Cando nos comezos dos anos setenta, acabado de instalar en Galicia, decidín falar e escribir en galego nos medios de comunicación, a decisión viña precedida por unha reflexión cultural e un compromiso político moi habitual na xente da miña xeración. A percepción era que a cultura galega tiña no idioma o principal territorio de identidade, unha identidade maltratada pola historia e a burguesía foránea instalada na terra, e de que os seus valores só terían proxección no futuro se a lingua progresaba universalizándose en todos os ámbitos da sociedade.
O compromiso político de esquerdas non necesitou moito para camiñar parello con aquela ollada á realidade. Aínda que tiven a fortuna de trabar unha amizade enriquecedora con galeguistas de dereitas como Álvaro Cunqueiro ou Filgueira Valverde, por mencionar dous intelectuais conservadores defensores do galego, a xente moza non tardamos en darlle ao uso da galeguidade un significado progresista e de oposición á ditadura franquista. Seguramente foi unha apropiación indebida pero necesaria. Chegado o tempo das liberdades e a implantación da España das autonomías, moitos consideramos que manter a bandeira política de esquerdas como sinal da lingua resultaba improcedente para o seu progreso e normalización. Ninguén debería ser depositario monopolista dos valores lingüísticos e culturais de Galicia e, aínda que seguiron en pé redutos defensores daquela ortodoxia, a man aberta deu resultados e froitos mesmo no longo goberno de Manuel Fraga. Pensamos que a nosa sementeira, aquela que versificou Luís Álvarez Pousa e cantou Milladoiro, non coñecería o agosto da seitura. O soño de ter escola en galego, medios de comunicación en galego, leis en galego... estaba cumprido.
Pero as magnolias tamén murchan e coa escusa da crise vemos como pechan as voces galegas, Vieiros, A Nosa Terra, A Peneira, Galicia Hoxe... e nas aulas calan os mestres. É unha casualidade? Correspóndese cunha galegofobia natural do PPdeG? Non, no partido conservador tamén hai quen chora pola lingua. A análise da catástrofe está por facer, pero eu coido que deberemos ver a situación tendo en conta dous puntos importantes. Un, a instalación natural dos actuais dirixentes do PPdeG no castelán, aínda que contan con maiores e mellor coñecemento da lingua galega que os seus antecesores. Falar galego, por imperativo legal, resúltalles incómodo. Semella unha simpleza pero é unha realidade poderosa. Contra o que acontecía con persoeiros como Pepe Cuíña, Portomeñe, Baltar..., nos que a súa lingua de instalación real era o galego, Feijóo e a súa cuadrilla sente a lingua como unha lousa imposta. E dous, probablemente nin sexa unha manobra consciente, pode que a ruptura informal co galego teña moito que ver co derradeiro capítulo da loita entre a boina e o barrete dentro do PPdeG. Ademais, para desgraza da cultura galega, e polo tanto para a identidade de Galicia, de novo a lingua volve ter atributos de posicións de esquerdas. Retrocedemos, como comunidade, catro décadas en dous anos. Digo eu que moito traballo van ter os psiquiatras no futuro inmediato.
O compromiso político de esquerdas non necesitou moito para camiñar parello con aquela ollada á realidade. Aínda que tiven a fortuna de trabar unha amizade enriquecedora con galeguistas de dereitas como Álvaro Cunqueiro ou Filgueira Valverde, por mencionar dous intelectuais conservadores defensores do galego, a xente moza non tardamos en darlle ao uso da galeguidade un significado progresista e de oposición á ditadura franquista. Seguramente foi unha apropiación indebida pero necesaria. Chegado o tempo das liberdades e a implantación da España das autonomías, moitos consideramos que manter a bandeira política de esquerdas como sinal da lingua resultaba improcedente para o seu progreso e normalización. Ninguén debería ser depositario monopolista dos valores lingüísticos e culturais de Galicia e, aínda que seguiron en pé redutos defensores daquela ortodoxia, a man aberta deu resultados e froitos mesmo no longo goberno de Manuel Fraga. Pensamos que a nosa sementeira, aquela que versificou Luís Álvarez Pousa e cantou Milladoiro, non coñecería o agosto da seitura. O soño de ter escola en galego, medios de comunicación en galego, leis en galego... estaba cumprido.
Pero as magnolias tamén murchan e coa escusa da crise vemos como pechan as voces galegas, Vieiros, A Nosa Terra, A Peneira, Galicia Hoxe... e nas aulas calan os mestres. É unha casualidade? Correspóndese cunha galegofobia natural do PPdeG? Non, no partido conservador tamén hai quen chora pola lingua. A análise da catástrofe está por facer, pero eu coido que deberemos ver a situación tendo en conta dous puntos importantes. Un, a instalación natural dos actuais dirixentes do PPdeG no castelán, aínda que contan con maiores e mellor coñecemento da lingua galega que os seus antecesores. Falar galego, por imperativo legal, resúltalles incómodo. Semella unha simpleza pero é unha realidade poderosa. Contra o que acontecía con persoeiros como Pepe Cuíña, Portomeñe, Baltar..., nos que a súa lingua de instalación real era o galego, Feijóo e a súa cuadrilla sente a lingua como unha lousa imposta. E dous, probablemente nin sexa unha manobra consciente, pode que a ruptura informal co galego teña moito que ver co derradeiro capítulo da loita entre a boina e o barrete dentro do PPdeG. Ademais, para desgraza da cultura galega, e polo tanto para a identidade de Galicia, de novo a lingua volve ter atributos de posicións de esquerdas. Retrocedemos, como comunidade, catro décadas en dous anos. Digo eu que moito traballo van ter os psiquiatras no futuro inmediato.
Ningún comentario:
Publicar un comentario