá tamén e recibirá case sen remedio, na ausencia dunha boa e real política lingüística de restauración, todo o tipo de influencias do idioma mellor visto. Achamos así que a prosodia, a fonética e a fonoloxía, a morfoloxía, a sintaxe, o léxico, a semántica, a fraseoloxía e inclusive a pragmática poden verse afectadas pola presión da lingua de poder.

mércores, 20 de novembro de 2013

O galego que explica en 16 linguas a situación política de Cataluña



Fernando Castro é un galego que fala un mundo de linguas: galego, portugués,catalán, español, italiano, inglés, francés, alemán, polaco, húngaro, ruso, esloveno, checho, serbocroata, grego, indonesio,... e posiblemente algunha máis. Neste vídeo usa 16 desas linguas para explicar a situación que vive Cataluña. O vídeo forma parte dunha campaña iniciada o pasado 12 de novembro: The Catalan Porject.

Sen premios nacionais

por Xosé Luís Méndez Ferrín, no Faro de Vigo:

Dous dos chamados Premios Nacionales do Ministerio de Cultura de España, o de poesía e o de cómic, fóronlle concedidos este ano a Álvarez Torneiro e a Miguelanxo Prado por senllas obras escritas en lingua galega.

martes, 19 de novembro de 2013

Discurso de entrega premio San Martiño 2013

Vén de comenzar a súa andaina o espazo Tabeirós Montes, que ten como obxectivo ofrecer un portal cultural que sirva para dar a coñecer o activismo e creación cultural, aos artistas e creadores e inventariar os recursos que desde o punto de vista do noso patrimonio material e inmaterial teñen interese na comarca de Tabeirós e Terra de Montes.
A mellor forma de presentar este portal é con este discurso, lido na entrega do premio San Martiño 2013 por un dos receptores do premio, Carlos Loureiro. En Tabeirós Montes:


Antes de nada, e como de ben nacido é ser ben agradecido, quero darlle as miñas máis sentidas e profundas grazas á Asociación O Brado por me ter incluído na egrexia nómina dos e das loitadores e loitadoras a prol da normalización do idioma de noso. Dicía eu o outro día nun xornal que o marabilloso sería que non houbese que crear e outorgar premios por este labor xa que sería o mellor síntoma para o galego, mais mentres isto non chegue, que agardamos sexa canto antes, (aínda que semella que hai interese abondo de que O Brado perviva por moito tempo), pois amigas e amigos do Brado a seguir distinguindo a persoas e institucións para quen a normalización do noso idioma sexa prioritario especialmente para a nosa distinción como pobo, como país.

luns, 18 de novembro de 2013

venres, 15 de novembro de 2013

Se Justiça non me val?

por Xosé Luís Méndez Ferrín no Faro de Vigo:


Núñez Feixóo fixo, durante as eleccións, o imposíbel por succionar o voto dos contrarios á defensa e ilustración da nosa lingua maltratada. Unha vez dono da maioría absoluta, intentou contentar tamén os votantes conservadores algo galeguistas. Contratou, ao efecto, un experto sociolingüistica da Universidade de Vigo e aló cociñaron o Decreto chamado do Plurilingüismo. Nel aparéntase respectar o galego, pero retrocédese na súa protección a respecto da Lei de Normalización consensuada na Cámara.

A terceira póla





Como o Instituto da Lingua Galega (USC) organiza, coa colaboración do Consello da Cultura Galega e Instituto de Estudos de Literatura Tradicional da Universidade Nova de Lisboa, o simposio Lingua e identidade na fronteira galego-portuguesa, no que se analizarán a construción e as características da raia como fronteira, tamén lingüística, pareceume un bo momento para traer aquí estes documentais de Rubén Pardiñas do ano 2008, no quese fai referencia a ese illado val estremeño, o Val de Xálima, onde unha comunidade de 5000 habitantes mantén viva unha variedade de galego-portugués.

martes, 12 de novembro de 2013

Presentación do Proxecto de Normalización do CPI Virxe da Cela



Presentación dun Proxecto de Normalización para un CPI Virxe da Cela (Monfero) de pequenas dimensións (un total de 160 alumnos), nunha contorna rural de maioría galegofalante, e cun ENDL formado por só catro profesores.
Destacaría unha cuesitón: que os membros do Equipo de Normalización están orgullosos do seu proxecto e cren firmemente na dignificación do traballo normalizador, un aspecto fundamental para o seu desenvolvemento. Aparecen moi ben explicadas as liñas xerais do labor normalizador.
O que eu vexo repasando as diapositivas da presentación é moito traballo, moita ilusión, e, desafortunadamente, pouco presuposto. Conviña que a Administración pensara moi ben o que fai cando reduce os presupostos dos ENDL.
Agradécese a divulgación da estrutura do proxecto pois pode dar pautas de referencia a outros equipos que compartan algunha das características do centro para o que foi elaborado o que se presenta aquí.
Vía Xesteira, un blogue do que sentírmonos orgullosos.

luns, 11 de novembro de 2013

Eratóstenes e a medición do tamaño da Terra



Mañán está programada a vídeo-conferencia sobre as medidas do universo feitas polos gregos. A actividade está organidada pola Coordinadora Galega de ENDL e será compartida por milleiros de escolares de toda Galicia nun acto de reivindicación do uso do galego nas materias de carácter científico. Como introdución á xornada de mañán deixo aquí este vídeo. Posiblemente este sexa  que máis veces puxen nas miñas aulas. Unha breve introdución a un dos momentos estelares da historia da ciencia. Nel explícase moi claramente como Eratóstenes calcula as dimensións da Terra usando simplemente un pau, unha sombra e un paseo entre dúas cidades.

domingo, 10 de novembro de 2013

Ligazóns sobre Florence Nightingale




O abadi e a normalización lingüística

por Miguel Moreira Barbeito no Sermos Galiza:


O abadi é unha lingua de Papúa - Nova Guinea cunha comunidade de falantes de 4.300 persoas en lixeiro aumento que manifesta unha actitude positiva cara a ela en todos os tramos de idade. Unha lingua que desde hai tempo mantén un territorio e un número de falantes estábeis, circundada por outras pequenas comunidades con linguas diferentes. Nun contexto como este en que as persoas de tribos e linguas diversas conviven nunha situación de respecto mutuo as políticas lingüísticas carecen de sentido, de tal xeito que as persoas encargadas de administraren a comunidade do abadi poden non normalizaren a lingua para a salvaren. Máis aínda, para as linguas como esta os procesos de normalización supuxeron moitas veces a súa extinción, pois non subsisten cando se aplican procedementos pensados para aqueloutras de Occidente.

sábado, 9 de novembro de 2013

Sonunemprendedor

por Xosé Henrique Costas, nas Voces de Prolingua:


Si, así di o locutor dunha cuña publicitaria en galego que se emite estes días nas emisoras radiofónicas do país. Escóitase unha voz dun home novo que di de entrada sonunemprendedor con dous enes alveolares rechamantísimos que estoupan coa violencia de dous petardazos fonéticos nos oídos de todos os galegos e galegas que o escoitamos. E máis adiante, na mesma cuña, volve repetir sonemprendedor para remachar o cravo e por se non queriamos caldo.

Premios 'Somos a Curta!" III edición



Xa vai pola terceira edición do concurso Somos a Curta!, convocado polo Servizo de Normalización Lingüística de Ciencias da Comunicación. Nesta ocasión a curtametraxe gañadora foi tamén a que levou o premio do público. A súa realización correu a cargo de Denís Losada Varela




O segundo premio foi para "Santiago 2024", obra de alumnas de Comunicación Audiovisual da USC. Neste caso a historia trasládase ao futuro. Despois do desastre da candidatura olímpica Madrid 2020, aparece por fin unha aposta segura, Santiago 2024.

venres, 8 de novembro de 2013

Kumbarikira



Kumbarikira urupukira
tsa kumbari utsu ukaima
kurachi wiri tima tsa katupi
tsa kumbarikira urupukira

Este exitoso rap dos nenos do pobo kukama kukamiria fai referencia a un relato do urupukira, unha especie de voitre natural do continente Americano: "compañeiro voitre /o meu compañeiro perdeuse/ de día non aparece/ o meu compañeiro o voitre".
Leonardo Tello, director de Radio Ucamara, un medio implicado na dignificación da comarca e na recuperación da lingua kukama-kukuramiria, comenta que "o voitre, é un animal que todos rexeitan. Sucédelle como á lingua indíxena que é considerada pola escola e o goberno como un idioma de salvaxes que se opoñen ao progreso. Os nenos aparecen coa boca vendada pola prohibición de falar a súa lingua e que avergoñados da súa identidade obrigan os seus avós a que tamén a abandonen. Isto sucede desde que a escola e mal chamado progreso chegaron á Amazonía. Deste xeito a xente é máis vulnerable e manipulable ante os poderes económicos que saquean as terras".

Vía IES Pintor Colmeiro

xoves, 7 de novembro de 2013

Carta aberta ao Faro de Vigo

desde Prolingua emitiron este comunicado publicado na súa sección de Voces:

Perante a celebración do 160 aniversario do xornal Faro de Vigo e dos actos que con tal efeméride se están a levar a cabo, a asociación de defensa da lingua galega ProLingua quere expresar publicamente:

mércores, 6 de novembro de 2013

Verbas: "eu quero galego"



Esta curta creada por Andrea Maseda Prado para o concurso de cutas sociolóxicas da UDC pretende alentar á dignificación, á defensa e á divulgación da nosa lingua. Un fermoso regalo.
Vía Brétemas

martes, 5 de novembro de 2013

Día da Ciencia Sen Galego

Para a SXPL o Día da Ciencia en Galego, xa non é 'en galego'
Indicativo do que é a política lingüística da Xunta de Galicia.
Á SXPL esvaéuselle o Día da Ciencia en Galego nesta edición do 2013.
Para acceder aos contidos que está preparando, polo momento non vos queda máis remedio que facelo desde esta entrada pois no web da SXPL, non temos acceso a nada. [P.S.: agora, despois de pasada a data, por fin están accesibles pero aínda así, bastante disimulados: non se destacan especialmente]
Indicativo do interese que se ten desde a Xunta na normalización da ciencia.
Como non se pode falar de estudo da ciencia en galego sen atentar directamente contra o decreto 79/2010, a SXPL recoméndanos o material dunha unidade didáctica de matemáticas en galego dun colexio de Vigo. E quedan tan fachendosos!
Indicativo do nível de cinismo ao que se chegou nas dependencias da política lingüística da Xunta.
Tal e como van as cousas, aínda veremos como celebran antes o Día da Ciencia en Galego en Londres ca en San Caetano.

P.S.: Pois na SXPL rectificaron ( o titular; seguen promovendo na práctica a exclusión do galego do ensino das materias científicas)

luns, 4 de novembro de 2013

Morrer en galego. Vivir en galego

por Francisco Castro en Praza Pública:


Como a vida é así, tocoume hai unha semana a morte da miña nai. Tiven que facerme cargo de toda a loxística asociada ao seu pasamento.

Ollos de aula. 10

Xa nos chegou o nº 10 da revista da Coordinadora Galega de ENDL para as familias. Nela podemos ler perlas como:

As familias debemos entender que a lingua galega non consti-túe unha especie de “roupa de domingo”que se usa só en ocasións especiais, e que logo se garda no armario, entre bólas de alcanfor, para que non se desgaste polo uso que se lle podería dar nos días laborais [...] somos nós, pais e nais, os que debemos dar un paso adiante, para que a lingua non resulte un adorno exótico nas vitrinas dos museos, senón unha ferramenta útil nas nosas bocas.E mentres todos nós non asumamos estas contradicións, seguiremos a predicar, mais sen dar trigo.

domingo, 3 de novembro de 2013

Biografía de Florence Nightingale

Na IV edición do Día da Ciencia en Galego homenaxéase a figura de Florence Nightingale como un referente fundamental na historia da estatística. Para facer outra aproximación a Nightingale, ofrecemos aquí unha adaptación da biografía de: J. J. O'Connor e E. F. Robertson dun espazo web fundamental para consultas sobre a historia das matemáticas: o MacTutor History of Mathematics Arquive


Florence Nightingale é recordada sobre todo polo seu traballo como enfermeira durante a guerra de Crimea e pola súa contribución á reforma das condicións sanitarias nos hospitais de campo militares. No entanto, o que non se coñece tan ben sobre esta incrible muller é a súa paixón polas matemáticas, especialmente pola estatística, e de como esta paixón xogou un papel importante nos labores que realizou durante a súa vida.
Nightingale leva o nome da cidade onde naceu, a Vila Colombia en Florencia, Italia, o 12 de maio de 1820. Os seus pais, William Edward Nightingale e a súa esposa Frances Smith, viaxaron por Europa durante os primeiros dous anos do seu matrimonio. A irmá maior de Nightingale nacera un ano antes en Nápoles. Os Nightingale chamaron ao seu primoxénita o nome grego da cidade, Parthenope.
William Nightingale apellidábase Shore pero cambiouno a Nightingale despois de herdar dun parente rico, Peter Nightingale de Lea, preto de Matlock, Derbyshire. A nenas creceron no campo e pasaban moito tempo en Lea Hurst en Derbyshire. Cando Nightingale tiña uns cinco anos o seu pai comprou unha casa chamada Embley preto de Romsey en Hampshire. Así a familia pasaba os veráns en Derbyshire e o resto do ano en Embley. Entra as viaxes dun lugar para outro, achegábanse a Londres, á Illa de Wight e visitaban a parentes.
Nun principio, a educación de Parthenope e Florence estivo en mans dunha institutriz, despois o seu pai, educado en Cambridge, asumiu esa responsabilidade. A Nightingale encantábanlle as súas leccións e tiña unha habilidade natural para estudar. Baixo a influencia do seu pai Nightingale familiarizouse cos clásicos, Aristóteles, Euclides, a Biblia e temas políticos.
En 1840 Nightingale suplicou aos seus pais que a deixasen estudar matemáticas en vez de:
... traballo de agulla e practicar bailes,
pero a súa nai non aprobaba esta idea. Aínda que William Nightingale amaba as matemáticas e transmitira este amor á súa filla, exhortouna a que seguise estudando temas máis apropiados para unha muller. Despois de moitas batallas emocionais, os pais de Nightingale finalmente déronlle permiso para que se lle ensinase matemáticas. Entre os seus titores estivo Sylvester, quen desenvolveu a teoría de invariantes xunto con Cayley. Dise que Nightingale foi a alumna máis destacada de Sylvester. As leccións incluían aritmética, xeometría e álxebra e, antes de que Nightingale empezase coa enfermaría, pasou tempo ensinando estes temas a nenos.
O interese de Nightingale nas matemáticas ía máis alá da materia en si. Unha das persoas que tamén influíron nela foi o científico belga Quetelet. El aplicara métodos estatísticos a datos de varios campos, incluíndo as estatísticas morais ou ciencias sociais.
A relixión xogou un papel importante na vida de Nightingale. A súa visión imparcial da relixión, inusual na súa época, debíase á actitude liberal que atopou no seu fogar. Aínda que os seus pais fosen da Igrexa Unitaria, Frances Nightingale preferiu que as nenas se criasen na fe anglicana. O 7 de febreiro de 1837, Nightingale creu escoitar o chamado de Deus, mentres camiñaba polo xardín de Embley, aínda que nese momento non sabía o contido dese chamado.
Nightingale desenvolveu un interese nos temas sociais da súa época, pero en 1845 a súa familia opoñíase firmemente á suxestión de Nightingale de adquirir experiencia nun hospital. Ata ese entón, o único traballo de enfermaría que fixera fora coidar de parentes e amigos enfermos. A mediados do século XIX a enfermaría non era considerada unha profesión axeitada para unha muller educada. Ás enfermeiras da época faltáballes adestramento e tiñan fama de ser mulleres vulgares e ignorantes, dadas á promiscuidade e ás borracheiras.
Mentres Nightingale estaba nunha viaxe por Europa e Exipto iniciada en 1849, cos amigos da familia Charles e Selina Bracebridge, tivo a oportunidade de estudar os distintos sistemas hospitalarios. A principios de 1850, Nightingale empezou o seu adestramento como enfermeira no Instituto de San Vicente de Paul en Alejandría, Exipto, que era un hospital da Igrexa Católica. Nightingale visitou o hospital do Pastor Theodor Fliedner en Kaiserwerth, cerca de Dusseldorf en xullo de 1850. Nightingale regresou a esa cidade en 1851 para practicar como enfermeira durante tres meses no Instituto para Diaconisas Protestantes e despois de Alemaña mudouse un hospital en St. Germain, cerca de París, dirixido polas Irmás da Caridade. Ao seu regreso a Londres en 1853, Nightingale ocupou o posto sen paga de Superintendente no ‘Establecemento para Damas Enfermas’ no número 1 da rúa Harley.
Marzo de 1854 trouxo consigo o inicio da Guerra de Crimea na que a Gran Bretaña, Francia e Turquía lle declararon a guerra a Rusia. Aínda que os rusos foron derrotados na batalla do Río Alma o 20 de setembro de 1854, o xornal The Times criticou as instalacións médicas británicas. En resposta a iso, o seu amigo Sidney Herbert, Secretario de Guerra británico, pediulle nunha carta a Nightingale que se convertese en enfermeira-administradora para supervisar a introdución de enfermeiras nos hospitais militares. O seu título oficial era ‘Superintendente do Sistema de Enfermeiras dos Hospitais Xerais Ingleses en Turquía’. Nightingale chegou com 38 enfermeiras a Escutari, un suburbio asiático de Constantinopla (hoxe Estambul) o 4 de novembro de 1854:
... o seu entusiasmo, a súa devoción e a súa perseveranza non cederían ante ningún rexeitamento ou dificultade. Firme e infatigablemente ocupábase do seu traballo con tal criterio, autosacrificio, valor, tenrura e todo iso cunha actitude tranquila e sen ostentación que gañaba os corazóns de todos aqueles aos cales os seus prexuízos de oficiais non lles impedían apreciar a nobreza do seu traballo e do seu carácter.

O feito de ser muller implicaba que Nightingale tiña que loitar contra as autoridades militares a cada paso para ir reformando o sistema hospitalario. Baixo condicións que se caracterizaban por soldados tirados sobre o chan rodeados de insectos e ratos e con operacións efectuadas em condicións anti- hixiénicas, non debe sorprendernos que cando Nightingale chegou a Escutari as enfermidades como a cólera e o tifo fosen comúns nos hospitais. Isto implicaba que os soldados feridos tivesen unha probabilidade sete veces maior de morrer no hospital dunha enfermidade que de morrer no campo de batalla. Mentres estivo en Turquía, Nightingale reuniu datos e organizou un sistema para levar un rexistro; esta información foi usada despois como ferramenta para mellorar os hospitais civis e militares. Os coñecementos matemáticos de Nightingale volvéronse moi efectivos cando usou os datos que reunira para calcular a taxa de mortalidade no hospital. Estes cálculos demostraron que unha mellora nos métodos sanitarios empregados, produciría unha diminución no número de mortes. Para febreiro de 1855 a taxa de mortalidade caera do 60% ao 42.7%. Mediante o establecemento dunha fonte de auga potable así como usando o seu propio diñeiro para comprar froita, vexetais e equipamento hospitalario, para a primavera seguinte a taxa decrecera outro 2.2%.

Nighingale usou esta información estatística para crear o seu Diagrama de Área Polar, ou 'coxcombs' como os chamou ela. Estes foron usados para dar un representación gráfica das cifras de mortalidade durante a Guerra de Crimea (1854-1856).
A área de cada cuña coloreada, medida dende o centro é proporcional á estatística que representa. A parte exterior azul representa mortes debidas a
... enfermidades infecciosas mitigables
ou, noutras palabras, enfermidades contaxiosas como a cólera e o tifo. Os anacos centrais vermellos mostran as mortes por todas as demais causas. As mortes nos hospitais de campo británicos alcanzaron o seu máximo en xaneiro de 1855 cando 2.761 soldados morreron por enfermidades contaxiosas, 83 por feridas e 324 por outras causas, cun total de 3.168 mortes. A media de homes na armada ese mes foi de 32.393. Usando esta información, Nightingale calculou unha taxa de mortalidade de 1.174 por cada 10 000, dos cales 1.023 de cada 10.000 debíanse a enfermidades infecciosas. De continuar así e sen a substitución frecuente de tropas, entón as enfermidades por si mesmas rematarían totalmente co exército británico en Crimea.
Mentes estas condicións insalubres non se limitaban aos hospitais militares de campo. Ao volver a Londres en agosto de 1856, catro meses despois da sinatura do tratado de paz, Nightingale descubriu que en época de paz, os soldados de entre 20 e 35 anos de idade tiñan unha taxa de mortalidade do dobre da dos civís. Usando as súas estatísticas, ilustrou a necesidade dunha reforma sanitaria en todos os hospitais militares. Ao impulsar a súa causa, Nightingale conseguiu chamar a atención da Raíña Victoria e o Príncipe Alberte así como a do Primeiro Ministro, Lord Palmeston. Os seus desexos de levar a cabo investigación formal fóronlle concedidos en maio de 1857 e levaron ao establecemento da Comisión Real para a Saúde do Exército. Nightingale sen chamar a atención pública e empezou a preocuparse polas tropas apostadas na India. En 1858 converteuse na primeira muller electa socia da Royal Statistical Society polas súas contribucións ás estatísticas do exército e hospitalarias.
En 1860 abriu a ‘Escola de Adestramento’ e o ‘Fogar Nightingale para Enfermeiras’ no hospital de St. Thomas en Londres, con 10 estudantes. Era financiada por medio do Fondo Nightingale, un fondo de contribucións públicas establecido na época en que Nightingale estivo en Crimea e que contaba con £50.000. A escola baseábase en dous principios. O primeiro, que as enfermeiras debían adquirir experiencia práctica en hospitais organizados especialmente con ese propósito. O outro era que as enfermeiras debían vivir nun fogar adecuado para formar unha vida moral e disciplinada. Coa fundación desta escola Nightingale lograra transformar a mala fama da enfermaría no pasado nunha carreira responsable e respectable para as mulleres. Nightingale respondeu á petición da oficina de guerra británica de consello sobre os coidados médicos para o exército en Canadá e tamén foi consultora do goberno dos Estados Unidos sobre saúde do exército durante a Guerra Civil estadounidense.
Case durante o resto da súa vida Nightingale estivo encamada debido a unha enfermidade contraída en Crimea, o que lle impediu continuar co seu traballo como enfermeira. Entrementes, a enfermidade non a detivo de facer campaña para mellorar os estándares de saúde; publicou 200 libros, relatorios e panfletos. Unha desas publicacións foi un libro titulado Notas sobre enfermaría (1860). Este foi o primeiro libro para uso específico no ensino da enfermaría e foi traducido a moitos idiomas. As outras obras publicadas de Nightingale inclúen Notas sobre os hospitais (1859) e Notas sobre a enfermaría para as clases traballadoras (1861). Florence Nightingale cría firmemente que o seu traballo fora o seu chamado de Deus. En 1874 converteuse en membro honorífico da American Statistical Association e en 1883 a Raíña Victoria outorgoulle a Cruz Vermella Real polo seu labor. Tamén foi a primeira muller en recibir a Orde ao Mérito de man de Eduardo VII en 1907.
Nightingale morreu o 13 de agosto de 1910 aos 90 anos. Está enterrada na Igrexa de St. Margaret, en East Wellow, preto de Embley Park. Nightingale nunca casou, aínda que non por falta de oportunidades. Cría que Deus decidira que ela debía ser alguén a quen:
... seleccionara claramente... para que fose solteira.
O Monumento de Crimea, foi erixido en 1915 en Waterloo Place, Londres, para honrar a contribución que fixo Florence Nightingale a esa guerra e á saúde do exército.