Manuel Vidal Villaverde entrevista a Xosé Antón Laxe Martiñán, voceiro da plataforma
A saia da Carolina en Galego. Reproducimos aquí parte da entrevista do
Galicia Hoxe:
Xosé Antón Laxe Martiñán naceu no barrio obreiro de Mariñamansa (Ourense, 1976). É militante das Redes Escarlata e forma parte da súa xunta directiva. Participa menos do que lle gustaría en Prolingua;en Marín é voceiro da Plataforma cívica A saia da Carolina en galego.
Política lingüística en particular e en abondosas liñas xerais; e para non minguarche espazo, cal é a reflexión que ti podes facer a propósito do presente e mesmo do pasado máis recente… A nosa lingua, principal sinal identitario corre o risco de ser engolido polo etnocentristo lingüófobo, polo auto-odio manifesto de grupos como Galicia Bilingüe, polos colonizados e autocolonizados, e unha morea de cualificativos que ti mesmo poderás engadir a esta miña breve introdución, mesmo poderás ampliar ou restrinxir… Serve, Antón…?
Eu estou con B. Brecht, tamén penso que as palabras máis sinxelas abondan, pero dentro da longa cadea de erros o máis grave, ao meu ver e fuxindo de dogmatismos estériles, é a falta de transmisión do idioma, que en moitos casos xa ocupa varias xeracións. De primeiras non parece achacable ao goberno de quenda: cadaquén escolle o que estima mellor para as fillas, o que considera que lles ofrecerá unha vida máis fácil –sempre falando en termos de baixa economía-, pero non é así. En calquera país dependente dun poder foráneo, sexa este político e/ou económico, as necesidades primarias –comida, teito, roupa...- ocupan o 95% do tempo de cada día. Xa o montaron así. Despois veñen outras preocupacións, coma a transmisión do idioma. A primeira ocupación de calquera goberno realmente interesado polo futuro do idioma debería ser actuar sobre as causas que levan a unha nai ou un pai a mudar a lingua do país por unha lingua estranxeira cando se dirixe aos fillos. Por aí debería empezar calquera política lingüística en Galicia, pero o turbocapitalismo está máis ocupado no exhibicionismo.
De momento só un nivel maior de autogoberno, e non o que temos, de cuxos actuais gobernantes a meu xuízo, ben pouco poderemos agardar, digo, sería alomenos un pequeno sinapismo para aqueloutrar ou medio arranxar o estado da cuestión?
Eu penso que calquera teito competencial dentro dun réxime que nos obrigue a tributar para un sistema que non enzoufa as mans na terra, sexa Compostela, Madrid ou Bruxelas, é prexudicial a longo ou curto prazo. As interpretacións preferentes do sistema encoran e obrigan, é preciso escoller entre o Banco Mundial ou a creación do mundo. Recordo aquel groso comisario de pesca europeo que, a carón de Fraga, papaba percebes con fruición e o seu sorriso de piraña mentres fendía a unlla no animaliño. De que maneira mellorou a vida dos mariñeiros dende entón?
Se o anterior status de Normalización Lingüística era ben de mínimos e aínda por riba incumprido como ben sei e sabemos todos, cal o desembarco que nos agarda con este ambigüo e non tanto, descarado Decretazo… Cara a onde imos ou nos queren facer ir?
Ben, eu non son o presidente da Deputación de Pontevedra e non teño por que mentir sobre a política que Fraga aplicou en materia lingüística para "adecentarlle" con premios o pasado fascista e liquidacionista co noso idioma. Dubido de que Feijóo, como bo pupilo, saiba que a súa política lingüística camiña cara a outro fracaso; sabe, iso si, cara a onde camiña el e non lle trema o pulso á hora de sacrificar calquera cousa, mesmo aquilo que como pobo nos fai únicos/as no mundo, a prol da boa saúde da súa conta bancaria e dun egocentrismo enfermizo. A pregunta é: o que nós chamamos fracaso é o que eles chaman éxito? Non me cabe a menor dúbida. A lección evidente é que calquera mostra de españolismo implica unha acción furibundamente antigaleguista.
A análise que podemos facer non debe ir inserida dentro a situación de falla de liberdades, como nación sen estado, negado e negada, aínda polos propios/as colonizados incognitivos da súa situación que aínda acoden contentos aos distintos matadoiros e campos de exterminio auspiciados pola democracia burguesa, a globalización da miseria,e o estado de benestar que poxecta a barbarie capitalista… Non si?
En palabras lidas no último Nietzsche editado polo profesor Francisco Sampedro (Laiovento 2001), a clase de filosofía que se escolle responde e depende da clase de persoa que un resulta ser, o que sitúa a cada individuo como responsable primeiro e último da arquitectura axiolóxica da súa propia existencia e da concepción do mundo próximo que a rodea. Isto, sexa como for, supón un insuprimíble grao de decisionismo respecto á propia moral. Alén disto, eu penso que o auto-odio non crea vergoña ou ocultación respecto á cultura e lingua propias, senón que reforza estas tendencias, o que facilita a substitución: en definitiva, que non hai auto-odio, senón individuos autolesivos que facilitan o traballo do colonizador. Aqueles elementos contra os que xa advertía Castelao. Despois de Erasmo, todo isto explícao moi ben Lou Reed nunha das últimas cancións daquel disco branco de 1981...
É flagrante de grao de imcumprimento da ambigüa Constitución española, mesmo polos seus abandeirados principais que se lles enche a boca ao falaren dela. A medianeira luz, calquera que non sexa un xuntaletras, aloulado ou estulto, ignorancia que excede a calquera realidade, á primeira lectura da chamada "Carta Magna", atopáse con gravísimas contradicións nos termos. Non hai máis que fixarse ou ler moitas das disparatadas "sentenzas" da maxistratura estatal como autonómica. Aquí Isaac, xa que ti vendes - enténdeme ben-, a túa forza de traballo nun xulgado "periférico" da nación negada, como paradoxo case esperpéntico –dito sexa con infinito respecto para inocencia crente, se é que existe en verdade-, digo que esoutro día cando a xura, promesa, ou toma de posesión ou "investidura" do novos ministros, nos xornais vin unfa foto do novo ministro de traballo e no atril un exemplar da Constitución e mesmo un notorio crucifixo que como de todos/as é sabido correspóndese maioritariamente á relixión CAR, cuxo máximo representando de aquí a pouco virá a Galicia en "olor de multitudes" e un gasto disparatado que pagaremos "relixiosamente" todos e todas, como lle pagamos ao capitalismo que representan o gran Botín e esoutro lingoreteiro apelidado Díaz Ferrán, que agora deixa o cargo ben fornecido. Reflexiona, por favor, verbo desta miña exposición, Antón; queres; é o Estado aconfesional como indica repito, a Constitución?
Ao rego dos exemplos que pos poderíanse enumerar algunhas ducias máis, pero penso que xa estivemos peor. Malia Sarah Palin como a nova María Magdalena nesa pseudocruzada que veñen de poñer en marcha nos EEUU, malia a campaña evanxelizadora que estes días ocupa horarios de prime time na tele, malia Ratzinger e o famoso xe por defecto na declaración da renda, os fans de Epicuro gañan terreo nos últimos
tempos.
O confederalismo ou federalismo ás enxoitas, podería representar algo máis en beneficio das nación negadas?
Podería. Todo depende de se estamos a falar dunha meta ou dun punto de partida.
Din que se le máis ca antes en galego, iso non é o que sabemos da voz das editoriais galegas, dos colexios relixiosos concertados, etc. A realidade é moito máis crúa… Non hai demanda, sobreviven con moitas difilcultades os xornais que fan nobre bandeira do noso idioma, GH, e non é ningún "piropo", é un exemplo de dignidade, e non porque un está nesta casa, non señor, pero é un paradigma de liberdade de expresión… A mala intención fascista, seino, non compartillará o que digo. Ao galego hai que esgazalo, é a consina do etnocentrismo, da barbarie lingüófoba. O orgullo de ser e vivir en galego, non embaza os nosos claros sentimentos cara a outras culturas e linguas. Cal é, despois desta non breve reflexión, cal é xa que logo a túa resposta, Antón?
Ben, o vieiro ou o extravío que sexamos quen de organizar dende Galicia cos vimbios que nos dá a máis completa presenza intelectual da nosa historia vai abrindo portas de intensidade desacostumada e emocionante. A decisión é cousa nosa e a consecuencia rentuará en nosoutros/as mentres o vehículo sexa o idioma galego. Hai que completar unha determinación e hai que facelo advertindo que non hai recúa. Eu non me deito facéndolle campaña ao negacionismo nin quero esquecer os nomes das cousas: rincha, feixe, cortadoría... fan parte dese mapa dos sentimentos que se estende ata onde o "o" latino de portum diptonga en "ue".
Manuel Vidal Villaverde entrevista a Xosé Antón Laxe Martiñán, voceiro da plataforma A saia da Carolina en Galego. Reproducimos aquí parte da entrevista do Galicia Hoxe:
