Un bico máxico

por Eva Wojkievicz, música, no Xornal de Galicia:

Acabo de recibir un manuscrito e hoxe a vida brilla máis luminosa e limpa. Está traballado minuciosamente nun imperfecto galego moi fermoso. A caligrafía é trémula pero firme, como o carballo no que xoguei tantas tardes de cativa. En pleno século XXI, meu avó segue mandando cartas escritas á man.
A súa é a última xeración de avós sabios, propagadores do coñecemento que fai evolucionar a especie. O seu reinado comezou hai dez mil anos, cando alguén se atreveu a dominar a natureza coa agricultura; daquela o maior tesouro era a experiencia tribal dos maiores. Antes, como nas xerarquías de calquera outro mamífero, o poder prendíano os máis novos, fortes e audaces. Agora volvemos á sombra da selva cazadora e os netos son os que turran, con rivalidade tecnolóxica, deixando atrás aos entrañables Mestres que observan petrificados como reliquias.
Os adiantos técnicos pasan tan rápido que provocan desacougo se non colles o ritmo da aceleración permanente: o invento da roda tardou dous milenios en chegar a Exipto desde Mesopotamia; a imprenta xa necesitou soamente un século e medio para estenderse por Europa; o teléfono móbil cambiou a vida dos habitantes da Terra en menos de dez anos. Meu avó ten o móbil que lle regalaron gardado na caixa cos plásticos e as instrucións. No mesmo caixón están as tarxetas inmaculadas que vai recibindo da caixa de aforros. El prefire ir cobrar a pensión persoalmente de mans de Evaristo, aproveitar para tomarlle algo na de Dosinda e mercar algunhas flores para repartilas no cemiterio. As persoas teñen que ser fieis ás persoas, non aos artefactos.
Hai pouco desertou de tanta oferta televisiva desde que os da TDT lle meteron outro mando máis na casa. Agora ten a Galega por defecto e preme co dedo no interruptor se quere ver algo ou apaga sen contemplacións cando non lle gusta, e logo? Hai máis cousas que facer! Por exemplo, compoñer unha carta á neta para aprenderlle o saber acumulado en dez mil anos.
Nesta era de relevo xeracional hai conceptos que repite incansablemente meu avó. Un deles é que hai tantos mundos como xente e unicamente aparecen mentres se lles presta atención. Tamén asegura que a nosa lingua é unha princesa durmida agardando o bico máxico que a faga vivir. Cantos máis bicos, máis tempo bulideira e alegre.
Ten a teoría de que sobrevivimos neste mundo hostil grazas a dous tipos de cultura: unha científica que nos protexe das dificultades físicas e outra artística que nos defende das agresións inmateriais. As dúas culturas fannos a vida máis confortable. Cunha podemos vencer as distancias do espazo, do tempo e do coñecemento; coa outra superamos o mal de amores, de perda e de tristeza. Unha fainos máis poderosos; a outra, máis felices. A ciencia precisa da colaboración colectiva porque nace para a civilización e aínda que moitos non participen na creación técnica, poden beneficiarse igualmente dos resultados. Pero as artes son distintas, son especiais para cada unha das persoas que queren entrar no xogo, e tan creador é quen escribe un poema como quen o interpreta.
A lingua reconforta co agarimo dos que se achegan a ela voluntariamente para gozar. Sinto que comparto moito co meu avó e tamén contigo. Estás a ler galego, así que ti es dos meus.