Unha lingua é unha lingua, saia dende a boca, dende as mans ou dende os pes. O idioma que falan as persoas xordas mediante signos é precisamente iso: unha lingua. É por iso que á hora de facer esta reportaxe a principal recomendación que fan os entendidos é a seguinte: “Non vaias poñer linguaxe de signos, que se anoxan!”.
Actualmente no Estado español, só están recoñecidas como oficias a LSE (Lingua de Signos Española) e a LSC (Lingua de Signos Catalá). En Galicia, os expertos no tema andan divididos. Se ben dende a máxima autoridade na materia, a Faxpg (Federación de Asociacións de Xordos do País Galego) entenden que as peculiaridades no léxico de signos propias de Galicia non son máis que unha “variedade dialectal”, outros investigadores apuntan a que, de desenvolverse os estudos adecuados, si que se podería falar dunha LSG (Lingua de Signos Galega)– algo que durante o bipartito xa intentou oficializar o BNG–. Polémicas á marxe, no que todos parecen de acordo, e que as mans tamén teñen acento, e as mans galegas, cando falan, recenden xustamente a Galicia.
O profesor Andrés Caamaño –que padece xordeira– ten por seguro que si que existe unha lingua propia de signos en Galicia. “A miña opinión é que si que a hai e é a que usan moitas persoas en pobos dende hai moitísimos anos. Hoxe en día séguese a utilizar e é distinta da lingua de signos castelá”, explica este experto, autor de numerosos estudos sobre a lingua de signos. “Cientificamente pode demostrarse que existe unha lingua de signos específica de Galicia”, asevera, á vez que alerta de que, ante o escaso interese existente polas peculiaridades da lingua de signos galega “esta estase a perder pouco a pouco”. “A estrutura é moi parecida que a da lingua de signos española pero os signos son distintos”, comenta Caamaño.
Esa é a súa opinión, mais hai quen non a comparte. De feito, dende a dirección da Faxpg sosteñen que a hipotética LSG non é máis que unha variante dialectal do LSE. Feliciano Sola, o presidente desta entidade, ten unha opinión firme sobre o tema: “Realmente o que hai é un pequeno dialecto galego cunha serie de signos propios pero non os necesarios para constituír unha lingua. A estrutura, a gramática da lingua de signos española, é a mesma que a galega. Isto é o mesmo que dicir que en Andalucía non se fala español. Fálase pero cun acento distinto. Aquí, no tema dos signos é o mesmo”.
Segundo Ledo, moitas das palabras propiamente galegas que xurdiron en lingua de signos apareceron nos antigos “colexios de xordos”. “Neses lugares, moitas veces chegábase a un acordo común para definir algún concepto determinado, eran consignas propias que foron quedando”, explica, pero engade: “Iso de que existe unha lingua de signos galega non é certo por moito que algúns así o queiran. É certo que igual que na lingua oral hai distintas entoacións, tamén hai uns parámetros diferenciadores segundo as zonas. Vinte non se di igual aquí que no resto de España, trinta tampouco, avó... así con varias palabras”.
Para a dirección da Faxpg a situación galega dista da catalá. “A lingua de signos catalá está argumentada e comprobada e ten máis de 20 anos de estudo ás costas. Aquí para querer instaurar unha lingua de signos propia habería que abrir unha investigación a nivel lingüístico”, comenta Ledo. Caamaño é doutra opinión: “A lingua de signos de Cataluña está moi protexida, protexeuse da mesma forma que a española, iso é o que ocorre. Aquí en Galicia moitas persoas xordas foron a estudar a Madrid, sobre todo cando dende a Deputación se subvencionaron os estudos alí, polo que isto foi prexudicando o idioma de signos de aquí, que ía perdendo os seus signos característicos”.
Camilo Gutiérrez, profesor de lingua se signos da Asociación de Persoas Xordas de Vigo explica que “hai tempo, e aínda hoxe entre algunhas persoas maiores de Galicia, utilizábase certo tipo de lingua de signos que podería equipararse ao que sería o galego, pero resultou inviable”. Iso si, explica, “isto non significa que non sexa imposible, pero si bastante difícil e inviable na práctica”
Ningún comentario:
Publicar un comentario