Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







sábado, 29 de setembro de 2012

"Falamos portugués"

Os sábados polas mañáns, ás 11:30 na canle de Extremadura TV emiten desde hoxe o progama 'Falamos Portugués'. Trátase dun espazo educativo que pretende incrementar o interese e o coñecemento da lingua portuguesa entre os cidadáns estremeños.
Serán 26 capítulos de media hora de duración realizados coa  colaboración da Consellería de Educación e Cultura de Estremadura e  a RTP, a canle de televisión portuguesa.
E en Galicia? Repítese decote que temos unha oportunidade de ouro pola semellanza da nosa lingua coa que falan millóns de persoas nas dúas beiras do Atlántico, e non hai  desde a aConsellería de Educación ningunha iniciativa semellante a esta que certifique que a necesidade do aproveitamento da nosa ventaxa lingüística sexa un sentimento real por parte do goberno galego. Vivimos coas costas viradas a Portugal por intereses ideolóxicos e iso pagámolo económica e culturalmente a prezo de ouro. A ver se finalmente os cacereños van a acabar falando portugués mellor que os galegos.

venres, 28 de setembro de 2012

Os incrumprimentos da Carta Europea de Linguas Rexionais ou Minoritarias no caso galego

O  Consello de Europa elaborou no ano 1998 a Carta Europea de Linguas Rexionais ou Minoritarias (CELRM), un documento moi flexible que foi ratificado por 25 países e que procura promover a tolerancia nos e entre os estados a respecto das linguas autóctonas.
A CELRM divídese en tres partes. Na primeira establécense o que se entende por unha lingua rexional ou minoritaria, na segunda establécense os obxectivos e principios a aplicar centrándose no recoñecemento das linguas minoritarias como parte esencial da riqueza cultura. Na terceira parte cada estado ten que escoller un mínimo de 35 medidas dun total de 68 e que se aplicarán nos ámbitos do ensino, a xustiza, os servizos públicos, os medios de comunicación, a cultura e a vida económica e social. No que atinxe ao galego podemos consultar este documento no que se recollen os compromisos do goberno español na ratificación da CELRM.
Os primeiros compromisos refírense ao ensino en galego: "prever unha educación preescolar, primaria e secundaria garantidas en galego". Do listado de compromisos escolleuse o primeiro, o que garante unha maior protección. Estableceuse ese frente a, por exemplo "prever unha parte substancial da educación...". Pensemos no caso do ensino infantil. O decreto 79/2010 permite excluir o galego por completo desta etapa. A Mesa denunciou este verán que o ensino en galego é residual nas sete cidades galegas.
No artigo 10 establécese o compromiso a que as autoridades administrativas do Estado empregarán o galego e que se asegure a accesibilidade dos textos administrativos en galego. Pola contra é norma xeral xusto o contrario, que toda a aparataxe administrativa estatal exclúa ao galego. Nese mesmo artigo aparece o compromiso do recrutamento de persoal funcionario necesario para evitarlle problemas aos cidadáns nos trámites en galego. Ben sabemos que a primeira medida de tomou a Xunta nesta lexislatura foi a eliminación das probas que garantizaban o coñecemento de galego.
Encol dos medios cómpre destacar que se deben favorecer financieiramente as producións audiovisuais en galego.
No eido económico débese excluir toda limitación ao uso do galego e as entidades bancarias deben dispoñer de todo tipo de documentación nesta lingua para os trámites financieiros: cheques, letras de cambio,...
Debemos preguntarnos para que se establecen e ratifican acordos lexislativos para a política lingüística se despois poden incrumprirse sistemáticamente. Que pasaría de racharmos cos acordos económicos?... Queremos en Galicia unha Europa coas desventaxas da política económica e sen ningunha das ventaxas das da diversidade lingüística. Polo momento sufrimos as primeiras e non gozamos das segundas.

+ información: o texto completo da CELRM (inglés/galego)

O conto triste da Spider

Este conto, verídico, xa foi mencionado nos II Encontros de equipos e docentes pola normalización. Por Valentina Formoso no renovado web de Prolingua:

Raúl, o titor, co que pasan moitas horas cada día, anda a explicarlles as partes do corpo. En castelán, porque é a lingua “materna” de 13 dos 25 matriculados. Agora tócalles coa profesora de inglés, moza nova oriúnda dunha aldea de Chantada, orixe que sempre tentou ocultar desde que fora estudar maxisterio á Coruña e que só se percibía no seu castelán de verbos simples e vogais que abrían e pechaban.

xoves, 27 de setembro de 2012

A CGENDL presenta 30 medidas para a política lingüística na vindeira lexislatura

Se en días anteriores eran Prolingua e A Mesa quen achegaban os seus decálogos encol da política lingüística para térmolos en conta o vindeiro 21-0, velaquí as 30 propostas da CGENDL aos partidos políticos. Repartidas en tres grupos temáticos de 10 propostas cada un ofrecen alternativas para o ensino, os ENDL e a sociedade.
Máis información Praza e en Sermos Galiza

CGENDL.propostas Aos Partidos.2012.09.26

mércores, 26 de setembro de 2012

A SXPL esquécese do Día Europeo das Linguas

Xa que a Secretaria Xeral de Política Lingüística se esqueceu por completo de que hoxe, 26 de setembro, é o  Día Europeo das Linguas, ímoslle facer o traballo lembrando que esta efeméride, promovida polo Consello de Europa, ten como obxectivo a potenciación da diversidade lingüística e a aprendizaxe das linguas. Esta celebración parte da constatación de que no marco europeo fálanse 225 linguas autóctonas. Non se contabilizan as faladas polos estranxeiros pois nese casto teríamos, por exemplo, que só en Londres podemos contabilizar 300 linguas distintas.
O propio Consello de Europa elaborou no ano 1998 a Carta Europea de Linguas Rexionais ou Minoritarias (CELRM), un documento moi flexible que foi ratificado por 25 países e que procura promover a tolerancia nos e entre os estados a respecto das linguas autóctonas.
No ano 2009 a SXPL distribuíra este folleto informativo. Agora parece que o teñen completamente esquecido. Que diríamos se a Secretaría de Igualdade non tivera en conta a celebración do 8 de marzo?
CELRM.brochure Gal

martes, 25 de setembro de 2012

Memoria da lingua. Ano 1995.

por Marta Dacosta en Terra e Tempo:

Hai dezasete anos o curso escolar 1995-1996 iniciábase conflitivamente. O 14 de setembro publicábase unha nova regulamentación do uso da nosa lingua no ensino, recollendo que materias debían ser explicadas na nosa lingua e cantas outras debían propor os propios centros para a súa impartición.
A boa nova era que por primeira vez esta norma que desenvolvía a Lei de Normalización Lingüística adquiría o rango de Decreto e que nela se recollía que a materia de Coñecemento do Medio en Primaria, e as áreas de Ciencias Sociais, Ciencias da Natureza, Ciencias Medioambientais e a optativa ofertada polo centro en Secundaria debían ser impartidas no noso idioma.

A Mesa recórdanos os principais ataques á lingua nesta lexislatura

A Mesa pola Normalización Lingüística fixo un chamamento a todos os galegos para que nas vindeiras eleccións teñan presente cal foi a política de ataques á lingua galega. Faino en forma de decálogo, o mesmo formato que hai uns días publicaba a plataforma Prolingua

AMESA.Cartaz Feijóo A3 cor.24.09.2012

luns, 24 de setembro de 2012

Bolechas versus monicreques



Os Bolechas de Pepe Carreiro son agora os protagonistas dunha nova serie na TVG. A serie de televisión estará presente nas faixas do almorzo e merenda, de luns a xoves, dentro do programa 'Xabarín Club'. Esta famosa familia podemos atopala por todos os recunchos da arañeira da rede pois xa contaba cun web oficial, ademais de ter páxina de facebook e conta de twiter.
Todo o mundo coñece aos Bolechas por ser un éxito editorial desde hai 10 anos. Son un referente para os nenos galegos. Como proba disto están os 200 títulos publicados cun millón de exemplares distribuídos. Curiosamente a editorial que editaba os materiais 'Bolechas', A Nosa Terra, liquidouse hai un ano e nestes días circula pola rede este enorme listado de libros de saldo desa editorial co fúnebre anuncio de que aqueles exemplares que non se recollan serán reciclados para papel nos vindeiros dias. Velaí que os Bolechas están nun contedor mentras os cartos dos nosos impostos nunca se usaron en apuntalar unha ben establecida industria cultural. Mais ben ao contrario.
Coherentes con ese tipo de políticas atopamos as liñas do decreto 79/2010, o do plurilingüismo, que retirou toda a promoción do ensino en galego para substituíla por unha consulta que derivou na redución inmediata da súa presenza especialmente na etapa infantil, especialmente nas cidades, onde precisaba un maior impulso para evitar o que agora se está fomentando: unha fractura social. A falta de toda ética permitiulle aos máximos responsables destas políticas intentar zugarlle o prestixio acada polos Bolechas como normalizadores no proceso de aprendizaxe lector dos nenos galegos. Só poden enganar a aqueles que acrediten máis  nos contos que na realidade.
Cando vemos aos que cargan sobre as súas costas coa eliminación das liñas de galego collendo da man a un dos membros da familia Bolechas, non podemos facer outra cousa que preguntármonos quen son os monicreques.

sábado, 22 de setembro de 2012

O desprezo de Feijóo ao galego



O anuncio que fixo Feijóo esta semana sobre os contratos para os asteleiros de Ferrol e Vigo con Pemex era de enorme importancia para el. Despois dunha lexislatura cun aumento do paro desorbitado este contrato é unha evidente baza electoral cando falta un mes para as eleccións.
Por estas razóns coidouse a presentación ata os últimos detalles. O acto tivo en todo momento unha pompa institucional ben medida. Tratábase de facerlle chegar aos galegos a mensaxe dun gran éxito de xestión do goberno galego.
Nesta presentación Feijóo incumpriu a lei electoral que determina que "fica prohibido calquera acto organizado ou financiado, directa ou indirectamente, polos poderes públicos que conteña alusións ás realizacións ou aos logros obtidos". Tiña que facelo pois segundo o seu punto de vista podía ser vital para obter unha maioría absoluta o vindeiro 21-O. Pero Feijóo fixo algo máis que evidencia o seu desprezo polo galego, todo o seu discurso foi en castelán. Basta consultar o vídeo ou ou a transcripción do discurso que nos ofrece a propia Xunta.
Entendo que alguén que minusvalora a cultura e a lingua galegas faga o que fixo Feijóo. Entendo que un secretario xeral de política lingüística que non está no posto precisamente para potenciar o uso do galego non dimita inmediamente despois disto. Pero o que non entendo é que ningún medio destacara aínda este asunto.

venres, 21 de setembro de 2012

Twitter en galego con tecnoloxía sen galego

A Xunta, segundo unha nota de prensa da propia Xunta, dá a entender que foi  grazas ao seu apoio a unha campaña de Twiter en galego que se conseguiu que esta rede social fale galego nun futuro próximo.
O que fixo a Xunta foi o que fixen eu, ou centos de persoas cunha conta de Twiter: solicitarlle á compañía a galeguización da plataforma. Eu non podía facer moito máis, pero a Xunta si. Se realmente tivese interese podería publicitar no seu portal (ou nas ducias de páxinas que mantén, nas publicacións,...) esta iniciativa para acelerar o proceso. Pero non fixo nada diso.
Por non facer, por exemplo, aínda non traduciu os manuais das autoescolas a pesar de ser unha promesa continuada ano tras ano das memorias da Secretaría Xeral de Política Lingüística. Pero é que tampouco sen fixo a tradución do programa de tramitación dos xulgados, polo que desde hai case tres anos o galego está completamente excluído da administración de xustiza.
Que foi logo o que se fixo?
Prohibir a impartición das aulas de tecnoloxía en galego. Claro que se a tecnoloxía fica excluída da nosa lingua tal e como o asinou o conselleiro Jesús Vázquez no decreto de plurilingüísmo, vai ser moi dificil crer que ese mesmo conselleiro ande dando botes de alegría por aí ao enterarse de próxima galeguización do Twiter.
A plataforma 'Twiter en galego' foi quen realmente  traballou para galeguizar esta rede social, e se alguén ten mérito son os seus mantedores. Por iso cando a Xunta quixo arrebatarllo non tiveron máis remedio que contestar. Por iso, cada vez que a Xunta divulga esas noticias de que todo o seu traballo vai dirixido á galeguización das TIC, sabemos que todo é mentira pois na convocatoria para dotar de móbiles aos parlamentario da vindeira lexilatura xa retiraron o excesivo requisito de viren configurados en galego.

NOTA para a Xunta: conviña ter algo máis de coidado coa lingua ao elaborar estes comunicados: *respaldada e *promoviuse

P.S.: A nova en Praza Pública e en Galicia Confidencial

xoves, 20 de setembro de 2012

O sublime discurso de Héitor Picallo



Claro, directo,elegante.  Así é o discurso de Héitor Picallo ao recibir o premio Reimóndez Portela que se concede por artigos periodísticos en defensa do galego e que paradóxicamente se celebra dentro dos actos da Feira do Moble. Paga a pena gozalo ata o final.

mércores, 19 de setembro de 2012

@ppdegalicia: unha conta de twiter contra o galego

Desde as contas das plataformas sociais os partidos políticos defenden e espallan as súas ideas. Saben que cada anotación vai chegar a centos de persoas polo que procurarán redactalas con coidado para que a súa mensaxe sexa clara. Outra característica destes perfís é a súa inmediatez. En consecuencia as súas anotacións, no caso de non estar intervidas polo control do aparato do partido, poden revestidas dun certo carácter informal. Isto é o que lle sucede á conta de Twiter do PP de Galicia polo que  nos permite bucear baixo a pantalla formal que ofrece o seu marketing oficial.
O dia 13 desde a conta @ppdegalicia divulgaban unha noticia sobre as listas electorais aparecida no ABC. O habitual é reproducir o texto do titular: 'Elecciones gallegas 2012: El PP ultima las listas con dudas en el número uno por Lugo y Coruña'. A zunia antigalega substituiu o último topónimo por *La Coruña.
A mensaxe que se transmite é que o PP de Galicia mantén unha postura soterrada contra a Lei de Normalización Lingüística. Oficialmente dise todo o contrario. Na práctica política diaria o que sucede é xusto isto que acabamos de ver aquí. Por unha banda ofrécese unha cara de promoción e defensa do galego porén as medidas que se toman na política lingüística consisten son as dunha toupeira furando os cimentos da normalización.
Con todo, o máis preocupante é o radicalismo anti-galego que están a demostrar os mantedores desta conta de Twiter. O normal sería lanzar unha mensaxe de desculpas polo erro cometido. Deste xeito conseguíase manter unha faciana amable a respecto da lingua galega e, a un tempo, lanzar unha nota ideolóxica de desprezo polo estatus do galego pois o chío de *La Coruña xa fora espallado pola rede. Todo sería ganancia. Velaí que a forma de proceder do @ppdegalicia é o primeiro indicio dun novo escoramento contra o galego.
Por se a mensaxe non foi aínda o suficientemente clara hai un segundo capítulo.

Unha forma de amosar menosprezo por unha lingua é usala sen coidado. Sabido é que as mensaxes do Twiter non pode exceder os 140 caracteres. Por esta razón é ben difícil escribir un texto nesta plataforma que conteña catros erros ben evidentes: *linguísticos [por lingüísticos], *qué [por que], *a [por á], *retornais [por retornades]. O esforzo doulles resultado.
Agora temos que pensar que os mesmos que manteñen esta conta de Twiter son os que están sentados nas cadeiras da Consellería de Educación e da Secretaría Xeral de Política Lingüística.



martes, 18 de setembro de 2012

Converter cada falante em normalizador/a

por Txerra Rodríguez. Publicado orixinalmente na revista Argia (Luz, en euskera), foi traducido ao galego en Galicia Confidencial:


Nom é mui frecuente achar aqui, em Euskal Herria, as palavras justiça social e normalizaçom lingüística na mesma frase. Nom é mui frecuente aqui escuitar a seguinte pergunta: Pode-se ser feminista e viver em castelám? Por todo isso, decidim ir en julho a Galiza, a um curso de verao.
O curso foi em Carvalho, na Corunha. O curso estava organizado pola CTNL (Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua, a associaçom de persoal técnico de normalizaçom galega) e pola universidade da Corunha e durou três dias. Para o curso, convidarom a falar em público a feministas, ecologistas, imigrantes, ativistas, militantes a favor dos direitos das lesbianas, mocidade e demais.

Lingua, ben común

por Manuel M. Barreiro en Prolingua:

Manuel Rivas agasallounos a imaxe do remador que, deitando os ollos no pasado, voga cara ao futuro. Os tuváns veno doutro xeito. Son 235.000 almas. Viven nunha estrema siberiana da Federación Rusa. Din “songgaar” para retroceder ou sinalar o futuro. Din “burungaar” para avanzar ou indicar o pasado. Cren que o pasado está diante das persoas e que o futuro queda ás costas.

Àlia


Edu3.cat


Estamos co inicio do curso 2012-13. Velaquí un recurso educativo moi ben pensado, con obxectivos claros e próximo á realidade da aula. Trátase de Àlia, unha serie de 13 capítulos para TV3, a televisión catalana, na que se desenvolven diversos aspectos das matemáticas de secundaria. Cada un dos vídeos vén cunha guía didáctica (por exemplo) que foi elaborada por Creamat.
No vídeo que se presenta aquí Ália, a protagonista, é fai o papel dunha reporteira da televisión local que debe retransmitir unha manifestación a favor da ampliación do número de mesas de xadrez nos parques da cidade. Pero ten un problema, o de calcular o número aproximado de manifestantes.
A serie incide nun dos problemas máis importantes que ten o ensino das matemáticas consistente no bloqueo que moitos estudantes teñen frente a aparente inutilidade do que están a estudar. Cantas veces os profesores non teremos oído a pregunta: "e isto, para que serve?" !. A resposta nunca é doada e estes vídeos poden ser de moita axuda para descubrirlle aos alumnos, aínda que sexa de esguello, a utilidade de moitas das leccións que deben estudar.

E en Galicia, que?
Galicia é un terreo completamente ermo, e non porque aquí non haxa ninguén con capacidade como para realizar traballos como o de Àlia. Pensemos, por exemplo no excelente programa radiofónico de divulgación científica Efervesciencia.
O problema para a inexistencia de recursos didácticos amparados pola Consellería de Educación é a propia Consellería de Educación. Onde hai algún departamento adicado á creación dos mesmos? Pode alguén atopar por todo o entramado da Consellería algo semellante ao Creamat catalán? O único que podemos atopar é o remexido Abalar (unha mestura de todo o que se pode arrapañar pola arañeira da rede) ou trapalladas coma ésta que baixo o epígrafe 'Crea obxectos dixitais' accedemos a unha inútil restra de captura de pantalla ou a traballos do MEC presentados como se fosen da Xunta. Acaba de sair un triste plan Proxecta, outra recompilación de actividades que xa se realizaban e que non aporta nada novo; a demostración disto pode ser, por exemplo, o programa de distribución de froitas frescas, cuxo prazo de solicitude rematou o 15 de xullo mentras que o plan Proxecta saiu publicado o 31 de agosto.
A cuestión é, polo tanto, dar coas razóns para que a Consellería de Educación presenta tal estado de desprezo polo traballo educativo. De certo que haberá máis, pero só vou destacar unha. De establecerse un departamento de innovación con resultados prácticos, tería que ofrecer proxectos recursos didácticos en galego, e claro, iso non interesa.

luns, 17 de setembro de 2012

Memoria recente da destrución II

por Mercedes Queixas  que nos achega a segunda parte deste artigo (aquí a primeira) no que coa precisión dun bisturí separa o tumor do corpo san, isto é, lémbranos os principais vieiros polos que se desenvolveu a política galega nos tres últimos anos. No Sermos Galiza:

In memoriam Dores Gestoso
Compañeira e amiga
Naquela banda do río,
ten meu pai un castiñeiro,
bota castañas no outono
uvas no mes de xaneiro.
O cantigueiro popular galego adoita ser unha lección maxistral a partir da recompilación do ser, pensar e actuar de noso. Malia ser un fértil corpus creado pola sabedoría popular ao longo da historia, a súa atemporalidade está garantida e non hai contexto ou situación actual que non poida levar aparellado un instrutivo e graficamente acaído refrán, dito popular, cantiga, etc.

Como a minha avoa japonesa

por Vatentim Fagim no Portal Galego da Língua:

O mês de agosto, se der para acalmar a mente e que esta torne algo parecido com um lago especular, é um bom momento para tomar decisões estratégicas. Eis umha proposta simples: matricular-se em português numha Escola de Idiomas.

Democracia?, xustiza?, igualdade?, fraternidade?, liberdade?

Héitor Picallo a quen vemos nesta foto da A. C. O Fervedoriro da que un dos seus alicerces, veciño de Cuntis, e destacado membro de ProLingua, recibiu o pasado venres o premio xornalístico Reimóndez Portela.
Como é habitual déronlle o premio no transcurso da Feira do Moble d´A Estrada. Como podedes ver nesta reportaxe de Catrogatos.com estaban presentes entre outros ao alcalde d´A Estrada e membro directivo da Rede de Dinamización Lingüística José López, varios concelleiros, Víctor Freixanes quen actuou como mantedor, Neira Vilas, Valentín García, Xesús Palmou...
O discurso de Héitor Picallo, tirado de Galicia Hoxe,  é excelente, asi que, aínda que é un texto un pouco longo, cómpre lelo enteiriño pois non ten unha coma de desperdicio. Nel recuperan o seu significado palabras como democracia, xustiza, igualdade, fraternidade, liberdade... e normalización.
Para unha reflexión aparte estaría a comparación entre este discurso e o relato da noticia tal e como aparecía no portal da Consellería de Educación onde non aparece ningunha referencia á democracia, nin á xustiza, nin á igualdade, nin á fraternidade, nin á liberdade... nin, por suposto, á normalización.
Parabéns polo premio, ben merecido, e polo discurso, que os asistentes tamén o tiñan merecido.

"Ben,… Primeiramente, efemérides:
Como dirían dende Radio Estrada, hoxe cumpren anos: Carlos Torres (un moi bo amigo) e Luís Picallo Durán (o meu pai, que quedou na casa porque che hai moito que facer, aínda que gustaría de estar aquí). Por certo, saúdos aos autónomos e traballadores das pemes.
Benqueridos amigos e amigas, benqueridos irmáns e familia de Cuntis, da Estrada, e da contorna, benqueridos sexades ao que é un dos momentos máis emocionantes da miña vida e no que voz e pernas treman coma corras. E deixádeme comezar por vós, polos amigos, pola sociedade que te quere e respecta, polos labregos e xornaleiros, madeireiros e serradores, carpinteiros, ebanistas, tallistas e escultores, polos arrieiros, canteiros, costureiras e xastres, polos estudantes, educadores, taberneiros, gandeiros, desempregados e desempregadas,… pola sociedade de todos os días, dignísimos compañeiros –ilustres meus– nesta miña viaxe proletaria ao longo dunha franxa celeste ao pé da Nación Atlántica.

domingo, 16 de setembro de 2012

Carta de ProLingua aos partidos políticos

Non podía deixar de reproducir aquí a Carta de ProLingua aos partidos e organizacións políticas:


Os azares do calendario fan que esta Asemblea Xeral de ProLingua cadre cos movementos iniciais dos diferentes partidos e agrupacións políticas para a elaboración dos seus programas electorais, logo de seren convocadas para o vindeiro 21 de outubro as eleccións ao Parlamento de Galicia.Nestas próximas semanas, as organizacións políticas concretarán os puntos dos seus programas electorais. Sabemos que neles van ter que reflexionar sobre as políticas públicas orientadas á defensa e promoción da lingua e á cultura de noso. De aí que lles escribamos hoxe esta carta pública.Durante os anos desta lexislatura que remata, vimos como se estragaban e se deturpaban moitos dos avances que traballosamente se foran acadando en anos anteriores, e tamén como o goberno do presidente Núñez Feijoo esfarelaba con teimosía os consensos básicos forxados arredor da lingua propia de Galicia, incumprindo os mandatos vixentes na nosa lexislación básica.Asistimos ao baleirado de contido dos artigos da Lei de Normalización Lingüística de 1983, así como á utilización espuria de termos como liberdade ou imposición, ao modo da neolingua de George Orwell, para opoñerse e desprestixiar as políticas de igualdade que sinalan o Estatuto e a LNL.Estas agresións continuadas, esta difusión de mentiras que contradín os datos da realidade, crearon unha situación social que favoreceu o retroceso e o desprestixio da lingua. A maiores, o pretexto da crise económica, foille moi útil ao goberno de Núñez Feijoo para reducir e desprestixiar no posible as políticas de promoción social do galego e para afogar as manifestacións culturais que se expresan na lingua de noso.Mais tamén asistimos neste tempo ás máis grandes mobilizacións populares en defensa da lingua propia de Galicia. Ignoralas indicaría unha actitude de desprezo cara ao pobo galego que mostrou con claridade a súa vontade de rexeitar con contundencia as agresións que a lingua galega estaba a recibir.Diante dunha situación como a actual, faise imprescindible un cambio nas políticas públicas respecto da lingua, que inclúa, cando menos, a recuperación dos consensos sociais e políticos básicos que fixeron posible o Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega, e tamén a reposición dos marcos legais que se foron destruíndo nestes anos. Por estas razóns, ProLingua desexa enunciar os contidos mínimos, aprobados por unanimidade na Asemblea celebrada o día 15 de setembro de 2012, referidos á defensa e promoción da lingua que todos os partidos deberían levar nos seus programas.
1. Asunción por parte dos cargos públicos do seu deber, no exercicio do seu cargo, de empregar o galego e potenciar a súa utilización nos diversos ámbitos sociais.
2. Esixencia do coñecemento da lingua galega (mínimo, CELGA 3) por parte de todos os cargos públicos.
3. Substitución do chamado Decreto de Ensino Plurilingüe por outra normativa que dea resposta ao mandato básico da LNL (garantir a adquisición da dobre competencia nas dúas linguas oficiais), que elimine prohibicións absurdas como a de impartir matemáticas e outras materias científicas en galego, e que desenvolva as liñas consensuadas pola totalidade do Parlamento de Galicia, presentes no Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega (promovido por un goberno do PP e aprobado durante o seu mandato).
4. Esixencia do coñecemento da lingua galega a todo o funcionariado, especialmente a aqueles sectores que exercen o seu labor en contacto coa cidadanía (SERGAS, Administración de Xustiza, representantes e axentes culturais etc.). Paralelamente, dotación a estes sectores das ferramentas precisas (programas informáticos, cursos periódicos de formación) para facilitar o desempeño do traballo en galego.
5. De existiren as axudas públicas aos medios de comunicación, condicionalas a un incremento significativo no emprego da lingua propia de Galicia.
6. Deseño dun programa específico de actuacións públicas que busquen desmontar os prexuízos sobre a lingua e fomenten as actitudes positivas. Nese programa incluirase o recoñecemento dos danos causados ao galego como consecuencia das mentiras difundidas desde o goberno e da falta de celo coa que se xestionou a política lingüística.
7. Políticas públicas de apoio e promoción ás industrias culturais que empregan o galego como vehículo de comunicación (industria editorial, musical, teatro, audiovisual...) por seren, ademais dun importante sector económico, esenciais para a presenza e promoción internacional de Galicia.8. Medidas para garantir o uso normal da lingua en calquera ámbito ou situación, con especial atención ao mundo laboral.9. Elaboración dunha norma/lei de uso do galego no comercio que poña a lingua galega en situación de igualdade co castelán na sinalética, etiquetaxe e toda a información comercial escrita.10. Aprobación dunha norma/lei que obrigue a industria e o comercio que ten implantación en Galicia a respectaren a toponomia vixente.
Casa da Cultura de Teo, 15 setembro 2012

sábado, 15 de setembro de 2012

Calendarios e axendas escolares


A Coordinadora Galega de ENDL publicou no seu portal unha serie de calendarios escolares que poden ser de moita axuda para a programación e o seguimento das actividades lectivas do curso que comenza. Ofrécense dous formatos: un para primaria e outro para secundaria. En cada un deles temos un calendario anual, outro mensual e modelos para a temporalización nunha ou en tres follas. Trátase dunha ferramenta de axuda que pode ser moi útil a todo o profesorado.
O SNL do Concello de Redondela tamén se preocupou deste labor e vai repartir entre o alumnado do 2ºe 3º ciclo de primaria e nos dous primeiros cursos de secundaria unhas axendas que foron elaboradas en colaboración coa Coordinadora de ENDL de Redondela. Aquí a deixo para podela consultar e para térmola moi en conta para o vindeiro curso. Unha excelente iniciativa.


Mágoa que á Consellería de Educación nunca se lle ocurrira poñer a disposicón da comunidade educativa recursos semellantes a éstes. Será que pensan que editar calendarios ou axendas en galego para a súa descarga na rede sería levar demasiado lonxe a normalización? Polo que demostraron nos últimos anos é seguro que a resposta sería afirmativa. Non deixaríamos de escoitar desde a propia Consellería que de ofertaren, poñamos por caso, unha axenda en galego terían que facelo tamén en castelán... pola cousa do equilibrio.
Menos mal que o menosprezo que demostran polos traballadores e usuarios da educación tapa, nesta ocasión, o desdén polo galego.

venres, 14 de setembro de 2012

No Béarla. 24 horas na lingua propia.


Calquera dos que procuramos usar o galego todos os momentos do día, en todos os lugares e en calquer circunstancia sabemos ata que punto está ferida a normalización. Pero Galicia non é o único lugar do mundo no que sucede isto.Un pode facer un paseo nun autobús turístico por Dublín coa posibilidade de recibir información en sete linguas, porén ningunha delas é o irlandés. Isto non é máis que o principio deste capítulo de No Béarla (Non en Inglés)  un programa da TG4 no que se documenta a viaxe de Machán Magan, que intenta percorrer Irlanda falando únicamente en irlandés, unha lingua que é oficial nese país, mesmo con obrigatoriedade de coñecemento para o acceso á función pública ou á universidade.
Pero a situación social do irlandés non está para bortar foguetes e demostráse decote neste programa. Machán Magan é expulsado de locais, sérvenlle comida equivocada, roupa equivocada, fanlle cortes de pelo que non pedira, rinse del,... incluso chegan a ameazalo con que vai acabar no hospital se continúa a falar a súa lingua [1].
Sen dúbida a situación en Galicia aínda é moi distinta á de Irlanda, mais as características do proxecto trazado polo goberno galego nos últimos anos ten a vista posta nun horizonte como o que se presenta  neste vídeo. Un horizonte cunha sociedade monolingüe en castelán e cuns guetos, ou reservas no mellor dos casos, nos que os mantedores da lingua B vivirían o castigo pola súa fidelidade á lingua do territorio. É isto o que queremos?
 Polo momento xa hai un proxecto para a realización dun documental sobre o conflito lingüístico en  Cataluña que se presenta co lema "Son bojos, aquests catalans!?" Sería un moi bo exercicio o de facer un programa deste estilo en Galicia. Polo de agora xa houbo un intento argallado na plataforma crowdsourcing Galegolab. Foi o proxecto "24 horas en galego", do que xurdiu o vídeo "Co galego... ata o inferno".

Grazas a Ollapáro, pois dalí obtiven a maior parte da información. Recomendo botarlle un ollo.

xoves, 13 de setembro de 2012

Chámalle "xe". Invitación ás matemáticas en galego.

A Comisión de Normalización Lingüística da Facultade de Matemáticas da USC escolleron o lema Chámalle "xe" para promover o uso do galego no esotérico mundo das matemáticas. Pero fixeron máis.
Redactaron un texto que non sería outra cousa que unha invitación inxenua ao uso do galego a aqueles universitarios que, nun futuro, desenvolvan a súa vida profesional en Galicia. Pero é tal o estado de cousas na política lingüística do actual goberno da Xunta, que facer esta morna indicación é unha chamada ao incumprimento do aldraxante decreto 79/2010, o publicitado como o do plurilingüismo e que prohíbe a impartición das clases de matemáticas en galego.
Agora que vai dar comenzo o curso nas aulas de secundaria, convén que os profesores que estudáchedes matemáticas na USC poñades atención e, se aprendíchedes algo, que sexa polo menos isto.
Velaquí o texto da CNL da Facultade de Matemáticas:
As matemáticas contan coa súa propia linguaxe, a linguaxe matemática. Comprendela e saber utilizala é unha das competencias que debedes adquirir nos estudos do grao en Matemáticas. Xunta esta habedes conseguir outra: comunicar, tanto por escrito como de forma oral, coñecementos, procedementos, resultados e ideas en matemáticas tanto a un público especializado como non especializado.
Daquela, non só comprenderedes o que é senón que seredes quen de comunicárllelo a outras persoas. E para iso utilizaredes linguas naturais; calquera delas, a que mellor se adapte ao voso interlocutor; e que vós coñezades, naturalmente.
Moitos de vós -probablemente, a maioría- atoparedes en Galicia a vosa saída profesional. Outros sairedes ao exterior. Debedes contar coa mellor preparación posible. Aprendede linguas. Mais seguide aprendendo e cultivando tamén a lingua deste país, o galego, para poderdes trasladarlles a beleza das matemáticas aos galegos e galegas.

mércores, 12 de setembro de 2012

A castelanización da lingua literaria

Un artigo que nos leva a reflexionar sobre o estatus social da lingua galega na sociedade. Polo levantador de minas, Alfredo Ferreiro, no Praza:
Hai tempo que veño observando preocupado a castelanización da lingua literaria no que respecta aos obxectos directos de persoa. Erros gramaticais como “Sen avisar á súa nai, marchou da casa”, “Unha roupa axeitada para axudarlle a pasar desapercibido” ou “Só pretendía axudarche, non facer mal” poden ser observados en obras de principiantes así como nas principais plumas da nosa literatura, e até nas edicións máis primorosas. Son influencias dunha lingua na que os falantes se comportan cos complementos, se me permiten a licenza, dun xeito moito “menos directo” que os galegos, contravindo algún dos tópicos psicosociais máis arraigados.

Grazas á SXPL

Por fin! Véxome na obriga de darlle as grazas á SXPL (Secretaría Xeral de Política Lingüística) por facilitarnos  o novo corrector Galgo 2.0 desenvolvido pola empresa Imaxin que, polo momento, é a única contribución da Xunta de Galicia para conseguir algunha das metas do PXNL.
Esta boa nova pon máis en evidencia a defenestración da normalización lingüística levada a cabo polo goberno da Xunta nesta lexislatura. É como se a Consellería de Educación se gabara da súa oferta de prazas de profesorado por ter creado unha que non tiña previsto... despois de a.eliminar outras 1.000 das que non dá  conta ningunha.
Desafortunadamente os funcionarios non van poder agradecerlle á Xunta a difusión do Galgo 2.0 pois a primeira medida tomada encol do galego foi eliminar as probas que garantían o seu coñecemento nos procesos de acceso á función pública. Tampouco poderán facelo os profesores de matemáticas, nin os de tecnoloxía, nin os de ciencias en xeral pois o decretazo contra o galego tiña como principal obxectivo destrozar todo o traballo realizado nos últimos 20 anos baixo a sombra do carballo da normalización no ensino. Pero é que na xustiza pasa outro tanto. Os traballadores e os utentes dos xulgados xa sabían o complicado que era usar o galego en calquera trámite. Pois desde hai 3 anos o galego está completamente excluído dos xulgados ao non darse ningún paso para traducir o programa de xestión Minerva.
Resulta que os políticos que nos gobernan non van sentir a neceisade de descargar a ferramenta que nos ofrece a SXPL. Non o farán deputados nas cortes, ao que, como Ana Pastor (deputada pola provincia de Pontevedra) nunca lles oín unha palabra en galego. O mesmo podemos dicir de alcaldes como Carlos Negreira ou Abel Caballero. Noutros exemplos, estamos a falar da práctica xeneralidade dos conselleiros, usar un galego ocrrectoiría encontra dos seus principios políticos pois, recuperando a distinción sociolingüística que facía Castelao, eles non falan en galego por galeguismo, nin tan siquera por ruralismo, senón que o fan en exclusiva por oportunismo.
Os comerciantes non estarán entusiasmados co novo corrector. No seu dia, cando se aprobou a Lei do Comercio non se fixo nela ningunha referencia ao uso da lingua galega. Excluíuse calquera proposta de normalización. Tendo en conta o panorama comercial non será neste sector desde onde se proclamarán palabras de agadecemento pola difusión do novo recurso. Tampouco poderán utilizar o Galgo 2.0 todos os periodistas que están agora no paro procedentes dos medios en galego que había a comenzos da lexislatura. Chegados a este punto cheguei a pensar que os únicos que podían estar ilusionados serían os promotores de plataformas como a Mesa, ProLingua ou a CGENDL. Mais, a pouco que o consideremos, todos eles son profundos coñecedores das máis íntimas tripas da lingua.
Tendo presente que os meus coñecementos da lingua galega son máis ben pobres debido principalmente á inmersión lingüística en castelán que sufrín durante toda a miña época escolar. Ésta é a razón pola que finalmente chego a unha ineludible conclusión: que se non lle agradezo eu á SXPL que puxera ao meu dispor a ferramenta Galgo 2.0, creo que prácticamente ninguén vai estar en disposición de lle ofrendar tal agradecemento. Así que, unha vez máis, grazas á SXPL

martes, 11 de setembro de 2012

ProLingua móvese

ProLingua vén de renovar o seu web cun formato máis dinámico no que se engadiron accesos ás redes sociais máis populares.
Ademais destácanse cinco seccións principais:

VOCES: unha canle que acollerá diferentes opinións e análises da realidade expresadas por persoas da plataforma
OBSERVATORIO: un espazo para dar a coñecer o uso que do galego se fai na industria, no comercio e nos servizos.
MAPA DE QUEIXAS: Un mapa emocional da lingua, con vontade de irse enchendo e anovando coa colaboración de todos os membros.
NOTICIAS: Un espazo para acoller todas aquelas novas que ProLingua considere de interese para os seus fins.
SERVIZOS: Unha recompilación de documentos útiles para desenvolverse en galego nos diversos ámbitos da vida social.

A renovación do web hai que engadir a celebración dunha asamblea o vindeiro sábado día 15 no que renovará a súa directiva e aprobará un chamamento para as vindeiras eleccións do 21 de outubro.

luns, 10 de setembro de 2012

Memoria recente da destrución

por Mercedes Queixas, coma sempre, cargada de razón, en Sermos Galiza:

No idioma está a árbore xenealóxica dunha nación, sentenciou o escritor inglés Samuel Johnson.
A fala é a voz da terra / e máis do mar, / o vencello que nos xungue / no tempo cos que foron / e máis cos que han de ser, escribiu o poeta chairego Manuel María.
Tempos e espazos ben distantes entre si inspiraron, no entanto, nos dous escritores unha idea nuclear común para o seu pensamento e a súa obra literaria: lingua, fala e pobo como tríada indivisíbel.

domingo, 9 de setembro de 2012

A Estrada, capital da dinamitación do galego

Posiblemente a maior proxección fóra da comarca do concello estradense veña da súa Feira do Moble que se está a celebrar estes días. Supoño que moita xente lembrará aquela acertada campaña publicitaria baixo o eslogan "A Estrada, capital do moble".
O 10 de novembro do 2011 ten lugar  n´A Estrada a primeira reunión da Xunta Directiva da Rede (RDL) de Dinamización Lingüística. O caso non é de estrañar pois ademais do tristemente famosos pola súa zunia antigalega, Norberto Uzal, ou Anxo Lorenzo, os outros dous membros eran o alcalde d´A Estrada e o daquela técnico municipal do SNL, Valentín García e que neste tempo pasou a ser o máximo representante da Secretaría Xeral de Política Lingüística.  O titular do día podía ser: "A Estrada, capital da RDL".
Hoxe, dez meses despois, os que se acheguen pola vila e pasen pola Avenida Benito Vigo (N-640) poden ver este cartel indicador que máis que a dirección da Feira do Moble da Estrada, o que nos indica é a dirección que marca a política lingüística da Xunta de Galicia, avalada directamente  directivos da Fundación do Moble, José López Campos, o alcalde, deputado autonómico e tamén membro da Xunta Directiva da RDL.

Eis a explicación do título deste post. Ben triste me sinto de que a miña vila de adopción leve, a partir de hoxe este deshonroso título.
Isto é o que sucede cando se usa unha lingua como medio para, por exemplo alcanzar postos relucentes na Administración, na política ou na economía. Moi outro sería o resultado se a lingua, a súa normalización,  fose realmente o fin perseguido.

mércores, 5 de setembro de 2012

As perlas do Secretario Xeral de Política Lingüística

No programa 'Galicia informa' (7/7/2012) da canle Correo.tv fixéronlle esta entrevista a Valentín García, o secretario xeral de política lingüística. No transcurso da mesma soltou algunhas perlas que aparecen destacadas máis abaixo.




"As linguas non obedecen a decretos nin a fronteiras políticas". Promovendo a insumisión ao funesto decreto chamado de plurilingüismo?

"Normalización é un termo máis técnico, a dinamización é a parte máis popular da normalización". "Temos que andar cos tempos, a ninguén lle gusta que lle digan que o van normalizar.... a ninguén lle gusta que lle digan que hai algo anormal na súa vida"   (11:40). Profundizando na terminoloxía sociolingüística.

"Antigamente dicíamos dalguén que era inútil ou mutilado. Hoxe falamos de discapacitado. Por iso preferimos falar de dinamización que de normalización" (13:00). Insiste. Armando xa unha zaragallada que polo menos é algo perigosa ao comparar termos como 'inútil' e 'normalización'. Curioso para quen ostenta o máximo cargo da SXPL. Clarificador tamén.

"Os grandes núcleos urbanos históricamente sempre foron os máis desgaleguizados" (14:00). Históricamente? Non sería máis preciso falar da castelanización das clases dominantes? Dito así parece un proceso natural: o normal é que nas urbes se fale o castelán, foi sempre así. Bonita mentira nos beizos do normalizador dinamizador maior da Xunta.

"Nas enquisas contabilizamos un galegofalante a aquel falante monolingüe que fala galego e só galego da mañán ata a noite", pola contra en Euskadi consideran euskaldún a aquel que é capaz de falalo, de lelo e de ter unhas competencias mínimas en lecto-escritura"  (16:30). Claro que a primeira norma para a manipulación dunha enquisa consiste en non facer fachenda do asunto.

"Unha mesma persoa pola mañán fala galego coa súa familia, chega ao seu posto de traballo e fala castelán, logo cos compañeiros de traballo no xantar volve a falar galego,  pola tarde cos fillos con un fala galego e co outro castelán... agora hai moita máis xente deste tipo"   (17:50). Así que os que falan galego deixan de facelo no traballo ou no trato cos fillos. Chámase iso diglosia?

"Os nenos nas cidades falaban sempre en castelán, era máis tarde cando entraban en contacto co galego e cando se  instalan en galego" (19:30). Si agora hai moitos rapaces dese tipo. Basta consultar as enquisas dos hábitos lingüísticos nas idades máis novas... ou mellor, dar un paseo por calquera espazo de lecer habitual da mocidade en calquera cidade galega.

"Aínda que teñamos escolas nas que se ensina todo en galego, se o neno ou a nena, unha vez que sae do centro educativo,... está todo en castelán" (20:00). Claro que se fóra da escola xa está todo en castelán e despois reducimos tamén o uso do galego na escola...

"O decreto 79/2010 é un decreto máis,... pero o labor de verdade coa lingua teno que facer o docente" (22:05). Que docente? o de matemáticas?

"Cando o BNG di que as clases en galego non chegan ao 20% é porque se refire a entornos urbanos e puntualmente ás clases de infantil que todos sabemos que dependen da opción da lingua materna que marcan os pais e as nais...é evidente que aquí temos moitísimo por andar... que se impliquen tamén a falarlle na casa, non é só na escola" (23:00). Non entendo moi ben a lóxica desta parte. Estase afirmando que como o funesto decreto contra o galego aprobado polo actual goberno da Xunta determina que serán os pais os que decidan a lingua das clases de infantil, o resultado foi unha importante redución o uso do galego.. por iso reclama dos mesmos pais que o usen na casa??

"[na normalización] hai ámbitos moi difíciles como o da xustiza, e non só polas reticencias que poida haber con respecto ao galego, senón que a lingua da xustiza utiliza un léxico moi preciso" (27:00). Isto si, entendémolo:  o galego é unha lingua esencialmente imprecisa.

"Estamos traballando xa [sic] na tradución do programa Minerva, que é o programa co que traballan nos xulgados e das audiencias que agardamos que este ano poida estar listo" (27:30). O programa Minerva leva implantado case 3 anos e exclúe a posibilidade de facer os trámites dos xulgados en galego. Tal e como vexo o funcionamento da SXPL, aposto a que rematará o ano sen que ningún funcionario xudicial vexa a versión galeguizada do programa. E a ninguén lle estraña que a Consellería de Xustiza non mostre ningún interese no asunto?

"Máis de cen operadores da xustiza pormeteron, entre aspas [sic], incorporar o galego ao seu traballo" (29:00). Está claro: se non fose 'entre aspas', non o prometerían.

Menos mal que a entrevista foi realizada nun ambiente amable, desde un medio afín. Senón sairía algo coma isto.

Fragas, pazos, linguas

Un gozo ler a alguén que fala da normalización e con termos acaídos. Por Rubén Pardiñas en Praza Pública:
Antonte escoiteino de novo, en Lapamán, a un homiño bastante alporizado que co seu discurso estridente rachaba coa apracible dinámica dunha mañá na praia: “O tema non son as linguas, son os falantes. O español non está en perigo, claro que non; tanta política de normalización lingüística o que fai é impedir que poidamos exercer os nosos dereitos, por exemplo á hora de escolarizar aos nosos fillos na lingua que elixamos”, dicía nun galego do Morrazo bastante bo. Decateime axiña da vitalidade dun argumento que eu imaxinaba afundido xa na prehistoria de UPyD. Pois resulta que non, que callou ben. E se aínda abrolla entre primas de risco, rescates, subas do IVE e recortes varios, non é aventurado pensar que dificilmente nos abandonará. Cómpre, iso si, cuestionar o que non deixa de ser un slogan exitoso.

martes, 4 de setembro de 2012

El català, llengua vehicular!



Apareceu hai algúns meses. Trátase dunha canción de Josep M. Porté reivindicando o catalán como lingua nas escolas.
Fáisenos moi coñecido por aquí o tema. Non si?

luns, 3 de setembro de 2012

ORAL ou como a Deputación de Pontevedra exclúe o galego

Non  vou  comentar aquí o evidente atraco aos veciños da Estrada que supón o incremento do 100% nos recibos do IBI (os do catastro) cando ademais xa temos asegurada unha subida posterior para o vindeiro ano doutro 20%.
Non vou comentar o caso de quen tivera que pagar un recibo de 200 € o ano pasado e pase a ter que aportar agora 400 € ou 480 para o vindeiro ano nunha situación social de características verdadeiramente alarmantes ao contabilizarmos un incremento dos parados do concello de case un 50% nos tres últimos anos.
Non o vou facer porque do que se trata nesta ocasión é de denunciar que unha vez máis as administracións públicas, neste caso a Deputación de Pontevedra, gasta os cartos dos contribuíntes en aplicacións informáticas nas que se exclúe por completo o galego. Trátase da oficina virtual para o cobro de tributos (ORAL). Claro que cando se anunciou a posta en funcionamento desta oficina virtual, explicárase que estaría dispoñible tamén en galego. E non o está.
Outra vez anunciase unha cousa e finalmente acabamos sufragando a imposición do castelán, incluso para pagar, en todos os eidos da administración pública. Con estes exemplos non é de estrañar que falar de trasladar a normalización lingüística á iniciativa privada é un insulto á intelixencia dos cidadáns.
O procedemento é sempre o mesmo. De cara á sociedade proclamamos palabras de amor e de defensa do galego. Pola contra a realidade demostra que despois se trata con desprezo e minusvaloración. En concreto neste caso simplemente bótase ao lixo e non se ten en conta máis que para destacar o caro que nos custa a normalización. Mentras, os cartos que se recaudan cada vez con máis iniquidade revirten sempre na ominipotente persistencia do español. Entón un pregúntase para que serve a Secretaría Xeral de Política Lingüística.