Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







luns, 7 de outubro de 2019

Como mentir coas estatísticas do galego.2

Seguimos co estudo da manipulación que fai a Xunta dos datos obtidos polo Institituto Galego de Estatística (IGE) sobre o estado da lingua galega e seguimos tamén co mesmo cartel.

Ámbito laboral
Nesta ocasión botarémoslle un ollo aos datos marcados e que fan referencia a dúas grandes áreas do estudo do IGE, as correspondentes ao ámbito social e laboral. Con respecto ao segundo grupo recóllense dous datos neste cartel, un incremento de +3,11% na lingua empregada cos superiores e outro +2,29% na utilizada cos clientes. O que non se di é que estas cifras obtivéronse de sumar os ítems "en galego sempre" con "máis en galego ca castelán" polo que no anunciado incremento de uso do galego, vai incluída unha parte que podemos atribuir á outra lingua. En todo caso, para obter estes resultados houbo que facer sumas de porcentaxes moi pequenas. Sacar conclusións triunfalistas disto é polo menos aventurado. Veremos a razón.
Para facer unha enquisa cómpre escoller unha mostra. Os datos obtidos son os resultados da mostra, non os da poboación. Así e todo, se somos prudentes, podemos tirar determinadas conclusións sobre esta última. Esa prudencia consiste en ter sempre presente que os valores que ofrecemos non son exactos; poden estar sometidos determinados erros. A ventaxa, neste caso, é que o estudo do IGE pode abarcar unha mostra enorme, duns 23.000 individuos, polo que o erro para datos de toda a poboación galega nunca debería superar, con bastante seguridade, 土 0,65%. Velaí que o máis prudente sería consignar que nos últimos cinco anos houbo un estancamento na situación, sobre todo se acompañamos dunha visión máis ampla.
No ámbito laboral o IGE ofrece tamén resultados sobre a lingua usada cos compañeiros e cos empregados. En todos os casos vemos un panorama con porcentaxes moi semellantes para 2013 e 2018. Que sentido ten buscar cifras irreais e descontextualizadas?

Ámbito social
Quédanos aínda un valor por comentar, ese +2,71% na epígrafe "con comerciantes". Aquí si, a cifra é correcta e fai referencia á evolución do ítem"en galego sempre". Nesta ocasión non se lle sumou a correspondente diferenza ao ítem "máis en galego ca castelán", posiblemente porque aquí houbo unha pequena redución de -0,38%. Polo tanto, se tivesen a honestidade de colocar sempre a mesma cifra, no canto dun +2,71 deberían ter posto +2,33. Unha forma ben miserable de manchar as mans. Total, por unhas décimas. A prepotencia é o que ten.
Outra vez non se dan as outras cifras do ámbito social: na relación cos amigos, o médico, a banca ou a Administración os resultados do 2018 prácticamente repiten os do 2013. Tamén se oculta a variación máis grande de todo o ámbito social e que se dá na lingua con que se fala cos profesores dos fillos. Neste caso os que só usan o castelán aumentan nun +4,02%. Ben curioso a Xunta oculte  o maior de todos os incrementos.
Ficou claro. A Xunta mente. Ademais no tema da lingua faino decote. Ten que ofrecer unha visión triunfalista e deturpada da situación da lingua para xustificar unha atroz política lingüística.
Se somos serios e honrados non creo que de todos estes datos se poida extraer outra conclusión de que o declive do galego freouse nestes dous ámbitos durante estes últimos cinco anos. Isto lévanos a enxergar que hai unha masa social resistente que está disposta a apostas pola nosa lingua. Xa que logo, debemos aproveitala. Outra lección que sacamos destes datos é o fracaso de todos eses agoreiros da morte inmediata do galego.
Agora ben, o retrato xeral non é bo. Nos ámbitos social e laboral houbo dun decrecemento de uso do galego de entre un 11% e un 13% no transcurso dos últimos 15 anos. Se abrimos o foco, o panorama neste intervalo é como o do seguinte gráfico, co galego (liñas azuis) en descenso e o castelán (liñas vermellas) superando ás azuis.




Continuará.

Ningún comentario:

Publicar un comentario