Llenguaferits

"Llenguaferits" é un documental que aborda moitos aspectos da situación da lingua catalá. Foi emitido no programa 30 minuts da TV3 o pasado 30/06/19. Polo tanto é un documental cortiño, pero veredes que moi aproveitable.

Pola contra, nós, desde aquel "Linguas cruzadas" (2007) non volvimos ver nada semellante na TVG.

Recollo de seguido a presentación que se fixo do documental na TV3:

Segundo os lingüistas, nove de cada dez linguas no mundo están ameazadas e poden desaparecer durante este século. O proceso pode ter moitas causas, pero a orixe é sempre o mesmo: unha xeración de falantes decide non transmitila aos seus fillos. A sentenza de morte, neste momento, xa está asinada.

Está o catalán en perigo de chegar a este estadio? A cuestión non ten unha resposta unánime por parte dos filólogos, pero no que coinciden é na aparición de algúns síntomas preocupantes.

Os comenzos da fase terminal xa se está vivindo nos extremos do dominio lingüístico: en gran parte de Cataluña Norte e ao sur do País Valenciano. Só en cen anos desapareceu o catalán de cidades e vilas cidades que antes eran monolingües nesta lingua.

Nas rexións catalás, con todo, manteñense as cifras globais do catalán: pouco máis dun terzo da poboación a emprega habitualmente e case todo o mundo o entende. Ademais, os pais seguen transmitíndoo aos seus fillos e hai recén chegados que o aprenden.

Pero hai indicadores que apuntan no sentido contrario. O primeiro: aínda que a escola protexe a lingua a través da inmersión, o catalán é residual no ocio dos nenos e adolescentes. Isto vese nos patios das escolas, onde a alternancia lingüística é continua, pero tamén na transformación do mundo audiovisual. Os máis novos deixaron de consumir os medios tradicionais e os contidos que buscan na web están feitos principalmente en castelán e inglés. A segunda: os falantes de catalán renuncian á súa lingua en calquera situación de conflito e moitas veces cando se relacionan cos inmigrantes. E isto ocorre nun territorio que recibiu case dous millóns de persoas na última década. Por último, o continuo litixio e bloqueo en España e a subestimación do Estado francés dificultan que se poida garantir a supervivencia do catalán. Conflitos que teñen o maior expoñente no mundo da xustiza.

En "Llenguaferits" recompilamos as visións de filólogos como Maria Carme Junyent, Pau Vidal, Francesc Xavier Vila ou Neus Nogué; E preguntamos cal é a súa relación coa lingua a Albert Sánchez Piñol e Víctor Amela, ou músicos como Lildami e David Carabén, así como Pol Gisé e Juliana Canet e activistas como Àlex Hinojo. E sobre todo oiremos os falantes. Algúns son recén chegados que decidiron aprender a lingua e outros son o último eslabón, os últimos falantes en áreas onde se eliminou calquera rastro de catalán.