Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







mércores, 28 de febreiro de 2018

Rosalía infinda



O concello da Estrada estalle dando un decidido apoio ao Día de Rosalía, un exemplo que estaría ben seguiran noutros municipios. Onte no Museo do Moble o alumnado de colexios e institutos participaron nunha lectura compartida de versos da escritora. Ao remate do acto proxectouse, como primicia, este fermoso vídeo dunha Rosalía que nunca se acabará.
No audiovisual compártense fragamentos de vídeo con recitado de versos rosalianos  chegados dende Glasgow, Leiden, Fuerteventura, Turaif, Dubai, Copacabana, Polonia, Japón, Jerez, Munich, Venecia, Guanzhou, Tailandia, Los Angeles, París, Portugal, Buenoss Aires, Granada, Inglaterra, Irlanda, República Checa, Suíza,... e tamén retallos gravados centros educativos do concello da Estrada.

Parabéns pola iniciativa, e polo excelente resultado. 


martes, 27 de febreiro de 2018

Os idiomas, como a escritura, son unha porta

por Sara Plaza nas Voces de ProLingua:

Aínda non se derretera a neve nas montañas entre as que nacín e vivo, cando na caixiña de correo electrónico agromou a primeira flor. A destinataria dun modesto galano acompañado dun feixe de liñas manuscritas agradecíame o envío, e contra o final da súa mensaxe comentaba:

luns, 26 de febreiro de 2018

A gráfica que explica a política lingüística en Galicia

Uso do galego por idades
O conto é que o pasado 21/02/18 soltei no Twitter un chío con esta imaxe e o seguinte texto:
Uso do galego por idades ... ou
a política lingüística explicada nunha gráfica
No momento de escribir esta entrada o chío andaba próximo aos 1000 recouchíos, moitos deles procedentes de Cataluña, o cal pon en evidencia a preocupación pola cuestión da lingua que teñen por aquelas lonxitudes. De termos nós un nivel de concienciación semellante, as gráficas que nos describisen terían outras formas.
A gráfica en cuestión está sacada do informe Lingua e sociedade en Galicia. Resumo dos resultados 1992-2016 editado pola RAG ese mesmo día, o 21, co gallo da celebración do Día da Lingua Materna. A Academia denunciaba "un proceso acelerado de monolingüización en castelán, a un ritmo que non prevían os resultados de estudos demolingüísticos previos" e a gráfica da páxina 23 do informe sobre o uso do galego por idades era a que mellor explicaba as consecuencias dunha política lingüística lingüicida.
Alá polo ano 2001 asistira a uns cursos para membros de Equipos de Normalización Lingüística que houbera na Estrada. Estaban organizados pola Dirección Xeral de Política Lingüística e contaban coa colaboración do SNL do concello que daquela tiña como técino a Valentín García, o actual secretario xeral da cousa da lingua. O discurso que se nos presentara era de conformidade e rendición. "As cousas son como son e non poden ser doutra maneira". Lembro, coma se fose hoxe que Anxo Lorenzo, un dos participantes como confenciante, afirmara que "o uso da lingua galega irá descendendo ata o ano 2020" independentemente da política lingüística que se aplicara. A recuperación da vitalidade lingüística nos países cataláns e en Euskadi demostraron xustamente que é precisamente a política lingüística que se aplica o que nos leva por un camiño ou outro. Nós, baixo o sodomizador discurso do bilingüismo harmónico, levamos despois dos 40 ano de dictadura, sofrindo case outros 40 anos de supremacismo coas súas infaustas consecuencias.
A resposta da Xunta a este terrible panorama está ao nivel da que podería dar Groucho Marx nunha das súas películas. A realidade non podería ser máis triste. Agora, o conselleiro de educación anuncia que van elaborar un plan para potenciar o uso do galego entre a mocidade. Agora, despois de levar oito anos excluíndo acotío a lingua galega na escola mediante o funesto decreto de plurilingüismo que desartellou o comenzo dunha viraxe en positivo da política lingüística en Galicia. Vexamos como funciona, xa hoxe, xa desde hai 8 anos, a promoción do uso do galego nas idades máis temperás.

No segundo número de Cumieira, unha publicación da Universidade de Vigo na que se recollen traballos de investigación sobre a lingua galega hai un artigo ben interesante asinado por Nuria Díaz Guedella, titulado A influencia do ensino no proceso de adquisición lingüística no que se trata de profundizar na cuestión de se chega con que o galego sexa a lingua da escola para que o alumnado infantil a asimile como lingua propia. A conclusión do estudo demostra que o uso do galego na aula non é suficiente para que os rapaces o usen cotidianamente. Pola contra o emprego do castelán na escola implica que os galegofalantes abandonen a súa lingua. É imposible non ver aquí os nefastos efectos decreto 70/2010. En primeiro lugar, Nuria destaca un importante factor en contra: a falta de material didáctico en galego, e continúa:

Ademais, cabe destacar que o feito de que o Decreto 79/2010 de plurilingüismo afirme que «na etapa de educación infantil o profesorado usará na aula a lingua materna predominante entre o alumnado (...)», causará efectos negativos que influirán posteriormente no escaso desenvolvemento da lingua galega entre o alumnado galegofalante, pois, nas aulas en que predomina o castelán como lingua materna, o cumprimento da lei dá lugar a unha perda completa do idioma galego.Quizais o ámbito escolar non sexa suficiente para manter o uso do galego como lingua materna nun contexto tan castelanizado como o estudado por nós (hábitat urbano), pero si o é para educar a nenos e nenas que sexan capaces de familiarizarse co idioma sen desenvolver actitudes negativas cara a el. En cambio, o caso contrario si se dá: o uso do castelán na escola provoca a perda total da súa lingua materna no escaso alumnado galegofalante que hai neste contexto. Xa que logo, consideramos fundamental revisar a distribución das linguas que se está levando a cabo actualmente no ensino.

Está moi claro que os responsables de expulsar á mocidade  do uso do galego son os mesmos que agora anuncian medidas homeopáticas para o impulso.
E así todo.

domingo, 25 de febreiro de 2018

sábado, 24 de febreiro de 2018

Abrindo fiestras



Con este audiovisual o ENDL do IES Manuel García Barros (A Estrada), convídanos a que lle abramos a fiestra a Rosalía de Castro, abrámoslle a firestra ao galego!

Abride a fiestra

Manifesto da AELG no Día de Rosalía 2018, por María Reimóndez:

Nun mundo de fiestras pechadas, buscamos o refacho de vento que as abra de vez. Nun mundo que busca facer as comunidades e as persoas máis pequenas, os cartos e a cobiza máis grandes, precisamos forza e profundidade, emoción e pensamento. Ante as fiestras pechadas contra a vida, contra as voces das mulleres, das desprazadas e das nosas outras cómprenos unha palabra firme e abranguente que nos guíe. No bater das fiestras que cheiran a couza do pasado, a mentiras que repetidas mil veces queren chegar a ser verdades, a fala que se nos rouba e aire que nos falta precisamos a bravura das mareas e o salvaxe das montañas. Precisamos todo do que falou e todo o que foi Rosalía de Castro.

Eu non son neofalante

por Olga Brañas, no Sermos Galiza:

É curioso, a maioría de xente que me coñece pensa que son neofalante. Certo é que na fala (e nas publicacións de facebook, que vén sendo o mesmo) tendo a castelanizar toda palabra que se me pon por diante, pero a miña impresión é a contraria: as persoas neofalantes teñen un vocabulario moito máis normativo -chamémoslle correcto- que as que temos o galego como lingua materna. Estou xeralizando, por suposto.

mércores, 21 de febreiro de 2018

O Día da Lingua Materna explicado desde Rianxo


O ENDL do IES Félix Muriel (Rianxo) elaborou este vídeo para explicar en que consiste a celebración do Día Internacional da Lingua Materna que ten lugar todos os 21 de febreiro.

domingo, 18 de febreiro de 2018

Rosalía desde a Dalmacia



Estamos próximos a celebrar un novo Día de Rosalía. Centos de persoas sumarán esforzos e desde plataformas culturais ou desde centros de ensino programarán e colaborarán nesta nova edición. 50 concellos aprobaron mocións de apoio a esta celebración. As deputacións das provincias con acceso ao mar tamén. A deputación de Ourense e a Xunta de Galicia manteñen a súa falta de apoio á iniciativa. Non lles debe gustar o éxito que tivo ano tras ano desde a súa primeira convocatoria no ano 2011. Con esta actitude demostran o seu odio, o seu desprezo á cultura galega e lixan a figura do seu símbolo máis afouto e internacional.
Como gorentosa introdución á multitude de actos que se celebrarán nos vindeiros días achego aquí un clásico. Trátase dun vídeo que veñen de gravar Sara Mašek e Katarina Drenovac no Centro de Estudos de Galego en Zadar. En todo un exemplo paradigmático do que é (isto si é) o bilingüismo harmónico Sara e Katarina recitan «Teño un mal que non ten cura», de Follas Novas. Agora cómpre pegarlle ao play.


Teño un mal que non tén cura,
un mal que naceu comigo,
i ese mal tan enemigo
levarame á sepultura.

Curandeiros, ceruxanos,
dotores en medeciña,
pra esta infirmidade miña
n'hai remedio antre os humanos.

Deixá, pois, de remexer
con concencia ou sin concencia,
os libros da vosa cencia,
pois para min n'han de ter.

¿Que o dudás? Duda non cabe
nesto que digo, doutores,
anque pese, hai amargores
que non pasan con xarabe.

¿Asañasvos porque digo
verdás que sabés de sobra?
Pois a probar... mans á obra:
vede de curarme, amigo.

O meu mal i o meu sofrir
é o meu propio corazón:
¡quitaimo sin compasión!
Despois: ¡faceme vivir!

venres, 16 de febreiro de 2018

Unha ducia de cousas para darlle á lingua



Unha enorme alegría levei ao ver solto pola rede este vídeo no que se achega de forma maxistral o valor da lingua galega como central para os galegos e tamén, para os que non o son.
Cal é o segundo lugar máis visitado de Santiago de Compostela? Pois é un lugar rotulado íntegramente en galego, un lugar no que a lingua de comunicación é o galego. Cal é o elemento que valoran os turistas como o que ofrece de Galicia un destino turístico atractivo?
Nel Vidal mostra múltiples potencialidades da lingua chegando a todolos públicos a través de cousas cotias e convídanos a que empreguemos o galego como elemento diferenciador, que pode aportar valor a produtos e servizos que se asocian ao mesmo.
Nel traballa a prol do uso e prestixio do galego como técnico de normalización lingüística. Foi presidente da Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua (aínda que isto non signifique nada necesariamente; hai contraexemplos)

xoves, 15 de febreiro de 2018

O libro galego precisa un cambio político

por Goretti Sanmartín, en La Voz de Galicia:

A situación do libro galego foi sempre un bo termómetro do estado de Galiza como país con conciencia de seu, do esplendor literario, do dinamismo cultural e da galeguización da nosa sociedade. O libro galego, tanto de creación como de investigación e divulgación, só foi posíbel grazas ao compromiso activo e á xenerosidade dunha minoría intelectual con conciencia que nunca lle faltou a Galiza en todos os períodos da súa historia; e, naturalmente, a existencia do libro galego foi posíbel, así mesmo, polo apoio entusiasta dun público lector con fame de cultura en lingua galega, aquí e alén mar, na Galiza emigrada ou exiliada. 

mércores, 14 de febreiro de 2018

A Igrexa e a lingua galega en Vigo hoxe

por Xosé-Henrique Costas nas Voces de ProLingua:

En 1963 Xoán XXIII establecera en Paceminterris 97-99 que os gobernantes debían favorecer o uso das linguas dos fieis e nesta liña o Concilio Vaticano II acordou que o latín deixase de ser a lingua opaca da liturxia e que a lingua para falar con Deus fose a lingua propia de cada país.

domingo, 11 de febreiro de 2018

Quero xogar



Este é o videoclip do grupo Os nenos da vella, gañador do primeiro premio na categoría infantil do II Certame de música infatil e xuvenil Quero Cantar. Foi rodado na cidade vella da Coruña baixo o paraugas da Deputación da Coruña.
O grupo musical gañador está formado por Noa (voz e percusión), Mikel (caixón e coros) e Yune (baixo e coros); acompañados de Javi, o seu mestre de música.

sábado, 10 de febreiro de 2018

Imaxes de Castelao en Buenos Aires



Filme de 1972 que recolle a presenza do escritor Castelao en Arxentina dende a súa chegada en 1940 ata o seu pasamento. A fita foi un agasallo do reporteiro gráfico Eligio González, de orixe ourensá e emigrado a Bos Aires, que lle ofreceu ao Centro Galego da cidade. Durante anos filmara o escritor en diversas aparicións, que ordea neste filme documental de fondo valor patrimonial. A película foi restaurada polo CGAI en 1995.

venres, 9 de febreiro de 2018

Olimpio Arca e o antroido da Ulla


Este pasado mes de novembro celebrouse a II Mostra de Teatro Escolar Olimpio Arca Caldas, organizadas pola A. C. Vagalumes. Canda elas organizouse unha xornada arredor da figura de Olimpio como estudoso e promotor do entroido da Ulla. Agora que se achegan estas festas quixen recuperar esta conferencia do mestre D. Olimpio sobre o tema. 

Unha arca en Buenos Aires

por Xosé Antón Laxe Martiñán, nas Voces de ProLingua:

Conta Isaac Xubín que os irlandeses máis preocupados pola lingua e cultura do seu país son os que viven fóra da República de Irlanda. Ou como din por Belfast, de seguro que diante dunha ben cumprida pinta de retranca, que para ser irlandés hai que ser británico. A narración do capítulo que comprende o século XX galego ocupou millóns de cartas e foi ditada desde cabinas telefónicas a máis de dez mil quilómetros, en comunicación transatlántica. Convén non esquecelo: os países produtores de emigrantes sempre soubemos darlle a benvida á Historia, esa suma de retallos, no nome doutro país. Tampouco nos deixaron outra.

martes, 6 de febreiro de 2018

Prexuízos lingüísticos



Ao facerse un ano da publicación deste vídeo de Xano Cebreiro quixen colgalo neste blogue. Trata sobre algúns tipos de prexuízos lingüísticos : as súas causas, o que son, e a súa transmisión.
Un excelente recurso educativo para introducir nas aulas a reflexión sobre o tema dos prexuízos.

Vía Moradías do vento

luns, 5 de febreiro de 2018

Vindevídeos de Secundaria



Cunha semana de retraso, (pregúntome se era necesario este desprezo polo traballo dos participantes no concurso), a SXPL publica finalmente os vídeos gañadores do certame Vindevídeos. Se hai uns días xa comentabamos o asunto felicitando aos centros de primaria, agora debemos facelo cos de secundaria. Arriba, o vídeo Cantigueando do IES Franciso Asorey (Cambados) [por certo, este foi o meu primeiro destino, alá no século pasado, xusto o ano que o abriron]. Máis abaixo O peque do Coro do Xan Viaño, elaborado polo  Conservatorio Profesional de Música Xan Viaño, (Ferrol)

domingo, 4 de febreiro de 2018

Sacar a lingua é de mala educación

por Xoán Carlos Domínguez Alberte, no Sermos Galiza:

Oportunidades do multilingüismo na infancia e na idade adulta é o explícito subtítulo deste novo volume publicado, na “Biblioteca Intervención Social / Didáctica”, pola Editorial Galaxia.

venres, 2 de febreiro de 2018

Na segunda feira



A música "Na segunda feira" foi composta para divulgar os nomes tradicionais dos días da semana entre os nenos e nenas galegas.
É da autoría de Gloria Mosquera (Mamá Cabra) para a Mesa pola Normalización Lingüística e a AGAL.