Unha mañá calquera de febreiro. Gorro de lá, dúas voltas á bufanda e saio da casa. Nun pequeno bar de Compostela, remexendo un café, Harrison Ford, Paul Newman, Robert de Niro, Mel Gibson, a rá Gustavo e o 'gato cabrón', Garfield, agardaban por min. Non podía velos, mais estaban alí e falábanme todos á xunta. Quedara con Luís Iglesia, o lucense que lle emprestou a súa fermosa voz a todos eses grandes do cine; e o seu tenro sorriso a un dos malos máis malos da pequena pantalla, Carmelo, o máis vello dos Matalobos. Luís fala moito e falamos de todo: da lingua, do cine, da televisión, do sexo e dalgún... reality.
Pregunta: Perdeu de ligar algunha vez por falar galego?
Resposta: Non [rotundo] É que eu non sei se ligaría algunha vez... [ri] Coido que non hai que concederlle importancia ás declaracións desa rapaza. Que alguén cunha visión tan cativa do mundo diga iso... independentemente de que ao mellor hai xente, bastante xente, que pense así. En Galicia temos un problema sociolingüístico acusado.
P: É de Lugo e ten acento de Lugo
R: Madialeva! [ri]
P: Na súa profesión, asociárono algunha vez cun 'galego bruto'?
R: Noon. Cando empecei na dobraxe, hai 25 anos, pasaba case ao contrario. Aquí non se sabía que galego se quería falar, buscábase un estándar, e apreciábase moito o noso acento porque parecía o máis correcto. Non somos tan catarís na entoación coma nas zonas da costa. Mais si que lembro un compañeiro ao que lle dixeron cousas moi duras cando empezaba: 'Vaite esquecendo dese acento do Courel se queres dobrar'.
P: A vostede nunca lle esixiron logo ese acento que se lle di neutro?
R: Non exite. Mais eu, por fortuna, son monolingüe en galego, igual que o 99.9% da xente da miña aldea. Cando era pequeno non había máis ca unha televisión, a primeira cadea da española, e os exemplos que tiñamos de xente que nos falaba castelán, o mestre, o clérigo, o médico... eran bos exemplos e daquela nós aprendémolo coma unha lingua estranxeira. Eu falo un castelán deses que lle chaman neutro, non se nota que son galego porque para min é coma se falase francés ou inglés. Curiosamente recordo que cando chegamos á Coruña e empezamos a dobrar en castelán os que eramos monolingües en galego tiñamos menos problemas, porque tiñamos as dúas linguas separadas.
''SALA XE, EN GALEGO, QUE BEN SOARÍA!''
P: Que importancia tivo a dobraxe na normalización?
R: Eu doume conta agora do importante que foi, porque... [pregúntame a miña idade] Claro, ti naciches coa televisión galega. Para vós, que nacestes con esa normalidade, a de oír falar toda a vida galego, o que fose, mellor ou peor, porque o faciamos moi mal ao principio, moi mal, moi mal [ri] pero hai unha normalidade establecida a través dunha canle de televisión onde ves películas ou debuxos animados, e é tan sá...
Lembro hai moitos anos que fun a Barcelona e, ao chegar ao aeroporto, abrín o xornal e vin unha sala X en catalán. Deume tanta envexa! Non porque eu fose ir alí [risas] senón porque me pareceu que iso estaba a anos luz, era impensable que en Galicia hai 15 anos houbese unha sala 'xe'! Xa imaxina o nome: sala xe, en galego, ufff... que ben soaría! [ri] Aínda así, hoxe habería que estudar tamén que tipo de televisión está a facerse en galego.
P: Cómpre aquí unha Lei do Cine coma a catalana?
R: Claro que si. A min déronme moita envexa os Goya. Que arrase unha película en catalán, con magníficos actores e actrices cataláns, moitos deles que nin eran coñecidos no resto do Estado... e que arrase con esa normalidade cando aquí xa é dificilísimo rodar en galego. Está despois o problema da distribución, e despois o de emitir estas pezas, porque pese a que hai uns mínimos que están recollidos nunca se levaron adiante.
P: Apreciou algunha evolución no seu volume de traballo desde 1985 até hoxe?
R: Si, á inversa. Levamos tres ou catro anos onde a tele está a reducir o número de horas dobradas ou o reparto, non sei moi ben cal é aí o problema, ao 50%. Hai un colectivo de profesionais detrás que está a quedar sen traballo. É un problema social, a crise está a facernos moito dano. Está asumido que hai que recurtar, pero o que se recurtan son dereitos, a todos os niveis. É un sensentido tremendo, e tragamos todos. Na dobraxe cada día traballamos menos, e iso tendo en conta que se supón que é un sector estratéxico, polo menos culturalmente. Non hai por onde collelo.
''ÍA PARA BANQUEIRO E FUN TITIRITEIRO''
P: Dobrador ou actor. Que foi antes, o ovo ou a galiña?
R: [apura o pouco que queda na taza do café] Actor de dobraxe... non nos gusta que nos chamen dobradores [ri] Non tes por que sabelo, eh!
P: Pois non o sabía...
R: Si, teño unha pequena broma, unha maldade interna. Se queres cóntocha despois... [ofrécese cun gran sorriso] Eu débolle todo ao oficio de dob... de actor de dobraxe [sorrí] Hai 25 anos era imposible dedicarte a ser actor en Galicia. Non había nada. Os compañeiros do teatro estábanse formando, a televisión naceu no 85... non había ningunha posibilidade de que un rapaz dunha aldea de Lugo que ía para banqueiro fose titiriteiro [ri] A dobraxe deume esa oportunidade, aproveiteina e aprendín moitísimo, o 80% do que sei.
P: Que foi o primeiro que dobrou?
Pregunta: Perdeu de ligar algunha vez por falar galego?
Resposta: Non [rotundo] É que eu non sei se ligaría algunha vez... [ri] Coido que non hai que concederlle importancia ás declaracións desa rapaza. Que alguén cunha visión tan cativa do mundo diga iso... independentemente de que ao mellor hai xente, bastante xente, que pense así. En Galicia temos un problema sociolingüístico acusado.
P: É de Lugo e ten acento de Lugo
R: Madialeva! [ri]
P: Na súa profesión, asociárono algunha vez cun 'galego bruto'?
R: Noon. Cando empecei na dobraxe, hai 25 anos, pasaba case ao contrario. Aquí non se sabía que galego se quería falar, buscábase un estándar, e apreciábase moito o noso acento porque parecía o máis correcto. Non somos tan catarís na entoación coma nas zonas da costa. Mais si que lembro un compañeiro ao que lle dixeron cousas moi duras cando empezaba: 'Vaite esquecendo dese acento do Courel se queres dobrar'.
P: A vostede nunca lle esixiron logo ese acento que se lle di neutro?
R: Non exite. Mais eu, por fortuna, son monolingüe en galego, igual que o 99.9% da xente da miña aldea. Cando era pequeno non había máis ca unha televisión, a primeira cadea da española, e os exemplos que tiñamos de xente que nos falaba castelán, o mestre, o clérigo, o médico... eran bos exemplos e daquela nós aprendémolo coma unha lingua estranxeira. Eu falo un castelán deses que lle chaman neutro, non se nota que son galego porque para min é coma se falase francés ou inglés. Curiosamente recordo que cando chegamos á Coruña e empezamos a dobrar en castelán os que eramos monolingües en galego tiñamos menos problemas, porque tiñamos as dúas linguas separadas.
''SALA XE, EN GALEGO, QUE BEN SOARÍA!''
P: Que importancia tivo a dobraxe na normalización?
R: Eu doume conta agora do importante que foi, porque... [pregúntame a miña idade] Claro, ti naciches coa televisión galega. Para vós, que nacestes con esa normalidade, a de oír falar toda a vida galego, o que fose, mellor ou peor, porque o faciamos moi mal ao principio, moi mal, moi mal [ri] pero hai unha normalidade establecida a través dunha canle de televisión onde ves películas ou debuxos animados, e é tan sá...
Lembro hai moitos anos que fun a Barcelona e, ao chegar ao aeroporto, abrín o xornal e vin unha sala X en catalán. Deume tanta envexa! Non porque eu fose ir alí [risas] senón porque me pareceu que iso estaba a anos luz, era impensable que en Galicia hai 15 anos houbese unha sala 'xe'! Xa imaxina o nome: sala xe, en galego, ufff... que ben soaría! [ri] Aínda así, hoxe habería que estudar tamén que tipo de televisión está a facerse en galego.
P: Cómpre aquí unha Lei do Cine coma a catalana?
R: Claro que si. A min déronme moita envexa os Goya. Que arrase unha película en catalán, con magníficos actores e actrices cataláns, moitos deles que nin eran coñecidos no resto do Estado... e que arrase con esa normalidade cando aquí xa é dificilísimo rodar en galego. Está despois o problema da distribución, e despois o de emitir estas pezas, porque pese a que hai uns mínimos que están recollidos nunca se levaron adiante.
P: Apreciou algunha evolución no seu volume de traballo desde 1985 até hoxe?
R: Si, á inversa. Levamos tres ou catro anos onde a tele está a reducir o número de horas dobradas ou o reparto, non sei moi ben cal é aí o problema, ao 50%. Hai un colectivo de profesionais detrás que está a quedar sen traballo. É un problema social, a crise está a facernos moito dano. Está asumido que hai que recurtar, pero o que se recurtan son dereitos, a todos os niveis. É un sensentido tremendo, e tragamos todos. Na dobraxe cada día traballamos menos, e iso tendo en conta que se supón que é un sector estratéxico, polo menos culturalmente. Non hai por onde collelo.
''ÍA PARA BANQUEIRO E FUN TITIRITEIRO''
P: Dobrador ou actor. Que foi antes, o ovo ou a galiña?
R: [apura o pouco que queda na taza do café] Actor de dobraxe... non nos gusta que nos chamen dobradores [ri] Non tes por que sabelo, eh!
P: Pois non o sabía...
R: Si, teño unha pequena broma, unha maldade interna. Se queres cóntocha despois... [ofrécese cun gran sorriso] Eu débolle todo ao oficio de dob... de actor de dobraxe [sorrí] Hai 25 anos era imposible dedicarte a ser actor en Galicia. Non había nada. Os compañeiros do teatro estábanse formando, a televisión naceu no 85... non había ningunha posibilidade de que un rapaz dunha aldea de Lugo que ía para banqueiro fose titiriteiro [ri] A dobraxe deume esa oportunidade, aproveiteina e aprendín moitísimo, o 80% do que sei.
P: Que foi o primeiro que dobrou?
R: O primeiro foi... [os seus ollos viran cara a esquerda, intentando lembrar] facendo o curso, unha peli en castelán que ía de mostra a Barcelona, Los dientes del diablo. Facía de prota [Neste filme, Luis Iglesia púxolle voz a Inuk, o personaxe que na versión orixinal interpretaba Anthony Quinn]
P: E a maldade interna sobre dobradores e actores de dobraxe?
R: [ri a gargalladas] O actor de dobraxe non crea, recrea. Intentamos ser o máis fieis posibles a un orixinal, reproducir o que xa outra persoa fixo por nós nunha lingua distinta. Os dobradores teñen unha gran técnica, pero élles igual como estea o orixinal, Dobren a quen dobren, van facelo sempre do mesmo xeito, o seu. É unha forma mecánica de traballar. Os actores e actrices de dobraxe o que lle poñemos é algo máis de corazón.
P: Daquela para dobrar hai que saber actuar?
R: Hai que saber decodificar. O corpo non tes que poñelo porque xa está posto, pero si que se usan ferramentas de actor.
P: E hai que saber ben o galego para dobrar ao galego?
R: Igual que hai que falar ben o español para dobrar ao español, ou o swahili. Aquí entra en xogo o problema sociolingüístico do que falabamos antes, e a percepción que nós temos da nosa lingua. Eu vexo cousas miñas de hai vinte anos e boto as mans á cabeza! A única referencia que tiñamos era o castelán, o galego estábalo inventando, e facíalo coas eivas que cadaquen tiña. Iso foi mellorando, mais aínda ten camiño por andar. Se lle deixan...
Sobre todo no campo entoativo. A dobraxe tende a facelo todo cunha pretendida elegancia, e o acento non está rifado coa elegancia. Cando se dobran telenovelas están moi marcadas as clases sociais, e aquí todo o mundo fala igual. Coido que sería un bo camiño para normalizar, de dicir 'mira, este é o estándar, e estoutros son riscos vulgares', e que iso sexa percibido pola poboación como aquel que todos estariamos de acordo en falar.
P: Sería unha concepción da dobraxe como escola de normalización.
R: Si, iso. E tería que ter unha explicación dentro do guión, pero por que non vai ter seseo ou gheada un prota? É atrevido, pero tamén o foi Mareas Vivas no seu día. Por que non se vai facer iso na dobraxe? Sempre con cariño, porque eu vin facer verdadeiras barbaridades, coma que se lle metesen estes dous trazos a un cavernícola.
''FAIME MOITA GRAZA O DE SEX-SYMBOL''
P: Como leva iso de ser un sex-symbol desde que sae en Matalobos?
R: [ri a gargalladas] Bon... mimá! Xa ves ti! Non será porque eu quixera... Faime moita graza iso.
P: Síntese cómodo 'fóra da cova'?
R: Si, si, si. Considéronme un privilexiado. Iso ten unha responsabilidade engadida, hai que responder a unhas espectativas. Falarlle ben á xente, ser amable e... falar en galego. Eu falo sempre en galego, non me causa ningún problema, pero se no hospital se me achega un médico e se dirixe a min en castelán é moi importante que eu resposte en galego. A persoa que está ao lado, que te recoñece e sabe que es Matalobos, que es Carmelo, reafírmase. Ti es importante, un dos seus. Quizais despois, cando fale co médico, non se cambia ao castelán.
P: Parárono algunha vez pola rúa para dicirlle 'carallo, Garfield'?
R: [ri a gargalladas] Non! Sempre conto unha anécdota que igual non é a máis espectacular pero a min foi a que máis me sorprendeu. Un día indo para Vigo currar... sete da mañá... na autopista parei na peaxe e dixen 'Bos días'. E a rapaza que estaba cabina dixo 'Mel Gibson!'. Pareceume flipante! Ou, como dicía un amigo meu, 'levarte a ti no asento de atrás do coche é coma levar os documentais da Segunda! [risas]
P: De todos os personaxes aos que lle puxo voz, con cal queda?
R: Non son nada mitómano eu, eh? Adoro a Paul Newman porque me caía moi ben! [ri] E Garfield sempre me gustou moito porque me parece que é un gato cabrón [solta unha risada] Foi unha das veces que mellor o pasei!
Despois, de todo se aprende. Eu sempre digo que levo 25 anos traballando cos mellores, cos mellores do Mundo. Mel Gibson ten unha maneira de mirar... move os ollos coma ninguén! E eu sei eses trucos! Pero quérolles a todos. Bon... quizais a quen non é a Charlton Heston, que o dobrei varias veces e non o soporto! [ri]
P: E quen lle tería gustado que falase pola súa boca?
R: [pénsao] Pois gústame moito Al Pacino. E fixera un casting unha vez con Tacho González, pero quedáballe moito mellor a Tacho que a min! As cousas como son! E eu admíroo moito, quero velo ben feito. Non teño envexa, entre outros motivos porque pasamos de non haber nada dobrado en galego a que dobramos... posiblemente as mellores películas da historia! Eu fixen Casablanca! De Harrison Ford todos os filmes que houbo en Galicia fíxenos eu! Apocalypse Now! Que me neguei a dobrar ao prota para dobrar a Harrison Ford, que sae con, nada, con vinte frases ao principio. Pasou por nós boa parte do mellor cine que se fixo na historia. Que máis vas pedir? [sorrí]
''SON O QUE SON: UN GALEGO ACTOR. POR ESA ORDE''
P: Pregunta obrigada. Para traballar, Madrid ou Galicia?
R: Cando me chaman de Madrid vou como profesional, alí ou a Hollywood. Pero eu son o que son: un galego, un galego actor, por esa orde. Non sei se iso o explica todo.
P: Cine en versión orixinal?
R: Si, sempre. Agora ben... sempre se pode ser sen subtítulos. Mentres se ven as letras estás perdendo o resto das linguaxes do cine. Iso e que estamos a falar de 70 anos de historia. Se fose tan doado... se realmente a xente quixese ver cine en versión orixinal, por que non hai máis salas que o oferten? Por que non se atopa na televisión? Porque os hábitos do público son outros.
E hai outro tema. Non hai que dicirlle 'non' á dobraxe por pose. Eu atópome cantidade de profesionais que non teñen argumentos para rebatir iso, que din unha cantidade de chorradas e de tópicos... No último Festival de Cans estaba Alber Ponte. [incomódase] 'Es que yo tengo unos amigos ingleses y cada vez que vienen a España se parten el culo al ver las pelis dobladas' [eleva o ton] Que argumento é 'tengo unos amigos'? Amigos ingleses, uns señores que viven nun país onde o 99.9% do cine está en versión orixinal porque é a lingua que falan eles! En fin...
P: Que pode adiantarnos do último proxecto no que se embarcou, Piratas?
R: [emociónase] O 90% do equipo é galego: produción, guionistas, equipo técnico, equipo artístico... van flipar! Este país en imaxe é unha barbaridade! E as escenas foron rodadas en interiores e exteriores naturais. Eu son un nobre, un intendente da nobreza en Galicia.
P: Fíxolle de mestre de cerimonias a Pilar Rubio e Óscar Jaenada?
R: Non, pouco contacto tiven con eles. Son da parte pirata! [ri] O que si que había era moi boa relación entre todo o equipo. Estiven hai pouco facendo un curso de esgrima e loita escénica e Enrique Inchausti [instrutor de coreografía de pelexas na serie] confesou que quería vir verme a Galicia pola calidade de vida e pola xente. Todos os galegos fixemos de mestres de cerimonias facendo o que mellor sabemos: ser galegos.
''AS TOMAS DE SEXO NON VAN NO GUIÓN. GÚSTAME PACTAR''
P: E a este galego que lle dá máis rubor: facer escenas de sexo como actor ou como actor de dobraxe?
R: [ri] Como actor de dobraxe non pos o teu físico en xogo. E é curioso como ao espectador lle resulta máis erótico ás veces a violencia que o sexo. Como actor sempre intento pactar esas escenas. Só me daría rubor facer algo que á outra persoa lle molestase. Esas tomas non están nunca escritas, e hai roles pensados desde unha perspectiva moi machista. Os guións din cousas do tipo 'Bícanse apaixoadamente', e hai que inventar. Unha vez un compañeiro recibiu un guión que poñía 'Por fin hacen el amor como nunca en su vida', e el achegouse ao director e preguntoulle 'Coma na túa vida ou coma na miña?' [risas]
En Matalobos, con Olaia Salgado fago escenas que alcanzan unha tensión... Esa relación, entre a súa personaxe e Carmelo, foi pactada con ela. Hai escenas nas que tiramos moito da corda, nas que lle falo a dous centímetros da boca e, cando parece que vai pasar algo, dígolle 'teño traballo', e lisco! Na seguinte vén ela, sorrí, provócame, insinúase ata o punto de que che tocan nun brazo e sentes un calafrío e, cando parece que vai pasar algo, é ela quen me di: 'teño traballo', e marcha! [sorrí] os montadores vólvense tolos! Preguntan: 'Que lles pasa a estes dous?' [ri] Os montadores non ven a serie coma unha persoa calquera desde o sofá da casa, saben o que hai, o que vai pasar. Se funciona con eles... é que funciona.
P: E a maldade interna sobre dobradores e actores de dobraxe?
R: [ri a gargalladas] O actor de dobraxe non crea, recrea. Intentamos ser o máis fieis posibles a un orixinal, reproducir o que xa outra persoa fixo por nós nunha lingua distinta. Os dobradores teñen unha gran técnica, pero élles igual como estea o orixinal, Dobren a quen dobren, van facelo sempre do mesmo xeito, o seu. É unha forma mecánica de traballar. Os actores e actrices de dobraxe o que lle poñemos é algo máis de corazón.
P: Daquela para dobrar hai que saber actuar?
R: Hai que saber decodificar. O corpo non tes que poñelo porque xa está posto, pero si que se usan ferramentas de actor.
P: E hai que saber ben o galego para dobrar ao galego?
R: Igual que hai que falar ben o español para dobrar ao español, ou o swahili. Aquí entra en xogo o problema sociolingüístico do que falabamos antes, e a percepción que nós temos da nosa lingua. Eu vexo cousas miñas de hai vinte anos e boto as mans á cabeza! A única referencia que tiñamos era o castelán, o galego estábalo inventando, e facíalo coas eivas que cadaquen tiña. Iso foi mellorando, mais aínda ten camiño por andar. Se lle deixan...
Sobre todo no campo entoativo. A dobraxe tende a facelo todo cunha pretendida elegancia, e o acento non está rifado coa elegancia. Cando se dobran telenovelas están moi marcadas as clases sociais, e aquí todo o mundo fala igual. Coido que sería un bo camiño para normalizar, de dicir 'mira, este é o estándar, e estoutros son riscos vulgares', e que iso sexa percibido pola poboación como aquel que todos estariamos de acordo en falar.
P: Sería unha concepción da dobraxe como escola de normalización.
R: Si, iso. E tería que ter unha explicación dentro do guión, pero por que non vai ter seseo ou gheada un prota? É atrevido, pero tamén o foi Mareas Vivas no seu día. Por que non se vai facer iso na dobraxe? Sempre con cariño, porque eu vin facer verdadeiras barbaridades, coma que se lle metesen estes dous trazos a un cavernícola.
''FAIME MOITA GRAZA O DE SEX-SYMBOL''
P: Como leva iso de ser un sex-symbol desde que sae en Matalobos?
R: [ri a gargalladas] Bon... mimá! Xa ves ti! Non será porque eu quixera... Faime moita graza iso.
P: Síntese cómodo 'fóra da cova'?
R: Si, si, si. Considéronme un privilexiado. Iso ten unha responsabilidade engadida, hai que responder a unhas espectativas. Falarlle ben á xente, ser amable e... falar en galego. Eu falo sempre en galego, non me causa ningún problema, pero se no hospital se me achega un médico e se dirixe a min en castelán é moi importante que eu resposte en galego. A persoa que está ao lado, que te recoñece e sabe que es Matalobos, que es Carmelo, reafírmase. Ti es importante, un dos seus. Quizais despois, cando fale co médico, non se cambia ao castelán.
P: Parárono algunha vez pola rúa para dicirlle 'carallo, Garfield'?
R: [ri a gargalladas] Non! Sempre conto unha anécdota que igual non é a máis espectacular pero a min foi a que máis me sorprendeu. Un día indo para Vigo currar... sete da mañá... na autopista parei na peaxe e dixen 'Bos días'. E a rapaza que estaba cabina dixo 'Mel Gibson!'. Pareceume flipante! Ou, como dicía un amigo meu, 'levarte a ti no asento de atrás do coche é coma levar os documentais da Segunda! [risas]
P: De todos os personaxes aos que lle puxo voz, con cal queda?
R: Non son nada mitómano eu, eh? Adoro a Paul Newman porque me caía moi ben! [ri] E Garfield sempre me gustou moito porque me parece que é un gato cabrón [solta unha risada] Foi unha das veces que mellor o pasei!
Despois, de todo se aprende. Eu sempre digo que levo 25 anos traballando cos mellores, cos mellores do Mundo. Mel Gibson ten unha maneira de mirar... move os ollos coma ninguén! E eu sei eses trucos! Pero quérolles a todos. Bon... quizais a quen non é a Charlton Heston, que o dobrei varias veces e non o soporto! [ri]
P: E quen lle tería gustado que falase pola súa boca?
R: [pénsao] Pois gústame moito Al Pacino. E fixera un casting unha vez con Tacho González, pero quedáballe moito mellor a Tacho que a min! As cousas como son! E eu admíroo moito, quero velo ben feito. Non teño envexa, entre outros motivos porque pasamos de non haber nada dobrado en galego a que dobramos... posiblemente as mellores películas da historia! Eu fixen Casablanca! De Harrison Ford todos os filmes que houbo en Galicia fíxenos eu! Apocalypse Now! Que me neguei a dobrar ao prota para dobrar a Harrison Ford, que sae con, nada, con vinte frases ao principio. Pasou por nós boa parte do mellor cine que se fixo na historia. Que máis vas pedir? [sorrí]
''SON O QUE SON: UN GALEGO ACTOR. POR ESA ORDE''
P: Pregunta obrigada. Para traballar, Madrid ou Galicia?
R: Cando me chaman de Madrid vou como profesional, alí ou a Hollywood. Pero eu son o que son: un galego, un galego actor, por esa orde. Non sei se iso o explica todo.
P: Cine en versión orixinal?
R: Si, sempre. Agora ben... sempre se pode ser sen subtítulos. Mentres se ven as letras estás perdendo o resto das linguaxes do cine. Iso e que estamos a falar de 70 anos de historia. Se fose tan doado... se realmente a xente quixese ver cine en versión orixinal, por que non hai máis salas que o oferten? Por que non se atopa na televisión? Porque os hábitos do público son outros.
E hai outro tema. Non hai que dicirlle 'non' á dobraxe por pose. Eu atópome cantidade de profesionais que non teñen argumentos para rebatir iso, que din unha cantidade de chorradas e de tópicos... No último Festival de Cans estaba Alber Ponte. [incomódase] 'Es que yo tengo unos amigos ingleses y cada vez que vienen a España se parten el culo al ver las pelis dobladas' [eleva o ton] Que argumento é 'tengo unos amigos'? Amigos ingleses, uns señores que viven nun país onde o 99.9% do cine está en versión orixinal porque é a lingua que falan eles! En fin...
P: Que pode adiantarnos do último proxecto no que se embarcou, Piratas?
R: [emociónase] O 90% do equipo é galego: produción, guionistas, equipo técnico, equipo artístico... van flipar! Este país en imaxe é unha barbaridade! E as escenas foron rodadas en interiores e exteriores naturais. Eu son un nobre, un intendente da nobreza en Galicia.
P: Fíxolle de mestre de cerimonias a Pilar Rubio e Óscar Jaenada?
R: Non, pouco contacto tiven con eles. Son da parte pirata! [ri] O que si que había era moi boa relación entre todo o equipo. Estiven hai pouco facendo un curso de esgrima e loita escénica e Enrique Inchausti [instrutor de coreografía de pelexas na serie] confesou que quería vir verme a Galicia pola calidade de vida e pola xente. Todos os galegos fixemos de mestres de cerimonias facendo o que mellor sabemos: ser galegos.
''AS TOMAS DE SEXO NON VAN NO GUIÓN. GÚSTAME PACTAR''
P: E a este galego que lle dá máis rubor: facer escenas de sexo como actor ou como actor de dobraxe?
R: [ri] Como actor de dobraxe non pos o teu físico en xogo. E é curioso como ao espectador lle resulta máis erótico ás veces a violencia que o sexo. Como actor sempre intento pactar esas escenas. Só me daría rubor facer algo que á outra persoa lle molestase. Esas tomas non están nunca escritas, e hai roles pensados desde unha perspectiva moi machista. Os guións din cousas do tipo 'Bícanse apaixoadamente', e hai que inventar. Unha vez un compañeiro recibiu un guión que poñía 'Por fin hacen el amor como nunca en su vida', e el achegouse ao director e preguntoulle 'Coma na túa vida ou coma na miña?' [risas]
En Matalobos, con Olaia Salgado fago escenas que alcanzan unha tensión... Esa relación, entre a súa personaxe e Carmelo, foi pactada con ela. Hai escenas nas que tiramos moito da corda, nas que lle falo a dous centímetros da boca e, cando parece que vai pasar algo, dígolle 'teño traballo', e lisco! Na seguinte vén ela, sorrí, provócame, insinúase ata o punto de que che tocan nun brazo e sentes un calafrío e, cando parece que vai pasar algo, é ela quen me di: 'teño traballo', e marcha! [sorrí] os montadores vólvense tolos! Preguntan: 'Que lles pasa a estes dous?' [ri] Os montadores non ven a serie coma unha persoa calquera desde o sofá da casa, saben o que hai, o que vai pasar. Se funciona con eles... é que funciona.
Ningún comentario:
Publicar un comentario