Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







xoves, 30 de agosto de 2012

Mixólogo




" e unha vez que está deshecha, agregarle curaçao.... eso se leva ao conxelador a moi baxa  [sic] temperatura.... botamos o xeo no vaso, se escurre el hielo sobrante para que no se quede aguao [sic] o resultado"
No programa da TVG "A Revista da Fin De Semana" entrevistaban a Iván Cortón, gañador, segundo informan, dun dos máis prestixiosos concursos de coctelería. O curioso do caso é a extraña lingua (?) que fala o coctelerio (ou mixólogo). Fai unha mestura tal de linguas que é moi complicado que a un non lle abaneen as orellas cando o escoita.
Non se trata de facer escarnio co alquimista de licores, senón mais ben de evidenciar con este exemplo o que cada día é máis habitual por culpa da política de exclusión da lingua galega tanto do ensino como do resto dos ámbitos da sociedade. Sobre todo nas cidadades (pero non só) cada vez é maior o número de analfabetos do uso do galego. Viven de costas a esa lingua, cun entorno que non o usa, informados por un enxamio de medios de comunicación en español, en relación cunhas administracións de galegas só teñen o nome (cando aínda o teñen), e cun ensino no que a presenza do galego é comparable á do francés. Os resultados reflíctense en persoas como este mixólogo que a forza de mesturar bebidas, acabou tamén mesturando linguas. Un pouco de galego porque é para a TVG, e grazas, porque cada vez esta deferencia é máis infrecuente; un bo grolo de castelán e as necesarias pingas de inglés, por iso de darlle importancia internacional ao cóctel. O resultado, velaí o temos, unha especie de interlingua que só serve para substituir á lingua B, un paso intermedio para a súa substitución completa.
Saber e usar o galego non é necesario, esa é a mensaxe que se espalla cada día con máis insistencia. Desafortunadamente os maiores valedores da mesma son os que ocupan cargos establecidos xustamente para o contrario. Desde a Xunta de Galicia, especialmente desde a Consellería de Educación e a  súa SXPL están empeñados en restrinxir as posibilidades do emprego do galego a aquelas circunstancias nas que non se sinta incómodo ningún hipersensible castelán-falante.
Preguntémonos polas decisións tomadas nesta última lexislatura en materia de política lingüística. Eliminouse a esixencia de probas de galego para administración pública co obxectivo de establecer que a única lingua real das dependencias oficiais fose o hiper-protexido castelán. Organizouse unha campaña de desprestixio da defensa e o uso do galego identificándoo coa imposición ao tempo que se ligaba o castelán co uso libre. Decapitouse a promoción do coñecemento e o ensino da lingua galega cun funesto decreto co fin de que aqueles zunantes aos que lles molestaba o seu uso non tiveran problemas. Elimináronse ou reducíronse todos os ámbitos de normalización da lingua. Por poñer un exemplo, os Equipos de Normalización dos centros de ensino viron reducidas nun 80% as axudas nos 3 anos presupostados. Incluso chegou a proscribirse a palabra normalización. Estableceuse unha práctica de recuperación de uso do castelán en campañas publicitarias, declaracións institucionais, deturpación toponímica,...
As consecuencias non podía ser outra que o incremento dunha preocupante bolsa de mixólogos na sociedade galega. É isto o que queremos para o país?




mércores, 29 de agosto de 2012

luns, 27 de agosto de 2012

Galiza e a urgência de umha verdadeira reforma ortográfica

por Maurício Castro en Galicia Confidencial:

Leio nas páginas do Galicia Confidencial umha informaçom sobre os problemas e riscos para o galego na era digital, feita a partir de um estudo realizado por investigadoras galegas para umha instituiçom europeia.Polos vistos, o tal informe lamenta a escassa presença do galego no mundo das novas tecnologias e da internet, advertindo da ameaça que a globalizaçom supom para a sobrevivência do nosso património lingüístico e cultural. Como noutros estudos parecidos, conclui que é preciso investir mais em criar recursos em galego, investigar, inovar e desenvolver.

Ciencia en galego

por Marta Dacosta Alonso en Terra e Tempo:

Un exemplo de autoestima, unha pequena publicación moi específica que chegou a todos os recantos do mundo na nosa lingua.O Consello da Cultura Galega acaba de publicar Escribir de ciencia en galego, volume coordinado por Francisco Díaz-Fierros e Xurxo Mariño que recolle as actas da xornada celebrada o 20 de maio de 2011 sobre este tema. A publicación inclúe un estudo do uso da lingua nas publicacións de diferentes entidades, Universidades, Administración, asociacións… no que se pode ver cantas publicacións empregaron a nosa lingua e en que proporción até o ano 2002 (un traballo do seminario de sociolingüística dirixido por H. Monteagudo). Fago referencia a esta publicación porque nese estudo queda reflectido brevemente o resultado dun esforzo de anos: a publicación en galego dun boletín científico sobre cetáceos, promovido pola CEMMA, iniciativa que coñezo en profundidade porque con ela colaborei na corrección de textos ou mesmo mediante a publicación dalgunha nota sobre toponimia.

Mondariz-Balneario

por Xosé González en Galicia Confidencial:

Contan as crónicas que rematada a guerra civil as autoridades franquistas da Coruña mandaron cortar a páxina do Rexistro Civil na que figuraba a inscrición de nacemento de Casares Quiroga. Con aquel xesto inútil quixeron os inquisidores do novo réxime borralo da historia. De pouco lles valeu, porque a a memoria restableceuse co paso do tempo.No caso de Enrique Peinador Lines os métodos empregados non foron idénticos, pero máis ou menos. Desde 1940, ano do seu pasamento, os historiadores e axentes económicos obviaron ou terxiversaron a grandeza dun home senlleiro na historia de Galicia. Se tiveramos que definir a contribución que Peinador Lines fixo ao desenvolvemento socioeconómico do País diríamos que foi o creador da fórmula I+D+i, invocada constantemente polos teóricos da economía .El engadíulle outro sumando máis, o “G” de galeguismo, que hoxe, oitenta anos despois, aconsella calquera manual das bos prácticas empresariais, coñecido como Responsabilidade Social Corporativa.

domingo, 26 de agosto de 2012

Bandeira vermella


A foto foi tirada nun panel que hai na Praia das Catedrais.
Segundo o que se pode deducir deste aviso, fica ben claro que para os galegos, máis varudos que os naturais de Albión ou de Castela, non achamos distinción entre prohibido/con precaución. Eis que se atopamos un sinal de 'non pasar', ou se nos presentan un decreto prohibindo o ensino das matemáticas en galego, nós xa sabemos o que temos que facer que non é outra cousa que o que nos dicía o afouto Avelino Pousa Antelo: hai que seguir!.

venres, 24 de agosto de 2012

A lingua máis difícil do mundo



Desde o Colexio Luis Vives de Ourense, lectura de textos do imprescindible Made in Galiza, de Séchu Sende. Vía Made in Galiza
E outro máis de regalo:

outube.com/watch?v=K6MgBlyC8OA&feature=player_embedded

xoves, 23 de agosto de 2012

Non sexas cómplice dun crime...



Preparados,apunten, *fuego. Os incendiarios executan os nosos bosques; de forma premeditada e tamén por omisións. Estamos a *condear a morte os nosos montes, á nosa terra. Non sexas cómplice dun crime. Denúnciao.
Non sexas cómplice dun crime... contra a lingua galega.
Vía Mestra

mércores, 22 de agosto de 2012

Avelino Pousa Antelo. Recompilación

Artigos 
Morre o último loitador do PG, en Galicia Confidencial (20/08/212)
Falece Avelino Pousa Antelo, personaxe histórico do galeguismo, en Galiciaé (20/08/2012)
Pousa Antelo, defensor do legado de Castelao, en Galiciaé (20/08/2012)
O mundo da cultura e a política galega reivindican a súa figura, en Galiciaé (20/08/2012)
Feijóo: ''Dedico a súa vida a defender Galicia dentro e fóra da nosa terra'', en Galiciaé (20/12/2012)
Falece Avelino Pousa Antelo, memoria e dignidade do galeguismo, en Praza Pública (20/08/2012)
Avelino Pousa Antelo: O ‘mestre de Galicia’, en Praza Pública (20/12/2012)
De profesión, cooperativista, por Manel González en Praza Pública (20/08/2012)
Avelino Pousa Antelo, adeus ao soñador da Galiza redimida, en Sermos Galiza (20/08/2012)
Na lembranza do mestre, en Sermos Galiza (20/08/2008)
Morre Avelino Pousa Antelo, en culturagalega.org (20/08/2012)
O Consello da Cultura Galega expresa o seu pesar polo falecemento do destacado galeguista Avelino Pousa Antelo, nota do Consello da Cultura Galega
A Mesa chora o falecemento do seu presidente de Honra, Avelino Pousa Antelo, A Mesa (20/08/2012)
O presidente da Xunta de Galicia amosa o seu pesar polo pasamento de Avelino Pousa Antelo, do web da Xunta

O último adeus a Pousa Antelo, en Galiciaé (21/08/2012)
Galicia despediu a Pousa Antelo en Teo, en Praza Pública (21/08/2012)
Algunhas ideas de Pousa Antelo sobre o ensino, a súa finalidade e a súa función social, en Sermos Galiza (21/08/2012)
Avelino Pousa Antelo, adeus ao soñador da Galiza redimida, en Sermos Galiza (21/08/2012)
Boa viaxe, Lucho do Peto, en Sermos Galiza (21/08/2008)
Avelino Pousa Antelo, adeus ao soñador da Galiza redimida, en Sermos Galiza (21/08/2008)

Opinión
Avelino, o noso Lucho do Peto, por David Otero para Sermos Galiza (20/08/2012)
Carta a Avelino Pousa Antelo, por Uxío Breogán Diéguez Cequiel en Sermos Galiza (20/08/2012)
Avelino, Irmán, por Marga Romero en Sermos Galiza (20/08/2012)
Até sempre, Avelino, por Carlos Callón en Sermos Galiza (20/08/2012)
Avelino Pousa Antelo: un perfil de urxencia, por Ramón Villares no portal do Consello da Cultura Galega (20/08/2012)

O soñador, por Carlos Negro en Sermos Galiza (21/08/2012)
Avelino Pousa Antelo, memoria e futuro, por Luis Bará en Sermos Galiza (21/08/2012)
Vázquez Pintor escríbelle a Pousa Antelo, en Praza Pública (212/08/2012)
Avelino, Lucho do Peto. Um innovador no campo da agricultura, por Adela Figueroa en Praza Pública (21/08/2012)
Lucho do Peto, por Pablo Vaamonde en Praza Pública (21/08/2012)
Avelino Pousa Antelo, lembranzas persoais, por Xosé María Lema Suárez en ProLingua (21/08/2012)

Aquel home afouto e ergueito, por Francisco Castro en Praza Pública (24/08/2012)
Lembranzas de Avelino, por Xoán Carlos Garrido Couceiro, en Terra e Tempo (30/08/2012)


Blogues
Avelino Pousa Antelo: “Fun un hipócrita excepcional”, na Axenda Cultural da AELG
Pousa Antelo, por Perfecto Conde en Croques (20/08/2012)
Hoxe morreu un nacionalista galego, Avelino Pousa Antelo, en Cousas de Imeneo (20/08/2012)
Morreu Avelino Pousa Antelo, no Blog de César Salgado (20/08/2012)
Faleceu Pousa Antelo, en Acuática, o blogue de Marta Dacosta (20/08/2012)
Avelino Pousa Antelo, patriota galego, en Un país en lata, o blogue de Fran P. Lorenzo (20/08/2012)
Franquicias de Avelino, por Diego Giráldez en economato (20/08/2012)

Avelino Pousa Antelo, (1914-2012), por Luis Davila no Bichero (21/08/2012)
Onte 347: Mestre don Avelino, por Manuel Bragado en Brétemas (21/08/2012)

Recursos
Avelino Pousa Antelo, na Galipedia
Ficha de Avelino Pousa Antelo, da Biblioteca Virtual Galega
Pousa Antelo: "O presidente é un arrecastado", entrevista de Montse Dopico para Galicia Hoxe
Historias da vida-Avelino Pousa, documental de Xan Leira para o Consello da Cultura
Entrevista a Avelino Pousa Antelo, vídeo de Terra e Tempo
Entrevista a Avelino Pousa Antelo en Eirado, na TVG (29/01/2011)
Avelino Pousa Antelo na Estrada, vídeo dun acto da Asociación Cultural Vagalumes (23/07/2009)
Avelino Pousa Antelo na homenaxe a Castelao na Estrada, vídeo dun acto da Asociación Cultural Vagalumes (xaneiro 2011)
Avelino Pousa Antelo. Homenaxe a Ánxel Casal, vídeo da Asociación Cultural Vagalumes (agosto 2011)
Avelino Pousa Antelo: memorias de un gallego inconformista, en V Televisión (22/01/2012)
A Quenlla e Avelino Pousa Antelo  , vídeo 
Avelino Pousa Antelo, vídeo de Edukalia
Galegos, gallegos e galleguiños..., vídeo
Videoteca AELG de Avelino Pousa Antelo, vídeo da AELG
"Hai que ter a constancia dos homes máis importantes da nosa historia", entrevista en Vieiros
Avelino Pousa Antelo nalgúns actos públicos, fotografías no Galicia Hoxe
Entrevista. Avelino Pousa Antelo, por Xiana Lastra Penas para a Revista Galega de Educación
Na Cedeira dos corenta. Lembranzas dun mestre de Montoxo, por Avelino Pousa Antelo para Olláparo
Avelino Pousa Antelo. Ser galeguista en tempos difíciles, en Eduga53

martes, 21 de agosto de 2012

Entrevistas a Avelino Pousa Antelo

Documental de Xan Leira para a serie 'Historias da vida' do Consello da Cultura Galega:



A segunda é unha entrevista que lle fixeron no programa 'Eirado' da TVG o 29/01/2011

A seguinte foi realizada para Terra e Tempo:

luns, 20 de agosto de 2012

As leccións de Avelino Pousa Antelo

Foisenos Avelino Pousa Antelo cos seus mozos 98 anos.
Pídeme o corpo lembrar algún dos momentos máis importantes de reivindicación da lingua de noso, verdadeiras leccións que cómpre non esquencer nunca. Máis aínda se temos en conta que son todas dun home, que xa tiña polo menos 95 anos nas súas sempre lúcidas ideas.
Quen pode esquencer o emocionante momento que representou o seu discurso na manifestación do 18 de outubro do 2009? Lembremos que o acto fora motivado para protestar contra o funesto decreto chamado de plurilingüismo.
Algunhas palabras da súa intervención na Quintana: "Que temblen os arrecastados, que temblen os que se negan a sí mesmos, que temblen eses que pensan que poden dispoñer da liberdade e da dignidade dos galegos, que é algo sagrado. Eu citaría unha frase de Castelao no seu primeiro discurso nas Cortes Constituíntes. Foi o 18 de setembro de 1931:se os galegos aínda somos galegos, é por obra e gracia da nosa lingua, e temos que defendenla.... A miña consgina é a que foi toda a miña vida: hai que seguir!"



Este segundo momento recolle a intervención de Avelino na súa última colaboración na Estrada, invitado pola Asociación Cultural Vagalumes. Neste caso tratábase de celebrar o 125 aniversario do nacemento de Castelao, figura  á que Pousa Antelo foi sempre fiel, desde que o coñecera nun mitin no Teatro Principal de Compostela. Mellor escoitalo a el:



Neste terceiro vídeo, témolo  na presentación das 30.000 sinaturas da ILP, como sempre, na defensa da nosa lingua:

sábado, 18 de agosto de 2012

Por unha lingua sen límite II

Segunda parte do artigo de Mercedes Queixas no Sermos Galiza (aquí a primeira):

Por unha lingua sen límite 1991-2011semella ser certeiramente o título máis acaído para o novo capítulo que a política lingüística galega proxectou entre o 2006-2009.
O Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega, a estrela debutante logo de máis de dous anos de preparación do papel, fixera a súa entrada nos fogares galegos, iso si, moi modestamente e sen apenas ruído.

xoves, 16 de agosto de 2012

No canviem de Llengua




No canviem de Llengua é unha campaña da Associació de Juristes en defensa de la Llengua pròpia. Un aviso para o que decote sucede nos xulgados galegos, que máis que cambiar de lingua establécese unha sitemática exclusión da lingua de noso.

martes, 14 de agosto de 2012

O porvir do galego. 25 anos despois



No programa "A dúas bandas" da TVG, emitido en maio do 1987 participaban Carvalho Calero e Constantino García. O tema era "o porvir do galego". 25 anos despois conviña pegarlle un repaso.



domingo, 12 de agosto de 2012

Ecolingua: mesa redonda sobre lingua e institucións





Un novo retallo do Ecolingua. Neste caso trátase dunha mesa redonda con Iolanda Veloso (profesora na Universidade de Vigo e concelleira de Normalización Lingüística do Concello de Vigo), Manuel González (doutor e profesor na USC e secretario da Real Academia Galega), Henrique Monteagudo (membro do Consello daCultura Galega) e Anxo Lorenzo (Secretario Xeral de Política Lingüística), no I Simposium Internacional Ecolingua, celebrado en Vigo os días 17, 18 e 19 de decembro do 2009.

venres, 10 de agosto de 2012

Ecolingua: mesa redonda sobre lingua e política



Ando a revisar algunhas cousas de atrás que son un aire anovador frente ao deserto que estamos a vivir nos últimos anos. Máis dunha vez incluín vídeos dese excelente Ecolingua celebrado hai xa tres anos pero aínda había algún que non recollera neste blogue, quixen recuperalos agora.
Mesa redonda cos deputados Carme Adán (BNG) e Francisco Cerviño (PSdeG-PSOE), no I Simposium Internacional Ecolingua, celebrado en Vigo os días 17, 18 e 19 de decembro do 2009.

xoves, 9 de agosto de 2012

Por unha lingua sen límite I

Un acertadísimo artigo de Mercedes Queixas Zas no Sermos Galiza (non perder a continuación):

Por unha lingua sen límite 1991-2011 é o recente título que recolle as palabras pronunciadas na xornada de celebración dos vinte anos dos equipos de normalización lingüística que, organizada pola Coordinadora Galega de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística, tivo lugar en Compostela o 5 de xuño de 2011.

mércores, 8 de agosto de 2012

A calculadora de Ramón Verea

Como profesor de matemáticas, en moitas ocasións teño que explicar o funcionamento de determinadas funcións dunha calculadora. Neses casos non podo deixar de lembrar a figura de Ramón Verea. Como teño a certeza de que é un descoñecido vou deixar aquí algúns apuntes sobre quen foi ese home.

Nun acto celebrado en novembro do 2009 e organizado polo Foro Enrique Peinador ([1], [2]), homenaxeouse a Ramón Silvestre Verea García, natural da parroquia de Curantes (A Estrada) do que se destacaba o mérito de ser o inventor da calculadora. Despois do descubrimento dun busto realizado polo escultor Manuel Molares interveñen o historiador Ricardo Gurriarán e o mestre Olimpio Arca Caldas, autor do libro Ramón Verea.




Para sermos máis precisos convén matizar o título que se lle asigna en moitos lugares a Ramón Verea como o de ser o inventor da calculadora. Non hai ningunha persoa á que se lle poida atribuir en exclusiva este invento. Os precursores xurdiron no XVII. Un deles foi o reloxo calculador de Wilhem Schikcard,, outros foron os  artefactos dos  ilustres matemáticos Leibniz e Pascal: a máquina artimética do primeiro e a pascalina do segundo.  No XIX patentaríanse moitas máquinas de calcular e faríanse importantes aportacións ao desenvolvemento da tecnoloxía do cálculo. Unha delas viría de Ramón Verea. Concretamente o seu invento, patentado no 1878 ten o mérito de poder realizar produtos directamente pois ata o momento realizábanse mediante unha repetición de sumas. Segundo as palabras do propio Verea:
A miña máquina, ademais de sumar e restar, multiplica e divide polo sistema abreviado que usamos, coa vantaxe de multiplicar todo o multiplicando á vez por cada número do multiplicador
Reivindicar a este noso veciño é tamén reafirmarse no orgullo do propio, do noso. Ramón Verea, un veciño da parroquia estradense de Curantes, mestre e redactor dun xornal, director doutro, escritor, tradutor, inventor e empresario, actividades que realiza en Cuba, Estados Unidos, Guatemala e finalmente Arxentina, onde morre no 1899.
Se un profesor de matemáticas coma min, quixera aproveitar a figura e a proximidade de Verea para facer agromar ese orgullo aparellado á reafirmación da lingua de noso, tería un serio problema pois para facelo deberá enfrentarse aos ditames da Consellería de Educación. Creo que non hai que volver a recordar os funestos mandatos do decreto 79/20120, o chamado decreto do plurilingüismo que prohíbe, entre outras,  as clases de matemáticas en galego. E aínda Valentín García, o secretario xeral de política lingüística é quen de dicir que os decretos non son importantes. Pois na súa mesma lóxica tampouco importará cambiar un por outro e por comenzar a facer algo (non se sabe de nada que fixera ata o día de hoxe), Valentín García, que asistiu ás xornadas correspondentes ao acto do vídeo, podía promover a normalización das matemáticas no ensino por medio da descoñecida figura de Ramón Verea.

martes, 7 de agosto de 2012

Trouleas?

por Lois Diéguez en Terra e Tempo:

Vaia, a Ana María Fernández, concelleira de Cultura do concello da Coruña, acaba de agasallarnos con outra das súas ocorrencias. Lembran as do 2011 cando se estreaba como tal concelleira, aquilo de que "las fiestas del año pasado no tuvieron éxito por ser demasiado gallegas"? E non lle chegou con esa boutade, pois aínda se atreveu a engadir: "el bipartito programaba cosas demasiado gallegas".

luns, 6 de agosto de 2012

Galeguiza Galicia

por Xosé González, no Galicia Confidencial:

Esta é a divisa dun grupo de entidades que ten como única misión acrecentar o discurso do galeguismo con propostas innovadoras alén dos lindes da tradición literaria.
Para acadaren os seus obxectivos estes colectivos utilizan dous medios de comunicación compartidos: www.galeguizargalicia.tv e www.galeguizargalicia.com . En ano e medio a canle de televisión foi visitada por 30.000 persoas; a incidencia a través de facebook é de 62.000 visitas, e os videos en Youtube foron visionados 5.000 veces. A importancia da incidencia social non ten dúbidas.

O galego de Oxford


 

Un capítulo máis do Ben Falado. Non necesita presentación.

Consumo responsable en galego

por Manuel Bragado no Faro de Vigo:

Cando merco un produto ou escollo un servizo, ademais de ter en conta o prezo e valorar as condicións de calidade, gosto de coñecer tamén a súa trazabilidade, esa información imprescindible para saber da súa orixe e do itinerario do seu proceso de comercialización. Utilizando estes criterios de consumo responsable non teño vergonza ningunha en confesar que a miña preferencia primeira está a prol dos produtos alimentarios que teñan a súa orixe en Galicia. Unha opción que nada ten que ver cun chovinismo visceral e si, pola contra, co seu excelente nivel de calidade e co apoio que precisan os seus produtores para facerse un oco nas canles de comercialización cada vez máis pechadas polos intereses do mercado maiorista. Por ventura hai moitos e excelentes produtos galegos, a prezos moi competitivos, onde cadaquén pode escoller en función dos seus gustos.

sábado, 4 de agosto de 2012

Entre línguas, outra vez

O máis que interesante documental 'Entre línguas' de João Aveledo, Eduardo Maragoto e Vanesa Vila-Verde xa foi noticia neste blogue no seu dia. Se agora volvo sobre el é sobre todo para informar que tamén o podemos ver desde o repositorio de películas Canle TV xunto a unha serie doutros seis documentais que dan unha suma total de máis de dúas horas e media facendo un percorrido beireando a fronteira portuguesa entre Zamora e Badaxoz.
Gostaría de embeber neste post,  por exemplo o documental desta serie no que o profesor Henrique Costas ten a ben comentar para este traballo, porén non é posible facelo. Así que se queremos ver estas curtas non nos queda outra que ir ao web de Canle TV. Cando atopo estes atrancos moito me acordo de Flocos!
Ademais do xa referido 'Entre línguas', os vídeos que podemos ver son Alcântara, Almedilha, Calabor, Olivença e Xalma


xoves, 2 de agosto de 2012

'¿Habla mi idioma?'

Ao procurar algo de orde pola trasteira do blogue atopei este artigo que tiña medio perdido. A autora é  Empar Moliner, publicado en Ara (02/08/2011). Como pasou  un ano aproveito a ocasión para poñelo por aquí:

"El parlant (generalment monolingüe) d'una llengua considera, sense voler, que les altres llengües són traduccions de la seva".