9 mentiras e unha omisión da SXPL

O IGE acaba de publicar os resultados de 2023 da enquisa estrutural a fogares sobre o coñecemento e uso do galego. Trátase dunha enquisa que vén realizado cada cinco anos  desde o ano 2003. A anterior foi a do 2018. 

Pola súa banda, e sendo a principal entidade afectada polos resultados desta enquisa, a Secretaría Xeral de Política Lingüística emitiu un comunicando facendo unha valoración dos mesmos. Como os resultados da enquisa poñen en cuestión a política levada a cabo pola SXPL, este organismo optou por manipular e mentir en todos e cada un dos aspectos da súa valoración. Vexamos que isto é así. Nos seguintes parágrafos recorto algunhas das afirmacións da SXPL extraídas dese comunicado e despois confróntanse cos datos ofrecidos polo IGE.

O que di a SXPL.1. A Enquisa estrutural a fogares, coñecemento e uso do idioma galego publicada hoxe polo Instituto Galego de Estatística reflicte que 7 de cada 10 persoas se comunican en lingua galega

A realidade. O 29'66% di que a súa lingua habitual na fala é sempre o castelán. Iso non significa que a lingua habitual do resto das persoas, 7 de cada 10, sexa o galego pois hai outras epígrafes (máis castelán que galego e máis galego que castelán). Moito menos se pode afirmar que 7 de cada 10 persoas se comunican en lingua galega pois hai tipos e comunicación que non son mediante a lingua falada á que se refire o dato do IGE; podemos comunicarnos por escrito, os medios representan unha forma masiva de comunicación, recibimos moitas mensaxes navegando por internet..

O que di a SXPL.2.Valentín García destacou que dos datos publicados hoxe, e que recollen o resultado das entrevistas realizadas ao longo do ano 2023, despréndese que se relaciona en lingua galega un 69,25% da poboación que vive en Galicia.

A realidade. O 69'25% é a suma dos que falan sempre en galego + os que falan máis en galego que en castelán + (atentos ao último sumando) os que falan máis en castelán que en galego. Polo tanto ese 69'25% non representa unha categoría en si mesma, trátase máis ben da negación doutra categoría, da dos que empregan exclusivamente o castelán. Hai que ser moi retorcido para facer unha análise con categorías complementarias, que ademais non aportan ningunha outra cousa mais que confusión. Outra vez non podemos falar de "que se relaciona en lingua galega" porque o IGE neste caso fai referencia á lingua falada máis habitual, non a relacións escritas, dos medios de comunicación ou da internet. 

O que non comenta a SXPL sobre os resultados da lingua máis habitual son quizais os datos máis relevantes que ofrece o IGE. Por unha banda as porcentaxes dalqueles que manifestan falar en ambas linguas (máis galego que castelán ou máis castelán que galego) mantivéronse respecto dos resultados do 2018. No entanto os que usan sempre o galego reduciron a súa porcentaxe nun 6'34% mentres que os que usan sempre o castelán aumentaron nun 4'99%. 

O que di a SXPL.3. O galego “continúa na senda de ser a lingua cooficial máis empregada no conxunto do Estado e a maioritaria no territorio, sendo un 29,20% os que manifestan utilizar unicamente o castelán de maneira habitual”

A realidade.O 29,66% (non un 29,20%) din empregar exclusivamente o castelán cando falan. Iso non significa que poidamos afirmar que 7 de cada 10 persoas se comunican en galego. Da mesma enquisa sabemos que o 24,37% falan habitualmente só galego. Isto tampouco significa que o 75% das persoas se comuniquen en castelán, o que significa é que a SXPL está manipulando os datos.

Miremos con máis detalle este parámetro: o da lingua habitual na fala. No ano 2018 a porcentaxe dos que falaban en galego/máis galego que castelán era do 52'29%. No 2023 esta porcentaxe baixa un 6'06% ata siturarse nun 46'23%. Neste sentido poderiamos dicir que o galego deixou de ser a lingua maioritaria na fala por primeira vez na súa historia. Quizais este sexa o éxito dunha política lingüística asentada no espallamento de prexuízos sobre a nosa lingua.

O que di a SXPL.4.“practicamente o 100% da poboación é quen de desenvolverse en galego na súa vida”

A realidade. Desenvolverse como? preguntamos. Falando?, oíndo falar?, escribindo? lendo?

Un dos datos dinos que un 5'37% non sabe falar nada en galego. Esta porcentaxe duplicouse respecto do ano 2018. O máis preocupante é que a maioría dos incompetententes na fala en galego están entre a xente nova. A terceira parte dos mozos non é que de falar en galego.

Outro dato, un 6'63% entende pouco ou nada o galego falado. Esta porcentaxe incrementouse nun 2'09% respecto do ano 2018. Este grupo debe estar formado por inmigrantes. O incremento pon en evidencia que non hai ningún tipo de acollida lingüística por parte da Administración.

Hai un 15'66% que non sabe escribir en galego. Ademais esta cifra aumentou un 2'45% respecto do ano 2018. Isto é especialmente grave porque o analfabetismo na escrita en galego está esencialmente relacionado con que ata os anos 80 a poboación non tivera clase de lingua galega polo que sería de esperar que esta falta de coñecemento se aplique á poboación máis vella. En consecuencia, este valor, de modo natural, debería reducirse. Algo debe estar a facerse moi mal para que se incremente. 

Hai un 16'17% de persoas que entenden pouco ou nada o galego escrito. Como no caso anterior, esta cifra incrementouse un 1'22% en comparación cos datos do 2018. 

O que di a SXPL.5....dominando a expresión oral o 94,62% das persoas, mentres que, en canto á escrita, o 84,35% da sociedade recoñece ter competencias neste eido

A realidade.O IGE informa que o 16,6% da poboación non sabe falar o galego, polo que, como moito podemos dicir que domina a expresión oral un 83'4%. Hai un 5,37% que non sabe falalo nada, do cal non se pode concluir que o resto, un 94,63% é quen de dominalo pois hai outro 11,23% que ten pouco dominio do galego oral. Tampouco se ten en conta que estes resultados son os peores de toda a serie histórica. 

O 15,66% non sabe escribir nada en galego. Isto, outra vez, non significa que o resto, o 84,34% domine a escrita en galego pois non estariamos tendo en conta o 23,36% que sabe escribir pouco en galego. 

O que di a SXPL.6. Por outra banda, no que respecta á comprensión, en maior ou menor medida o galego falado é entendido nun 93,37%, mentres que o 96,35% asegura poder ler neste idioma.

A realidade.Non entende o galego falado un 5,79%. Enténdeoo moito ou bastante o resto, un 94,21% (non un 93,37%). En canto á lectura, hai un 3,65% que non entende nada do galego escrito. Outra vez, isto non significa que o resto, o 96'35% "asegure poder ler neste idioma" pois hai 12'53% que ten pouco entrendemento do galego escrito.

O que di a SXPL.7.os datos demostran que sempre utilizan o galego o 53,01% das persoas ás que os avós lles transmitiron esta fala de cativos, fronte ao 23,35% que o fai en castelán, consolidándose a tendencia de cada vez máis fogares bilingües, un 63,89%.

A realidade. Efecivamente, ao 53,01 da poboación galega os seus avós falábanlle galego sempre. Isto é o que di a enquisa. O que é falso é que todas esas persoas empreguen sempre o galego . En canto ao termo de fogares bilingües, non sabemos o que significa. O concepto máis próximo podería ser a lingua de uso no ámbito familiar pero segundo os datos da enquisa, o emprego de ambas linguas con pais, fillos e avós está entre un 19% e un 25%, moi lonxe do 63'89% que aparece na nota da SXPL 

O que di a SXPL.8....no eido dixital, respecto á última análise publicada en 2018 polo IGE, navegan na actualidade en galego un 1,65% máis dos usuarios,

A realidade.A porcentaxe dos que navegan sempre en galego é dun 0'71%. Produciuse unha redución dun 0'58% con respecto aos datos do 2018. Ao que se refiren na nota de prensa é a que no 2018 un 4'96% dos usuarios de internet navegaban en galego ou máis en galego que en castelán. Nos datos do 2023 esta última porcentaxe incrementouse ata un 6'72%. Fica claro que o panorama non está para sacar peito pois un 93'28% navega máis en castelán ou exclusivamente en castelán; ou, tal e como diría a SXPL, na actualidade navegan en castelán un 1'65% dos usuarios. 

O que di a SXPL.9. ...mentres que nos medios tradicionais a lingua aumenta a súa presenza na prensa escrita, pasando dun 40,9% en 2018 a un 44,62% no 2023, un incremento do 3,72%.

A realidade. Segundo o IGE no 2018 un 59'1% lían prensa escrita excusivamente en castelán. Se restamos esta porcentaxe do 100% temos ese 40'9% do que fala a SXPL. No 2023 pasa a haber un 55'38% de lectores exclusivamente en castelán. A resta dá o 44'62% que aparece na nota. O dato non fai referencia á cantidade de prensa escrita publicada, senón á porcentaxe de lectura nunha determinada lingua. Por completar os datos, no 2023 a porcentaxe dos lectores de prensa escrita en castelán/máis en castelán é dun 95'21% polo que a porcentaxe dos que len só en galego/máis en galego fica nun 4'79%. Como vemos, todo un éxito da política lingüística do PP. A pesar da esmagadora presenza do castelán nos medios de comunicación a Xunta subvenciona dez veces máis aos que o fan nesta lingua que aos que o fan en galego.

O que non di a SXPL.10. A SXPL non di nada sobre os principais datos da enquisa do IGE. Por exemplo, non comenta nada de que unha terceira parte dos rapaces entre 5 e 14 anos non sabe falar en galego. Os datos comparativos das enquisas dos ultimos 20 anos sobre a lingua habitual falada dan un panorama de descenso continuo en todas as franxas de idade. 

Miremos o seguinte gráfico realizado por Praza  onde se observa que o descenso máis acusado é, outra vez, na franxa de idade correspondente aos máis novos. Quizais o decreto de prohibición e redución de uso do galego no ensino teña algo que ver con todo isto.

López Campos, o Conselleiro de Lingua, convocou aos grupos paralamentarios abrir un proceso de diálogo para consensuar un Pacto pola lingua. Esta serie de mentiras e omisións non son un bo principio para fundamentar ese pretendido Pacto. Lembremos que se acaban de cumprir 20 anos da aprobación, por unanimidade, no Parlamento do PXNLG. Quen rachou este consenso foi o PP. A política lingüística está en mans duns extremistas antigalegos que se disfrazan do que non son para non seren rexeitados. Eles xa fixeron un pacto, o pacto de Dorian Gray. Se desvelamos a realidade veremos o monstro corrupto e decadente que se oculta tras o retrato que nos queren facer ver a través das gafas do diabo.