Quero aplicar a miña ciencia á lingua para pintar a face do noso maior ben colectivo: o galego







venres, 21 de marzo de 2025

Manual de instrucións


 por Xabier Queipo no Nós Diario:

Comezarei por unha autocrítica, non estou certo se xusta ou inxusta, mais en calquera caso avaliación da conduta persoal, que considero cuestionábel. Descoñezo a autoridade moral que atesouro para falar de lingua, cando na miña instrución superior só se inclúen materias científicas, que me proporcionaron os meus títulos universitarios e a miña xa dilatada carreira profesional. Certo é que dende que caín do cabalo hai xa unha morea de anos, cultivei de xeito reiterado a lingua dos meus antepasados, que, no camiño, alguén se ocupara de traizoar. Mais non tendo formación en filoloxía nin en sociolingüística, a miña opinión é exclusivamente a dun usuario. Outros teñen o mandato ético de aportar razóns para "salvar" a lingua galega dun naufraxio intuído por ausencia de mantemento, abandono da tripulación e neglixencia do capitán.

mércores, 12 de marzo de 2025

Segunda etapa de Longalingua

Entre os anos 2006 e 2010 A Mesa publicou unha revista, Longalingua. Hoxe recupera esta iniciativa pero agora faino mediante o formato dixital. A primeira publicación desta nova etapa conta cun artigo de Mª Pilar García Negro, Chea de futuro,  xunto cunha entrevista á mesma autora. Os contidos divulgaranse en plataformas como YouTube e Spotify. Desde este blogue tamén seguiremos a traxectoria desta publicación.

luns, 3 de marzo de 2025

Que diría Iribarne?


 por Daniel Chapela no Nós Diario:

Milleiros de sorrisos conectáronse este domingo durante varias horas na capital de Galicia. Ollares que reflectían esperanza, ganas de mudar as cousas. A necesidade de nos involucrar como sociedade nunha das tarefas colectivas máis relevantes para este século. Baixo a ollada atenta do apóstolo Santiago, o orgullo pola nosa lingua impregnou a praza do Obradoiro e todos os recunchos da zona vella baixo un mesmo lema: lingua vital xa!

O galego (tamén) é política


 por Xoán Antón Pérez Lema no Nós Diario:

Afirmarmos no galego como lingua propia, vital e útil, como este domingo 23-F fixeron ducias de milleiros claro que é facermos política. Outra cousa é que non sexa –nin haxa de ser– política partidista. Porque ocupar o espazo público e investir o tempo de lecer nun exercicio cidadán para nos afirmar no uso público da lingua de noso é un acto substancialmente político.

domingo, 2 de marzo de 2025

Os discursos negacionistas da lingua galega


 por Goretti Sanmartín en Mundiario:

Milleiros de persoas ateigaron o 23 de febreiro as rúas de Compostela. Xente de todas as idades e procedencias, moita xente nova e multitude de crianzas acudiron á cita da Plataforma Queremos Galego para reivindicar o dereito ao uso do noso idioma. Fronte a esa marea humana de persoas conscientes da situación de emerxencia lingüística por que pasamos, sitúanse os negacionistas, as persoas que xulgan que todo vai ben, que segue os pasos programados.

A nobre causa


por Bieito  Lobeira en Nós Diario:

Non sei cal é a razón pola que hai días do ano normaliños, deses que están aí, mais que pasan desapercibidos, e outros, pola contra, que enchen o calendario, danlle sentido á memoria e fan sorrir ao evocar bos momentos ou datas emblemáticas. Días sobranceiros, dos que obrigan a lembrar. Destes últimos é o 23 de febreiro.

sábado, 1 de marzo de 2025

A Compostela pola lingua


 por Marta Dacosta en Nós Diario:

 

Mentres escribo, sinto o cantar dos paxaros ao redor da casa. Ferreiriños, piscos, subeliños e papuxas altérnanse na orquestra que abre o día, mentres a campá da igrexa dá as horas. Distráenme. Porque atendo a como o seu canto cambia, ao amplo repertorio de notas, aos diferentes compases. E acabo pensando en que se estarán a dicir, que mudanza na mensaxe hai por baixo da melodía que escoito, se estes paxaros atlánticos cantarán do mesmo xeito cós seus parentes doutras latitudes e atrévome a dicir que non. Porque sei que entre outras especies animais comprobouse (despois de Castelao) que poderiamos dicir que usan diferentes linguaxes para se comunicaren. Rosalía intuíuno: "Din que non falan as plantas, nin as fontes, nin os paxaros, ... pero non é certo, pois sempre cando eu paso,/ de min murmuran e exclaman:/ -Aí vai a tola soñando".

xoves, 27 de febreiro de 2025

A Xunta quere a morte indolora do galego

 por Quique Costas no Nós Diario:

Nos últimos meses, a raíz dos datos catastróficos do IGE sobre a situación da lingua galega, saíron nos medios o conselleiro José (non Xosé) López Campos e o secretario xeral da Lingua (de cal lingua?, preguntamos agora) SXL, Valentín García, falando da necesidade dun novo Pacto pola Lingua. Moitos galegos ben-pensantes viron neste chamado ao pacto un recoñecemento tácito de que meteran a zoca, de que se pasaran de desgaleguización e non querían figurar na historia como os enterradores do galego, aínda que teimasen en que o Decreto 2010 de Glotocidio non se tocaría, o que constituía un oxímoro: quero unha cousa e tamén quero a contraria.

mércores, 26 de febreiro de 2025

Rosalía; caravel cosido con raio de sol

Un ano máis o Concello da Estrada homenaxea a Rosalía de Castro cun videoclip. Nesta ocasión veremos como Cayetano Lledó vai elaborando o retrato da escritora mentres escoitamos na voz de Sheila carbia unha fermosa elexía de Fedrico García Lorca escrita o 29 de marzo do 1919 e traducida por José Lueiro e Carlos Loureiro. Outra vez o autor do vído foi Lucas Terceiro. Un novo acerto do concello no recoñecemento da nosa lingua por medio da lembranza da matriarca das nosas letras.


domingo, 23 de febreiro de 2025

Polo futuro do galego con Suso F. Acevedo


Suso Fernández Acevedo, compañeiro de ProLingua, arremete neste vídeo contra o funesto decreto de prohibición e redución de uso do galego no ensino.

Saúde e terra!

Manifesto da AELG polo día de Rosalía, escrito por Marga do Val:

Saúde e forza, animais terrestres!

Saúde e forza, para reclamarmos o dereito de vivirmos en galego, para sermos Galiza,

esa palabra que nos sinala.

Cantarte hei Galiza, na lingua galega, que así mo pediron, que así mo mandaron.

Saúde, para a lingua pola que somos e seremos na terra que camiñamos, cuberta de

palabras en todas as estacións do ano, de herbas e flores, de ventos que zoan cantigas e

ríos e regatos pequenos, fervedoiros de arte a remexer pelouros... Palabras que nadan

mares e bican cons, furnas e puntas sinaladas... Palabras, rapaciñas do lugar, palabras,

toleirona mocidade.

Saúde para a lingua!

sábado, 22 de febreiro de 2025

Polo futuro do galego con Ana Iglesias

Ana Iglesias, profesora na Universidade de Vigo e especialista en sociolingüística explica que en Galicia houbo dous tipos de política lingüística, unha de baixa intensidade e agora unha regresiva. Con ambas o único que se conseguiu foi perder falantes. No 2004 apróbase por unanimidade o PXNL, quen rompeu o consenso deste plan? O PP.

Estómagos agradecidos

 

por Bieito Lobeira no Nös Diario:

Calquera día van acabar convencéndonos de que o galego nunca estivo tan ben nin tivo tantos falantes como agora, grazas a Alfonso Rueda, colosal galeguista. E que se hai algún (pequeno) problema débese ao profesorado de galego, ao Bloque, aos pais e nais, aos inmigrantes ou a San Xudas Tadeo. Porque o que ten a ver co papel da Xunta, é modestamente de Cum Laude. De certo que non sodes quen de sinalar unha soa medida da Xunta contra o galego. Nin unha.

Por que vetan o galego?


editorial de Nós Diario, por Alberte Mera:

 Dous ex altos cargos das institucións galegas, quen presidiu o Parlamento da Galiza entre 2009 e 2016, Pilar Rojo; e quen exerceu de vicepresidente do Goberno galego no último mandato de Alberto Núñez Feixoo, Francisco Conde, votaron onte na Comisión Mixta das Cortes españolas vetar que o galego sexa idioma oficial da Unión Europea. Feixoo levounos con el a Madrid como núcleo de confianza. Que triste presentarse por Galiza para defender con dentes un 'non ao galego', aínda que no caso de Rojo lémbrese que para entrar no Senado tivo que presentarse por Albacete. E todo, na semana en que a emerxencia lingüística protagoniza a axenda social, con protestas de entidades sociais como Queremos Galego no seo do Parlamento para reivindicar políticas a prol do idioma e protesta tamén na reunión para a reforma do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega, após o Executivo galego sacar do sombreiro de copa –por non dicir que pagou unha empresa– unha enquisa feita á súa medida a 1.200 persoas para afirmaren que existe unha ledicia social co decreto da Xunta que limita o galego nas aulas. Neste febreiro, porén, hai unha luz que alumea, Rosalía, a quen o 23 lembramos no seu día. Canta falta fas, Rosalía, para embarcar coas túas palabras de actualidade e vixencia máis pobo na causa da lingua e dos intereses das galegas e dos galego.

venres, 21 de febreiro de 2025

Polo futuro do galego: Fernando Ramallo

 Fernando Ramallo, profesor da Universidade de Vigo, explica que o decreto do uso do galego no ensino do 2007, aprobado polo bipartito, recollía o marcado no PXNL do 2004. O decreto do 2010 do PP, en contra do PXNL, estableceu máximos para o emprego do galego

xoves, 20 de febreiro de 2025

As viñetas de Castelao segundo o alumnado do IES Avelina Valladares

O ano 2025 foi declarado pola Xunta de Galicia ano Castelao pois conmemórase o 75 aniversario da súa morte en Buenos Aires. No IES Avelina Valladares (A Estrada) elaboraron esta reinterpretación do álbum Nós e de Cousas da vida que tamén se pode consultar nesta publicación virtual.

Vía IES Avelina Valladares

mércores, 19 de febreiro de 2025

Conselleiro de Cultura, Lengua y Juventud

Aí queda iso!
 

Polo futuro do galego, con Carlos Callón


Vídeo no que  Carlos Callón explica a represión lingüística na etapa democrática e como o PP aprobou en solitario un decreto para que o uso do galego, primeiro na escola e despois no conxunto da sociedade fose diminuíndo progresivamente.

 

Obxectivos para o idioma. Cales?


 editorial do Nós Diario, por Alberte Mera:

Decorre hoxe a primeira reunión dos membros que participan na elaboración da Renovación do Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega 2025. Haberá saúdo do conselleiro de Cultura e Lingua, José López, presentación do informe do presidente da Comisión Técnica, Manuel González, constitución das comisións sectoriais... Terían nas súas mans unha grande empresa ante a emerxencia do idioma que demostra os datos do Instituto Galego de Estatística (IGE). Por iso, os obxectivos deberan ser ambiciosos, como é a total normalización da lingua galega, cumprir e facer cumprir o Plan Xeral de Normalización que nin o Goberno galego ten a ben respectar na práctica diaria, eliminar as limitacións ao galego... Mais a Xunta, no seu ofrecemento de "pacto do galego" marcou liñas vermellas: non cuestionar o decreto que limita o galego no ensino e, para afianzalo, uns días antes de que hoxe transcorra a cita, o conselleiro e o presidente da Comisión Técnica  para a Renovación do Plan Xeral de Normalización presentaban un estudo pagado pola Xunta a unha empresa privada que, con apenas 1.200 enquisas, sitúa o galego como un foguete na mocidade e no ensino, autovalidándose o decreto que reduce o galego nas aulas -fronte ás 9.200  enquisas do IGE que certifican a emerxencia lingüística e a perda do galego entre o estudantado-. A pesar destes precedentes, sería bon que na cita de hoxe non poñan límites ao galego.

O que a xente quere


 por María Reimóndez no Nós Diario:

Hai xa tanto tempo dende a introdución do infame e mal chamado "Decreto do plurilingüísimo" que a súa nova normalidade semella facernos esquecer os vimbios cos que foi creado e como estes volven renacer de tanto en tanto, por exemplo coa suposta enquisa sobre a "percepción social do galego".

Galego cordial

 


por Manuel Bragado no Nós Diario:

Cando lin as declaracións do Conselleiro de Cultura con motivo da entrega ao coordinador do Plan xeral de Normalización (PXNLG) dos resultados dunha Enquisa sobre percepción social do galego, elaborada sobre unha mostra de 1.200 familias, polo Instituto Sondaxe, empresa que forma parte da Corporación Voz de Galicia, convencinme de que o equipo de José López Campos colleulle definitivamente os talentos aos expertos convocados para facerlle fronte á crise de uso do galego. E quen me coñece sabe que nunca foi o meu estilo comerlle a figura a ninguén, forma elegante na fala viguesa de botarlle a alguén unha filípica ou poñelo podre. Máis desta vez a audacia de López pode saírlle furada na súa teimosa determinación de non modificar nin un grao a deriva da actual educación lingüística. E como pola arandela baila a cadela, o conselleiro non agocha o seu entusiasmo á hora de anunciar os datos do estudo dunha empresa privada –poñéndoos á mesma altura dos datos do IGE e dos incumprimentos do 5º e 6º informes do comité de expertos da Carta Europea das Linguas– que conclúe que "en xeral as familias galegas están moi satisfeitas ou satisfeitas co uso do galego no sistema educativo". Para seguir con toda a cara lavada que sobre "as preferencias de uso do idioma no ámbito escolar, un 55,2% considera que a situación actual do uso do galego no sistema educativo debía manterse sen cambios". Falou Varela, dicimos en Vigo. A crise do galego non era para tanto e o decreto 79/2010 non se toca, que para iso as familias están moi satisfeitas e "non queren que se impartan máis materias en galego ou seguir o modelo de inmersión lingüístico". Diante desta doutrina de quen paga manda, agoiro que os expertos contarán con marxe escasa para propoñer, fóra da chegada xa anunciada de Xabarín aos patios. Regresa o discurso conformista da cordialidade, segundo capítulo daquel de imposición do galego. Mágoa que o equipo de López queira enfiarnos aos mestres galeguistas polo cu dunha agulla. Madia leva!


Galego cordial


 por Manuel Bragado en Nós Diario:

Cando lin as declaracións do Conselleiro de Cultura con motivo da entrega ao coordinador do Plan xeral de Normalización (PXNLG) dos resultados dunha Enquisa sobre percepción social do galego, elaborada sobre unha mostra de 1.200 familias, polo Instituto Sondaxe, empresa que forma parte da Corporación Voz de Galicia, convencinme de que o equipo de José López Campos colleulle definitivamente os talentos aos expertos convocados para facerlle fronte á crise de uso do galego. E quen me coñece sabe que nunca foi o meu estilo comerlle a figura a ninguén, forma elegante na fala viguesa de botarlle a alguén unha filípica ou poñelo podre. Máis desta vez a audacia de López pode saírlle furada na súa teimosa determinación de non modificar nin un grao a deriva da actual educación lingüística. E como pola arandela baila a cadela, o conselleiro non agocha o seu entusiasmo á hora de anunciar os datos do estudo dunha empresa privada –poñéndoos á mesma altura dos datos do IGE e dos incumprimentos do 5º e 6º informes do comité de expertos da Carta Europea das Linguas– que conclúe que "en xeral as familias galegas están moi satisfeitas ou satisfeitas co uso do galego no sistema educativo". Para seguir con toda a cara lavada que sobre "as preferencias de uso do idioma no ámbito escolar, un 55,2% considera que a situación actual do uso do galego no sistema educativo debía manterse sen cambios". Falou Varela, dicimos en Vigo. A crise do galego non era para tanto e o decreto 79/2010 non se toca, que para iso as familias están moi satisfeitas e "non queren que se impartan máis materias en galego ou seguir o modelo de inmersión lingüístico". Diante desta doutrina de quen paga manda, agoiro que os expertos contarán con marxe escasa para propoñer, fóra da chegada xa anunciada de Xabarín aos patios. Regresa o discurso conformista da cordialidade, segundo capítulo daquel de imposición do galego. Mágoa que o equipo de López queira enfiarnos aos mestres galeguistas polo cu dunha agulla. Madia leva!

martes, 18 de febreiro de 2025

Polo futuro do galego, con Valentina Formoso


Vídeo no que Valentina Formoso denuncia o apartheid lingüístico ao que se ven sometidos os galego falantes no sistema de ensino debido ás leis impostas unilateralmente polo PP de Galicia

 

Paos na roda ao pacto pola lingua


 por Xoán Antón Pérez Lema no Correo Gallego:

Os dirixentes do PPdeG, como Penélope de Ítaca, semella que son quen a destecer pola noite o que outras persoas e entidades cunha mínima sensibilidade de País tentan tecer polo día. Hai dúas semanas era o veto á proposta do BNG de recoñecer a Castelao como primeiro presidente de Galicia, que constituíu unha emenda á totalidade a respecto do acordo da Mesa do Parlamento que preside o popular Santalices de recoñecemento fundacional do autogoberno galego ao Consello de Galiza e, xa que logo, da presidencia de Castelao. Agora é a difusión pola Xunta dunha enquisa de só 1.200 entrevistas (por certo contratada cunha empresa privada cando a Xunta conta co Instituto Galego de Estatística-IGE-, cunha moi longa experiencia en enquisas periódicas sobre hábitos lingüísticos neste país, a última en outubro con 9.200 entrevistas ) na que seica a maioría dos pais defenden que non mude a presenza do galego como lingua vehicular no ensino, fronte a case un 27% que queren máis galego e algo máis dun 6% que queren menos galego.