A lingua galega, ingresada de urxencias

 por Marilar Aleixandre no dixital O Salto:

O solo galego é demasiado acedo para preservar fósiles: ósos e cunchas desfanse. Porén, diríase que o proxecto dalgúns é que a l

 

Emigrantes neofalantes

 

por Manuel Bragado en Nós Diario:

A máis lamentable das interpretacións dos resultados da enquisa de coñecemento e uso do galego do IGE (2023) foi a do Secretario Xeral da Lingua que os atribuíu á incorporación ao censo durante os últimos cinco anos de 115.000 persoas procedentes do exterior, o que para el explicaría o incremento da cifra de castelanfalantes. Afirmación que os datos non corroboran xa que con referencia a consultas anteriores descende o número de galegofalantes, tanto a nivel absoluto como en porcentaxes relativas. Como erra o secretario cando no Parlamento dubida que só 7% dos nenos falen galego "xa que a pregunta non a contestaron os menores", cando o IGE emprega a mesma metodoloxía das súas consultas anteriores e nos datos por tramos de idade a baixada máis acusada é a da franxa da idade escolar. Perda de máis da metade dos escolares galegofalantes nos últimos quince anos á que non pode ser allea o modelo de educación lingüística utilizado nas aulas, tanto no referido a adquisición de competencia oral e escrita nas linguas como nas actitudes sobre o seu emprego. Secasí, esta utilización da emigración para tratar de ocultar o fracaso do Decreto 79/2010 amosa descoñecemento do que sucede nas aulas e nos patios das escolas galegas onde os mestres sabemos que tras o período de incorporación, regulado dende o 3º ciclo de Primaria coa exención de galego durante dous cursos, a maior parte do alumnado emigrante convértese despois en neofalante, con niveis de competencia e prexuízos semellantes aos do resto do alumnado. Como coñecemos que algúns destes escolares falan e escriben en galego mesmo con maior competencia que o seu grupo de referencia. Un resultado que adoita estar vinculado tanto coa utilización dun enfoque comunicativo na aprendizaxe do galego como coa participación en programas do centro, como o de bibliotecas escolares, orientados ao fomento do uso do galego e á superación de prexuízos, esas lentes que deforman a percepción da utilidade do galego e o seu status académico e social.

A Xunta despide o galego

 editorial, por Alberte Mera, no Nós Diario:

Con fachenda, a patadas e pola porta de atrás, así quere o Goberno de Alfonso Rueda expulsar a lingua galega do ámbito público. A Lei de medidas fiscais e administrativas da Xunta da Galiza coñécese como lei de acompañamento dos orzamentos -porque "acompaña" as contas da Xunta- e tamén como lei da porta de atrás xa que, a pesar de ter nacido para mudar automaticamente cuestións relacionadas cos ingresos e gastos, pode mudar as contas públicas mais tamén leis que non teñen a ver cos orzamentos mediante un procedemento de tramitación acelerada e sen debate parlamentario. É así como o Executivo de Alfonso Rueda pretende mudar agora a normativa de tal forma que implicará maior desprestixio para o galego e afondará na expulsión da lingua galega da Administración pública. Esta lei de acompañamento inclúe unha epígrafe pola que para contratación temporal de persoal laboral das categorías 2 do grupo 1, 2 do grupo II e 3 do grupo IV, así como de persoal interino que ocupe con carácter transitorio prazas reservadas a persoal funcionario de corpos ou escalas equivalentes, estarán exentos en 2025 de coñecer a lingua galega de, di a proposta da Xunta, non haber candidatos que o acrediten. E todo isto, tan só uns días despois de coñecérense os peores datos da historia en uso e coñecemento do galego.

Pormos o galego no centro da axenda

 por Xoán Antón Pérez Lema en Nós Diario:

Comeza esta semana coa expectativa do que vai dar a convocatoria da Xunta aos grupos parlamentarios para esta quinta, 24-O, dirixida, seica, a acadar un pacto polo galego. A convocatoria di realizarse sen límites nin apriorismos. Isto é, dende logo, necesario, mais con isto non abonda. Porque só poderá haber unha contorna axeitada para o diálogo se a Xunta recoñece que ha modificar substancialmente a política lingüística desenvolvida dende a chegada de Núñez Feijóo á Xunta en abril de 2009. Modificación substancial que require de varias accións políticas susceptíbeis de negociación coa oposición (hexemonizada dende as últimas eleccións nacionais galegas, convén non esquecelo, polo BNG) e cos axentes sociais. Mais que, por riba de todo, esixe unha ampla remuda do marco xurídico canto ao ensino. Non só garantindo o ensino das matemáticas, física e química e o mínimo de 50% do uso da nosa lingua fixado no Decreto de 2008, senón introducindo eficazmente o galego como lingua das escolas infantís, nomeadamente nos ámbitos urbanos que o Instituto Galego de Estatística identifica na súa macroenquisa de 2023 como máis desgaleguizados.

 De se cumprir esta condición debería existir capacidade en todos os interlocutores para o diálogo e a pescuda de acordos no ben dos intereses xerais do país. Mais, de non existir esta vontade no PPdeG, BNG e PSdeG non poderán desenvolver un diálogo sobre alicerces tan febles e haberían de proporlle á cidadanía, logo dunha ampla consulta cos axentes da sociedade civil, un plan alternativo que fose tamén susceptíbel de ser trasladado aos gobernos locais dos concellos e deputacións galegas e ao ámbito dos usos sociais da lingua.

 Velaí a responsabilidade histórica do PPdeG e, nomeadamente, daqueles dos seus sectores que din estar a prol do coñecemento e uso do galego. Porque, nunha conxuntura na que medra substancialmente a conciencia cidadá do risco de perda da lingua os populares poden ficar inequivocamente identificados como parte substancial e xénese do problema. Neste senso, ninguén pode afirmar que a emerxencia lingüística actual veña xerada só pola lexislación do ensino, mais tampouco pode negar que o Decreto de plurilingüismo de 2010 foi e segue a ser axente substancial do proceso de desgaleguización das novas xeracións ao longo destes anos.

 De existir bases para o diálogo cumpriría ampliar a negociación a outros eixos fundamentais para artellar políticas transversais eficaces para frear ou, polo menos, facer minguar a intensidade do proceso que estamos a vivir. Neste senso, cumpriría, entre outras accións i) redeseñar a función da CRTVG na elaboración e difusión de contidos infantís e xuvenís, na promoción e difusión da xeración musical e cultural en galego e na apertura do espazo comunicacional galego á lusofonía, ii) reformar a nosa lexislación de consumo para garantir a efectividade do dereito de todas as persoas consumidoras a que empresas e profesionais se comuniquen con elas, a pedimento, en galego, na liña da lexislación catalá e da proposta de iniciativa lexislativa popular de 2014 da Mesa para a Normalización Lingüística, iii) promover canda os Parlamentos autonómicos e axentes sociais e políticos dos outros países e territorios con lingua propia do Estado a reforma da lei orgánica do Poder Xudicial para garantirmos o dereito para usarmos do galego na administración de xustiza, o que require garantir o coñecemento xeral e amplo do galego por todos os operadores e empregados públicos da mesma e iv) adoptar o recente informe do Consello de Europa sobre o uso da lingua galega no ámbito de Galicia para identificar problemas e obxectivos, como vén de afirmar o sociolingüista, profesor da USC e directivo da RAG Henrique Monteagudo.

 

Trátase, xa que logo, de pormos o galego no centro da axenda política e social.

Vontade de pacto lingüístico?

 por Bieito Lobeira en Nós Diario:

Cando o Partido Popular tivo coñecemento dos datos do IGE sobre uso e coñecemento do galego fixo dúas cousas: a primeira –cónstame– congratularse coa confirmación da tendencia lingüisticamente españolizadora. E a segunda, adiar deliberadamente o coñecemento público deses datos co fin de gañar tempo para articular unha estratexia que intentase suavizar as evidentes responsabilidades propias, dispersándoas e colectivizándoas a través dun "pacto polo lingua" entre as forzas políticas.

O PP é consciente da existencia dun sector significativo da sociedade galega cun evidente sentimento de apego á Galiza e á súa lingua, sexa ou non galego falante. Cumpría por tanto construír un discurso "galeguista" especificamente dirixido a este segmento social para o seducir e, ao tempo, repartir culpas sobre a responsabilidade do desastre. E chamar ao consenso, mais dun xeito ben pintoresco. Porque quen pretende pactar fará o posíbel para xerar as condicións de diálogo e acordo. E o que fixeron foi, seguindo a orde de maior a menor responsabilidade, o seguinte:

Alfonso Rueda anuncia que vai convocar as forzas políticas, mais establece a "liña vermella" no que el denomina "imposición monolingüística". Santo rostro ten este señor. Porque, tal e como puidemos comprobar nun vídeo electoral de campaña (por iso o poño aquí de manifesto, porque foi un vídeo público) hai máis galego na atmosfera de Marte que na súa casa, sexa por liña familiar ascendente ou descendente, ou de afinidade matrimonial. Tanto ten. Curiosa ecuación: se falasen en galego sería imposición monolingüe; se o monolongüismo é español é un acto de pura liberdade. Hipócrita.

O conselleiro de cultura, máis bucólico, comeza autodefiníndose como "galeguista" e "neno do rural", e propón "un gran pacto pola lingua que nos encamiñe a restablecer o consenso político" para –agárrate Manuel– "liberarnos de imposicións, apropiacións patrióticas ou discursos identitarios". A ver, conselleiro. É de primeiro curso de pactos: se foses honesto, habería primeiro unha autocrítica polo resultado da acción gobernamental. E despois, estendes a man con educación e tacto. E sobre o da imposición, só lembrarei que a única lingua "imposta" (e non só historicamente) e ligada ao verbo "deber" (de coñecemento) é o español; o galego, de momento, é só un dereito.

E logo está ese estómago agradecido que interpreta o papel de secretario xeral de política lingüística, que afirma –manda truco!– que con estes datos "o galego vive o seu mellor momento" e que "o sistema educativo está a facer o seu papel". Aí si. Totalmente de acordo. Executa o papel previsto polo PP de exterminio do galego na infancia e na mocidade. Por certo, téñolle escoitado discursos xenófobos a xente da dereita e ultradereita, facendo responsábeis a inmigrantes da perda de postos de traballo ou da inseguranza na rúa. O que nunca escoitara é que se as crianzas non saben galego é tamén por culpa deles.
PS: Non é pacto o que queren. É pantomima.

O presente do galego

 

por Marta Dacosta en Nós Diario:

Tristes e furiosas. Así ficamos tras coñecer os datos do uso do noso idioma. Nosoutras, as profes de lingua, volvemos preguntarnos que máis podemos facer ou por que cargamos soas co peso da responsabilidade de procurar transmitirlles a lingua e o amor por ela, mentres vemos que o galego descende veloz a montaña que tentamos ascender. Haberá quen diga que cando nunha comarca coma a de Vigo, tan poboada, comprobamos que a rapazada non dá pronunciado o -n velar e non consegue construír unha frase enteira para preguntar unha dúbida, as que estamos equivocadas somos nós que lles impoñemos que falen galego. Que se non saben o que é aturuxo, lareira ou bandullo, as que estamos erradas somos nós que lles poñemos lecturas difíciles.

  

Recuperar o galego é posíbel

 por Manuel Veiga Taboada en Nós Diario:

Dous recentes estudos informan do que xa sabemos: o galego decrece. Pero, máis alá do debate necesario, máis alá da responsabilidade do PP e máis alá tamén dos datos cuantitativos, hai que lembrar que as causas deste declive son máis fondas. O galego perde usuarios, porque antes foi desprovisto do seu uso legal. Unha longa historia sabida por moitos, aínda que non por todos. E hoxe segue a decrecer pola súa case total ausencia dos medios de comunicación e o seu minguado papel no ensino.

 

Beizóns tamén para os neofalantes

 por Fina Casalderrey en El Progreso:

Ninguén en Galicia —nin en ningures— tivo oportunidade de escoller onde nacer: na aldea ou na cidade, en casa humilde ou en rica mansión, nun ambiente de miseria académica ou de fartura intelectual, onde se falaba galego dende o berce ou onde se ignoraba ou mesmo rexeitaba... Nacemos onde a nosa nai nos trouxo ao mundo e, ás veces, tampouco ela puido escoller. Non debemos tomar coma un mérito persoal o feito de que na nosa casa se fale galego de toda a vida; en todo caso, fomos afortunados por recibir ese herdo de maneira natural, sen esforzo extra pola nosa banda.

 

Amabilidade?

 por Inma López Silva en La Voz de Galicia:

Cando hai 25 anos nos licenciamos en Filoloxía Galega, non pensabamos ser expertas nunha lingua morta. Daquela, Fraga falaba do bilingüismo harmónico para xustificar a súa despreocupación polo galego, unha pequena barbaridade que xa se desarmaba nos nosos flamantes apuntamentos. Daquela criamos que a destrución da lingua podía reverterse gañando a batalla do prestixio, e tiñamos as ferramentas: as oficinas de dinamización lingüística, unha lei de normalización, unha televisión pública e un sector cultural que cría que a nosa razón de ser como pobo radicaba na lingua galega. Pero só dúas décadas despois os datos apuntan que, nunha xeración, o galego desaparecerá.

 

 por María Xosé Bravo en Nós Diario:

Resulta imposible escapar da necesidade de falar da lingua e das súas (escasas) falantes.

 

Bilingüismo harmónico, lingua propia

 

Por Pepe Carreiro en Nós Diario

Bilingüismo cordial

por Luís Davila no Faro de Vigo. vía X
 

Desgaleguización

por Marilar Aleixandre, no Nós Diario: 

Digo arrebolar, arrebolar unha manchea de dicionarios ao decreto de trilingüismo de 2010, esa galdrumada, até esmagalo, até soterralo no mar ou no máis fondo dun pozo peago. Digo orbitais, enerxía, bosóns, osíxeno, números cuánticos, xeometría, insolúbel; palabras prohibidas, pois ese malfadado ukase prohibe ensinar física, química, matemáticas e tecnoloxía en galego, volvendo a tempos anteriores á morte do ditador.

 

Alarma e intervención

 por María López Sández en La Voz de Galicia:

Cando, no ano 1973, o profesor Xesús Alonso Montero publicou o seu Informe Dramático sobre a Lingua Galega, foron moitas as voces que responderon a aquel agoiro. Temíase que actuase de profecía autocumprida, desincentivando a conservación e a transmisión da lingua, e que acelerase o seu esmorecemento e precipitare a súa morte. Obviamente, tamén tiña o potencial de activar o efecto alarma, facendo conscientes a todos os que aman o idioma do reto ao que nos enfrontamos e mobilizando a loita pola preservación do noso ben colectivo máis importante. Este segundo efecto é o que teñen que provocar os datos sobre a evolución do uso do galego nos últimos anos.

 

Carta aberta a D. José López Campos, conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude

 por Carlos Negro, en Nós Diario:

O sábado 12 de outubro, neste mesmo xornal, publicou vostede "O galego: un tesouro de todos e todas", un artigo que eu, docente de lingua galega con moitos cursos ao lombo, lin con interese, pois agardaba coñecer se anunciaba algún cambio de estratexia dos nosos representantes públicos para evitaren a desfeita que padece o noso idioma, confirmada polas estatísticas do IGE e corroborada cada día nas aulas.

 

Derribar el Pórtico de la Gloria

por Lourenzo Fernández Prieto, en La Voz de Galicia:

 

Digámolo en castelán para coincidir coa maioría estatística de falantes galegos recentemente acadada. Derrubar o pórtico da Gloria sería un delito que non tería perdón posible polos séculos dos séculos. Habería responsables por acción, por omisión e imprevisión, por conivencia ou por falta de reacción, pero os principais responsables a lembrar serían sempre os que gobernan. A historia é así de específica diante de asuntos tan transcendentes na diacronía dos pobos, tan históricos. Aos responsables de derrubar o Pórtico sería difícil lembralos por algo máis ca ese gran desastre histórico. No presente da lingua, urxe cambiar o famoso decreto que afastou, minguou e vetou o galego nas aulas. Afastouno ao pólo a competir espido con outras linguas; reduciu o seu uso escolar e vetouno —prohibiuno— en materias chave. Hai moito escrito, estatísticas a moreas, sabemos que non é a escola a única garantía de aprendizaxe e uso do galego, pero non nos despistemos e que non nos confundan: é a porta de entrada garantida. É a garantía primeira de aprendizaxe e uso. Precisamente iso é o que demostra este triste caso do noso galego e mais do noso castelán emprestado (estatística e historicamente falando): a forza determinante da escola na deriva do seu uso potencial e efectivo. Pasará aos libros de lingua e despois aos de historia a inédita rapidez —a aceleración temporal— da perda de falantes do galego. Explicarase por que e tamén por quen aconteceu.

 

A lingua que se está impondo

 por Xosé Mexuto en Mundiario:

O galego perde falantes, nomeadamente nas xeracións novas, e xa non é a lingua maioritaria do país. Era visto. O fenómeno é complexo e ten varias focaxes posíbeis. Mais unha evidente ten a ver co balance dos 15 anos de goberno ininterrompidos da dereita á fronte da Xunta. 15 anos dan para moito. Hai poucos gobernos na Europa occidental que resistan 15 anos, así que é obvio que algunha responsabilidade na materia lle compete a ese goberno de tan longa traxectoria.

 

'O galego: un tesouro de todos e todas', por José López Campos

 por José López Campos en Nós Diario:

Onte coñecemos o resultado das enquisas elaboradas polo Instituto Galego de Estatística sobre o uso e coñecemento do galego. Son moitas as interpretacións que imos ler e escoitar nos vindeiros días, pero gustaríame que haxa unha idea que prevaleza por riba de todas elas: a lingua é o maior tesouro de todos os galegos e galegas.

 

Emerxencia lingüística extrema. O idioma galego á luz dos datos do IGE

Marcos Maceira e Elsa Quintas (Presidente e Vicepresidenta da Mesa pola Normalización Lingüística) estudan a grave situación da lingua galega despois da publicación dos últimos datos do IGE e antes da presentación en Betanzos do seu libro Liberdade para o galego. Entrevista Daniel Seixo.

Unha entrevista que debería facerse na TVG, mais...

Algo de galego dentro

 por Bieito Lobeira no Nós Diario:

"Todos temos algo de galego dentro", afirmou o secretario xeral de Política Lingüística na presentación dunha nova campaña, desas que tanto e tan positivo impacto e resultados teñen provocado nos últimos quince anos no uso do noso idioma multiplicando os seus falantes. Mais fóra de brincadeiras, a afirmación dá que pensar. Porque non sabes se se trata –iso de que temos algo de galego dentro– dun problema que cómpre extirpar, para que definitivamente eliminemos calquera resto de distinción nacional, ou ben, da constatación de que –como se dun "alien" se tratar– galegas e galegos posuímos unha pequena criatura rebuldeira dentro de nós, con vida propia, que está aí, queirámolo ou non, patexando, sen máis.

 

Na nosa lingua

 

por María Xosé Bravo, no Nós Diario:

Os medios de comunicación foron considerados unha das pezas chave no proceso de recuperación e normalización da lingua galega. Hai vinte anos, en setembro de 2004, aprobábase por unanimidade no Parlamento galego o Plan xeral de normalización da lingua galega. Moito choveu desde aquela e na presenza do galego nos medios de comunicación pouco se progresou. Cando non se retrocedeu.

 

STEM galega

por Manuel Bragado no Nós Diario:

A pesar de que non se realizou avaliación anual ningunha, prevista na disposición adicional quinta do Decreto 79/2010 para o plurilingüismo, que tronzou o consenso acadado no Plan Xeral de Normalización da Lingua Galega (2004), todos os datos coinciden en que dende a súa entrada en vigor o coñecemento e uso do galego minguou no alumnado do ensino non universitario, impedindo que ao remate do período obrigatorio contase con idéntica competencia en ambas as dúas linguas cooficiais. Modelo de plurilingüismo que prescribiu a imposibilidade de empregar, dende o inicio da Primaria, o galego como lingua vehicular das matemáticas e do resto das materias científicas e tecnolóxicas, coincidindo coa posta en marcha do modelo STEM (Ciencias, Tecnoloxía, Enxeñaría e Matemáticas), enfoque curricular interdisciplinario orientado á resolución de problemas prácticos. Aberración educativa que as expertas do Consello de Europa acaban de reclamar fose emendada pola Xunta de Galicia de forma inmediata coa intención de que se cumpra coa Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias.

9 mentiras e unha omisión da SXPL

O IGE acaba de publicar os resultados de 2023 da enquisa estrutural a fogares sobre o coñecemento e uso do galego. Trátase dunha enquisa que vén realizado cada cinco anos  desde o ano 2003. A anterior foi a do 2018. 

Pola súa banda, e sendo a principal entidade afectada polos resultados desta enquisa, a Secretaría Xeral de Política Lingüística emitiu un comunicando facendo unha valoración dos mesmos. Como os resultados da enquisa poñen en cuestión a política levada a cabo pola SXPL, este organismo optou por manipular e mentir en todos e cada un dos aspectos da súa valoración. Vexamos que isto é así. Nos seguintes parágrafos recorto algunhas das afirmacións da SXPL extraídas dese comunicado e despois confróntanse cos datos ofrecidos polo IGE.

O que di a SXPL.1. A Enquisa estrutural a fogares, coñecemento e uso do idioma galego publicada hoxe polo Instituto Galego de Estatística reflicte que 7 de cada 10 persoas se comunican en lingua galega

A realidade. O 29'66% di que a súa lingua habitual na fala é sempre o castelán. Iso non significa que a lingua habitual do resto das persoas, 7 de cada 10, sexa o galego pois hai outras epígrafes (máis castelán que galego e máis galego que castelán). Moito menos se pode afirmar que 7 de cada 10 persoas se comunican en lingua galega pois hai tipos e comunicación que non son mediante a lingua falada á que se refire o dato do IGE; podemos comunicarnos por escrito, os medios representan unha forma masiva de comunicación, recibimos moitas mensaxes navegando por internet..

O que di a SXPL.2.Valentín García destacou que dos datos publicados hoxe, e que recollen o resultado das entrevistas realizadas ao longo do ano 2023, despréndese que se relaciona en lingua galega un 69,25% da poboación que vive en Galicia.

A realidade. O 69'25% é a suma dos que falan sempre en galego + os que falan máis en galego que en castelán + (atentos ao último sumando) os que falan máis en castelán que en galego. Polo tanto ese 69'25% non representa unha categoría en si mesma, trátase máis ben da negación doutra categoría, da dos que empregan exclusivamente o castelán. Hai que ser moi retorcido para facer unha análise con categorías complementarias, que ademais non aportan ningunha outra cousa mais que confusión. Outra vez non podemos falar de "que se relaciona en lingua galega" porque o IGE neste caso fai referencia á lingua falada máis habitual, non a relacións escritas, dos medios de comunicación ou da internet. 

O que non comenta a SXPL sobre os resultados da lingua máis habitual son quizais os datos máis relevantes que ofrece o IGE. Por unha banda as porcentaxes dalqueles que manifestan falar en ambas linguas (máis galego que castelán ou máis castelán que galego) mantivéronse respecto dos resultados do 2018. No entanto os que usan sempre o galego reduciron a súa porcentaxe nun 6'34% mentres que os que usan sempre o castelán aumentaron nun 4'99%. 

O que di a SXPL.3. O galego “continúa na senda de ser a lingua cooficial máis empregada no conxunto do Estado e a maioritaria no territorio, sendo un 29,20% os que manifestan utilizar unicamente o castelán de maneira habitual”

A realidade.O 29,66% (non un 29,20%) din empregar exclusivamente o castelán cando falan. Iso non significa que poidamos afirmar que 7 de cada 10 persoas se comunican en galego. Da mesma enquisa sabemos que o 24,37% falan habitualmente só galego. Isto tampouco significa que o 75% das persoas se comuniquen en castelán, o que significa é que a SXPL está manipulando os datos.

Miremos con máis detalle este parámetro: o da lingua habitual na fala. No ano 2018 a porcentaxe dos que falaban en galego/máis galego que castelán era do 52'29%. No 2023 esta porcentaxe baixa un 6'06% ata siturarse nun 46'23%. Neste sentido poderiamos dicir que o galego deixou de ser a lingua maioritaria na fala por primeira vez na súa historia. Quizais este sexa o éxito dunha política lingüística asentada no espallamento de prexuízos sobre a nosa lingua.

O que di a SXPL.4.“practicamente o 100% da poboación é quen de desenvolverse en galego na súa vida”

A realidade. Desenvolverse como? preguntamos. Falando?, oíndo falar?, escribindo? lendo?

Un dos datos dinos que un 5'37% non sabe falar nada en galego. Esta porcentaxe duplicouse respecto do ano 2018. O máis preocupante é que a maioría dos incompetententes na fala en galego están entre a xente nova. A terceira parte dos mozos non é que de falar en galego.

Outro dato, un 6'63% entende pouco ou nada o galego falado. Esta porcentaxe incrementouse nun 2'09% respecto do ano 2018. Este grupo debe estar formado por inmigrantes. O incremento pon en evidencia que non hai ningún tipo de acollida lingüística por parte da Administración.

Hai un 15'66% que non sabe escribir en galego. Ademais esta cifra aumentou un 2'45% respecto do ano 2018. Isto é especialmente grave porque o analfabetismo na escrita en galego está esencialmente relacionado con que ata os anos 80 a poboación non tivera clase de lingua galega polo que sería de esperar que esta falta de coñecemento se aplique á poboación máis vella. En consecuencia, este valor, de modo natural, debería reducirse. Algo debe estar a facerse moi mal para que se incremente. 

Hai un 16'17% de persoas que entenden pouco ou nada o galego escrito. Como no caso anterior, esta cifra incrementouse un 1'22% en comparación cos datos do 2018. 

O que di a SXPL.5....dominando a expresión oral o 94,62% das persoas, mentres que, en canto á escrita, o 84,35% da sociedade recoñece ter competencias neste eido

A realidade.O IGE informa que o 16,6% da poboación non sabe falar o galego, polo que, como moito podemos dicir que domina a expresión oral un 83'4%. Hai un 5,37% que non sabe falalo nada, do cal non se pode concluir que o resto, un 94,63% é quen de dominalo pois hai outro 11,23% que ten pouco dominio do galego oral. Tampouco se ten en conta que estes resultados son os peores de toda a serie histórica. 

O 15,66% non sabe escribir nada en galego. Isto, outra vez, non significa que o resto, o 84,34% domine a escrita en galego pois non estariamos tendo en conta o 23,36% que sabe escribir pouco en galego. 

O que di a SXPL.6. Por outra banda, no que respecta á comprensión, en maior ou menor medida o galego falado é entendido nun 93,37%, mentres que o 96,35% asegura poder ler neste idioma.

A realidade.Non entende o galego falado un 5,79%. Enténdeoo moito ou bastante o resto, un 94,21% (non un 93,37%). En canto á lectura, hai un 3,65% que non entende nada do galego escrito. Outra vez, isto non significa que o resto, o 96'35% "asegure poder ler neste idioma" pois hai 12'53% que ten pouco entrendemento do galego escrito.

O que di a SXPL.7.os datos demostran que sempre utilizan o galego o 53,01% das persoas ás que os avós lles transmitiron esta fala de cativos, fronte ao 23,35% que o fai en castelán, consolidándose a tendencia de cada vez máis fogares bilingües, un 63,89%.

A realidade. Efecivamente, ao 53,01 da poboación galega os seus avós falábanlle galego sempre. Isto é o que di a enquisa. O que é falso é que todas esas persoas empreguen sempre o galego . En canto ao termo de fogares bilingües, non sabemos o que significa. O concepto máis próximo podería ser a lingua de uso no ámbito familiar pero segundo os datos da enquisa, o emprego de ambas linguas con pais, fillos e avós está entre un 19% e un 25%, moi lonxe do 63'89% que aparece na nota da SXPL 

O que di a SXPL.8....no eido dixital, respecto á última análise publicada en 2018 polo IGE, navegan na actualidade en galego un 1,65% máis dos usuarios,

A realidade.A porcentaxe dos que navegan sempre en galego é dun 0'71%. Produciuse unha redución dun 0'58% con respecto aos datos do 2018. Ao que se refiren na nota de prensa é a que no 2018 un 4'96% dos usuarios de internet navegaban en galego ou máis en galego que en castelán. Nos datos do 2023 esta última porcentaxe incrementouse ata un 6'72%. Fica claro que o panorama non está para sacar peito pois un 93'28% navega máis en castelán ou exclusivamente en castelán; ou, tal e como diría a SXPL, na actualidade navegan en castelán un 1'65% dos usuarios. 

O que di a SXPL.9. ...mentres que nos medios tradicionais a lingua aumenta a súa presenza na prensa escrita, pasando dun 40,9% en 2018 a un 44,62% no 2023, un incremento do 3,72%.

A realidade. Segundo o IGE no 2018 un 59'1% lían prensa escrita excusivamente en castelán. Se restamos esta porcentaxe do 100% temos ese 40'9% do que fala a SXPL. No 2023 pasa a haber un 55'38% de lectores exclusivamente en castelán. A resta dá o 44'62% que aparece na nota. O dato non fai referencia á cantidade de prensa escrita publicada, senón á porcentaxe de lectura nunha determinada lingua. Por completar os datos, no 2023 a porcentaxe dos lectores de prensa escrita en castelán/máis en castelán é dun 95'21% polo que a porcentaxe dos que len só en galego/máis en galego fica nun 4'79%. Como vemos, todo un éxito da política lingüística do PP. A pesar da esmagadora presenza do castelán nos medios de comunicación a Xunta subvenciona dez veces máis aos que o fan nesta lingua que aos que o fan en galego.

O que non di a SXPL.10. A SXPL non di nada sobre os principais datos da enquisa do IGE. Por exemplo, non comenta nada de que unha terceira parte dos rapaces entre 5 e 14 anos non sabe falar en galego. Os datos comparativos das enquisas dos ultimos 20 anos sobre a lingua habitual falada dan un panorama de descenso continuo en todas as franxas de idade. 

Miremos o seguinte gráfico realizado por Praza  onde se observa que o descenso máis acusado é, outra vez, na franxa de idade correspondente aos máis novos. Quizais o decreto de prohibición e redución de uso do galego no ensino teña algo que ver con todo isto.

López Campos, o Conselleiro de Lingua, convocou aos grupos paralamentarios abrir un proceso de diálogo para consensuar un Pacto pola lingua. Esta serie de mentiras e omisións non son un bo principio para fundamentar ese pretendido Pacto. Lembremos que se acaban de cumprir 20 anos da aprobación, por unanimidade, no Parlamento do PXNLG. Quen rachou este consenso foi o PP. A política lingüística está en mans duns extremistas antigalegos que se disfrazan do que non son para non seren rexeitados. Eles xa fixeron un pacto, o pacto de Dorian Gray. Se desvelamos a realidade veremos o monstro corrupto e decadente que se oculta tras o retrato que nos queren facer ver a través das gafas do diabo.

Ciencia en galego

 por Iria Veiga no Nós Diario:

O Consello de Europa insta ao Estado Español a eliminar os atrancos existentes para o ensino de materias científico-técnicas en lingua galega. Sinala ademais moitas outras eivas, como a información e atención sanitaria, o acceso a procesos legais empregando o galego ou a existencia de versión en galego do BOE.

 

Saca a lingua que levas dentro ... pero sen restricións

 A Consellaría de Lingua da man da Secretaría Xeral de Política Lingüística presentaron unha campaña baixo o lema "Saca a lingua que levas dentro". Para poñer en evidencia a hipocrisía da medida, así como para continuar denunciando a prohibición do uso do galego, déixolles por aquí unha nova versión dos carteis da campaña.

Comunicado da CTNL no vixésimo aniversario do PXNLG

 

Comunicado da CTNL:

O pasado 21 de setembro fixéronse 20 anos da aprobación por unanimidade no Parlamento de Galicia do Plan xeral de normalización da lingua galega. Dúas décadas despois, as 400 medidas que recolle o documento "para favorecer o uso do idioma nos distintos ámbitos da sociedade e garantir que calquera cidadán poida vivir plenamente en galego" continúan sen aplicarse e, por tanto, os obxectivos establecidos no plan tampouco se acadaron.

Europa esixe máis galego

por Xosé Antón Pérez Lema, en Nós Diario: 

En 1992 a meirande parte dos Estados do Consello de Europa (que definen un perímetro ben máis alargado ca o da Unión Europea) asinaron a "Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias". A definición convencional considera "lingua minoritaria" toda lingua que non fale a meirande parte da poboación dun Estado asinante. Velaí que o galego ou o catalán, que non son linguas minoritarias en Galicia e Catalunya, senón ilexitimamente minorizadas, si fiquen inseridos neste concepto.

 

Europa esixe máis galego

 por Xoán Antón Pérez Lema, no Nós Diario:

En 1992 a meirande parte dos Estados do Consello de Europa (que definen un perímetro ben máis alargado ca o da Unión Europea) asinaron a "Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias". A definición convencional considera "lingua minoritaria" toda lingua que non fale a meirande parte da poboación dun Estado asinante. Velaí que o galego ou o catalán, que non son linguas minoritarias en Galicia e Catalunya, senón ilexitimamente minorizadas, si fiquen inseridos neste concepto.

 

Incumprimentos

 

por Marta Dacosta en Nós Diario:

No Día Europeo das Linguas, o Comité de Expertos da Carta Europea das Linguas Minorizadas fixo público o seu informe sobre a situación do Estado Español. A información que transcende zumega corrección. Tanta que non utiliza a palabra "incumprimento". Fala de que hai que "redobrar os esforzos", e mesmo así, non di iso sen antes colocar a venda para a ferida: "España conta cun sistema ben desenvolvido de protección e fomento das súas linguas rexionais e minoritarias". Vaites.

 

A falsa harmonía

 Editorial de Nós Diario:

Cantas veces escoitamos o presidente Alfonso Rueda, e previamente Alberto Núñez Feixoo, enarborar a bandeira dese suposto "bilingüismo harmónico" que, segundo os dirixentes do PP, existe na Galiza? O discurso da Xunta bateu onte unha vez máis coa realidade a través do informe publicado polo Consello de Europa advertindo do incumprimento de diferentes compromisos adquiridos polos Gobernos galego e estatal en materia lingüística no marco da Carta europea das linguas rexionais e minorizadas nas súas relacións coa xustiza, na sanidade ou no ensino. O documento saca as cores á Administración e urxe "eliminar as limitacións" que impiden, entre outros aspectos, que a lingua propia do país —só o galego, malia que no pasado Rueda outorgara tamén esta distinción ao castelán— poida usarse cando se imparten as materias de ciencias. O uso do galego tampouco está garantido na atención sanitaria ou nos servizos sociais, algo que xa sabiamos pero que agora constata o Consello de Europa.