II Día da Ciencia en Galego: María Wonenburger

Así como o Día das Letras Galegas non debe restrinxirse a botar catro foguetes un día, senón que debe entenderse como a reivindicación da normalización da lingua de noso a todo o ano,  o Día da Ciencia en Galego  só ten o seu sentido cando se multiplica por 365.
Nesta súa segunda edición, o Día da Ciencia en Galego, homenaxea a María Wonenburger Planells, matemática natural d´A Coruña. Conviña, pois, recompilar algúns recursos para facilitar o achegamento a esta figura das matemáticas.
Máis abaixo xa recomendei un vídeo magnificamente realizado como primeiro paso para coñecer a M. Wonenburger. Aquí quedan máis formas de írmola coñecendo.

1. Monográficos

Dentro do proxecto do Consello da Cultura Galega, Album de Mulleres, hai un álbum específico titulado María Josefa Wonenburger Planells. Unha figura mundial das matemáticas  [web]. Contén gran cantidade de recursos.

O 28 de novembro do 2010 celebrouse nas dependencias do Consello da Cultura Galega  a xornada María Josefa Wonenburger Planells na creación de coñecemento  [web]. Inclúense  audios coas intervencións da xornada.

2. Na prensa

Recompilación de artigos na prensa sobre María J. Wonenburger  en Unha figura mundial das matemáticas, do CCG. [web]

Escolma de artigos sobre María J. Wonenburger do IES Otero Pedrayo [pdf]

María Wonenburger en el reino de Einstein, VILLOT, José María. El Ideal Gallego (14/01/2007).  [pdf] Entrevista

La algebrista feliz. OBELLEIRO, Paola. El País (08/03/2007). [web]. Reportaxe

La cara amable de las matemáticas. ROUCO, Laura. La opiniónde A Coruña (11/03/2007). . [web] Artigo biográfico

“Disfruto haciendo sudokus como la que más”. MOZELÚN, Fernando. La Voz de Galicia (9/03/2008) [pdf]. Entrevista

María Wonenburger Planells:’Tengo una mente abstracta, no soy nada práctica´. BUGALLAL, Isabel. La Opinión de A coruña (14/05/2007). [pdf] Entrevista.

LaUDC investirá doctora honoris causa a la maremática María Wonenburger. La Voz de Galicia. (16/09/2010). [web]

La UDC inviste doctora honoris causa a la matemática María Wonenburger. La Voz de Galicia (21/09/2010). [web]

Una grande de álgebra con “tendencia a ser feliz”. La Voz de Galicia (21/09/2010) [web]

O Consello da Cultura destaca o traballo de María Wonenburger. Galicia Hoxe (29/10/2010) [web]

La discreción de las ciencia exactas. OBELLEIRO Paola. El País  (14/11/2010). [web] Reportaxe

María Wonenburger, “la sabia”. REGO, Pilar. Xornal (17/11/2010). [web]

María Wonenburger entra en el paseo de las ciencias. La Voz de Galicia (2/06/2011) [web]

María Wonenburger, menuda gigante. BARJA, José María. El País (31/07/2011). [web]. Gallegos en la escalera. Retratos de Xurxo Lobato.
María Wonenburger. Una mujer adelantada a su tiempo, 27/06/14, en Mujeres con ciencia,  por Marta Macho Stadler

María Josefa Wonenburger, una olvidada matemática con dos tesis… que nadie reconoció en España, 17/01/19, en The Conversation

3. Nos centros de ensino.

Unha gran  matemática galega.[blogue]  Post do blogue A ciencia tamén é cultura, do IES Otero Pedrayo, dirixido pola profesora Carmen Cid Manzano.Inclúe o vídeo Quen é María Josefa Wonenburger?. [you tube]. Traballo da alumna Gloria Arias Fraga para a área de Ciencias para o mundo contemporáneo de 1º de bacharelato do IES Otero Pedrayo. Insire anacos da entrevista no programa 48 do espazo Efervesciencia da Radio Galega (16/9/2007), con textos e fotografias que percorren a biografia da matemática.

María Wonenburger ou a paixón polas matemáticas. Hipatia, ano 1, nº 2 (05/2006). Boletín de información matemática do IES Fernando Wirtz [pdf]

22 Mulleres Matemáticas. [web] Anotación sobre unha exposición realizada no IES Pintor Colmeiro que contén unha presentación [slide share] cunha referencia a M. Wonenburger.

Posts e publicacións de Tetractis, blogue de divulgación matemática do IES Monelos:

• Unha rua para María Wonenburger [blogue]. Contén póster [issuu] adicado a M Wonenburger
• Matemáticos galegos [blogue]. Publicación na que se inclúe unha referencia a M. Wonenburger
• Mulleres matemáticas [blogue]. Contén publicación [issuu] na que se inclúe unha referencia a M. Wonenburger
• Homenaxe a María Wonenburger [blogue]
• María Wonenburger no paseo das ciencias [blogue]. Tetractis 54 [issuu]
• María Wonenburger Planells doutora honoris causa pola Universidade da Coruña [blogue] Tetractis 45 [issuu]. Tetractis 41_50 [issuu]
• María Wonenburger Planells [blogue]
• Festa da ciencia en galego [blogue] . Publicación sobre a celebración da I Xornada da Ciencia en galego no IES Monelos

4. Outras achegas

María Wonenburger. Galipedia [web]

Wonenburger Planells, María. , Enciclopedia Galega, 2003, XLIV, p. 140. [jpg]

Wonenburger Planells, María Josefa. SOUTO SALORIO,  María José e TARRÍO TOBAR, Ana Dorotea. . Biografías de matemáticos españoles. Divulgamat. [web]. Artigo biográfico dun portal de matemáticas

María Josefa Wonenburger Planells: mujer y matemática. SOUTO SALORIO, M.ª J., TARRÍO TOBAR, A. D.: “, La Gaceta de la Real Sociedad Matematica Española, v. 9, n.º 2 (2006), p. 339-364. [pdf]  [scribd]

Discurso no recoñecemento-homenaxe da Unidade Muller e Ciencia á matemática coruñesa María Josefa Wonenburger Planells. TARRÍO TOBAR, A. D., 2006 [pdf]

María Wonenburger Planells. Insigne galega en terras de América . BORRAJO, Gena. Revista Galega de Educación (Eduga) nº 57, [pdf]

Unha científica pioneira: María Josefa Wonenburger Planells. SOUTO SALORIO, María José e TARRÍO TOBAR, Ana Dorotea . reNOVA GALIZA. Caderno de pensamento cívico. Monográfico nº3 (xullo 2008). A diáspora científica galega.  p. 23 [pdf]

Monolito-homenaxe a María Wonenburger no Paseo das Ciencias. [you tube]O concello de A Coruña homenaxea a María Wonenburger Planells o 2 de xuño de 2011 colocando un monolito no Paseo das Ciencias (Casa das Ciencias, A Coruña), monte de Santa Margarita

María Wonenburger Planells na creación do coñecemento. As irmás de Hipatia. TARRÍO TOBAR, Ana D; RIOS FACHAL, Matilde; RODRÍGUEZ RAPOSO, Ana B. ; CRUJEIRAS CASAIS, Rosa M. ; VÁZQUEZ CENDÓN, M. Elena. Gamma nº 11 (setembro 2011) [pdf]. Artigo sobre a xornada co mesmo título, organizada polo Consello da Cultura Galega, e celebrada o 28 de outubro do 2010. 

Wonenburger, a muller que se tivo que doutorar dúas veces, 23/06/2014, en Galiciencia

5. Entrevistas

Efervesciencia. Radio Galega programa 48 (16/9/2007). [mp3]. Inclúe unha entrevista a M. Wonenburger

“María Wonenburger ou a paixón pola investigación matemática”,PUJALES, Xosé Enrique.  Gamma nº 7 (setembro do 2007) p. 107-109[pdf]

6. Artigos de M. Wonenburger

Aplicación dun pequeno teorema. WONENBURGER PLANELLS, M. J. Gamma nº 4. (setembro 2004) [pdf]

Sobre a ecuación pitagórica. WONENBURGER PLANELLS, M. J. Gamma nº 7 p. 31-37 (2007) [pdf]

7. Muller e ciencia

Unidade da Muller e Ciencia.[web]. Co fin de mellorar a situación social das mulleres galegas e promover o seu achegamento ao ámbito científico-tecnolóxico foi creado este espazo web. Entre as súas accións está a entrega do premio María Wonenburger [web]. Contén unha biografía        

As mulleres na historia das matemáticas. PAZ DÍAZ,Susana. Segundo cuadrimestre 2004-2005 [pdf]. [issuu] Nas páxinas 93-94 ocúpase de M. Wonenburger

Muller e ciencia en Galicia. [web]  Apartado especial do Album de mulleres do Consello da Cultura Galega.

Biographies of Women Mathematicians. Portal do Agnes Scott College de Atlanta, Georgia (EE.UU) sobre os logros das mulleres no mundo das matemáticas. [web]. Non ofrece información de M. Wonenburger

P.S.: Falece aos 86 anos na Coruña a prestixiosa e pioneira matemática María Wonenburger, (16/06/14) no Srmos Galiza

María Wonenburger, talento e paixón polas matemáticas, (16/06/14) na Praza Pública