Onte falamos varios estudosos da cultura galega na sede do Parlamento Europeo en Bruxelas. O motivo era un encontro sobre as literaturas española, catalá, vasca e, claro, galega e a súa relación coa cultura europea.
A min tocoume abordar o tema da literatura moderna galega. Os homes da Xeración Nós non adoptaron as tendencias culturais europeas por causa dunha epifanía súpeta que experimentasen camiño de París. Naceron chuchando nunha cultura aperturista e europea moi allea a calquera prexuízo de provincialismo pechado. Por Rosalía de Castro chegoulles o eco de Heine e do romanticismo da recollida folclorista de romances populares galegos nunha poética anticipadora de trazos existencialistas. Do seu home, o historiador Murguía, chegáronlles as lecturas de Thierry, Taine, Mazzini e Gioberti. E de Pondal, o ossianismo feito galeguidade, toda unha historia mítica, ficcional e alternativa ás narrativas historiográficas centralistas. As figuras da Xeración Nós tomaron boa nota. Con todo, o seu compromiso cunha maior defensa da cultura nativa será o catalizador que os leve a un contacto máis intenso coa cultura europea. Pensemos naquela viaxe que emprendera Castelao por Francia, Bélxica, os Países Baixos e Alemaña, que deu lugar ao seu Diario 1921. Ou no Mitteleuropa de Risco, texto que nos lembra que o contacto coa cultura europea dos escritores galegos era toda unha caixa de Pandora da que podían saír tanto ideas fermosas como prexuizosas. Deste modo a Xeración Nós atopou nestes diarios unha das vías para superar a condición colonial. Outra maneira era o emprego directo das ideas culturais europeas na construción dunha identidade galega, como propuña Otero Pedrayo. De Herder a Chateaubriand, de Spengler a Bergson, a receita integraba as máis clásicas e influíntes das ideas europeas. Esta herdanza proseguiu na tradución de Heidegger que fixo Piñeiro e nas achegas literarias da Nova Narrativa galega do posfranquismo.
No centro do actual poder europeo, caía na conta de que por ser europea, a cultura galega deixou xa de pertencer aos galegos e por suposto de pertencer a un goberno que lle pretende quitar o prestixio que merece por dereito natural. Se cadra eran os intérpretes que traballaban no evento os que mellor o sabían: pasaban as nosas ideas en galego a moitos idiomas do mundo. Falaban galego. Falaban universal.
Ningún comentario:
Publicar un comentario