Coñecín tarde a obra de Rosalía. Cando nena ensináronme que era unha muller moi triste que se lamentaba da pobreza dos galegos. De moza nin me preocupaba, e cando Woolf, Lispector ou Beauvoir acompañaban os meus pasos a súa ausencia ficaba como un oco que ningunha outra podería encher. Mais Rosalía ten calma. Son moitos anos de infravaloración ou limitación interesada como para apresurarse agora. Quen a ela se achegue sempre se sentirá na casa.
Con grande hospitalidade comparte os mecanismos de resistencia e tamén de subversión que tan ben coñece. Sabedora de que a orde establecida ten poderosas ferramentas para excluír, é a primeira en regalarnos a esperanza. Como a auga de chuvia, procura ese pequeno espazo na rocha e alí agarda polo frío. Ese que ao conxelar a alma estala o muro dos costumes, da moral patriarcal e do colonialismo cultural e político. Anacos dunha orde que moitos tentan, unha e outra vez, volver xuntar. Todo no seu sitio; a gobernar os de sempre e os demais a calar.
Seguro que Rosalía ri pensando que a Igrexa quere encerrala de novo, esta vez controlando a entrada dos que até o Panteón de Galegos Ilustres se acheguen. E os poderes terrenais que hoxe gobernan tamén desfrutando con ese peche forzoso, non vaia ser que de tanto fender os anacos sexan tan pequenos que non se poida recompoñer a orde correcta desta sociedade. Non vaia ser que este pobo teña a autoestima suficiente como para tirar as portas e tomarse a xustiza pola man.
Logo de 125 anos da súa morte moitas persoas fixemos o camiño desde Padrón a Compostela no tren da poesía. Percorrimos xuntos as rúas da cidade vella e compartimos palabras e pedras até chegar ás portas de Bonaval. Unha tarde de camiños conxuntos, que non idénticos, recitando a Rosalía; como metáfora do que nos resta por construír: un futuro compartido. Poucos sistemas literarios do mundo teñen a fortuna de que unha muller sexa a súa figura central. Unha escritora reivindicativa e comprometida, aínda hoxe incómoda só polo feito de mirar con outros ollos: os de muller, escritora e galega. Capaz, como unha deconstrutora vangardista das identidades ríxidas, de comezar as súas andainas polo interrogante. Por esa sospeita que se pega á pel e reconforta para sempre.
Eu comecei un dos meus primeiros discursos políticos xa fai algún tempo co que entendo é toda unha declaración: “Daquelas que cantan ás pombas i ás frores / todos din que teñen alma de muller; / pois eu que non as canto, Virxe da Paloma, /¡Ai!, ¿de qué a teréi?”. Aínda non atopei a resposta; nen agora estou certa da súa existencia. A pegada de Rosalía non se pecha nun panteón, nin nunha Consellaría de Cultura, nin en bibliotecas, libros ou lectores. Vaga sen presa agardando que a próxima estación sexa a nosa.
Con grande hospitalidade comparte os mecanismos de resistencia e tamén de subversión que tan ben coñece. Sabedora de que a orde establecida ten poderosas ferramentas para excluír, é a primeira en regalarnos a esperanza. Como a auga de chuvia, procura ese pequeno espazo na rocha e alí agarda polo frío. Ese que ao conxelar a alma estala o muro dos costumes, da moral patriarcal e do colonialismo cultural e político. Anacos dunha orde que moitos tentan, unha e outra vez, volver xuntar. Todo no seu sitio; a gobernar os de sempre e os demais a calar.
Seguro que Rosalía ri pensando que a Igrexa quere encerrala de novo, esta vez controlando a entrada dos que até o Panteón de Galegos Ilustres se acheguen. E os poderes terrenais que hoxe gobernan tamén desfrutando con ese peche forzoso, non vaia ser que de tanto fender os anacos sexan tan pequenos que non se poida recompoñer a orde correcta desta sociedade. Non vaia ser que este pobo teña a autoestima suficiente como para tirar as portas e tomarse a xustiza pola man.
Logo de 125 anos da súa morte moitas persoas fixemos o camiño desde Padrón a Compostela no tren da poesía. Percorrimos xuntos as rúas da cidade vella e compartimos palabras e pedras até chegar ás portas de Bonaval. Unha tarde de camiños conxuntos, que non idénticos, recitando a Rosalía; como metáfora do que nos resta por construír: un futuro compartido. Poucos sistemas literarios do mundo teñen a fortuna de que unha muller sexa a súa figura central. Unha escritora reivindicativa e comprometida, aínda hoxe incómoda só polo feito de mirar con outros ollos: os de muller, escritora e galega. Capaz, como unha deconstrutora vangardista das identidades ríxidas, de comezar as súas andainas polo interrogante. Por esa sospeita que se pega á pel e reconforta para sempre.
Eu comecei un dos meus primeiros discursos políticos xa fai algún tempo co que entendo é toda unha declaración: “Daquelas que cantan ás pombas i ás frores / todos din que teñen alma de muller; / pois eu que non as canto, Virxe da Paloma, /¡Ai!, ¿de qué a teréi?”. Aínda non atopei a resposta; nen agora estou certa da súa existencia. A pegada de Rosalía non se pecha nun panteón, nin nunha Consellaría de Cultura, nin en bibliotecas, libros ou lectores. Vaga sen presa agardando que a próxima estación sexa a nosa.
Ningún comentario:
Publicar un comentario