Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







mércores, 31 de maio de 2017

“O Paraíso são os outros”



Excelente idea, excelente texto. Neste vídeo poderemos escoitar unha colección de voces de distintos lugares domundo falando todos, co seu acento, na lingua portuguesa.
Recollo o fundamental da presentación do vídeo, promovido por Porto Editora para celebrar o Día da Lingua Portuguesa:

A Porto Editora alia-se a projeto de Miguel Gonçalves Mendes para assinalar Dia da Língua Portuguesa e da Cultura na CPLP.Para assinalar o Dia da Língua Portuguesa e da Cultura na CPLP, que se comemorou o 5 de maio, a Porto Editora aliou-se ao realizador Miguel Gonçalves Mendes na publicação de Sotaques, um vídeo que celebra a diversidade da língua portuguesa no mundo através da leitura de O Paraíso são os outros, de Valter Hugo Mãe.Nesta leitura de O Paraíso são os outros encontramos pessoas de Cochim, Goa, Damão, Diu, Macau e outras, a que mais tarde, e já em Lisboa, se juntaram diferentes sotaques de pessoas provenientes de países africanos de língua portuguesa, de Timor-Leste, do Brasil e várias zonas de Portugal.

O día que os indios de Mashpee quixeron ter unha lingua de seu

por Mauro Fernández, en La Opinión de A Coruña:
Alá por 1970, Estados Unidos comezou a devolver aos primeiros poboadores parte das terras das que foran desposuídos por unha serie de escrituras de compravenda e tratados feitos entre partes moi desiguais en poder e dominio das artimañas xurídicas. Aproveitando ese cambio de tendencia, un chamado Consello Tribal de Mashpee foi a xuízo para recuperar parte das terras ancestrais.

martes, 30 de maio de 2017

Foi un éxito a manifestación do 17 de maio? Debullemos

por Manuel Mera, no Sermos Galiza:

A manifestación a prol da lingua galega convocada por Queremos Galego ateigou este 17 de maio a Praza da Quintana en Compostela. Pódese considerar unha das marchas que acadou maior asistencia das realizadas até o momento. Serían 25.000 persoas como afirman as organizacións convocantes? Pode que non tantos. Mais non foron moitos menos. En calquera caso, é unha cifra máis axeitada, por achegada á realidade, que a ambigüidade da palabra milleiros que dan moitos medios, que queren sementar no imaxinario colectivo máis a cifra de dous mil que de vinte mil. Non se trata dunha valoración neutra, sabedores de que neste contexto triunfa a hipótese máis conservadora.

luns, 29 de maio de 2017

Pronúncias do norte



Dialectoloxía á portuguesa. Estamos afeitos a centrármonos nas diferencias dialectais da nosa linguas, por iso resulta curioso e aleccionador escoitar as referencias aos falares do portugués da rexión norte, a máis próxima á nosa, tamén lingüísticamente. Teñamos en conta que a Romania era un contínuo, que calquera mensaxe podía transmitirse dunha punta a outra de Europa.
Vía  Ciberdúvidas da Língua Portuguesa

domingo, 28 de maio de 2017

Inchazón

por Iria Veiga, co artigo gañador do XIII Premio a artigos xornalísticos normalizadores Concello de Carballo 2017 no Sermos Galiza, na Praza Pública,...:

Un enorme círculo vermello e un H maiúsculo, seguido dun signo de exclamación. Esa foi a maneira na que contestaron a miña primeira solicitude dunha proba diagnóstica, o meu primeiro día como médica residente. A petición poñía: “Inchazón en membro inferior esquerdo, sen evidencia de traumatismo previo. Solicito descartar fractura”. Á radióloga debeulle parecer tan mal aquela falta de H, que nin se molestou en comprobar un coñecemento que, por outra banda, debeu acreditar para ocupar a súa praza.

sábado, 27 de maio de 2017

Premios para @s youtubeir@s



E si, este venres 26/05/17, entregáronse os premios youtubeir@s no Teatro Principal de Ourense. A categoría vídeo-facermos o premio foi para este vídeo, feito polas youtubeiras Corasón De Churrasco



Na categoría Vídeo-opinarmos o premio foi para Prohibido plantar patacas: a praga da couza guatemalteca, das xa populares youtubeiras de Teño unha Horta en San Sadurniño



Tamén houbo varias mencións especiais. A mención especial polo enxeño e creatividade foi para David Otero Fumega polo seu vídeo SmartFol G6! Unha review moi especial




O premio que destacou a eficiencia comunicativa foi asignado ao videotitorial Tortilla de Pascua, da youtubeira Isabel Villanueva, subido á canle O galego mola




A mención de honra á calidade técnica recibiuna Miguel Rodríguez pola súa vídeo-opinión 1000 rpm-A noite



Finalmente, o recoñecemento á calidade lingüística foi para o IES Urbano Lugrís de Malpica pola peza colectiva Seis pasos para falar malpicán, un traballo do que xa fixeramos mención por esta xanela dixital.
Parabéns a todos os premiados,  agradecemento a todos os participantes que abriron un novo espazo de uso da lingua galega,  e, como non!, un enorme recoñecemento aos promotores desta magnífica idea:oos servizos de normalización lingüística das universidades de Vigo, Santiago de Compostela e A Coruña e dos concellos da Baña, A Coruña, Ames, Carballo, Mazaricos, Ourense, Pontevedra, Ribadeo, Santiago de Compostela, Teo e O Grove

venres, 26 de maio de 2017

Non, non non!



Videoclip musical do CPI Eusebio Lorenzo Baleirón (Dodro), cargado de contido social. Derrubando muros e concienciando sobre a situación dos refuxiados.

mércores, 24 de maio de 2017

Letras Galegas: o galo de Barcelos, a galiza azul e o galo merdeiro

por Iolanda Teixeiro Rey no Sermos Galiza:


Naquel curral sempre se deitavan coas galiñas. Muito antes de asomar aquela primeira estrela pola Galaxia, todas as galiñas brancas pintarraxáranse de azul, non para protexer da tralla do cacique a galiña azul, como puidera parecer, senón máis ben para lles poder vender esas cinco plumas vermellas que portava, ás editoras do curral. Havía muito que se fixera a descuberta de que as devanceiras das pitas brancas non cantavan nen cocoricó nen cacaracá senón un outro belido canto mui semellante ao quiriquí do galo de Barcelos. Nobre canto que fora das mellores Cortes empoleiradas das vellas terras. Mais aquelas pitas, ignorantes do que pasava fóra do galiñeiro, pasavan os días e anos esgaravellando na busca de vermes e graos de millo. A criar a galiñaza, ese esterco tan rico en nitróxeno, potasio e potasa que alimentava eses kiwis chantados nos petroglifos milenarios. O galo negro matinava á sombra da Galaxia cobizando pintar de azul todas as pitas chocas. E anque desde as fartas orelas do Mondego e de Alénmar chegava o ecoar dos quiquirís tan claros como o abrente, aquelas galiñas desplumadas non vían os aramios que lles coutavan a vida ao ar livre. Afixéranse a eses xeranios florais dos que picavan esas follas gorentosas e primaverais. Ao canto do galo negro, todas as aves de curral eran a poñer uns ovos líricos de xemas requintadas cos que alimentavan a paraplexia das seguintes xeracións de parceiros. Xa non cantavan os galos para o día. Cantavan unhas galiñas con crista e espolóns que se alcumavan de galos entre elas.

As nosas letras

por Mª Pilar García Negro, no Terra e Tempo:

17 de Maio, Día das Letras Galegas. Vaia novidade! Vexamos como andan as letras galegas. Non vou falar do ritual que, ano após ano, homenaxea a literatura de noso, no rego permitido, claro está: un día, uns días, ao ano, que marcan a excepcionalidade admitida pola norma. A norma é o español e o inglés. Non. Vou falar das letras de todos os días, do que denominamos uso pragmático da lingua. Valereime, se mo permiten, dun episodio persoal. Na cidade onde moro, no mes de Marzo pasado, recollín do meu vehículo un aviso de denuncia por incumprimento horario da ORA. Todo el en español. Para alén da voracidade recadatoria (60 euros) que caracteriza tantas administracións públicas, non me dei por enteirada, como en moitas outras ocasións. Rexistei nunha oficina do Concello copia do anuncio da sanción acompañada do seguinte texto:

No Día das Letras Galegas lembremos que o galego nos fai galegos

por André Abeledo Fernández, no Sermos Galiza:


O Día das Letras Galegas debe de ter un significado especial, debémoslle dar unha importancia que vai máis ala do día festivo e dos actos culturais, neste día debemos lembrar a situación actual do idioma galego, e tamén a súa historia como ferramenta de comunicación do pobo galego.

martes, 23 de maio de 2017

A xustiza pola lingua

por Celia Pereira Porto, na Praza Pública

Abondan as normas que amparan o dereito a usar o galego en todos os ámbitos da vida e, en concreto, na Administración de Xustiza. Neste espazo a Lei de normalización lingüística (1983) recoñece, no artigo 7º, o seguinte: “1. No ámbito territorial de Galicia, os cidadáns poderán utilizar calquera das dúas linguas oficiais nas relacións coa Administración de Xustiza. 2. As actuacións xudiciais en Galicia serán válidas e producirán os seus efectos calquera que sexa a lingua oficial empregada. En todo caso, a parte ou interesado terá dereito a que se lle entere ou notifique na lingua oficial que elixa. 3. A Xunta de Galicia promoverá, de acordo cos órganos correspondentes, a progresiva normalización do uso do galego na Administración de Xustiza”.

luns, 22 de maio de 2017

Quico Cadaval: língua, expresividade e chascarraschás



"Hai moita xente que pensa que unha lingua que serve para unha cousa e outras que serve para outras..." así comenza Quico Cadaval este monólogo que o autor do vídeo titulou cun título moi aquelado: "língua, expresividade e chascarraschás"
Xenial.

domingo, 21 de maio de 2017

Deixade que o noso idioma nos acubille

por Fernando Lacaci, no Sermos Galiza:

Diante da próxima convocatoria do día 17 de maio, pensando nalgún outro xeito de ofrecer a miña pequena colaboración na defensa da nosa Lingua, ocorréuseme que realmente é o Galego quen está a nos defender de a cotío, e que esa é a nosa forza e a nosa seguranza, que nel atopamos a identidade que nos autoriza a sermos como somos, a expresión que nos presenta ao mundo.

venres, 19 de maio de 2017

En galego sen límites


Así se desenvolveu a manifestación convocada por Queremos Galego neste 17 de maio do 2017.
Encántame o comenzo co profesor Antón Pérez, un fixo que sempre vai coa súa pancarta: "Prohíbenme dar física en galego pero si a podo dar en inglés"

xoves, 18 de maio de 2017

Memoria da represión lingüística: Luz Fandiño



Luz Fandiño fala de máis cousas, pero especialmente, e na primeira parte do vídeo preséntanos as súas lembranzas sobre a represión lingüística. 
Esta entrevista tráeme á memoria aquela outra das Candongas do Quirombo para o documental A memoria da lingua


martes, 16 de maio de 2017

1000 nenos cheos de vida


Non podía imaxinar mellor entrada no día previo ao das Letras Galegas. Aquí podemos escoitar a máis de 1.000 nenos cantando a coro en Navantia a canción "Chea de vida" con Guadi Galego e Guille Fernández, dirixidos por Ramón Bermejo.
Todo parte dun curso do CFR de Ferrol "O coro escolar como actividade integradora", alí decidiuse xuntar a máis de 1.000 nenos de centros de ensino de Ferrolterra para estimular a creación de coros escolares a partir do repertorio de músicos galegos actuais.

Por unha lingua chea de vida
por un ensino cheo de vida
por unha mocidade chea de vida
por unha vida chea de música.

Xosé Ballesteros: "O descenso da edición é pola diminución de falantes, os recortes e o decreto de plurilingüismo"

Entrevista a Xosé Ballesteros, director de Kalandraka e presidente da Asociación de Editoras, no Sermos Galiza:

Os datos do ISBN trouxeron un ano máis malas novas para a edición en galego, unha nova redución da edición en galego en 2016, cun 13,1% menos de libros editados que no ano anterior, facendo un total de 1.211 títulos. Buscamos a razón desta mingua co presidente da Asociación de Editoras e director de Kalandraka, Xosé Ballesteros.
- Houbo un novo retroceso do número de títulos en galego publicados en 2016. Que análise facedes desde o sector? Cales son as razóns, tendo en conta que tanto o euskara como o catalán medraron?

luns, 15 de maio de 2017

O discurso dos marcadores: pola nosa lingua, contra os prexuízos


Dous marcadores: un rosa e un azul, e as palabras. Non precisa máis Luís Villares para desmontar a política galegófoba do goberno de Feijóo.

sábado, 13 de maio de 2017

Telexornal Carlos Casares



Un ano máis chegou o telexornal das Letras desde co CPI de Rois. Ademais, desta volta trae outro agasallo audiovisual, a reportaxe "A miña obra favorita de Carlos Casares"

Tíralle da Lingua 2017

por Xoán Carlos Domínguez Alberte, no Sermos Galiza:


A pasada terza feira 25 de abril celebrouse no compostelán Teatro Principal a final da décimo sétima edición do certame de relato oral Tíralle da Lingua, convocado, coma todos os anos, pola AS-PG.

venres, 12 de maio de 2017

A política lingüística protagonizou o debate na sesión parlamentaria



O pasado mércores 10/05/17, a lingua galega volveu a ser protagonista do debate político no parlamento. Na quenda de interpelacións Olalla Rodil volveu a recordar que o PP rachou o consenso sobre a lingua e acusounos de facer un uso da lingua como arma electoralista.
Pero o punto culminante chegou coas intervencións de Villares e as respostas de Feijóo no pleno parlamentario. Velaquí deixo unha das intervencións do representante de En Marea que, de certo, entendo que subscribirían todos os grupos da oposición. Recomendo escoitala.
A contestación de Feijóo foi fachendosa e penosa. Entre outras cousas, acusou a Villares a de falta de coñecemento sobre a situación da lingua, reprochoulle que sacara o tema xusto agora, "que vén o 15 de maio "[sic] (isto require explicación: o do 15 de maio era polo Día das Letras), e afirmou que a Xunta non traducira o Minerva nol [sic] (referíndose ao Minerva noj, a aplicación informática da xestión procesal que, por esta razón impide, de facto, a tramitación xudicial en galego) porque, aínda que llo pediran ao goberno central, recibiron unha resposta negativa. Non vou divagar sobre o tamaño da mentira. Apunte á marxe: en Cataluña teñen a súa propia aplicación para o sistema xudicial.
Só agradecer, tanto a Olalla como a Villares que fixeran referencia, nas súas intervencións, ao enorme agravio que supón a prohibición de impartición de aulas en galego especialmente nas materias de carácter científico.

Na prensa
Feijóo elude pronunciarse sobre Villar Mir e o futuro de Ferratlántica, Sermos Galiza
Feijóo bota en cara a En Marea que politice o galego, ao PSOE o paro e ao BNG a corrupción, Praza Pública

Os dous frikis

por Manuel Gago, La Voz de Galicia:

No instituto de Vilagarcía de Arousa no que eu fixen COU, de mil estudantes só había dous rapaces que saíran do armario lingüístico: Ricardo, que falaba e escribía en galego, e eu, que o escribía e comezaba timidamente a falalo.

mércores, 10 de maio de 2017

A piña de Regiomontano



No IES Antón Losada (A Estrada) participamos na edición deste ano no concurso convocado pola Comisión de Normalización Lingüística da Facultade de Matemáticas da USC, Explícoche matemáticas 2.0. Facémolo con este vídeo no que rescatamos un problema do século XV. Entre outras cousas, trátase de poñer en evidencia que as matemáticas poden, e deben, ir da man da normalización lingüística, por moito que lles pese aos que defenden o decreto do plurilingüismo e a ideoloxía subxacente de expulsión da lingua galega do ensino do ámbito científico.

Resólvese un problema de optimización tomando como punto de referencia o monumento ao labrego, da parroquia de Lagartóns (A Estrada), erixido no ano 1916 en conmemoración dunha victoria agrarista do ano anterior.
O problema en cuestión é esencialmente o mesmo que propuxo Regiomontano no 1471. Consiste en determinar a distancia á que se ten que situar unha persoa para que o ángulo de visión dunha estua sexa máximo. Cos datos que aportamos (ver Ilustración 1), estamos diante dun típico problema de cáculo de máximos que pode ser resolto polo alumnado de 1º de bacharelato mediante o cálculo de derivadas.


Alternativamente, no vídeo propoñemos unha solución que está ao alcance dun alumno da secundaria obrigatoria pois únicamente bastaría ter en conta que os ángulos que abarcan o mesmo arco SI son iguais (ver Ilustración 2) e que, obviamente calquera ángulo α con vértice nun punto V da recta v é menor que o correspondente ángulo β en Q:

Para obter a solución precisamos trazar unha circunferencia que pase polos puntos superior (S) e inferior (I) da estatua e que sexa tanxente á recta que marca a altura do ollo do observador (v) (ver Ilustración 3). O centro desta circunferencia debe estar na mediatriz m de S e I. Chamémoslle a á distancia entre m e v, sabemos que o raio da circunferencia que nos dará a solución debe ser a .Así a circunferencia de raio a e centro S cortará á recta M no punto H, quen será o centro da circunferencia buscada.

luns, 8 de maio de 2017

Xeometría a pé de rúa


Desde o Departmento de Matemáticas do IES Chano Piñeiro (Forcarei) chéganos este vídeo no que se recolle unha restra de imaxes capturada polo alumnado de 4º da ESO. Trátase dun paseo fotográfico- matemático por Forcarei centrado en elementos xeométricos.
Demostando que as matemáticas son compañeiras da normalización, por moito que lle pese aos defensores do funesto decreto do plurilingüismo.


sábado, 6 de maio de 2017

SC. Atréveste a vivir a experiencia?


Xenial.
Que significará SC? Recoméndoche ver todo o capítulo, sen saltar un segundo, aí reside a cerna na cuestión.
Primeiro capítulo de SC, webserie galega inspirada en Black Mirror. Unha experiencia que fará que vexas a vida doutra maneira. Atréveste?


xoves, 4 de maio de 2017

Seis pasos para falar malpicán



En outubro do 2014 divulgábase pola arañeira dixital un vídeo argallado en terras rianxeiras, Ghalegho. Isto foi a inspiración para que uns espilidos rapaces de Ribadeo, producisen unha resposta, Eu digo..., inzada de orgullo pola diversidade dialectolóxica do galego, e cargada tamén de valores sociolingüísticos marabillosamente explicados.
Como non hai dous sen tres, chega agora Seis pasos para falar malpicán, audiovisual elaborado polo alumnado do IES Urbano Lugrís (Malpica), un vídeo entretido, moi claro, e moi ben estruturado.

¿Y tú, por qué hablas gallego?

artigo de Xabier Portas no voceiro dixital de Galiza Nova:


Por vez primeira na historia dende o século IX, o galego non é a lingua de uso cotián da maioría dos e das galegas. Se observamos as estatísticas, non é moi complicado decatarse da tendencia á baixa destes últimos anos no seu emprego, abranguendo actualmente un 40% da poboación total do noso país -segundo datos debullados polo Instituto Galego de Estatística-, e acentuándose notoriamente esta problemática cando á cidade nos referimos.

mércores, 3 de maio de 2017

Rebélate, fala galego


Este é o vídeo da campaña de Galiza Nova, Rebélate, fala galego, Ante o evidente abandono da lingua galega da maior parte da mocidade, debido a unha nefasta política lingüística dos gobernos do PP, as novas xeneracións do BNG impulsaron esta iniciativa que vén acompañada dun decálogo para dar o paso a falar galego
Non estaría nada mal que outros grupos políticos desenvolveran proxectos semellantes.