Ramón Villares Paz (Xermade, 1951; catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago; ex reitor de USC) leva cinco anos como presidente do Consello da Cultura Galega.
En que situación se atopa o idioma galego respecto de hai dous anos?
Non mellor. Hai un decreto novo, anunciado polo PP na campaña electoral, que modificou o anterior. É un contexto institucional diferente. O problema non é só nin fundamentalmente político; é tamén un problema social, educativo. Confiamos en exceso nas virtudes taumatúrxicas da política para resolver un problema tan complexo como é o idioma. Isto debería obrigarlles a repensar tanto aos que se empeñaron en facer un decreto como aos que se empeñaron en cambialo e paralo.
Pero como se restitúe a posición pública do idioma galego?
Mediante medidas de discriminación. E iso unicamente pode darse mediante unha gran mobilización da sociedade civil ou unha acción institucional decidida. A sociedade galega confiou en que os poderes autonómicos fixesen ese traballo, que se manifestou na colocación do galego no sistema educativo e na construción dun sistema cultural.
E dunha industria cultural?
Claro, claro. Hai trinta anos a industria cultural en galego era mínima. Non quero dicir que hoxe sexa boiante, pero hai teatro, cinema, produtoras de audiovisuais, actores e actrices, medios públicos de comunicación en galego. Todo isto forma parte do mellor da autonomía. Pero a lingua non pode depender só das accións institucionais, ha de depender tamén do pulso social. E é aí onde eu percibo unha certa despreocupación. Agora, hai unha minoría que cre que o galego é un problema e hai outra minoría que cre que o é por outra razón, e hai unha ampla franxa social que está instalada nunha especie de comodidade. O galego non ten un nivel de resistencia moi alto desde o punto de vista sintáctico e fonético -é unha lingua romance moi próxima ao castelán e ao portugués- e, ao propio tempo, no seu uso non ten un alto limiar de resistencia. Marca menos falar ou non falar galego que catalán en Cataluña ou éuscaro no País Vasco.
Esa falta de empuxe da sociedade civil afecta tamén á industria cultural?
É que o problema está no sistema cultural no seu conxunto. Galicia non é unha potencia económica, e se algo a define é poder presentar no mundo a súa identidade cultural. Nos cinco continentes temos galegos e galegas que non renuncian á súa condición de galegos e galegas. Son pingas no océano, pero pingas importantes que se definen como galegas estean onde estean. Esta é nosa gran potencia. Ás veces, non nos decatamos diso e encerellámonos en debates domésticos esterilizantes.
Ningún comentario:
Publicar un comentario