🌅Hoxe é Día de Galiza, e así comeza!
— Concello de Santiago (@PazodeRaxoi) July 25, 2024
(Alba de Groria, 1948. Alfonso Daniel Rodríguez Castelao) pic.twitter.com/fXLIrtcDXy
Vídeo do concello de Santiago de Compostela para celebrar o Día da Patria. Adicado á Alba de Groria, obra de Castelao no 1948
Os autores de Liberdade para o galego analizan polo miúdo a situación real do galego nos principais ámbitos da vida social, especialmente naqueles nos que existen compromisos adquiridos polo Estado ou acordos que alcanzaron todas as forzas políticas en Galiza e que son fundamentais en calquera proceso de normalización: ensino, xustiza, administración, medios de comunicación, economía e empresa, lecer… Para isto utilizan os datos recollidos en cada un dos informes periódicos que a Mesa pola Normalización Lingüística foi remitindo a solicitude do Comité de Expertos do Consello de Europa para a Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minorizadas ou do Relator especial da ONU para os dereitos da minorías en 2019. Esta análise achéganos datos verdadeiramente estarrecedores, como por exemplo que o 99% da oferta audiovisual, o 99,4% dos xoguetes ou o 99% dos procedementos xudiciais están ocupados polo español.
É indignante escoitar unha e outra vez a palabra “liberdade” na boca de destacados voceiros da política galega cando se refiren á nosa lingua: a conveniencia de promovela respectando a liberdade, de usala con liberdade... Marcos Maceira e Elsa Quintas demostran neste libro que a tan cacarexada liberdade só funciona en relación ao español, que conta con todos os dereitos e ten asegurada a súa posición de poder; mentres que o galego fica nun plano secundario e marxinal, tolerado sempre e cando non cuestione a supremacía do castelán. Con esta intención, os poderes políticos (o Goberno central e a propia Xunta de Galiza) utilizan de xeito perverso a linguaxe e así, calquera intento de restaurar un uso digno e normalizado da nosa propia lingua é denominado “imposición”.
A conclusión que nos ofrece o libro é que existen impedimentos que obstaculizan o uso libre da nosa lingua e que, malia a lexislación que en teoría a protexe, o seu uso non se pode desenvolver plenamente en todos os ámbitos. Os responsables desta situación son precisamente aqueles que teñen a obriga legal de promocionar o noso idioma; nomeadamente a propia Xunta de Galiza que, aínda que case sempre mantivo unha actitude de deixadez e de desinterese polas políticas efectivas de normalización lingüística, desde os últimos quince practica unha belixerancia activa, lexislando en contra da nosa lingua e levando a cabo un plan de exclusión e de difusión de prexuízos sobre o galego.
Dignificar unha lingua é dignificar o pobo que a fala. O dereito dos pobos a empregaren a súa lingua é un dereito humano e é sinónimo de liberdade. Por iso, coincidindo coa celebración do Día da Patria, desde a AC Vagalumes queremos reflexionar sobre a necesidade urxente de verdadeiras políticas de normalización para o galego, a lingua que o noso pobo creou hai máis de 1000 anos como expresión da nosa particular visión do mundo e da realidade. A pesar das discriminacións, marxinacións e prohibicións que padeceu ao longo da súa historia, o galego perviviu até hoxe. Cómpre mudar as políticas para darlle un futuro á nosa lingua e conseguir que, por fin, a sociedade galega poida desenvolver a súa vida plenamente na propia lingua.
