"O ourizo na néboa" e outros contos en galego

Como batín con este vídeo-conto, aproveito para presentar unha canle, Contos en galegoContos en galego, da que se lle pode tirar moita utilidade tanto no ámbino familiar como no ensino Infantil e Primario. 

A imposición lingüística

por Alfonso Eiré, no Nós Diario:

 

Mentes ben pensantes non acreditan que o sector maioritario do PPdeG aprobase un plano para reverter a normalización lingüística. Vou tratar de explicar aquí como foi a cronoloxía deste cambio que logrou que a imposición do galego e a falta de liberdade acabase por aceptarse socialmente como feito incontestábel.

 

O crime perfecto

 

por Xabier Queipo no Nós Diario: Nós Diario:

Diría que cada vez teño menos tempo para pensar, por mor das múltiples ocupacións que fun amoreando. Non é verdade. Fun adquirindo responsabilidades para estar ocupado en permanencia e, daquela, evitar pensar. Pensar resulta cansado e moitas veces decepciona, pois a análise da realidade leva a descubrir a irracionalidade, quer no propio comportamento quer na irracionalidade da lóxica social que nos arrastra.

 

Explícoche matemáticas 2024

A Comisión de Normalización Lingüística da Facultade de Matemáticas da USC resolveu o concurso Explícoche Matemáticas 2.0 da edición deste ano. Outra vez este concurso tráeme novas que me alegran inmensamente porque o traballo presentado desde o meu centro recibiu o 2º premio. As alumnas de 4º da ESO Alba Albarellos Pose, Noa Otero Calviño e Carla Prieto Loureiro do IES Antón Losada Diéguez (A Estrada), axudadas polos profesores María Paz e Emilio Villanueva tiveron a feliz idea de crear un vídeo musical co título "A trigonometría non é un tostón". Desde que vin o vídeo hai un par de meses, estaba agardando a que saíra a resolución do premio, tiña a certeza de que estas rapazas recibirían un recoñecemento.

O primeiro premio foi para o traballo de Julia Rama González co traballo "Por que a raíz cadrada de 2 é irracional?" no que, mediante o uso de recursos de animación desenvolve unha fermosa demostración da irracionalidade de $\sqrt{2}$ que publicara o portal Gaussianos o ano pasado, recollida á súa vez da canle de Michael Penn, quen dicía tela recollido dun artigo de Theodor Stermann (1902-1991) publicado no 1961. Parece ser que esta demostración "fascinou a moitos matemáticos". Paga a pena coñecela.

O último traballo premiado é o deste vídeo de Teo Calo Suárez, "As matemáticas de Google Maps e máis alá". Magníficamente editado, Teo explícanos algunhas das características máis interesantes dos grafos.

Os premios "Explícoche Matemáticas 2.0" [ver en Retallos Webl] unha exitosa iniciativa da CNL da Facultade de Matemáticas da USC, tiveron a súa primeira edición no 2012. Desde aquela, e coa salvedade do ano 2020 (o da pandemia COVID) veñen outorgándose todos os anos polo que esta é a súa 12ª edición. 

Abalar

 

por Manuel Bragado, en Nós Diario:Nós Diario:

Dende a fase de definición do Proxecto Abalar, curso 2009/2010, a Xunta de Galicia no seu programa de educación dixital priorizou os investimentos en equipamentos e infraestruturas sobre os de formación e creación de contidos dixitais. Un vicio inicial, nunca remediado, a pesar da confrontación dialéctica que ao longo da pasada década mantiveron as editoras educativas galegas coas responsables de Amtega, a axencia creada en 2010 por Feijóo coa intención, entre outras, de dotar a cidadanía das competencias e recursos para participar na sociedade da información. Prioridade das máquinas sobre as persoas consolidada co programa E-Dixgal –substituto de Abalar dende o curso 2014/2015, que ofrece unha educación completamente dixital– cuxa primeira motivación foi estritamente económica, xa que para Amtega constitúe unha opción máis barata que a defendida polas editoras educativas de utilizar un modelo híbrido, no que se utilizan materias didácticos tanto impresos como hipertextuais, escollidos polo profesorado entre todos os dispoñibles, tanto os comerciais das editoras como os compartidos de forma gratuíta polos centros. Estratexia do Partido Popular apenas cuestionada, mesmo polos grupos da oposición, que ademais de arruinar o sector da edición educativa galega, non contribuíu, como se agardaba, a enfrontar a cuestión esencial: o incremento da competencia dixital do alumnado e do profesorado. Por iso, chove sobre mollado que, diante das queixas recentes das familias sobre o funcionamento de E-Dixgal e o anuncio do abandono do programa por parte dalgúns centros, a Consellaría de Educación responda cun "estudo censal corporativo", no que se conclúe que os resultados académicos son parellos con independencia do uso do libro de papel ou dos contidos dixitais de E-Dixgal. Noutras palabras, despois de quince cursos de iniciada a experiencia de Abalar, tanto ten a escola de Xan como a de Pericán. Ben sería que Román Rodríguez explicase con cifras e letras semellante misterio.

La selectivitat de català en Polònia

O programa humorístico Polònia, emitido pola TV3 é todo un clásico (pouco lle falta para facer os 20 anos). Con breves sketchs debulla a actualidade con intelixente acidez. Agora que estamos no tempo de desenvolvemento dos exames da Selectividade, aproveitaron o tema para dar unha lección sobre o discurso supremacista do español.

 

O Plan do consenso lingüístico

 por Gonzalo Constenla, en Nós Diario:

O día 21 de setembro de 2004, o Pleno do Parlamento Galego aprobaba por unanimidade o Plan xeral de normalización da lingua galega (PNL). Por primeira vez na historia, a Cámara que simboliza a soberanía popular do pobo galego e na que naquel momento o Partido Popular tiña maioría absoluta e que sustentaba o último goberno Fraga, acadaba un consenso unánime sobre a política lingüística que había guiar a normalización do galego nos anos vindeiros.

Que suporía que o galego fose lingua oficial na Unión Europea?

por Elisa Quintas Alborés, no Nós Diario:Nós Diario:

A sociedade galega demanda o recoñecemento da oficialidade plena do galego na UE, pois non é lingua oficial e de traballo. O 13 de decembro de 2004 o Goberno español solicitou ao Consello da Unión Europea (UE) que concedese a incorporación do galego, catalán e vasco á lista de linguas oficiais europeas prevista no Regulamento 1/1958 que fixa o réxime lingüístico da Comunidade Económica Europea. Emporiso a institución competente -o Consello da Unión- non concedeu a oficialidade. Polo de agora só existe un cativo uso destas linguas en tres ámbitos, segundo as “Conclusións do Consello relativas ao uso oficial doutras linguas no Consello, e no seu caso, noutras institucións e órganos da UE”, do 13 de xuño de 2005, o que en realidade impide comunicarse directamente cos órganos da UE ao ter que pasar sempre por un organismo español que realiza a tradución.

 

A Selectividade como arma contra o galego. O caso dos exames de Matemáticas

Hai uns días aparecía  por aquí unha entrevista a Ramón Lorenzo feita por Yolanda Castaño na que relataba como cando foi coordinador de COU (Curso de Orientación Universitaria) durante os cursos 1983-84 e 1984-85 tivo que enfrontarse ao rector e ao profesorado de secundaria que se opoñían á introdución do galego nos exames da selectividade. Por certo, a Consellaría parecía que nesa altura non tiña nada que ver co asunto pois só accedeu a permitir o uso do galego baixo presión. Sabémolo porque o relatou así Ramón Lorenzo. Este capítulo merecía estar incluído no Libro negro da lingua galega, de Carlos Callón

Xa que logo, o proceso de normalización das Probas de Acceso á Universidade estivo cargado de dificultades. Nos últimos tempos, baixo a héxira do decreto de prohibición e exclusión da lingua galega do ensino (decreto 79/2010), as circunstancias son propicias a cometer todo tipo de abusos coa lingua de noso. Chegou o momento de dar pasos cara atrás, a ver se ao ir a recú caemos no abismo da aniquilación da lingua. Tal parece ser o obxectivo.

Os exames da selectividade son obxecto de comentario público, os xornais están cheos de ttitulares comentando os feitos máis destacables. Que eu saiba, ningún dixo nada sobre a restra de barbaridades lingüísticas que aparecen, un ano tras outro, nos exames de Matemáticas. Céntrome nesta materia porque é a que coñezo ben, non revisei os exames doutras materias. Velaquí unha escolma do desleixo e desprezo ao galego cometido desde as Comisións de Matemáticas. Comezamos mesmo polo exame de Matemáticas aplicadas ás CCSS da convocatoria extraordinaria do ano pasado.exame de Matemáticas aplicadas ás CCSS da convocatoria extraordinaria do ano pasado. Xa aviso, custa traballo ler estes enunciados (os asteriscos son meus)

(Extraordinaria 2023) Nunha *furna A hai 8 *bolas verdes e 6 vermellas e noutra *furna B hai 4 verdes e 5 vermellas. Lánzase un dado e se sae un número menor que 3 sácase unha *bola da *furna A e se sae un número maior ou igual a 3 sácase a *bola da *furna B. Extraese unha *bola *o chou,

a) Calcule a probabilidade de que a *bola extraída sexa vermella. b) Sabendo que se extraeu unha *bola verde, cal é a probabilidade de que saíra da *furna A? c) Son independentes os sucesos “extraer *bola vermella” e “a *bola procede da *furna A “?

Poño foto do horror porque é difícil de crer

 Se aínda non che sangran os ollos, non te preocupes, hai máis casos irritantes:  

(Extraordinaria 2021) O 40% das persoas que visitan o Pórtico da Gloria da Catedral de Santiago son españolas. Sábese ademais que 4 de cada 5 españoles están satisfeitos coa visita, mentres que, entre os non españois, non están satisfeitos coa visita o 10%.

a) Calcule a porcentaxe de persoas satisfeitas coa visita.b) Cal é a probabilidade de que unha persoa *este satisfeita coa visita e non sexa española? c) ¿Son independentes os sucesos “non ser español” *y “estar satisfeito *ca visita”? Razoe a resposta.

(Xuño 2019) . Logo de anos de utilizalo sábese que a puntuación dun test de uso habitual en certa rama industrial segue unha distribución normal de media 74 e *desviación típica 16. Nunha empresa decídese realizalo a 100 dos seus empregados. 

a) Cal é a probabilidade de que se obteña unha media *muestral superior a 78 puntos, de seguirse a pauta xeral? b) E a probabilidade de que a media *muestral sexa inferior a 74 puntos?

Podemos continuar coa materia de Matemáticas:

(Extraordinaria 2021) Despois de t horas de funcionamento o rendemento *de unha máquina (*en unha escala de 0 a 100) *ven dado *por a función $r\left ( t \right )=\frac{kt}{t^{2}+4}$

a) Calcule K sabendo que o rendemento *as 4 horas *e de 76.

b) Calcule os intervalos de crecemento e decrecemento do rendemento durante *las 7 primeiras horas de funcionamento.

c) ¿En que momento se *consigue o rendemento máximo?, ¿Cal e o seu valor?

(Extraordinaria 2021)Unha empresa pode vender x unidades ao mes *de un determinado produto ao prezo de $518-x^{2}$ euros por unidade. Por outra parte, o fabricante ten gastos mensuais: *unhos fixos de 225 euros e outros de $275x$ euros que dependen del número x de unidades.

a) Determine as funcións I(x) e B(x) que expresan os ingresos e beneficios obtidos pola produción e venda de x unidades, respectivamente. Que beneficio se obtén se se producen e se venden 10 unidades? 

b) Calcule o número de unidades que hai que producir para obter o máximo beneficio. ¿A canto ascenderían os *ditos beneficios? ¿Cal sería o prezo de venda *de unha unidade nese caso?

Anotación final

Se alguén tivo o valor de ler estes enunciados comprobaría que marquei como erro a expresión "desviación típica". Nalgunha ocasión xa me dixeron que era eu que era o único que usaba a forma recollida pola RAG, a saber, "desvío padrón".  Pois non estaría mal, que como desagravio, as Comisións de Matemáticas fixeran caso e comezasen a estender a expresión "desvío padrón"

Repensar as Letras

 

por Marta Dacosta, en Nós Diario:Nós Diario:

Este 17 volveu o debate sobre a celebración das Letras. Polo inadecuado do seu carácter festivo que, en lugar de favorecer a participación en actividades culturais e de difusión da nosa lingua e literatura, máis ben anima a afastarse buscando uns días de descanso. Por ser un cabodano. Unha condición que nos priva da propia persoa a quen se lle dedica, merecedora de recoller esa homenaxe en vida, gozala na compaña de amizades e lectorado e ver a súa obra difundida, estudada e recoñecida. Por non falar do importante que sería escoitala sen filtro ningún.

 

E despois do 17 de maio, a lingua

 

por Marga Doval en Nós Diario:Nós Diario:

Xa se che celebrou, LV, e uniuse a música e a literatura para descubrirte. Polígrafa e violinista da Cidade Alta, viva e querida nos corazóns do que somos, materia de Alexandre Bóveda; da materia que elixiches e nomeaches, elo nunha revolución que aí segue, voz entre voces dunha lingua que reclama os seus dereitos na praza pública. E eu quero ver un novo principio despois deste 17 de maio, a lectura da túa obra, a súa presenza para mover os marcos, para demostrar que nos acompañas nesta denuncia, que xa era túa, da necesaria revitalización da lingua, de deixar de ocultar que imos perdendo falantes, que a lingua non se transmite, que a mocidade, se a fala, deixa de facelo en moitas ocasións en que é máis cómodo falar a outra.