Mudar de rumbo

 

por Marta Dacosta en Nós Diario:

Na aula de primeiro da ESO, 12 anos, lemos o artigo do pasado outubro que analizaba os datos de uso do noso idioma. Xusto na súa franxa de idade. Poucos len fluidamente. E o español aparécelles na boca a moitos cando teñen que ler unha cifra ou unha sigla. Algún deles é galego falante. Mais só unha moza di manterse sempre na lingua, mesmo no patio do instituto, onde a omnipresenza do español convérteos en bilingües sen alternativa.

  

Voulles preguntando sobre os seus usos lingüísticos e comprobo que cando falan cos avós o uso da lingua aumenta, porque os seus avós seguen a falar galego, mentres que os seus pais xa non o usan na casa ou con eles e elas. Falo cos protagonistas dos datos e reflexionamos sobre o que din as estatísticas. Ás veces pregúntolles se, cando eles e elas sexan avós, falarán en galego cos seus netos. E non, non se ven a si mesmos falando en galego no futuro.

 

E que podemos facer? Responden ao seu xeito e veñen coincidir con outra rapazada que os antecedeu nas aulas, naquel 2019 que constataba que unha porcentaxe significativa xa non era quen de se desenvolver en galego. Que propoñen, neste caso, o alumnado de 2º da ESO, de 13 anos? No que mais coinciden é en que deberían recibir máis aulas en galego, até hai quen propón que sexa esa a lingua do centro. Tamén coinciden na necesidade de que haxa máis actividades en galego –cine, música, videoxogos–. Especificamente algúns sinalan a idoneidade de ler en galego. Outro punto de coincidencia: que os pais lles falen en galego aos fillos e que a propia mocidade use o galego na casa e tamén noutros ámbitos, facéndose responsábel da presenza do idioma. En menor medida propuxeron tamén: que a sinaléctica nas rúas e en internet estea en galego, responder en galego con quen nos fala esta lingua ou maior presencia do galego nos medios de comunicación e entre persoas famosas que poidan servir de referentes. Estas propostas poderían ser parte da nova carta de navegación para o galego. Mudemos de rumbo.