Xosé María Álvarez Cáccamo (Vigo, 1950) reúne na súa última obra, Feijóo, o galego e nós, artigos publicados na prensa galega entre xaneiro de 2009 e marzo de 2010. Todos, entre os que se inclúen varios de Xornal, serven para colaborar na “acción popular de intervención” contra a política que o PP de Feijóo exerce contra o galego.
Cal é o obxectivo da obra?
Contribuír, xuntamente con outros libros dunha liña semellante, coa sociedade civil que está respostando contra o ataque de Feijóo e o seu Goberno contra a nosa lingua. A idea é contribuír a esa actitude civil de resposta a unha agresión. Este é un libro de intervención, pero con valores literarios porque colaboran sinaturas moi importantes do país. Hai un nivel literario moi alto.
Só quedan autores e a sociedade civil na defensa do galego?
É que cada vez confío menos nos políticos, que lle vou facer! Cada vez creo máis na forza da sociedade civil, do pobo. Non me sinto representado polo PP, pero tamén desconfío do panorama político na dereita e tamén na esquerda deste mundo occidental capitalista. Creo máis na xente, e os escritores e intelectuais formamos parte deste colectivo. Esta é a miña confianza, a miña esperanza.
Esta resposta cívico-literaria ten precedentes noutros lugares?
Imaxino que ao longo da historia, as vangardas e a sociedade civil actúan contra a imposición colonialista, contra a glotofaxia da que fala Xosé Manuel Beiras. En Cataluña están nunha situación semellante, aínda que non tan dramática coma a nosa, pero están tamén porque a estratexia do PP esténdese a toda España; hai unha misión recentralizadora. Iso si, alí os defensores da lingua son máis, evidentemente.
No ámbito da lingua, quen nos dese ser Cataluña...
Nalgúns aspectos si, pero somos quen somos. Eu tampouco teño complexo de ser galego, temos unha historia diferente e témolo máis difícil. Se cadra, nese sentido, temos máis mérito ca eles. Nós non contamos co apoio da burguesía, agás certos sectores ilustrados.
Falta o consenso arredor da lingua que si hai en gran parte da política catalá?
Por sorte, parece que en Galicia tamén se chegou a un consenso das forzas progresistas e que o PSOE está disposto a apoiar a defensa da lingua, pero xa veremos como actúa no futuro.
Foi ese o grande erro das forzas progresistas?
Si, efectivamente, e creo que o bipartito estaba un pouco coutado por esa falta de cohesión co PSOE en relación coa lingua. Actuaron, na miña opinión, con excesiva prudencia na normalización, na loita política pola normalización do idioma.
Nos artigos do libro insístese moito na perversión dos termos ao falar do galego.
O concepto de liberdade está a ser usado pola dereita nos últimos tempos cunha enorme deportividade, debe ser unha consigna que teñen. Teñen unha visión da liberdade certamente curiosa e ácrata; queren liberdade para non cumprir as leis. Tamén falan de imposición e ese concepto, aplicado ao uso do galego nas aulas, é cínico porque saben perfectamente cal é a situación nos centros. Ademais, as leis hai que impoñelas, non hai outro xeito. Ou non é imposición o control de alcoholemia? E a Lei de Costas? Desgrazadamente, o galego por vía de imposición legal non conseguiu o seu obxectivo durante os catro anos do bipartito e mesmo está a recuar... É falso, é mentira ese diagnóstico da imposición do galego nas aulas.
Tamén se desprestixia a inmersión.
A inmersión non é máis que unha proposta pedagóxica, pero utilízana como sinónimo de afogamento. Eles mesmos, desde a Xunta, propoñen a inmersión en inglés, bolsas para Inglaterra... O cinismo, neste caso, é escandaloso.
No entanto, ese discurso calou.
A verdade é que si logran convencer e enganar a boa parte da sociedade, que está desinformada. Ademais, coinciden moitos medios de comunicación neste labor de desinformación ou de información nesgada. Falta cultura política e conciencia crítica. Logo de 40 anos de ditadura, hai boa parte da sociedade que non adquiriu condutas democráticas; aínda hai moita censura e moitos medos.
Tamén se critica a relevancia que se lle deu a un grupo minoritario como Galicia Bilingüe.
Os medios que lle deron cancha a Galicia Bilingüe (GB) están na mesma banda ideolóxica do PP e na práctica funcionan como GB. Chámanse bilingües ou reciben subvencións por escribir en galego e non o usan ou fano en cantidades ridículas. É o bilingüismo do monolingüismo. Claro que son bilingües, bilingües para elixir entre castelán e español. É algo esperpéntica a situación de GB e case dramático o eco que se lle deu na prensa a unha manifestación ridícula, pero tráxica, porque alí estaba tamén a Falange.
Hai quen di que o de GB é unha estratexia perfectamente planificada polo PP.
É tan perversa a política profesional... Non sei se hai unha estratexia, pero o que si é verdade é que soa a película de cinema negro, de espionaxe. Non o acabo de entender.
Non hai risco de que a mobilización a favor do galego acabe decaendo no futuro?
As mobilizacións próximas no tempo desgastan, así que haberá que ir distanciándoas entre si e ensaiar outros métodos. O que si creo é que hai unha porcentaxe moi importante, non sei se numericamente pero si desde o punto de vista da conciencia de país, que non está disposta a ceder. Baixará o número, pero non a intensidade e a conciencia. Hai tamén moitos castelanfalantes que están alporizados con este proceso de desprezo da lingua que promove Feijóo.
Na lingua, estabamos mellor con Fraga?
A min dáme moita rabia concederlle algo a Fraga, pero a súa estratexia, desde a perspectiva da dereita franquista, foi máis intelixente. Soubo ocupar o espazo do galeguismo moderado, ou rexionalismo, e gañou militantes. Feijóo está conseguindo o contrario, alporizando a xente do seu propio partido que ten unha relación moi natural co galego. O que pasa é que son tempos distintos e en España hai outra estratexia, como desterrar o Estado das Autonomías. É unha volta á recentralización, á unidade de España. Escápaseme a onde quere chegar este señor; se cadra a Madrid, iso é o que din.
A postura de Feijóo pode ser comprensible, pero a de Anxo Lorenzo...
Eu iso xa si que non o podo comprender. A única explicación para entender o de Anxo Lorenzo é a ambición, a ambición de colocarse nun cargo político de importancia en Política Lingüística. Unha ambición desmedida e enfermiza porque é alguén que é capaz de mudar da noite para a mañá, xa non a súa posición política, senón as súas teses profesionais como sociolingüista. Eu creo que cavou o seu propio oco negro para o futuro, porque cando regrese á Universidade, levará enriba unha lousa de desprestixio profesional absoluta. Non podo entender esa reviravolta como consecuencia da ambición. A ambición non é negativa, pero cando a ambición é de tal intensidade que chega a perturbar a túa propia visión da realidade, hai que cualificala como enfermiza e perigosa para el e para os demais, para os que confiaron no seu traballo.
Está o galego en perigo de extinción?
Non teño ningunha dúbida. Os meus alumnos non falan galego, ningún. En Vigo os cativos non falan galego, é evidente. Antes, polo menos falaban galego cos profesores na aula, pero agora resulta que se lles outorga absoluta liberdade para falar o que queiran. En que falan? Pois o castelán. A loita pola normalización do galego no ensino é urxentísima, pero non suficiente.
Pero na escola é clave.
É clave, sobre todo na etapa infantil, onde a desprotección do galego é absoluta. Que a Xunta decida a partir dos informes do centro a lingua maioritaria é perverso. Que lingua van elixir os pais desgaleguizados que falan entre eles en galego e se dirixen aos cativos en castelán? Non sempre a resposta dos pais será auténtica porque estará contaminada por esta deriva consolidada politicamente do galego como lingua de paletos e o castelán como lingua fina e de éxito. Este é o espírito do decreto.
Ningún comentario:
Publicar un comentario