Cóntoche o seu segredo

por Susana H. Blanco Nigro, nas Voces de Prolingua:

Onte o meu psicólogo díxome: “coñezo máis de Galiza nos seis meses que te atendo, que polo que lin en toda a miña vida”. E é que, aínda que eu vivo en Buenos Aires, teño un anaco do meu corazón ollando cara a Galicia. Son unha das tantas galegas porteñas que falan galego e, xunto co “asado” o domingo, trinco unha tortilla ou unha empanada; e se teño sorte, algunha colega invítame a unha copiña do mellor licor de café do mundo. Tamén porque son parte dun grupo de mozos e mozas que nos xuntamos nalgún dos mil bares porteños só para falar en galego. Chamámonos “Tira a Lingua” e facémolo como sexa, cos nosos erros e cos nosos acertos. Algúns saben máis ca outros, mais entre todos “imos tirando”. O máis gracioso é ver a cara do camareiro que despois de escoitarnos dicir cousas como “onte orballou no serán” escoita: “che, ¿me traes un cafecito?”.A vida galega nesta cidade é incrible. Non alcanza a fin de semana para facer todo o que che propón a colectividade: unha disertación sobre os ideais republicanos na Federación de Asociacións Galegas, un dos faladoiros literarios de “Lectores de Bos Aires”, unha presentación de baile galego de onte e de hoxe con O. C. Danza ou os rapaces de Xeito Novo; algunha película ou saída proxectada pola xente do Terzo da Fala ou algún evento no que as mulleres de Herbas de Prata nos contan agarimosamente as súas experiencias... Todo iso e aínda non lles falei das xuntanzas gastronómico-musicais de cada unha das asociacións... Se non é Vedra, é Betanzos ou ¿máis tarde Sada?... tamén se xunta mañá a xente no Perojano...¡oh! Mais tamén tiñamos un xantar en Lalín e a queimada despois no Toxo.Logo, e coma se todo isto fose pouco, a vida académica arredor da lingua galega e, en especial, a súa defensa tamén ocupan a miña semana. Non só polas clases na Universidad de Buenos Aires, na Cátedra de Estudos Galegos “A. Castelao”, onde analizamos, quizais lonxe xeograficamente mais moi preto nas conviccións, o proceso de substitución lingüística do que o galego é unha vítima que -aínda hoxe- non se deixa morrer. Non sempre todos estamos de acordo... pero en Buenos Aires fálase galego, sóñase en galego e tamén se pelexa en galego, aínda que ao final a forza enxebre sempre triúnfa. Non só porque son as nosas sementes (case o 30% de toda a inmigración de principios e mediados de século viña de Galicia), senón porque, coma adultos formados en múltiples disciplinas que van dende a lingüística á enxeñaría, cremos que a loita por unha lingua é a defensa dos seus falantes; e que o debate lingüístico é en realidade un debate polo mundo que ollamos e cómo o ollamos. E a análise porteña non queda aí: están os Congresos de Linguas Minorizadas de Xeito Novo, a recente cátedra libre da Universidad de La Plata, o traballo cotián que fan moitos estudantes do colexio Santiago Apóstolo, o congreso da AIEG (Asociación Internacional de Estudos Galegos) que se fará acó o vindeiro ano...Imaxínense entón que cando cheguei a Galicia a primeira vez xa cría que acharía a miña casa, e de novo sorprendinme unha vez máis. Nos cursos de galego do Instituto da Lingua Galega atopeime cunha irmandade de xente de todo o mundo que investiga e procesa o mundo ao modo galego. Teño colegas dende San Petersburgo ata Chile, dende Grecia, Marrocos ou a India ata Nova York. E recibir as súas postais -escritas en galego, OBVIO- é o mellor momento do meu día. Ademais, cando cheguei a Galicia coñecín a metade da miña familia, esa que quedou dese lado do “charco”... Ben, dicir “coñecer” non é exacto porque, aínda que xamais nos viramos e só falaramos algunha vez, sentinme no fogar. Atopeime comigo mesma neles. Orbán e Corvelle sempre tiveron un senso especial na miña vida e agora entendo a razón.Entón como non me encantar coa maxia, como non me transportar cos versos de Rosalía ou os debates de Castelao e as palabras de Curros... como non me imaxinar como a miña madriña hai anos, cal María Pita, cando estiven en Santiago na marcha pola defensa dos dereitos, como non me indignar fronte ao manexo corrupto duns cantos pillos que estragan o traballo feito hai anos... Se son a rapaza con máis sorte do mundo, coñezo o segredo de Galiza... Ser Galiza é o seu segredo.