A lingua materna de Anxo

Coñecín a Encarna nunha reunión dun Equipo de Normalización Lingüística (ENL) cando ela chegara ca proposta de facermos  unha exposición con fotos e historias dos hórreos do concello. O proxecto non chegou a meterializarse xa que, despois de debater durante bastante tempo, chegamos a convencela de que non conviña facer iso desde un ENL pois iso reforzaría un prexuízo que precisamente tiñamos que desmontar, o prexuízo da identificación do galego co rural, co atraso económico, cos tempos pasados. A este debate seguíronlle moitos cafés falando do significado da normalización, do uso do galego, da política lingüística, mais tamén falabamos clases ou dos nosos fillos. Había pouco que ela tivera un neno, Anxo, aínda que cando Encarna o nomeaba dicía Ancho. Eu metíame con ela por esta pronuncia, mais ela, sempre cun sorriso na face, desmontaba en seguida calquer intento de escarnio.
Encarna facía razonamentos moi coherentes e asentados, e sempre estaba disposta a participar nas actividades do ENL, coa cabeza chea de ideas e proxectos. Era unha desas persoas que se ilusionaban con todo o que facían. Ao traballar con ela tiñas a garantía de ter sempre a alguén disposto á colaboración. No remate daquel curso no que un concurso de traslados nos había de separar Encarna chegounos co anuncio de que decidira educar a Anxo en galego. Concluíra que  non lle imbuiría ao seu fillo os prexuízos nos que ela fora criada. A súa participación no ENL fixéraa relfexionar moito sobre a situación social da lingua, e a pesar de que ela, fóra do instituto, co seu círculo de familiares e amistades, desenvolvíase en castelán,  fixera o esforzo de usar o galego na actividade docente e sentíase orgullosa de telo feito.

Volvín a ver a Encarna o mes pasado en Santiago. Andaba de paseo precisamente co seu fillo Anxo que agora xa é un mociño que debe andar polos dez anos. Comentamos algunhas cousas de como nos fora a vida neste tempo que ambos podíamos medir pola altura do rapaz alí presente.
- Tu no te acuerdas de este señor, verdad? -díxolle a Anxo-... Pues alguna vez te cogió en el colo.
- Caramba! -saeume da alma a exclamación. Entón solteille unha desas lanzas que naqueles tempos lle soía botar-. Vexo que xa non lle falas ao mozo en galego.
Encarna, como fixo sempre, cun sorriso, doume unha resposta que me volveu a desmontar.
- Ai! Ti non sabes que eu lle quero tanto aos meus prexuízos como ao meu fillo!
Entón, todos entenderedes porque eu non podo celebrar o día da lingua materna.