Como mentir coas estatísticas do galego.3

Este cartel foi difundido polo secretario xeral de política lingüística nas redes sociais. Nel preséntanse seis cifras, todas elas son enganosas. Nun principio cabería esperar que os valores foron obtidos do estudo sobre o galego do IGE (2018) e que as variacións correspóndese á comparación co anterior enquisa do IGE (2013). Xa explicamos que o que se presenta como incremento na lectura en galego (+3,95%)  non é tal, senón a cifra absoluta da porcentaxe dos que len máis en galego ca en castelán. Os incrementos no trato cos superiores e cos clientes, foron obtidos sumando as pocentaxes de "só en galego" con "máis en galego", porén  o +2,71% é a cifra de incremento de uso exclusivo do galego cos comerciantes. Se neste caso non se lle engadiu a de "máis en galego" foi porque esta porcentaxe era negativa. Velaí, que segundo conveña a Xunta escolle ben uns datos, ben outros, e así manipula todos os valores.
Pasemos a explicar as dúas últimas cifras que aínda non se analizaron.
Lemos no cartel publicitario da Xunta o seguinte anuncio: un 48% emprega o galego nas redes sociais. Consultamos a fonte.

As cifras non coinciden. Que sucede? De onde sae ese 48%? Aquí conviña que o lector investigase nos datos e intentase pescudar como obter esa cifra dun 48% antes de seguir lendo. A resposta é para nota.
      ..................................................................................................................................................
      ..................................................................................................................................................
      .................................................................................................................................................. 

A cifra obterémola cando sumemos as as porcentaxes correspondentes ao ítems "en galego sempre", "máis galego ca castelán" e... "máis castelán ca galego"!: 8,25 +18,03+21,65=47,93, que, redondeando, nos dá ese misterioso 48% . As mesmas razóns servirían para sumar un 92% ("en castelán sempre"+"máis castelán ca galego"+"máis galego ca castelán") de internautas que e empregan o castelán nas redes sociais. Nin este valor, nin o ofrecido pola Xunta son realmente informativos. Se o propósito fose o de facer unha análise seria e rigurosa para adoptar as medidas acaídas ao que reflicten os datos sociolingüísticos non se manipularían os datos.

Consideremos agora a cifra de +4,48%. O cartel foi publicado xusto despois de facérense públicos os datos do IGE sobre o uso do galego no 2018. Todo o mundo entende, polo contexto, que respecto do anterior estudo, do 2013, houbo un aumento dun 4,48% do uso do galego na internet. No seguinte gráfico temos todos os datos desta epígrafe.

Un exercicio moi ilustrativo consistiría en obter, a partir dos datos aquí expostos, o valor destacado pola Xunta: +4,48%. Aposto a que prácticamente ninguén é capaz de obtelo. Con todo, conviña pararse un momento a intentalo antes de continuar lendo. Outra vez a pescuda é para obter unha nota alta, pois a deturpación é ben retorta.
     ......................................................................................................................................................
     ......................................................................................................................................................
     ......................................................................................................................................................

Vou dar a solución: ー4,48= 69,47-73,95. Efectivamente, houbo un decrecemento dun 4,48% na navegación exclusivamente en castelán no período 2013-2018. A manipulación non é pequena, a Xunta toma, sen xustificación algunha, este decrecemento do castelán como un crecemento do uso do galego. Que manda truco! Basta mirar á esquerda do diagrama de barras para ver que a porcentaxe dos que navegan sempre en galego é ridícula e que, neste caso, se houbo aumento, nin sería prudente indicalo pois prácticamente queda subsumido no erro que se lle permite cometer aos datos do IGE.
É imposible que alguén con algo de vergonza se atreva a divulgar que houbo un incremento dun 4,48% no uso do galego en internet, sabendo que a cifra dos que navegan nesta lingua é dun 1,29%. 

Continuará.